Από τους καλύτερους και με πολύ μεγάλη εμπειρία εκτελεστές του μπουζουκιού στη χώρα μας, ο Βαγγέλης Μαχαίρας συνθέτει επίσης εδώ και αρκετά χρόνια λαϊκά τραγούδια για γνωστά και μη ονόματα του ιδιώματος. Με τον δίσκο όμως «Τα χέρια», σε στίχους Δημήτρη Λέντζου, που κυκλοφορεί τώρα, παρουσιάζει μια πολυσυλλεκτική εργασία με αρκετούς/ές ερμηνευτές/ριες, την οποία αξίζει να προσέξουμε λίγο περισσότερο.
Πώς ήρθες για πρώτη φορά σε επαφή με τον Δημήτρη Λέντζο και ήσουν εσύ που του ζήτησες να γράψει τους στίχους ή εκείνος ο οποίος σου έφερε τους συγκεκριμένους για να γράψεις πάνω τους τα τραγούδια;
Η γνωριμία μου με το Δημήτρη έγινε μέσω του κοινού μας συνεργάτη και φίλου Νίκου Πλατύραχου. Επαιζα σαν μουσικός στον δίσκο του Νίκου «Μαύρη μπογιά στο μάρμαρο» και ζήτησα από τον Δημήτρη στίχους. Επειδή δεν με ήξερε σαν συνθέτη, μου έδωσε μόνο δύο στην αρχή, υποθέτω δοκιμαστικά. Το αποτέλεσμα του άρεσε και αποφασίσαμε να συνεργαστούμε. Έτσι ήμασταν σχεδόν σε καθημερινή τηλεφωνική επαφή εν μέσω καραντίνας και φτιάχναμε τραγούδια.
Θεωρείς ότι υπάρχει μια κεντρική στιχουργική ιδέα που συνδέει τα τραγούδια ή είναι εντελώς ανεξάρτητα μεταξύ τους;
Όχι, δεν υπάρχει κάποια κεντρική ιδέα. Θα μπορούσα να πω ίσως ότι το κλίμα και η αίσθηση που μας προκάλεσαν τα συγκεκριμένα τραγούδια, πριν ηχογραφηθούν, ήταν και ο λόγος που μας έκανε να τα εντάξουμε στην ίδια εργασία, η κοινή τους αφετηρία και ο τρόπος που πραγματεύεται τα θέματά του ο Δημήτρης.
Υπάρχουν δύο - τρία τραγούδια στον δίσκο για τα οποία δυσκολεύεσαι να πιστέψεις ότι τα έγραψε ένας δεξιοτέχνης του μπουζουκιού καθώς όχι μόνο δεν περιλαμβάνουν καν το όργανό σου αλλά και ανήκουν σε άλλα ιδιώματα, όπως, για παράδειγμα, το ροκ, και οι ενορχηστρώσεις τους είναι ηλεκτρικές, κάποιες φορές ακόμα και ηλεκτρονικές. Αντίθετα λοιπόν από άλλους ομοτέχνους του μπουζουκιού, όταν συνθέτεις, γράφεις τραγούδια, αυτονομείσαι κατά κάποιο τρόπο από αυτό;
Καταρχήν είμαι μπουζουξής. ‘Ο,τι κάνω, το περνάω μέσα από το «φίλτρο» του μπουζουκιού. Με αυτό σκέφτομαι και με αυτό παίζω τις μουσικές που γράφω. Όμως δεν συνθέτω μόνο με αυτό, ανάλογα με τη διάθεσή μου χρησιμοποιώ κιθάρα, λαούτο ή κάποιο άλλο όργανο. Ως ακροατής επίσης μου αρέσουν αρκετά ιδιώματα, ελληνικά και ξένα. Αυτό με έχει κάνει να μην αρκούμαι μόνο στον ήχο του μπουζουκιού αλλά να πειραματίζομαι και να ψάχνω άλλες φόρμες και ήχους που θα με εκφράσουν καλύτερα τη δεδομένη στιγμή.
Οι ενορχηστρώσεις είναι δικές σου ή έγιναν σε συνεργασία με όλους λίγο-πολύ τους μουσικούς που συμμετέχουν; Είτε στη μία περίπτωση είτε στην άλλη, με ποιον τρόπο προσεγγίζεις την ενορχήστρωση κάθε τραγουδιού;
Συνήθως έχω το άκουσμα που θέλω να βγει από την ορχήστρα στο μυαλό μου πριν την ηχογράφηση και δίνω μια κατεύθυνση στους μουσικούς. Σχεδόν ποτέ όμως δεν κάνω αποκλειστικά αυτό που σκέφτομαι. Πάντα συμβουλεύομαι τους μουσικούς και τους ζητώ να προτείνουν ιδέες και λύσεις. Άρα λοιπόν οι ενορχηστρώσεις έγιναν σε συνεργασία με αυτούς τους υπέροχους μουσικούς. Όσο για τον τρόπο προσέγγισης, μιας και μιλάμε για τραγούδια, η ενορχήστρωση πρέπει να υπηρετεί τον στίχο και να διευκολύνει / προτρέπει τον/την ερμηνευτή/ρια να μας μεταφέρει το κλίμα και το νόημα του λόγου.
Θα τον χαρακτήριζες, αλήθεια, γενικά λαϊκό δίσκο ή όχι απαραίτητα;
Ηχητικά αλλά και στιχουργικά είναι λαϊκός δίσκος και ας μην έχει μπουζούκι σε όλα τα τραγούδια, αν αυτό είναι το κριτήριο για να κριθεί ως λαϊκός.
Ήταν δεδομένο ότι ο Γιάννης Κότσιρας θα συμμετείχε στον δίσκο καθώς συνεργάζεστε μόνιμα εδώ και αρκετά χρόνια, όμως οι πολλές υπόλοιπες ερμηνευτικές συμμετοχές στον δίσκο πώς προέκυψαν;
Με τον Γιάννη είμαστε μαζί από το 1997. Η πολύχρονη συνεργασία μας, βέβαια, δεν τον «υποχρεώνει» να λέει δικά μου τραγούδια. Όμως έχει δικά μου τραγούδια σε όλες τις εργασίες του από το 2007 και μετά, όπως το «Κάπου θα βρεθούμε», πρόσφατα το «Άγριος ανθός» που ερμήνευσαν μαζί με τον Μίλτο Πασχαλίδη και επίσης το «Θα ’μαι κοντά σου», του οποίου οι στίχοι είναι δικοί του και αναφέρεται στον πατέρα του και θεωρώ μεγάλη τιμή που μου το εμπιστεύτηκε να το μελοποιήσω. Με τις φωνές των κυρίων Νταλάρα και Μητσιά μεγάλωσα και έμαθα. Τι μεγαλύτερο όνειρο να είχα από το να ακούσω τα τραγούδια μου με τις φωνές τους; Τους/τις Παντελή Θαλασσινό, Κώστα Θωμαΐδη, Βιολέτα Ίκαρη, Παντελή Καραμαργιό, Κατερίνα Τσιρίδου, Γιώργο Μάκρα, Βασίλη Κορακάκη, Αντώνη Ξηντάρη, Θοδωρή Ξηντάρη, Δήμητρα Μπουλούζου και Δέσποινα Ραφαήλ τους θαυμάζω για τον τρόπο που ερμηνεύουν και δημιουργούν. Η συνεργασία μαζί τους ήταν μονόδρομος!
Ποιο είναι το πιο αγαπημένο τραγούδι σου από τον δίσκο και για ποιο λόγο;
Αν έπρεπε να ξεχωρίσω ένα, θα ήταν το ομότιτλο. Ο λόγος προφανής νομίζω, επειδή μιλάει για τη μάνα.
Έχει ενδιαφέρον η μαρτυρία σου, ως επαγγελματία μουσικού, για το πόσο δύσκολη ήταν η επιβίωση εσένα και τον ομοτέχνων σου κατά το διάστημα των λοκντάουν / καραντίνας. Τι θα είχες να πεις για τη στάση της Πολιτείας απέναντι σας;
Ήταν όντως πολύ δύσκολη περίοδος για εμάς και συνεχίζει να είναι, βέβαια. Η Πολιτεία έκανε κάποια πράγματα αλλά όχι όσα θα έπρεπε και όχι για όλους. Μας αντιμετώπισε σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας, σχεδόν σαν επαίτες. Έδωσε κάποια χρήματα μετά από πίεση των σωματείων μας αλλά ακόμα επικρατεί χάος με την ασφάλισή μας, ανασφάλεια με το αν και πώς θα δουλεύουμε, δυσκολία επικοινωνίας με τις υπηρεσίες για να βρίσκονται λύσεις. Ελπίζω το κράτος να καταλάβει τη σημασία της τέχνης στην καθημερινότητα του κόσμου και εμείς να συνέλθουμε ως κλάδος και να μην ξαναζήσουμε τέτοιες στιγμές.
Προσωπικά, σαν άνθρωπος, πώς αντιμετώπισες την πανδημία και την καραντίνα;
Την πρώτη καραντίνα την πήρα λίγο στην πλάκα, αναγκαστικές διακοπές. Η δεύτερη όμως με ζόρισε πολύ. Ένιωσα, όπως και πολλοί συνάδελφοι, ακυρωμένος, χωρίς αύριο, ότι αυτό που κάνω δεν έχει αξία για κανέναν. Εκεί πείσμωσα και αντέδρασα. Όλο αυτό μου βγήκε σε δημιουργία και έγραψα τα τραγούδια αυτής της εργασίας.
Μετά την πρώτη παρουσίαση του, με την ευκαιρία της κυκλοφορίας, σκέφτεσαι να παρουσιάσεις, κάπου και κάπως, ζωντανά τον δίσκο, αν όχι ολόκληρο τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος του;
Όπου παίζω, πάντα βάζω στο πρόγραμμα τραγούδια μου. Αποκλειστική παρουσίαση λοιπόν δεν θα γίνει αλλά τα τραγούδια σίγουρα θα τα παίζουμε.
Και τα προσεχή σχέδια σου, τα εκτελεστικά, βέβαια, αλλά ίσως και τα επόμενα δημιουργικά;
Δισκογραφικά, θα κυκλοφορήσει άμεσα ένα τραγούδι σε στίχους Γιώργου Γκώνια από την εργασία που έχω ολοκληρώσει με τη Δέσποινα Ραφαήλ. Επίσης θα κυκλοφορήσει ακόμα ένα από την εργασία μου με τη Δήμητρα Μπουλούζου, σε στίχους Δημήτρη Λέντζου, για την οποία συνεχίζουμε τις ηχογραφήσεις. Τέλος, ηχογραφώ έναν ορχηστρικό δίσκο με επίκεντρο, τι άλλο, το μπουζούκι. Από πλευράς εμφανίσεων, τον Δεκέμβριο θα είμαι κάθε Πέμπτη στο «Μπαράκι» της Διδότου με τον Γιώργο Μάκρα, τη Δήμητρα Μπουλούζου και τη Δέσποινα Ραφαήλ παίζοντας κυρίως δικά μας τραγούδια, ενώ έχω ήδη ξεκινήσει ναι παίζω κάθε Τρίτη με τη Σταυρούλα Μανωλοπούλου και τον Βασίλη Μασαλά στο «Επί το λαϊκότερον». Και έπονται και άλλα...
Ακούραστος εκτελεστής και σεμνός συνθέτης τραγουδιών, ο Βαγγέλης Μαχαίρας είναι ένας από εκείνους τους αθόρυβους «εργάτες» της οι οποίοι είναι τόσο αναγκαίοι στη μουσική όσο και οι μεγάλοι δημιουργοί.
