Ο William Maxwell, άγνωστος εν πολλοίς στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό καθώς πρώτη φορά μεταφράζεται έργο του, υπήρξε για σχεδόν σαράντα χρόνια ο λογοτεχνικός επιμελητής του θρυλικού New Yorker, συνεργαζόμενος με συγγραφείς του μεγέθους ενός Nabokov, ενός Updike, ενός Isaac Bashevis Singer, ενός J. D. Salinger. Υπήρξε κι ο ίδιος λογοτέχνης πρώτου βαθμού, ίσως λίγο παραγνωρισμένος σήμερα, κερδίζοντας το 1982 το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ για το Αντίο τώρα, τα λέμε αύριο, ένα από τα 100 επιδραστικότερα μυθιστορήματα της αγγλικής γλώσσας.
Πρόκειται για ένα ολιγοσέλιδο κείμενο, το οποίο δεν μπορεί να καταταχτεί εύκολα και στο οποίο συνυπάρχουν η πυκνή ρεαλιστική αμερικανική αφήγηση, η καταγραφή των γεγονότων με μια ρεπορταζιακού τύπου αποστασιοποιημένη ματιά και η απόλυτη ταύτιση με τα πρόσωπα, η οποία επιτυγχάνεται μέσω της ενεργοποίησης της φαντασίας που, ξαναγράφοντας την πραγματικότητα, την εμπλουτίζει και της δίνει νέα υπόσταση. Και όλα αυτά με ένα αβίαστο, μαεστρικό, διακριτικό χαμηλό τόνο, χωρίς διαθέσεις εντυπωσιασμού, έχοντας την ειλικρινή ρωμαλέα αφήγηση -όλα τα εύσημα στον Παναγιώτη Κεχαγιά, ο οποίος υπογράφει την υποδειγματική μετάφραση- ως μοναδικό οδηγό.
Το κείμενο ανοίγει με έναν πυροβολισμό, όπου από την πρώτη στιγμή γνωρίζουμε ποιος είναι το θύμα και ποιος ο θύτης. Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση εξιστορείται μισό αιώνα μετά, καθώς ο ήρωας επιστρέφει στο παρελθόν, στο Λίνκολν του Ιλινόι, όπου μεγάλωσε -εξαιρετικές οι περιγραφές της αγροτικής Αμερικής των αρχών του προηγούμενου αιώνα-, ανασυνθέτοντας τα γεγονότα που τον στιγμάτισαν, γνωρίζοντας πως η μνήμη εξαπατά, πως όταν μιλάμε για το παρελθόν δεν σταματάμε ούτε στιγμή να λέμε ψέματα.
Πρόκειται για μια σπουδή στην απώλεια, καθώς ο ήρωας χάνει τη μητέρα του κατά τη διάρκεια της ισπανική γρίπης, χάνοντας μαζί της κάθε αναφορά σε οτιδήποτε θεωρούσε οικείο. Κατόπιν έχουμε καταγραφή των γεγονότων που οδήγησαν στον προαναφερθέντα φόνο, για να περάσουμε στο δεύτερο μισό, συγκλονιστικό κομμάτι του βιβλίου, όπου μέσω της ενσυναίσθησης, βάζοντας δηλαδή τη θέση του εαυτού στη θέση του πληγωμένου Άλλου, ανασκευάζοντας, με καταφυγή στη φαντασία, την πραγματικότητα, έρχεται η ταύτιση, η συμπόνια και η λύτρωση.
Ο Maxwell, μετατοπίζοντας διαρκώς την οπτική από το ένα πρόσωπο στο άλλο, δημιουργώντας απτούς χαρακτήρες, με περιγραφές απαράμιλλης λυρικής ακρίβειας, μιλά για τη δύναμη της φιλίας, για τον έρωτα και την προδοσία, μιλάει για όλα όσα θα μπορούσαν να γίνουν -για μια χειρονομία τρυφερότητας- και δεν έγιναν, για την αδυσώπητη νεότητα, για το ανίκητο παρελθόν, για τη δύναμη της συμπόνιας και της ενσυναίσθησης. Πολυσύνθετος, μεστός, καίριος. Μια αληθινή αποκάλυψη.
Info
William Maxwell, Αντίο τώρα, τα λέμε αύριο
Εκδ. Gutenberg
Μετάφραση: Παναγιώτης Κεχαγιάς
192 σελ. Τιμή: 12 ευρώ
