Η κυβέρνηση Μητσοτάκη για ακόμα μια φορά είχε τις απαιτούμενες ενδείξεις ότι οι επιλογές της οδηγούν σε βέβαιη καταστροφή. Όπως και με την πανδημία (μελέτες Λύτρα-Τσιόδρα, Λύτρα, έγγραφο ΕΟΔΥ κ.τ.λ.), που όλα τα στοιχεία έδειχναν ότι η νοσηλεία διασωληνωμένων εκτός ΜΕΘ ισούται με θάνατο.
Όπως και με την πυροπροστασία, που όλοι οι ειδικοί συνηγορούσαν για ελλιπή συνθήκη ασφάλειας ενόψει καλοκαιριού. Έτσι και με τις πλημμύρες, το Μαξίμου και οι αρμόδιοι φορείς είχαν όλα όσα χρειάζονταν για να αποφευχθεί η εθνική τραγωδία που διαδραματίζεται στη χώρα μας. Ωστόσο, σε καμία από τις παραπάνω περιπτώσεις δεν έκαναν τίποτα για να την αποτρέψουν.
Οι χάρτες που καίνε
Ειδικότερα για τη Θεσσαλία, η οποία σήμερα θυμίζει βομβαρδισμένο τοπίο, η κυβέρνηση γνώριζε ότι η περιοχή βρισκόταν σε κίνδυνο σε περίπτωση πλημμύρας. Οι Χάρτες Κινδύνου Πλημμύρας ήταν αναρτημένοι ήδη από το 2018. Σύμφωνα με το WWF, σχεδόν όλη η πόλη του Βόλου είναι στα κόκκινα, δηλαδή ήταν γνωστό ότι κινδύνευε, και μάλιστα σε σοβαρό βαθμό.
Το αποτέλεσμα της κυβερνητικής αδιαφορίας το είδαμε σε άλλον χάρτη, αυτόν που δημοσίευσε το Meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Το απόγευμα της Πέμπτης 7 Σεπτεμβρίου το μεγαλύτερο μέρος των Νομών Τρικάλων και Καρδίτσας είχε κατακλυστεί από τα νερά χειμάρρων και παραπόταμων του Πηνειού. Στην Ανατολική Θεσσαλία, η έκταση της λίμνης Κάρλα είναι σχεδόν ίση με εκείνη που είχε πριν από την αποξήρανσή της, το 1962. Συνολικά υπολογίζονται περίπου 720.000 στρέμματα πλημμυρισμένων εκτάσεων.
Το κερασάκι στην τούρτα της επιτελικής επικινδυνότητας είναι ο χάρτης που δημοσίευσε ο καθηγητής Πολεοδομίας του ΕΜΠ και δημοτικός σύμβουλος στον Πειραιά Νίκος Μπελαβίλας. Πρόκειται για την εκτίμηση της καταστροφής που θα συμβεί στην Αθήνα σε περίπτωση που υπερχειλίσουν ο Κηφισός και ο Ιλισός. Τι θα συμβεί όμως; Από το Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» έως τον Ρέντη και έως τον σταθμό μετρό στο λιμάνι του Πειραιά, τα πάντα θα βρεθούν κάτω από το νερό. Η μισή Καλλιθέα, όλο το Μοσχάτο, όλο το Νέο Φάληρο, τα Καμίνια, η Παλιά Κοκκινιά και τμήμα του Ταύρου. Μαζί τους, εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι.
Η συγκεκριμένη μελέτη προβλέπει ότι σε περίπτωση πλημμύρας, το «στρατηγείο» της Τροχαίας Πειραιά στα Καμίνια θα αχρηστευθεί κάτω από το νερό. Τότε οι πλημμυρισμένοι δρόμοι θα παραλύσουν, γιατί δεν θα υπάρχει τροχονόμος να αποκλείσει γέφυρες, να κατευθύνει την κυκλοφορία, γιατί η διοίκηση της Τροχαίας θα τρέχει αναγκαστικά να σωθεί, αφού θα μείνει χωρίς τηλέφωνο και χωρίς ρεύμα. Κάτι τέτοιο δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά πρόβλεψη της επίσημης επιστημονικής μελέτης που εκπονήθηκε την περίοδο 2017-2018 από το ΥΠΕΝ για την Αττική και η οποία διαμόρφωσε τους χάρτες επικινδυνότητας πλημμύρας. Μάλιστα, μοιάζει βέβαιο ότι θα ζήσουμε αυτό το ενδεχόμενο, καθώς τα καιρικά φαινόμενα έχουν πυκνώσει και μόνο από τύχη ο τεράστιος όγκος βροχής έπεσε στη Θεσσαλία και όχι στην Αττική.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, επιχειρήματα όπως «δεν ξέραμε ότι υπάρχει κίνδυνος», «δεν περιμέναμε τέτοιες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης» δεν ισχύουν. Η Ελλάδα δεν προετοίμασε τις πόλεις της ούτε βάσει των μελετών που έχουν εκπονηθεί, πόσο δε μάλλον με βάση τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, αφού έχει αγνοήσει τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
(Δεν) Μένουμε Ευρώπη
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε προειδοποιήσει την Ελλάδα ήδη από τις 9 Φεβρουαρίου 2022 ότι δεν εφαρμόζει την υποχρέωσή της να παρέχει επικαιροποιημένους Χάρτες Κινδύνου Πλημμύρας, ως όφειλε σύμφωνα με την Οδηγία για την αξιολόγηση και τη διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας. Οι Χάρτες Επικινδυνότητας Πλημμύρας πρέπει να καλύπτουν τις γεωγραφικές περιοχές που θα μπορούσαν να πλημμυρίσουν, ενώ οι Χάρτες Κινδύνων Πλημμύρας δείχνουν τις πιθανές αρνητικές συνέπειες που συνδέονται με αυτά τα σενάρια πλημμύρας.
Οι εν λόγω χάρτες αποτελούν τη βάση για την κατάρτιση σχεδίων διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας. Τα σχέδια αυτά έπρεπε να αναθεωρηθούν και να αναβαθμιστούν βάσει των νέων δεδομένων της κλιματικής αλλαγής. Τα κράτη-μέλη όφειλαν να κοινοποιήσουν έως τον Δεκέμβριο του 2019 τις επικαιροποιήσεις που πραγματοποίησαν στους πρώτους Χάρτες Επικινδυνότητας Πλημμύρας και στους Χάρτες Κινδύνου Πλημμύρας. Η προθεσμία για την ενημέρωση της Επιτροπής σχετικά με την επανεξέταση και την επικαιροποίηση των εν λόγω χαρτών έληξε τον Μάρτιο του 2020. Δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έλαβε καμία πληροφορία σχετικά με τη διαδικασία από την Ελλάδα, αποφάσισε να αποστείλει προειδοποιητική επιστολή με προθεσμία δύο μηνών προκειμένου να άρει τις ελλείψεις που επισημάνθηκαν, διαφορετικά θα προέβαινε σε αιτιολογημένη γνώμη, συνέχιση δηλαδή της νομικής διαδικασίας κατά της Ελλάδας για μη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις του Ενωσιακού Δικαίου.
Η Κομισιόν δεν έμεινε άπραγη απέναντι στην απραξία της ελληνικής κυβέρνησης. Στις 29/9/2022 υπέβαλε αιτιολογημένη γνώμη εις βάρος της Ελλάδας λόγω της καθυστερημένης αναθεώρησης και επικαιροποίησης των Σχεδίων και Χαρτών Κινδύνου Πλημμύρας. Στις 15/2/2023 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε αποστείλει προειδοποιητική επιστολή καθυστέρησης επικαιροποίησης και υιοθέτησης των δεύτερων Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνου Πλημμύρας. Εν ολίγοις, η Ελλάδα επιμένει να παραβιάζει την Οδηγία για την αξιολόγηση και διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας, καθώς δεν επικαιροποιεί όπως πρέπει τα υποχρεωτικά διαχειριστικά σχέδια. Παράλληλα, η χώρα μας σταθερά παραβιάζει το Περιβαλλοντικό Δίκαιο της Ε.Ε. και είναι πρώτη στην αγνόηση των καταδικαστικών αποφάσεων του Δικαστηρίου της Ε.Ε.
Κυβερνητική παραδοχή
Για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία περί κυβερνητικής αποτυχίας, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ομολόγησε με τον πιο επίσημο τρόπο την απουσία ενός ολιστικού σχεδίου καταπολέμησης των πλημμυρών. Πιο συγκεκριμένα, με ανακοίνωσή του παραδέχεται ότι η χώρα είναι ανοχύρωτη στην καταπολέμηση των ακραίων καιρικών φαινομένων, ρίχνοντας μάλιστα ευθύνες για αυτό στον… ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Χαρακτηριστικά, αναφέρεται ότι «τα πρώτα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας, σε εφαρμογή της Οδηγίας 2007/60, ολοκληρώθηκαν τον Ιούλιο του 2018, με καθυστέρηση δυόμισι ετών σε σχέση με την προβλεπόμενη προθεσμία της Οδηγίας (22/12/2015)». Μεταξύ άλλων, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σημειώνει ότι η επικαιροποίηση των Χαρτών Επικινδυνότητας Πλημμύρας και των επικαιροποιημένων Χαρτών Κινδύνων Πλημμύρας αναμένεται έως τις 30/11/2023 και η ολοκλήρωση των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας για τις Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου Πλημμύρας έως τις 15/7/2024. Δηλαδή από δυόμισι έως δέκα μήνες από σήμερα θα έχουν ολοκληρωθεί!
Υπότροποι κατά του περιβάλλοντος
Πάντως, η Νέα Δημοκρατία έχει δείξει τα διαπιστευτήριά της αναφορικά με τα περιβαλλοντικά θέματα. Μόλις τον περασμένο Ιούλιο, οι ευρωβουλευτές της συντάχθηκαν με τον Όρμπαν, τη Μελόνι, τη Λεπέν, τον Κατσίνσκι, τον Σαλβίνι, την Ελληνική Λύση και τη Χρυσή Αυγή καταψηφίζοντας την υπό διαμόρφωση νομοθεσία για την αποκατάσταση της φύσης. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και το ΕΛΚ ψήφισαν υπέρ του χθες και ενάντια στο μέλλον μαζί με την Ακροδεξιά της μισαλλοδοξίας, σε πλήρη άρνηση προς την επιστημονική γνώση. Ευτυχώς, οι δυνάμεις της προόδου στο Ευρωκοινοβούλιο υπερψήφισαν το νομοσχέδιο, καταφέρνοντας μια μεγάλη κοινωνική νίκη, με μεγάλα οφέλη για τη Δημοκρατία και το περιβάλλον.
