Ηδη από τη στιγμή που αποχώρησε από τους Χαΐνηδες, με τους οποίους ξεκίνησε, η διαδρομή του Μίλτου Πασχαλίδη χαρακτηρίζεται από συνέπεια, με τον εαυτό του, με το έργο του αλλά και με το κοινό. Γράφει ο ίδιος πολλά από τα τραγούδια του αλλά δεν αρνείται προτάσεις για εκλεκτές συνεργασίες, που κάποιες φορές μπορεί να είναι και το να αναλάβει ως ερμηνευτής μεγαλύτερο ή μικρότερο μέρος μιας εργασίας άλλου δημιουργού.
Οι ζωντανές εμφανίσεις του είναι ένα άλλο στοιχείο του που τον διαφοροποιεί από τους περισσότερους άλλους. Με τη μόνιμη μπάντα του και όχι κατά καιρούς σύνολα μουσικών να τον συνοδεύει πάντα και με βιωματική σχέση με τα τραγούδια που ερμηνεύει, ανεξάρτητα από το αν τα έχει γράψει ο ίδιος ή άλλοι, και με ειλικρινή και πολύ άμεση σχέση με τον κόσμο έχει δημιουργήσει ένα πιστό κοινό το οποίο αργά μα σταθερά αυξάνεται. Η ηχογράφηση δύο τέτοιων εμφανίσεων αποτελεί το περιεχόμενο του διπλού CD του «Δύο νύχτες στον Σταυρό του Νότου» που κυκλοφόρησε τον προηγούμενο μήνα. Με αυτή την αφορμή συνομιλήσαμε με τον Μίλτο Πασχαλίδη, έναν ερμηνευτή και δημιουργό που είναι σε επαφή με την κοινωνία και, δίχως να το «φωνάζει», βαθιά πολιτικοποιημένος.
Πολλοί και πολλές περνούν από τον Σταυρό του Νότου, αλλά είναι για περιορισμένο αριθμό εμφανίσεων και όχι κάθε χρόνο. Είσαι ο μόνος που, ξεκινώντας από την εποχή των κοινών εμφανίσεων σου με τον Χρήστο Θηβαίο, είσαι εκεί επί τόσα χρόνια και για τόσο μεγάλο διάστημα κάθε φορά. Έχει αλλάξει ο τρόπος που βλέπεις τόσο τον χώρο όσο και το κοινό εκεί ή παραμένει ο ίδιος όπως ήταν στην αρχή;
Η πρώτη φορά που εμφανίστηκα στον Σταυρός του Νότου ήταν με τον Θάνο Μικρούτσικο και τη Ρίτα Αντωνοπούλου το 2008. Με τον Χρήστο παίξαμε εκεί αργότερα, το 2013. Σε γενικές γραμμές είναι ο ίδιος χώρος με κάποιες τεχνικές βελτιώσεις (μεγαλύτερα καμαρίνια, καλύτερα ηχητικά κ.λπ.). Το κοινό είναι παραδόξως πιο νεανικό από τότε που ξεκινούσα και αυτό είναι ίσως το πιο αισιόδοξο μήνυμα για τις εμφανίσεις μου.
Χωρίς να σου ζητήσω να πεις ποια είναι, υπάρχουν κάποια από τα πρώτα τραγούδια σου που, χωρίς φυσικά να τα έχεις αποκηρύξει, έχεις πια κουραστεί να τα ερμηνεύεις και το κάνεις μόνο για χάρη του κοινού ή όταν συμβεί αυτό με κάποιο απλά το αφαιρείς από το πρόγραμμα των συναυλιών για πολύ καιρό;
Δεν με κουράζουν τα τραγούδια, αλίμονο, ειδικά στα δημοφιλή χρωστάω τόσο το ζην όσο και το ευ ζην. Αντίθετα, υπάρχουν κάποια λιγότερο γνωστά που κατά καιρούς δεν χωράνε στο πρόγραμμα και όλο γκρινιάζουν και με τραβάνε απ’ το μπατζάκι σαν αδικημένα πιτσιρίκια που δεν τα παίζει κανείς. Με αυτά ζορίζομαι και ενίοτε τα λέω εκ περιτροπής για να μην παραπονιούνται (γέλια).
Με ποια κριτήρια, συνολικά και προσωπικά, προσκάλεσες τους δύο που συμμετείχαν στις δύο συναυλίες και φυσικά είναι και στον δίσκο;
Κάλεσα δύο φίλους οι οποίοι δεν είχαν έρθει στον προηγούμενο ζωντανό δίσκο, το 2015 στον Βύρωνα, τον Γιάννη Κότσιρα και τη Βιολέτα Ίκαρη. Το μόνο κριτήριο ήταν ότι ήθελα διακαώς να παίξουμε παρέα.
Είναι εντελώς άλλο πράγμα μία, δύο σε αυτή την περίπτωση, συναυλία από την ηχογράφηση και βέβαια την κυκλοφορία της σε CD. Πόσο σημαντική λοιπόν ήταν η συμβολή του Θύμιου Παπαδόπουλου στο δεύτερο, εκτός φυσικά από το ότι έπαιξε όπως και σε όλες τις υπόλοιπες συναυλίες σου;
Λέω χαριτολογώντας ότι ο Θύμιος ήταν το δεξί χέρι του Θάνου (Μικρούτσικου) και το αριστερό δικό μου. Ο Θύμιος κάνει τα πάντα στους δίσκους μου, ενορχήστρωση, παραγωγή, πνευστά, εμψύχωση, ψυχανάλυση, μόνο κιθάρα δεν παίζει. Αλλά αν του το ζητήσω, είναι ικανός να με υποκαταστήσει και σε αυτό!
Ησουν από τους πρώτους που επέστρεψες στις συναυλίες μετά τα δύο πρώτα μεγάλα lockdown. Πώς ένιωσες όταν βρέθηκες ξανά στη σκηνή και, ίσως ακόμα περισσότερο, πώς είδες το κοινό μετά από τόσο καιρό; Είχε αλλάξει και, αν ναι, πώς και κατά πόσο;
Ενιωσα σαν να είχε πατήσει κάποιος το pause για ενάμιση χρόνο και μετά ο ίδιος ξαναπάτησε το play. Το κοινό είχε την ίδια λαχτάρα για επαφή που είχαμε και εμείς πάνω στη σκηνή. Ήταν μια μαγική επανένωση.
Πώς βίωσες προσωπικά την πανδημία και τις καραντίνες, μέχρι που άρχισες ξανά τις συναυλίες αλλά και στη συνέχεια, και σε τι σε επηρέασε;
Ημουν τυχερός γιατί κατά τη διάρκεια της πανδημίας περάσαμε την εγκυμοσύνη της συζύγου μου και τη γέννηση της κόρης μας, οπότε, με κάποιον τρόπο, θα ήμασταν αναγκαστικά πιο κλεισμένοι στο σπίτι. Άρα, από μια πλευρά ήμουν τυχερός, δεν επιβαρύνθηκα ψυχολογικά όσο άλλοι. Εκτός από την έγνοια του μωρού βρήκα την ευκαιρία να γράψω το καινούργιο μου βιβλίο, οπότε ο χρόνος κύλησε πιο ήπια από όσο θα περίμενα.
Πώς θεωρείς ότι επηρέασε η πανδημία τη μουσική, τις συναυλίες και οτιδήποτε άλλο σχετικό με αυτήν σε όλο τον κόσμο και βέβαια και στην Ελλάδα;
Πολύ δυσάρεστα και πολύ στενάχωρα. Αλλά προτιμώ να έχω το βλέμμα στο παρόν και το μέλλον. Όπως λέει και ο Σεφέρης, «ό,τι πέρασε, πέρασε σωστά»...
Και τι έχεις να πεις για το πώς αντιμετώπισε η κυβέρνηση τους ανθρώπους της μουσικής και συνολικά του πολιτισμού κατά το διάστημα της έξαρσης της πανδημίας, γιατί βέβαια δεν έχει τελειώσει ακόμα.
Στην αρχή μάς αντιμετώπισε ως αόρατους, σαν να μην υπήρχαμε. Ύστερα, όταν είδε ότι παραδόξως καταφέραμε να συνεννοηθούμε και να αντιδράσουμε, μας ενέταξε στο επίδομα που πήραν και οι άλλοι επαγγελματίες, αλλά και αυτό έγινε με λειψό τρόπο και όχι για όλους και όλες, χωρίς κάποιος να σκύψει σοβαρά πάνω στα προβλήματα του κλάδου.
Τα τελευταία δυόμισι χρόνια έχουμε δει σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από πριν κάποια τρομερά φαινόμενα: ΜeΤoo, σεξουαλικές παρενοχλήσεις, κακοποιήσεις και βιασμοί παιδιών και γυναικών, ακόμα και μια πρωτοφανή αύξηση στις γυναικοκτονίες. Πιστεύεις ότι όλα αυτά δυστυχώς πολλαπλασιάστηκαν λόγω της πανδημίας ή πάντα τέτοιες συμπεριφορές υπήρχαν στην ελληνική κοινωνία και η συγκεκριμένη συγκυρία απλά τις έκανε πιο έντονες, τις έφερε στην επιφάνεια και τις ανέδειξε περισσότερο;
Ειλικρινά δεν ξέρω. Σίγουρα η κλεισούρα έπαιξε κάποιο ρόλο, κάποιοι αναγκάστηκαν να ζήσουν για μήνες με την οικογένειά τους και ίσως δεν είχαν γνωριστεί και τόσο καλά προηγουμένως, τι να πω... Από την άλλη όμως, όλες αυτές οι γυναικοκτονίες και οι κακοποιήσεις παιδιών είναι κάτι το αδιανόητο.
Καμιά φορά μου περνάει απ’ το μυαλό ότι η δημοσιότητα που παίρνουν αυτές οι αποτρόπαιες υποθέσεις δρα σχεδόν ως «διαφήμισή» τους για τα διεστραμμένα μυαλά. Σίγουρα πάντως η παθογένεια της «αγίας ελληνικής οικογένειας» είναι μεγαλύτερη απ’ όσο φανταζόμαστε.
Πέρα όμως από αυτές τις συμπεριφορές έχουμε κι άλλα, το ίδιο δυσάρεστα πράγματα: διαλυμένο ΕΣΥ, πυρκαγιές που άφησαν τεράστιες καταστροφές, αυταρχισμός, αστυνομοκρατία, παρακολουθήσεις, ένα ακόμα χειρότερο από την υπόλοιπη Ευρώπη κύμα ακρίβειας που τσακίζει την πλειονότητα των ανθρώπων σε όλη τη χώρα. Τι έχεις να πεις λοιπόν και πώς θα χαρακτήριζες επιγραμματικά τη μέχρι τώρα διακυβέρνηση Μητσοτάκη;
Κωμικοτραγική. Με έμφαση στο δεύτερο συνθετικό!
Ποιο ήταν το κίνητρο, πέρα από την πηγή έμπνευσης, για να γράψεις το βιβλίο σου που εκδόθηκε πριν από λίγο καιρό;
Τα «Ξενοδοχεία» είναι το τέταρτο βιβλίο μου. Το κίνητρο είναι ότι μου αρέσει να ακούω και να λέω ιστορίες και με τον καιρό συνειδητοποίησα ότι δεν μπορώ να τις αφηγηθώ όλες τραγουδώντας. Έτσι αποφάσισα να γράφω τις υπόλοιπες.
Και τι θα περιλαμβάνει για εσένα η χειμερινή σεζόν, που τώρα ξεκινάει ουσιαστικά, αλλά ίσως και η συνέχεια, εκτός φυσικά από ακόμα περισσότερες εμφανίσεις στον Σταυρό του Νότου;
Οι εμφανίσεις στον Σταυρό θα συνεχιστούν μέχρι τον Μάρτιο, θα υπάρξουν και λίγες στην περιφέρεια, καινούρια δισκογραφικά σχέδια και βέβαια πολλή ενασχόληση με τις κόρες μου.
Ο Μίλτος Πασχαλίδης είναι ένας από εκείνους που εδώ και πολλά έχουν δείξει ότι ξέρουν πού θέλουν να πάνε και εκεί πηγαίνουν. Η διαδρομή του δεν καθορίζεται από τις συγκυρίες αλλά μόνον από ό,τι θεωρεί ο ίδιος σημαντικό για να κάνει. Ένα μεγάλο μέρος του κοινού το έχει αντιληφθεί αυτό και τον ακολουθεί σταθερά και πιστά, γνωρίζοντας ότι πάντα το πδηγείι με ασφάλεια σε επωφελείς και όμορφους μουσικούς προορισμούς.
Φωτογραφίες: Γιώργος Σπανός
