Η νίκη του Αντόνιο Κόστα στις πορτογαλικές εκλογές, και μάλιστα με αυτοδυναμία, κάτι σπάνιο για τα δεδομένα της χώρας, είναι μια σημαντική εξέλιξη συνολικά για την Ευρώπη. Μια προοδευτική κυβέρνηση στην Πορτογαλία, υπό τον Κόστα, με τον οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. και ο Αλέξης Τσίπρας έχουν δώσει κοινούς αγώνες κατά της λιτότητας, μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην πανευρωπαϊκή συμμαχία αριστερών, σοσιαλιστικών, πράσινων δυνάμεων για την αλλαγή των δημοσιονομικών κανόνων της Ε.Ε., τη μείωση των ανισοτήτων, τη δίκαιη πράσινη μετάβαση.
Παρότι το Σοσιαλιστικό Κόμμα κυβερνά την Πορτογαλία από το 2015, με τη στήριξη της Αριστεράς και χάρη σε αυτήν, αφού τότε είχε καταταγεί δεύτερο κόμμα, όχι μόνο δεν υπέστη φθορά στις αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις, αλλά αυξάνει διαρκώς τα ποσοστά του. Αυτό οφείλεται, εν πολλοίς, στην εγκατάλειψη του νεοφιλελευθερισμού και την αριστερή του στροφή, υπό την ηγεσία Κόστα. Είναι ο άνθρωπος που τέθηκε επικεφαλής ενός κόμματος στελέχη του οποίου βρίσκονται στη φυλακή για διαφθορά, αλλά και το οποίο έβαλε την Πορτογαλία στα Μνημόνια. Ο Κόστα το έστρεψε στα αριστερά και ταυτόχρονα συμμάχησε με τα κόμματα της Αριστεράς. Κάτι αδιανόητο για την πολιτική ιστορία της Πορτογαλίας, αφού το Σοσιαλιστικό Κόμμα, από το 1973, οπότε και ιδρύθηκε, ποτέ πριν δεν είχε καλές σχέσεις με την Αριστερά.
Σύμφωνα με τις αναλύσεις, η άνοδος των Σοσιαλιστών οφείλεται στη μετακίνηση ψηφοφόρων, όχι των κεντρώων, αλλά των δύο αριστερών κομμάτων (Μπλόκο και συνεργασία ΚΚΠ - Πράσινων). Φαίνεται ότι για τους ψηφοφόρους της Αριστεράς έπαιξαν ρόλο σειρά από θετικά, για τη μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας, μέτρα της κυβέρνησης Κόστα, όπως, για παράδειγμα, η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 40%, μέσα σε έξι χρόνια.
Συνέβαλε, φυσικά, και ο φόβος για την επικράτηση μιας σκληρά νεοφιλελεύθερης Δεξιάς στην κυβέρνηση. Για την πτώση των ποσοστών της Αριστεράς, όμως, υπάρχουν και εσωτερικοί λόγοι, αφού φαίνεται σαν να μη διάβασε σωστά την ευνοϊκή για το Σοσιαλιστικό Κόμμα συγκυρία και δεν δικαιολόγησε πειστικά τη στάση της να οδηγήσει την Πορτογαλία σε εκλογές, καταψηφίζοντας, τον περασμένο Οκτώβριο, τον προϋπολογισμό. Επίσης, και σε αντίθεση με τη στήριξη Σάντσεθ στην Ισπανία από τις αριστερές δυνάμεις και την ανάληψη υπουργείων, η μη συμμετοχή στην πορτογαλική κυβέρνηση από τα κόμματα της Αριστεράς δεν τους επέτρεψε να κεφαλαιοποιήσουν το θετικό έργο της.
Τα κόμματα της Αριστεράς, τόσο το ΚΚΠ όσο και το Μπλόκο, με το οποίο ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία έχει μακρές σχέσεις, τόσο στο πλαίσιο του ΚΕΑ όσο και στα ευρωπαϊκά κινήματα, έχουν να αντιμετωπίσουν στο εγγύς μέλλον πολλές προκλήσεις. Όπως βέβαια και το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Μία από αυτές είναι και η ανάσχεση της Ακροδεξιάς, η οποία σημείωσε μεγάλη άνοδο για πρώτη φορά μετά το 1975. Άλλο ένα κόμμα που στρέφεται ευθέως ενάντια στη Δημοκρατία και τα δικαιώματα κάνει την εμφάνισή του σε μια Ευρώπη σε κρίση. Στη μάχη ενάντια στην Ακροδεξιά, ένα κοινό μέτωπο των αριστερών, προοδευτικών δυνάμεων είναι αναγκαίο και απαραίτητο.
* H Ράνια Σβιγκου είναι υπεύθυνη για τον Τομέα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στην Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ.
