'Οσοι συνεργάζονται μαζί του τον αποκαλούν «βράχο» του timing, του ρυθμού και του συγχρονισμού. Είναι πάντα σε εγρήγορση στα μουσικά σχήματα που βασίζονται στις μπάσες χορδές του, ακούγοντας προσεκτικά τις φράσεις και τις αρμονίες των συναδέλφων του. Οι δυνάμεις που τον φλογίζουν, τον κινούν πρώτα στη ζωή του και μετά στη μουσική του είναι η αγάπη του για όσους τον περιβάλλουν και η εκφραστική ελευθερία που τον οδηγεί στον απώτερο σκοπό του: να πει μουσικά ό,τι υπάρχει βαθιά κρυμμένο στα σώψυχά του.
Οι πρώτες μπάσες χορδές
Το πρώτο μπάσο -που αγόρασε ο πατέρας στον Γρηγόρη και στον μεγάλο του αδερφό Νεόφυτο- έπαιξε τη μουσική των μεγάλων ροκ ινδαλμάτων. Doors, Pink Floyd, Radiohead βρέθηκαν στο ρεπερτόριο των τετραμελών Delirium, που εμφανίζονταν στα μπαράκια του Αγρινίου και στα τοπικά φεστιβάλ, συναντώντας το μεγάλο κοινό.
Αυτοδίδακτος στην αρχή, ο Γρηγόρης πέρασε με ευκολία από το τοπικό ωδείο όπου μάθαινε κιθάρα στο Μουσικό Σχολείο Αγρινίου. Έξτρα μαθήματα τον έφεραν πιο κοντά στην κλασική μουσική, παίζοντας στο πιάνο απλές «σπουδές», έως και τη μουσική του Μίκη και του Μάνου στις σχολικές γιορτές, όπου με την κιθάρα του τραγουδούσε την «Όμορφη πόλη» ή τον «Κεμάλ». Θα του μείνει αξέχαστη η πρώτη παρουσίαση του σχολικού συγκροτήματος στη Βιέννη μπροστά στους μαθητές του Κονσερβατορίου της αυστριακής πόλης της μουσικής, όπου τους τίμησε με την παρουσία του και ο Έλληνας πρέσβης.
Μελωδία, αρμονία, φαντασία
Ευέλικτος ως μουσικός, παίζει με σχήματα ελεύθερου αυτοσχεδιασμού έως και παραδοσιακά τζαζ συγκροτήματα, διατηρώντας την ηχητική του ταυτότητα. Ήχος βαθύς, groove, ρυθμός απαραίτητος για ό,τι συμβαίνει γύρω του, είτε πάνω σε μία σκηνή είτε σε ένα στούντιο ηχοληψίας, ο Γρηγόρης Θεοδωρίδης διακρίνεται για τη χαρακτηριστική μελωδικότητά του, τη βαθιά γνώση της αρμονίας, τη ρυθμική φαντασία του. Μέσο έκφρασης, ένα κοντραμπάσο. Το επέλεξε φυσικά, παίζοντας αρχικά ηλεκτρικό μπάσο σε τοπικά παραδοσιακά ή ροκ σχήματα της γενέτειράς του πόλης στην Αιτωλοακαρνανία. Στο Αγρίνιο κανείς άλλος δεν έπαιζε κοντραμπάσο. Ο Μάκης Φεγγούλης, ένας εξαιρετικός συντοπίτης ντράμερ, του πρότεινε να συμμετάσχει στο τρίο του, με πιανίστα τον Μένιο Γούναρη. Έπρεπε, όμως, να γίνει εξπέρ του μεγάλου βαθύφωνου οργάνου για να μπει στο piano trio τους, που στο ρεπερτόριό του είχε κυρίως πρωτότυπες συνθέσεις του πιανίστα και άλλες των έτερων δύο.
Ινδάλματα και πρότυπα
Στα δεκαεπτά του χρόνια ο Ισραηλινός κοντραμπασίστας Avishai Cohen αποτέλεσε μια πρόκληση για τον φιλόδοξο νεαρό μουσικό. Τον εντυπωσίαζε με την τεχνική του και τη ρυθμική του προσέγγιση. Με τα χρόνια οι επιρροές του διευρύνθηκαν, ακούγοντας το μεγάλο μπάσο του Jimmy Garrison, μπασίστα του κουαρτέτου του πρωτοπόρου σαξοφωνίστα John Coltrane.
Ομως ο Charlie Haden με το «big gut string bass fiddle» του -όπως έλεγε το κοντραμπάσο του με τις φυσικές, από έντερα ζώων, χορδές- τον άγγιξε στα τρίσβαθα της ψυχής του. Με την αρμονική του προσέγγιση, τις μελωδικές basslines του, την ελευθερία που αναδίδει η μουσική του, με αυτά τα συγκινητικά σόλο του. «Τότε που η μουσική ακούγεται απλή σαν να παίζει ένα παιδί, αλλά συνάμα είναι βαθιά υπαρξιακή και κάθε της νότα έχει νόημα» λέει ο Γρηγόρης τιμώντας το ίνδαλμά του. Ακούγοντάς τον, η αντίληψή του για το κοντραμπάσο άλλαξε. «Less is more» έλεγε ο Haden στους μαθητές του γιατί με λιγότερες νότες μπορείς να εκφράσεις κάτι ουσιαστικό και όχι να παίζεις για να αποδείξεις ότι κατέχεις τεχνική δεξιότητα στο όργανο.
Παράνομο παζάρι (η απώλεια)
Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η πλέον δυσάρεστη νύχτα της ζωής του, η νύχτα του Νοεμβρίου του 2021, όταν μετά από ένα live στον Κεραμεικό έχασε το μεγάλο μπάσο του. Βρέθηκε έναν ολόκληρο χρόνο μετά (την ίδια ακριβώς ημερομηνία που του το έκλεψαν) στα χέρια ενός μουσικού, μέλους φιλαρμονικής, που είχε αγοράσει το ακριβό κοντραμπάσο για μόλις 800 ευρώ από ένα παλαιοπωλείο της Γλυφάδας. Ο παλαιοπώλης το προμηθεύτηκε στη... λούφα από το παράνομο παζάρι πολύτιμων κλεμμένων αντικειμένων που γίνεται ξημερώματα στην Ασωμάτων, τέρμα Ερμού, με την ανοχή (;) της αστυνομίας. Ο τελευταίος αγοραστής θέλησε να μάθει την αξία του νέου αποκτήματός του. Ένας κοντραμπασίστας τον πληροφόρησε ότι στα χέρια του είχε ένα όργανο σε πολύ καλή κατάσταση που δύσκολα θα πουλιόταν από ένα παλαιοπωλείο. Η επίμονη δημοσίευση του δυσάρεστου γεγονότος στο facebook έφερε πάλι το κοντραμπάσο στα χέρια του Γρηγόρη τρεις μόλις μέρες πριν αρχίσουν οι ηχογραφήσεις του άλμπουμ «Green of silence».
Με ένα κρουαζιερόπλοιο σε όλο τον κόσμο
Η γνωριμία του Γ. Θεοδωρίδη με την ιαπωνική κουλτούρα ήταν ένα από τα αποτελέσματα των -κοντά εκατό- ταξιδιών του σε χώρες μακρινές. Μουσικό πλήρωμα σε ένα κρουαζιερόπλοιο, μ’ έναν Βοστωνέζο πιανίστα και τραγουδιστή και έναν Γάλλο ντράμερ, έπαιζε το ευρύ ρεπερτόριο του Great American Songbook, αυτά τα παγκόσμια γνωστά και χιλιοπαιγμένα jazz standards, κοινή γλώσσα των μουσικών της τζαζ. Στα ταξίδια αυτά ο Γρηγόρης έφτασε μακριά: στη Χαβάη, στα Νησιά Φίτζι, στη Νέα Ζηλανδία, στην Πολυνησία, στο Βιετνάμ, στην Ινδονησία, στο Καρναβάλι του Ρίο, στον Αμαζόνιο και σε όλα τα νησιά της Καραϊβικής, μεταξύ πολλών άλλων. Αξέχαστες οι νύχτες στην Αβάνα, όταν το πλοίο «Veendam» της ναυτιλιακής Holland America Cruise Lines έφτανε από το Μαϊάμι στην Κούβα. Οι καλές γνωριμίες του με Κουβανούς μουσικούς, που συναντούσε μια φορά την εβδομάδα, έγιναν φιλίες. Τα λεφτά ήταν καλά και έτσι ο Θεοδωρίδης, ανάμεσα στα επαγγελματικά ταξίδια, έκανε πολλά άλλα με απώτερο σκοπό να διευρύνει τη μουσική του εμπειρία.
Στη Νέα Υόρκη το 2018 είχε την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά τον σπουδαίο κοντραμπασίστα Ron Carter και να παίξει με το κοντραμπάσο του, που ο ήχος του ακούγεται σε δίσκους όπως το «Miles smiles», το «ESP» ή το «Nefertiti» με το ιστορικό κουιντέτο του Miles Davis στα μέσα της δεκαετίας του ’60 και σε τόσους άλλους. Πρόσφατα ο μεγάλος αυτός μπασίστας, δάσκαλος και υπέροχος άνθρωπος τον θυμήθηκε και του έστειλε δώρο ένα σετ από τις δικές του χορδές. Τι απλότητα, τι μεγαλείο!
Το πράσινο της σιωπής
Ο πρωτοπόρος της free jazz σαξοφωνίστας Ornette Coleman είχε απαντήσει στο ερώτημα «ποια είναι η έμπνευσή σου;» μονολεκτικά: «Sadness».
Ενα από τα πολλά ταξίδια που ο Γ. Θεοδωρίδης έκανε μόνος του τον έφερε στο Τόκιο. Στα άπειρα τζαζ μπαρ της ιαπωνικής πρωτεύουσας κάθε βράδυ τζάμαρε με ντόπιους και ξένους μουσικούς. Η παραμονή του εκεί του απέφερε εμπειρίες και νέες φιλίες με μουσικούς, με τους οποίους σκοπεύει να συνεργαστεί στο απώτερο μέλλον. Με την πιανίστρια Mikiko Nagatake σχεδιάζουν να παρουσιάσουν τη δουλειά του σε μια περιοδεία στην Άπω Ανατολή, με το «Green of silence», το νέο του άλμπουμ, να πρωταγωνιστεί. Η συνάντησή του με μια ερμηνεύτρια της παραδοσιακής ιαπωνικής μουσικής και τεχνίτρια του koto, του οργάνου με τις 13 μεταξένιες χορδές, σύντομα θα αποφέρει ένα δημιουργικό μουσικό ντουέτο με αυτοσχεδιαστική διάθεση, που ελπίζουμε να απολαύσουμε και στην Αθήνα.
«Green of silence»
Ο τίτλος που κοσμεί το εξώφυλλο του νέου δίσκου του Γ. Θεοδωρίδη και εμπνέει το περιεχόμενό του αγγίζει την πολύπλευρη ιαπωνική εμπειρία του. Ένα απόφθεγμα του πολιτικοποιημένου αριστερού Ιάπωνα συγγραφέα Kobo Abe -από το ένα και μοναδικό μεταφρασμένο στα ελληνικά βιβλίο του, τη «Γυναίκα της άμμου» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα- αναφέρει: «Green makes me think of Silence, or maybe it’s loneliness?». Και μετά: «I get the feeling of a terribly distant star...». Αυτό το μακρινό αστέρι, έφερε τον Γρηγόρη στις σελίδες της ΑΥΓΗΣ της Κυριακής.
Ο τίτλος του άλμπουμ προέκυψε πριν ακόμη γραφτεί η μουσική, από την αγάπη του Γρηγόρη για το πράσινο χρώμα σε όλες τις αποχρώσεις του. Το «Green of silence» (Irida Jazz), που παρουσιάστηκε στο ελληνικό κοινό τον Μάιο του 2023 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, αποτελεί τις καταγεγραμμένες εμπειρίες μιας ζωής, εύκολες ή δύσκολες. Εμπειρίες, ιστορίες από τα φοιτητικά του χρόνια στη Χάγη, τα ταξίδια του σε όλο τον κόσμο, τη σημαντική εμπειρία του από την Ιαπωνία. Τον δίσκο (με άξιους συνεργάτες τον δημιουργικό Έλληνα πιανίστα Ορέστη Πετράκη και τον νέο Ούγγρο αυτοσχεδιαστή ντράμερ και συνθέτη Attila Gyárfás) ανοίγει το «Unnecessary thoughts», που γράφτηκε στην Αθήνα στη διάρκεια του πρώτου lockdown. Μη αναγκαίες σκέψεις κατέκτησαν τότε το μυαλό του έγκλειστου Γρηγόρη που, ως αντίβαρο, έγραψε μια μελωδία ανάλαφρη, λυρική.
Σε ένα ταξίδι, σε μια κρουαζιέρα από τη Βοστώνη έως το Μόντρεαλ, ο Γρηγόρης διάβασε το βιβλίο του Haruki Murakami «Ο Κάφκα στην ακτή». Από αυτό εμπνεύστηκε την «Αμμοθύελλα» (Sandstorm). «Το πεπρωμένο είναι σαν μια μικρή αμμοθύελλα, αλλάζει συνεχώς κατευθύνσεις. Κι εσύ μπορείς να αλλάξεις κατεύθυνση, αλλά η αμμοθύελλα σε κυνηγάει. Αυτή η θύελλα είσαι εσύ, βρίσκεται μέσα σου». Το «Sandstorm» είναι αυτοσχεδιαστικά το πιο ελεύθερο κομμάτι του δίσκου, ενώ η εναλλακτική λήψη του έχει εντονότερο ρυθμικό παλμό από την πρώτη.
Ακόμα μια λέξη, το ιαπωνικό «Kutsisabishii», τίτλος της τέταρτης σύνθεσης του «Green of silence”, περιγράφει τις στιγμές που ανοίγουμε χωρίς λόγο το... ψυγείο! «Όταν δεν πεινάς, αλλά το στόμα σου νιώθει μοναξιά» όπως λέει ένα λαϊκό ρητό. Κάτι που μου συμβαίνει συχνά.
Επιμέλεια κειμένου: Μαρώ Καβαλιέρου
