Ο Κρητικός δεξιοτέχνης του λαούτου Γιάγκος Χαιρέτης και η Βρετανοελληνίδα βιρτουόζος της άρπας Maria - Christina Harper ξεκίνησαν τη συνεργασία τους με αρκετές ζωντανές εμφανίσεις κι από αυτές προέκυψε και εξελίχθηκε το υλικό τής πρώτης δισκογραφικής εργασίας τους ως Hairetis - Harper. Το «Draft» περιλαμβάνει μια σειρά από folk στη βάση τους, αλλά εξαιρετικά ατμοσφαιρικές, κάποτε ακόμα και ονειρικές συνθέσεις, υπό μια έννοια ίσως και μια πιο «γήινη» εκδοχή τής ambient. Ακόμα περισσότερο όμως, όπως λέει και η Maria - Christina Harper, εκφράζει την επιθυμία ή και ανάγκη επαφής δύο διαφορετικών, αλλά τελικά πολύ κοντινών μουσικών κόσμων.
* Είσαι παντρεμένη με Έλληνα και έχεις ζήσει και στη χώρα μας εκτός από τη δική σου, οπότε υποθέτω ότι γνωρίζεις αρκετά καλά την ελληνική μουσική και πιο συγκεκριμένα την παραδοσιακή, έτσι δεν είναι;
Μένω πολλά χρόνια στο εξωτερικό, αλλά γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα. Έχοντας ζήσει τα περισσότερα επαγγελματικά μου χρόνια στην Αγγλία, πλέον θεωρώ ότι έχω δύο πατρίδες, την Αγγλία και την Ελλάδα. Ακόμα περισσότερο όμως νιώθω πολίτιδα του κόσμου.
* Όπως φαντάζομαι γνωρίζεις κι αυτό που κάνει επί δεκαετίες ο Ross Daly με βάση και άξονα την κρητική μουσική. Πώς σου φαίνεται αλλά και ποια είναι η δική σου άποψη για τη κρητική μουσική;
Είναι ωραίο όταν ένας μουσικός εμπνέεται και μπαίνει στη διαδικασία να μελετήσει περισσότερο τη μουσική κουλτούρα ενός άλλου τόπου. Η αγάπη μου για την κρητική μουσική ξεκίνησε με τον θαυμασμό μου για τον Ψαραντώνη και με αφορμή τη συνεργασία μας γνώρισα περισσότερο τη μουσική του τόπου του.
* Πώς γνωρίστηκες με τον Γιάγκο Χαιρέτη και τι σας έκανε να αποφασίσετε να συνεργαστείτε μ’ αυτόν τον τουλάχιστον ασυνήθιστο, αν όχι παράξενο, συνδυασμό οργάνων;
Με τον Γιάγκο γνωριστήκαμε μέσω ενός κοινού φίλου πριν από αρκετά χρόνια. Όταν βρέθηκα στην Κρήτη, συναντηθήκαμε στα Ανώγεια σε ένα καφενείο και συζητώντας καταλήξαμε ότι και οι δύο ενδιαφερόμαστε να πειραματιστούμε ελεύθερα, χωρίς περιορισμούς και στόχους, καθαρά για το παίξιμο.
* Θα διαφωνούσες πάντως αν έλεγα ότι και τα δύο όργανά σας, στην τωρινή μορφή τους ή έστω σε διαφορετική και προγενέστερη, κατάγονται από το πρώιμο μπαρόκ;
Σε κάποια μορφή τους ναι, αυτό ισχύει. Η άρπα, ενώ υπήρξε λαϊκό όργανο, στη σημερινή μορφή της με πεντάλ έγινε όργανο της αριστοκρατίας. Το λαούτο, από την άλλη, προσαρμόστηκε στις ανάγκες των μουσικών κάθε τόπου.
* Θα έλεγες ότι τα ηχοχρώματα και η γενικότερη αίσθηση των οργάνων σας είναι κοινά δεδομένου ότι κατά βάση αμφότερα είναι έγχορδα ή ότι μέσα από τις αντιθέσεις τους αλληλοσυμπληρώνονται;
Τα ηχοχρώματα είναι κοινά, οι αντιθέσεις έρχονται από τα διαφορετικά μουσικά βιώματά μας. Ταυτόχρονα, το ενδιαφέρον στον συνδυασμό της άρπας και του λαούτου είναι ότι κουβαλάνε και τα δύο έντονα στερεότυπα τα οποία καλούμαστε και θέλουμε να απομυθοποιήσουμε.
* Η παιδεία και οι καταβολές σου είναι προφανώς κλασικές. Χρειάστηκε προσπάθεια για να επικοινωνήσουν με τις αντίστοιχες του Γ. Χαιρέτη από την παραδοσιακή κρητική μουσική για να συνδημιουργήσετε αυτόν τον δίσκο ή προέκυψε αυθόρμητα;
Είχα φύγει από τα κλασικό ρεπερτόριο εδώ και αρκετά χρόνια και βρισκόμουν ήδη στη διαδικασία αυτοσχεδιασμού και πειραματισμών στην άρπα. Αυτό είναι και το θέμα του διδακτορικού μου στην Αγγλία. Παράλληλα ο Γιάγκος, ξεκινώντας από την κρητική μουσική, βρέθηκε κι αυτός σε διαφορετικά μουσικά μονοπάτια. Είναι κοινό μας στοιχείο να θέλουμε να παρουσιάσουμε μια άλλη οπτική των οργάνων αυτών. Άλλωστε στην πραγματικότητα το σχήμα μας αποτελείται από ηλεκτρικό λαούτο και ηλεκτρική άρπα, γεγονός που διαφοροποιεί κατά πολύ τα όργανά μας από τη γνωστή, ακουστική εκδοχή τους.
* Το αυτοσχεδιαστικό στοιχείο έπαιξε μεγάλο ρόλο στον δίσκο ή όλα ήταν καταγεγραμμένα και σχεδιασμένα πριν από την ηχογράφηση;
Στις πρόβες αυτοσχεδιάζαμε, ό,τι μας άρεσε το κρατούσαμε και σιγά - σιγά δημιουργήθηκαν τα κομμάτια. Παρότι υπάρχει πλέον δομή, πάντα αφήνουμε χώρο για αυτοσχεδιασμό ώστε να υπάρχει η δυνατότητα να οδηγηθούμε προς όποια ηχητική κατεύθυνση.
* Ποιες καταστάσεις και ποια συναισθήματα εκφράζει το άλμπουμ, τόσο προσωπικά για εσένα και αντίστοιχα τον Γ. Χαιρέτη όσο και κοινά για τους δυο σας;
Εκφράζει και για τους δυο μας την ανάγκη για επικοινωνία και αυτοσχεδιασμό. Ήμασταν και οι δύο πολύ περίεργοι να δούμε τι ήχος θα προέκυπτε από τη συνεργασία μας. Τα κομμάτια αποκτούσαν στοιχεία από κάθε μέρος που πηγαίναμε, καθώς παίξαμε σε πολλές πόλεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
* Αν έπρεπε να εντάξεις τον δίσκο σε ένα ιδίωμα ή έστω να του δώσεις έναν χαρακτηρισμό, αυτός θα ήταν μια προέκταση της κρητικής μουσικής, διεθνής folk, world music, σύγχρονη αυτοσχεδιαστική μουσική, new age, κάποιο άλλο;
Θα έλεγα experimental folk, με στοιχεία από post rock.
* Μπορεί αυτή η μουσική να λειτουργήσει και σε ζωντανές εμφανίσεις ή είναι φτιαγμένη μόνο να ακούγεται από τον δίσκο και κατ’ ιδίαν;
Είμαι χαρούμενη γι’ αυτόν τον δίσκο και πιστεύω ότι δημιουργεί ωραία ατμόσφαιρα όταν τον ακούς μόνος/η σου. Ταυτόχρονα, στις συναυλίες μας υπάρχει πάντα κάτι διαφορετικό, γιατί η ενέργεια του κοινού και του χώρου επηρεάζει και εμπνέει το παίξιμό μας.
* Και τα προσεχή σχέδιά σου; Θα υπάρξει συνέχεια στη συνεργασία σου με τον Γ. Χαιρέτη και τι ετοιμάζεις προσωπικά;
Όσον αφορά το Hairetis Harper, σε πρώτη φάση θα γίνουν συναυλίες και περιοδεία με αφορμή την κυκλοφορία του δίσκου μας όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν και πάλι. Αυτόν τον καιρό είμαι στη Βρετανία και ηχογραφώ νέες συνθέσεις μου με ένα jazz trio που σχηματίσαμε με Άγγλους μουσικούς.
Δηλαδή κάτι σαν experimental jazz folk; Φαίνεται να είναι το ίδιο ενδιαφέρον και ανανεωτικό με το «Draft»...
