Το 2024 η Παγκόσμια Σκακιστική Ομοσπονδία (FIDE) συμπληρώνει 100 χρόνια και ενθαρρύνει τους διοργανωτές και τις ομοσπονδίες να προγραμματίσουν τις τακτικές και ειδικές εκδηλώσεις τους υπό την ομπρέλα του #FIDE100. Παράλληλα ζητάει υποστήριξη από τη σκακιστική κοινότητα για την ανοικοδόμηση του ιστορικού της αρχείου με φωτογραφίες, έγγραφα, βίντεο, αναμνηστικά, δελτία και άλλα σκακιστικά αντικείμενα που σχετίζονται με την ιστορία της FIDE και την ανάπτυξη του σκακιού (αποστολή στο [email protected]).
Οι σκακιστικές δράσεις θα καλύψουν όλο τον κόσμο (ήδη εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από μια ελληνική σκακιστική γωνιά, την Ικαρία, με ένταξη σε αυτές τις δράσεις του Σκακιστικού Φεστιβάλ Αιγαίου), ενώ πλούσιο υλικό θα είναι προσβάσιμο στο Διαδίκτυο.
Ας γνωρίσουμε την Παγκόσμια Σκακιστική Ομοσπονδία από περιγραφή του μετρ Λουκά Ζαχείλα, εκ των συγγραφέων του βιβλίου «Σκακιστικές Ολυμπιάδες στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου και μετά» (εκδόσεις σοφία, www.esofia.net):
Από τα πρώτα χρόνια που το σκάκι άρχισε να αποκτά οργανωμένη δομή, στη λογική των υπολοίπων αθλημάτων, υπήρξαν σκέψεις για την ένταξη του σκακιού στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το 1922 ο Ρώσος Eugene Znosko-Borovsky, ενώ συμμετείχε σε ένα διεθνές σκακιστικό τουρνουά στο Λονδίνο, ανακοίνωσε ότι ένα σκακιστικό τουρνουά θα διεξαγόταν κατά τη διάρκεια των 8ων Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι το 1924 υπό την αιγίδα της Γαλλικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας.
Για να ενισχύσουν αυτή την προσπάθεια, στις 20 Ιουλίου 1924 οι συμμετέχοντες στο τουρνουά του Παρισιού ίδρυσαν τη FIDE, τη Διεθνή Ομοσπονδία Σκακιού ή Παγκόσμια Ομοσπονδία Σκακιού, μια ένωση παικτών που από τότε αναφέρεται με το γαλλικό της ακρωνύμιο FIDΕ. Δυστυχώς, παρά τη δημιουργία της FIDE, το σκάκι δεν εντάθηκε στην Ολυμπιάδα στο Παρίσι, με βασικό πρόβλημα τον διαχωρισμό των παικτών σε επαγγελματίες και ερασιτέχνες. Πιο συγκεκριμένα, στην Ολυμπιάδα και σε εναρμόνιση με τις απαιτήσεις της ΔΟΕ είχε αποφασιστεί να μην συμμετάσχουν «επαγγελματίες» ώστε να διευκολυνθεί η αποδοχή του σκακιού στα ολυμπιακά αθλήματα. Κάθε χώρα απέκλειε μόνη της όσους παίκτες της θεωρούσε επαγγελματίες, με συνέπεια κάποιες χώρες να μην συμμετάσχουν.
Στο Παρίσι λοιπόν, στις 20 Ιουλίου του 1924, έγινε η πρώτη μεγάλη διοργάνωση σε επίπεδο εθνικών ομάδων, με σκοπό να «εορτάσει» τη δημιουργία της παγκόσμιας ομοσπονδίας, αλλά δυστυχώς εκτός του επισήμου πλαισίου της Ολυμπιάδας. Αυτή ήταν η πρώτη ανεπίσημη σκακιστική Ολυμπιάδα, ενώ η πρώτη επίσημη Ολυμπιάδα πραγματοποιήθηκε μετά από τρία χρόνια στο Λονδίνο, ενώ είχε μεσολαβήσει ακόμα μία ανεπίσημη Ολυμπιάδα το 1926.
Περίπλοκες διαδικασίες
Η ίδρυση της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας έχει μια μακρά ιστορία. Τον Απρίλιο του 1914 για πρώτη φορά υπήρξε μια πρωτοβουλία στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας για τη δημιουργία μιας διεθνούς σκακιστικής ομοσπονδίας. Μια δεύτερη προσπάθεια έγινε τον Ιούλιο του 1914 κατά τη διάρκεια του διεθνούς τουρνουά σκακιού του Mannheim, αλλά το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου σταμάτησε με δραματικό τρόπο αυτές τις διαδικασίες. Χρειάστηκε να περάσουν ακόμα 10 χρόνια προκειμένου να δημιουργηθεί η Ομοσπονδία σε μια προσπάθεια ένταξης του σκακιού στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Στα πρώτα χρόνια της, η FIDE είχε μικρή ισχύ και χρηματοδοτούνταν ελάχιστα. Τα συνέδριά της, το 1925 και το 1926, εξέφρασαν την επιθυμία να συμμετάσχουν στη διαχείριση του παγκόσμιου πρωταθλήματος, ενώ αποδέχτηκαν τους «Κανόνες του Λονδίνου» που είχε εισηγηθεί ο Καπαμπλάνκα. Σχεδιάστηκαν από τον τότε παγκόσμιο πρωταθλητή και καθόριζαν τι έπρεπε να κάνουν οι παίκτες που ήθελαν να διεκδικήσουν τον τίτλο από τον παγκόσμιο πρωταθλητή.
Το 1928 η FIDE αναγνώρισε τον Μπογκολιούμποβ ως «Πρωταθλητή της FIDE» αφού κέρδισε ένα ματς εναντίον του Μαξ Όιβε. Ο Αλιέχιν, ο κυρίαρχος παγκόσμιος πρωταθλητής, παρακολούθησε μέρος του συνεδρίου του 1928 και συμφώνησε να εντάξει τους μελλοντικούς αγώνες για τον παγκόσμιο τίτλο υπό την αιγίδα της FIDE, αν και οποιοσδήποτε αγώνας με τον Καπαμπλάνκα θα έπρεπε να είναι υπό τους ίδιους όρους όπως στο Μπουένος Άιρες, 1927, δηλαδή ποσό 10.000 δολαρίων για τον νικητή του ματς. Η FIDE το αποδέχτηκε και αποφάσισε να σχηματίσει μια επιτροπή για να τροποποιήσει τους Κανόνες του Λονδίνου για μελλοντικούς αγώνες, αν και αυτή η επιτροπή δεν συνεδρίασε ποτέ. Μέχρι το Συνέδριο του 1929, έγινε ένας αγώνας παγκοσμίου πρωταθλήματος μεταξύ του Αλιέχιν και του Μπογκολιούμποβ ο οποίος είχε την ιδιαιτερότητα να μη διεξάγεται υπό την αιγίδα της FIDE αλλά ούτε σύμφωνα και με τους «Κανόνες του Λονδίνου». Το παγκόσμιο σκάκι είχε πάντα ιδιαίτερα περίπλοκες διαδικασίες.
Θα επανέλθουμε με περισσότερα ιστορικά στοιχεία και από το νέο έτος θα παρακολουθούμε τις σκακιστικές δράσεις στο πλαίσιο των 100 χρόνων της FIDE.
Μεγάλες νίκες της Τσολακίδου
Το Διασυλλογικό Κύπελλο Ευρώπης που φιλοξένησε το Δυρράχιο προσέλκυσε το ενδιαφέρον 110 ομάδων και δραστηριοποίησε 724 σκακιστές και σκακίστριες από 57 χώρες, μεταξύ των οποίων τους κορυφαίους Κάρλσεν, Ανάντ, Ράπορτ, Μαμεντιάροβ, Βασιέ-Λαγκράβ, Κέιμερ και άλλους. Για τη διοργάνωση, τα αποτελέσματα και την απόδοση των ελληνικών ομάδων, της Σκακιστικής Ακαδημίας Χανίων και του ΑΜΟ Γαλαξίας Θεσσαλονίκης θα αναφερθούμε στο φύλλο της επόμενης Κυριακής. Σήμερα θα επικεντρωθούμε στη δεύτερη μεγάλη επιτυχία της Σταυρούλας Τσολακίδου (η πρώτη ήταν η επικράτηση επί της πρώην παγκόσμιας πρωταθλήτριας Μαρίγια Μουζιτσούκ, ύστερα από μάχη 72 κινήσεων), τη νίκη της επί της πρώην πρωταθλήτριας Ευρώπης:
Τσολακίδου (2375) - Ντανελιάν (Αρμενία, 2416) [E03]
1.γ4 ε6 2.Ιζ3 Ιζ6 3.η3 δ5 4.Αη2 δxγ4 5.Βα4+ Ιβδ7 6.Βxγ4 α6 7.Βγ2 γ5 8.Ιγ3 Αδ6 9.δ4 0-0 10.0-0 γxδ4 11.Ιxδ4 Βγ7 12.Πδ1 Πδ8 13.Αε3 θ6
14.Αxθ6 ηxθ6 15.Ιxε6 ζxε6 16.Βη6+ Ρθ8 17.Παγ1 Πη8? [το σκακιστικό πρόγραμμα του κομπιούτερ, που δεν... ενθουσιάστηκε από τις εντυπωσιακές θυσίες των λευκών, προτείνει: 17...Ιη8 18.Ιβ5 αxβ5 19.Πxγ7 Αxγ7 με υπεροχή των μαύρων] 18.Βxθ6+ Ιθ7 19.Ιε4 Αγ5 20.Ιxγ5 Ιxγ5 21.Βε3 Βη7 22.Πxγ5 Ιζ6 23.Πδ4 Βε7 24.Βθ6+ Ιθ7 25.Πθ5 Πα7 26.Πδθ4 Πη7 27.Αε4 β6 28.Αxθ7 Πxθ7 29.Βη6 Βxθ4 30.Πxθ4 Πxθ4 31.Βζ6+ 1-0.
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Πρωταθλητής Ελλάδας στη Λύση Σκακιστικών Προβλημάτων αναδείχθηκε για έκτη φορά ο Νίκος Μενδρινός συγκεντρώνοντας 35,75 βαθμούς επί 60 δυνατών. Δεύτερος ο περυσινός πρωταθλητής Παναγιώτης Κονιδάρης (33,5) και τρίτος ο Παναγιώτης Μασούρος (21,25). Ακολούθησαν οι Σκυριανόγλου, Φουγιαξής, Παπασταυρόπουλος, Κατσαδώρος-Φεγγερός, Πετρίδης, Καραχισαρίδης, Μανωλάς. Ο 21ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Λύσης Σκακιστικών Προβλημάτων έγινε στο εντευκτήριο του Σ.Ο. Αιγάλεω με επιμέλεια του Γιάννη Γαρουφαλίδη. Τα θέματα, οι λύσεις, καθώς και φωτογραφικό υλικό έχουν αναρτηθεί στο https://kallitexniko-skaki.blogspot.com/.
Σήμερα ολοκληρώνεται στην Κρήτη το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Βετεράνων Ερασιτεχνών, στο οποίο συμμετέχουν 161 σκακιστές και σκακίστριες από 24 χώρες. Από την Ελλάδα αγωνίζεται ο περυσινός παγκόσμιος πρωταθλητής Σπύρος Ιλαντζής. Στο εναρκτήριο τουρνουά μπλιτς κατετάγη 13ος μεταξύ 68 παικτών με 4,5 βαθμούς σε 7 παρτίδες (www.amateurchess.com/).
Ο 16χρονος Γάλλος Μαουρίζι κατέκτησε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Νέων έως 20 ετών (8,5 σε 11) και η επίσης 16χρονη Αργεντινή Φραντσίσκο Γκεκαμπούρου το αντίστοιχο Νεανίδων (8,5 σε 11). Μόλις 8ος ο Αμερικανός Νίμαν (7,5), το φαβορί της διοργάνωσης.
Ο Νορβηγός Μάγκνους Κάρλσεν νίκησε στον τελικό του διαδικτυακού τουρνουά γρήγορου σκακιού που οργάνωσε ο chess.com τον Αμερικανό Χίκαρου Νακαμούρα με 13,5-12,5.
Σήμερα αρχίζει στη Ρόδο το 5ο Σκακιστικό Φεστιβάλ που θα φιλοξενηθεί στο Rodos Palace και θα καλύψει ένα δεκαήμερο. Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Τυφλών. Εκεί οι δύο πρώτοι του Πανελλήνιου Πρωταθλήματος, Κ. Καπνάκης και Σπ. Κοφίδης, θα αντιμετωπίσουν μεγάλα ονόματα του χώρου, όπως είναι ο γκραν μετρ Τζμπιρ (Πολωνία), οι διεθνείς μετρ Μίλερ (Γερμανία), Νίκατς (Μαυροβούνιο - ο τωρινός παγκόσμιος πρωταθλητής), Νίζαμ (Βουλγαρία), ο FIDE μετρ Στρέλτσοβ (Ισραήλ) και άλλοι 75 παίκτες από 31 χώρες (https://ippotis.com).
Ο 2ος Διεθνής Σκακιστικός Νυκτερινός Μαραθώνιος Θεσσαλονίκης θα διεξαχθεί το Σάββατο 21 και την Κυριακή 22 Οκτωβρίου στο Συνεδριακό Κέντρο Helexpo. Πληροφορίες: Κ. Γιουβαντσιούδης, τηλ. 6934798540, https://mychess.gr.
Τουρνουά μπλιτς την Κυριακή 22 Οκτωβρίου στο Chess Square, αφιερωμένο στη μνήμη του Αχιλλέα Μητσάκου. Τα έπαθλα, προσφορά της οικογένειας Μητσάκου, είναι 500 ευρώ. Αναλυτικά στοιχεία στην ιστοσελίδα https://www.chesssquare-club.com.
Επιμέλεια:
Κοσμάς Κέφαλος
