Οκτώ χρόνια μετά την προηγούμενη εμφάνισή της στο Ηρώδειο και ακριβώς έξι μετά την τελευταία επίσκεψή της στην Αθήνα (τότε είχε πραγματοποιήσει δύο συναυλίες στο Piraeus Academy) η Patti Smith επιστρέφει το Σάββατο 25 Ιουνίου στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού για άλλη μια μουσική βραδιά φιλοσοφημένης επανάστασης απέναντι στα διαχρονικά κακώς κείμενα.
H Patti Smith γεννήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 1946 σε μια εργατική οικογένεια, ο πατέρας της ήταν βιομηχανικός εργάτης και η μητέρα της σερβιτόρα, αν και αρχικά ήταν τραγουδίστρια της τζαζ. Γεννήθηκε στο Σικάγο, αλλά σύντομα η οικογένειά της μετοίκησε στη Φιλαδέλφια για να καταλήξει στο Νιου Τζέρσι, όπου μεγάλωσε η Patti. Τα εφηβικά της χρόνια τα πέρασε ακούγοντας πολλή μουσική, κυρίως τζαζ, από δίσκους της μητέρας της και διαβάζοντας πολλή λογοτεχνία και ποίηση.
Μετά την αποφοίτησή της από το σχολείο άρχισε να σπουδάζει σε ένα τοπικό κολέγιο ενώ ταυτόχρονα εργαζόταν σε ένα εργοστάσιο. Μια απρόβλεπτη εγκυμοσύνη όμως, που οδήγησε στη γέννηση μιας κόρης (την οποία αμέσως έδωσε για υιοθεσία) το 1967, έγινε η αφορμή για να αλλάξει εντελώς η ζωή της. Εγκατέλειψε το πατρικό σπίτι και τις σπουδές της, και εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη.
Patti & Robert
Το Μανχάταν δεν ήταν τότε η πανάκριβη συνοικία των πλουσίων που είναι σήμερα, αλλά αντίθετα το επίκεντρο της πνευματικής και καλλιτεχνικής ζωής της Νέας Υόρκης. Ήταν εκεί που η Patti Smith, η οποία ήδη είχε αρχίσει να γράφει ποίηση και εργαζόταν σε ένα βιβλιοπωλείο, συνάντησε έναν άγνωστο νεαρό φωτογράφο, τον Robert Mapplethorpe. Μια ερωτική σχέση αναπτύχθηκε αμέσως ανάμεσά τους, έντονη και συχνά εκρηκτική, καθώς εκτός από τη φτώχεια που αντιμετώπιζαν, υπήρχε και η αμφιφυλοφιλία του Mapplethorpe. Η σχέση αυτή διήρκεσε αρκετά χρόνια, ενώ ακόμα και όταν τέλειωσε παρέμειναν φίλοι, με την Patti να τον θεωρεί έναν από τους σημαντικότερους ανθρώπους στη ζωή της. Ήταν, μάλιστα, εκείνη που βρισκόταν δίπλα του στο νοσοκομείο όταν πέθανε νεότατος, ένα από τα πρώτα επώνυμα θύματα του AIDS, καθώς ήταν πια ο διασημότερος ίσως Αμερικανός φωτογράφος της εποχής του.
Έπειτα από ένα σύντομο ταξίδι με την αδελφή της στο Παρίσι το 1969, όπου πρώτη φορά έπαιξε μουσική στον δρόμο συνοδεύοντας τη φωνή της με την κιθάρα της, επέστρεψε στη Νέα Υόρκη, όπου, με προτροπή του Mapplethorpe, άρχισε να ασχολείται πιο ενεργά με την καλλιτεχνική δημιουργία. Έγραφε και απήγγελλε ποιήματα, συμμετείχε σε κάποιες θεατρικές παραστάσεις, έγραψε στίχους για μερικά τραγούδια των Blue Oyster Cult, ενώ είχε μια αρκετά μακρόχρονη ερωτική σχέση με τον κιμπορντίστα τους Allen Lanier, και τέλος ασχολήθηκε για μικρό διάστημα με τη μουσικογραφία, δημοσιεύοντας κείμενά της σε γνωστά μουσικά έντυπα της εποχής. Το πρώτο βιβλίο με ποιήματά της εκδόθηκε το 1972 και ακολούθησαν πολλά μέχρι σήμερα, περισσότερο ποίηση αλλά και πεζογραφία.
Όταν η ποιήτρια έγινε ροκ τραγουδίστρια
Το 1974, αρχικά μόνο με τον διαχρονικά στενότερο φίλο της, τον κιθαρίστα Lenny Kaye, και στη συνέχεια με μια μπάντα που τη συναποτελούσαν ο τελευταίος και άλλοι τρεις μουσικοί, άρχισε να δίνει τις πρώτες κανονικές συναυλίες της. Την επόμενη χρονιά κυκλοφόρησε το εμβληματικό, για το αμερικανικό πανκ, και όχι μόνο, πρώτο LP της «Horses». Η διασκευή του «Because The Night» του Bruce Springsteen στον τρίτο δίσκο της «Easter» της έδωσε και την πρώτη εμπορική επιτυχία της. Λίγο, όμως, μετά τον τέταρτο δίσκο της γνώρισε το ’80 τον -απλώς συνεπώνυμό της- Fred «Sonic» Smith, πρώην κιθαρίστα των MC5, και η σχέση τους πολύ σύντομα οδηγήθηκε σε γάμο.
Για αρκετά χρόνια εγκατέλειψε τη μουσική και αφοσιώθηκε στην ανατροφή των δύο παιδιών που απέκτησαν. Επανεμφανίστηκε το ’88 με το «Dream of life», έναν δίσκο που συνυπέγραφε με τον σύζυγό της και περιλάμβανε το τραγούδι-ύμνο «People have the power». Το διπλό χτύπημα, όμως, που δέχτηκε τότε, με τον θάνατο πρώτα του Mapplethorpe από AIDS το ’89 και στη συνέχεια του συζύγου της το ’94 από καρδιά σε ηλικία μόλις 48 ετών, την έκανε να κυκλοφορήσει τον επόμενο το ’96. Συνολικά έχει κυκλοφορήσει λίγους δίσκους για τόσα χρόνια διαδρομής, μόνον 11 (τα βιβλία της είναι πολύ περισσότερα), με τον τελευταίο 10 χρόνια πριν. Το μέγεθος της επιρροής και της παρακαταθήκης τους, όμως, είναι κατά πολύ μεγαλύτερο.
«Οι άνθρωποι έχουν τη δύναμη»
Η Patti Smith δεν δίστασε ποτέ να βγει μπροστά και να υποστηρίξει όσα θεωρεί σημαντικά για τους ανθρώπους. Δεν έχει αναφέρει ποτέ τη λέξη φεμινισμός γιατί δεν χρειάζεται, καθώς έχει μιλήσει επανειλημμένα για τη σημασία της συμβολής των γυναικών στη μουσική και συνολικά στη δημιουργία. Άλλα ζητήματα που την απασχολούν πολύ είναι η ειρήνη, το περιβαλλοντικό, ο καταναλωτισμός και η ουσία της δημοκρατίας. Λειτουργεί πάντα με έναν στενό κύκλο ανθρώπων, ακόμα και το κουαρτέτο της είναι «οικογενειακή υπόθεση», αφού, εκτός από τον Lenny Kaye, και ο ντράμερ Jay Dee Daugherty είναι μαζί της από το ξεκίνημα, ενώ στη δεύτερη κιθάρα είναι ο γιος της Jackson (και η κόρη της επίσης είναι μουσικός και συνθέτρια).
Δυσκολεύεσαι να πιστέψεις ότι αυτή η ψηλόλιγνη φιγούρα θα συμπληρώσει τον Δεκέμβριο τα 76 και όχι μόνο παραμένει ενεργή, αλλά ανεβαίνει ακόμα στη σκηνή, όπως θα κάνει το βράδυ του Σαββάτου. Και αυτό είναι τόσο γεμάτο από ανθρωπιά και ελπίδα όσο ήταν πάντα και το έργο της…
