Είναι κι αυτός ο μήνας, ο Μάιος, που παιχνιδίζει τ’ απογεύματα ανάμεσα στην πλησμονή και στην αδημονία, ανάμεσα στο «όχι ακόμα» και στο «ποτέ πια». Είναι κι αυτές οι μέρες του, σαν ανοιχτά πεδία, αφήνοντας χώρο για τα φρικτά ερπυστριοφόρα κάθε σφαγής. Είναι κι αυτός ο Μάης του ’68 που δεν λέει να κοπάσει κι όλο ακούς κάτω από την άσφαλτο τον παφλασμό της θάλασσας από περασμένους όρθρους εξεγέρσεων. Είναι και τι δεν είναι αυτός ο μήνας των νυχτερινών κήπων με τα ανθισμένα τριαντάφυλλα, αλλά και ο μήνας των ανοιχτών ερειπίων και των ανοιχτών ομαδικών τάφων των εκτελέσεων και της γενοκτονίας.
Είναι κι εκείνο το σύνθημα που πια δεν είναι μνήμη και είναι ανοιχτή πληγή, αν και κάποτε είχε φανταστεί τον εαυτό του σαν ανοιχτή πηγή: «Φαντασία στην εξουσία». Μόνο που η εξουσία ήταν αυτή που είχε τεράστια φαντασία. Είχε φανταστεί τον εαυτό της στο μέλλον και είχε φροντίσει να πραγματωθεί το μέλλον ακριβώς όπως το είχε φανταστεί, ανανεώνοντας διαρκώς τη φαντασία της με νέα δεδομένα, νέες ευγονικές της φρίκης για να ταιριάζουν ακριβώς τόσο στη συλλογική όσο και στην προσωπική φρίκη καθενός. Έτσι που στο τέλος να ανατραπεί ακόμα και ο στίχος του Ουίλιαμ Μπλέικ (1757-1827) από τις «Παροιμίες της Κόλασης» που λέει πως «ο ηλίθιος και ο σοφός δεν βλέπουν το ίδιο δέντρο». Τώρα δέντρο δεν υπάρχει, όπως δεν υπάρχει και δάσος. Κι εμείς μαλώνουμε επειδή φανταζόμαστε πως το δάσος ακόμα υπάρχει και πως το πρόβλημα βρίσκεται ανάμεσα στον ηλίθιο που δείχνει το δέντρο και στον σοφό που βλέπει το δάσος. Κι όλοι έχουν την καλύτερη όραση για να δούμε αυτό που θέλει να βλέπουμε η συστημική εξουσία με την υπόκρουση μιας ηχητικής μνήμης που πόρρω απέχει από τον ήχο της πραγματικότητας: Νομίζουμε ότι ακόμα ακούμε τον παφλασμό των τελευταίων κυμάτων που κάποτε σήκωσαν στους ώμους τους την ομορφιά πιο πάνω από την άσφαλτο. Αυτό όμως δεν είναι φαντασία, είναι παράκρουση. Είναι παραίσθηση από υπερβολική δόση εξουσίας.
Μόνο σε κάτι μήνες υπερβολικής αναταραχής όπως ο Μάιος μπορεί στ’ αλήθεια, έστω για λίγο, να φανταστείς ότι ζούμε στη φαντασία των άλλων. Ότι ζούμε με μεταλλαγμένες σκέψεις και χειραγωγημένα αισθήματα στρεβλής ευαισθησίας. Θέλω, λοιπόν, να πω ότι ο Μάιος είναι μια ευκαιρία να φανταστούμε τον εαυτό μας στην πραγματικότητα. Τον εαυτό μας ως πραγματικότητα και όχι ως πλάσμα της φαντασίας του. Αν μέσα στον Μάιο μπορούσαμε να φανταστούμε τον τριγμό κάθε άνθισης, το «οπτικό της οδοιπορικό» που λέει και ο Νίκος Καρούζος. Αν μπορούσαμε, σε μια αληθινή έκλαμψη της ευρυχωρίας που αφήνει αυτός ο μήνας, να δούμε την ισχύ που εξουσιάζει ως αποδοχή προϊόντος εγκλήματος. Όπου το έγκλημα είναι η καταστροφή της δικής μας ζωής, με θανάτους και θανάτους στα χώματά της. Αν μπορούσαμε να φανταστούμε το έγκλημα ως πραγματικότητα και όχι ως φαντασία. Αυτό τον παραλογισμό της ευπιστίας.
«Ταράττει τους ανθρώπους ου τα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα» λέει ο στωικός Επίκτητος (50 μ.Χ. - 120 μ.Χ.). Οι άνθρωποι ταράζονται όχι απ’ αυτά που συμβαίνουν, αλλά από την ερμηνεία όσων συμβαίνουν. Αν, λοιπόν, μπορούσαμε να αφεθούμε στην ταραχή της αλήθειας και όχι στον πανικό ενός επιβεβλημένου μυστικισμού.
Αν απορούσαμε να φανταστούμε τον Μάιο ως πραγματικότητα. Αν μπορούσαμε, δηλαδή, να δραπετεύσουμε από την παραίσθηση της πραγματικότητας που καταργεί τη φαντασία και σε σκλαβώνει στα καθέκαστα και στα τετριμμένα: σε μια πραγματικότητα όπου η άσφαλτος είναι μόνο άσφαλτος, η θάλασσα είναι μόνο τουρισμός, ο Μάιος μόνο ανθεστήρια γλυκασμένων βλεμμάτων, σ’ έναν κόσμο όπου το Σικάγο της Πρωτομαγιάς το φανταστήκαμε αλλά δεν υπήρξε ποτέ, σ’ έναν κόσμο όπου το μέλλον της Γάζας είναι οι τεράστιες αμμουδιές των στρατοπέδων διασκέδασης μιας θανατοζωής, σ’ έναν κόσμο όπου ζωή είναι μονάχα η ζωή ως προοίμιο θανάτου κι όπου η χαρά δεν πρόκειται ποτέ να κατοικήσει στη βαθιά όραση. Σ’ αυτήν που υπάρχει μέσα σε ένα και μόνο μαγιάτικο σκαρδαμυγμό. Αν ο Μάιος…
