Ο ΣΥΡΙΖΑ σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις εκπόνησε ογκώδη προγράμματα. Υποτίθεται πως εντός τους αφομοιώνονταν οι ιδεολογικές παράμετροι που συστήνουν μια σύγχρονη ριζοσπαστική Αριστερά. Τα προγράμματα είχαν τις αρετές μιας ουσιώδους δημοκρατικής κουλτούρας (προϊόντα εκτεταμένης διαβούλευσης) και τα ελαττώματα ενός πλήθους αντιφάσεων που συστήνουν την ελληνική κοινωνία. Για παράδειγμα, είναι τολμηρό να μπεις ως Αριστερά στη βάσανο του σχεδιασμού της λεγόμενης παραγωγικής ανασυγκρότησης, αλλά εξαιρετικά εύκολο να παραμένεις στη βολική θέση του απλού απαιτητή χρημάτων, υιοθετώντας απλώς κάθε εργασιακό/κοινωνικό αίτημα (όπως κάνουν επί πολλά χρόνια πολλές ομάδες της Αριστεράς).
Εμμέσως, λοιπόν, η ίδια η συγγραφή προγράμματος, πολύ περισσότερο κάποιο προγραμματικό συνέδριο, θέτουν το ερώτημα: Ποια είναι αυτή η ενδεδειγμένη, σύγχρονη Αριστερά; Πώς λύνονται δομικές, συστημικές αντιφάσεις εντός ενός πολιτικού σώματος που θέλει να είναι αριστερό; Θέλω να πω ότι, επειδή ποτέ στις συνεδριακές διαδικασίες ή στα διάφορα «think tanks» (που ξεφύτρωναν σαν μανιτάρια την τελευταία περίοδο) δεν υπάρχει χρόνος ανάλυσης, αλλά συνήθως (το πολύ) παραγωγή κειμένων-κελυφών, χωρίς επιχειρησιακή δύναμη, η άποψη ακόμα μίας τέτοιου είδους προγραμματικής, φιλοσοφικής διαβούλευσης την επομένη της ήττας μού μοιάζει αργοπορία, και μάλιστα εκτός της «πολεμικής» πραγματικότητας με τα επείγοντα: Ο ΣΥΡΙΖΑ να οργανώσει και τον εαυτό του (να ανακτήσει/ενεργοποιήσει τις όποιες οργανώσεις του) και να γίνει κοινοβουλευτικά και κινηματικά παραγωγικός με σύστημα και πειθαρχία. Η αργοπορία, που μοιάζει ως αρχή σωστή, φοβάμαι θα δώσει έδαφος στη διόγκωση ψιθύρων, σε πιθανές κακολογίες, θα επιτρέψει την πικρή κουβέντα, θα διεγείρει ανταγωνισμούς κ.λπ. Βλέπουμε ήδη στον δημόσιο λόγο, μιντιακό και «σοσιαλμιντιακό», την καλλιέργεια ενός δηλητηριώδους τοπίου. Που αύριο θα επινοθεύσει σημαντικά τις ενδοσυντροφικές σχέσεις.
Είναι βέβαιο ότι ο νέος πρόεδρος, η νέα πρόεδρος, όποιος, όποια είναι, θα υπονομευτεί από την αντίπαλη πλευρά μόλις εκλεγεί. Θα αντιμετωπίσει επιθέσεις και στην προσωπική ζωή, θα ανασύρονται τεμαχισμένες παλιές δηλώσεις, αποσπάσματα από δημόσιες τοποθετήσεις κ.λπ. Προς τα στελέχη που φέρονται ή είναι διεκδικητές είναι σίγουρο ότι η φαινομενική επιείκεια και ίσως η μιντιακή συγκατάβαση που υπάρχουν αυτή τη στιγμή θα εξαφανιστούν την επόμενη μέρα, ιδίως αν μετρήσεις δείξουν ανάκαμψη ποσοστών (που σίγουρα θα συμβεί αμέσως μετά την εκλογή νέου/ας προέδρου). Η δουλειά όμως θα σταθεροποιήσει τυχούσα ανάκαμψη ποσοστών, η δουλειά (οργανωτική, συνδικαλιστική, κοινοβουλευτική) θα αποτελέσει τη γραμμή άμυνας και όχι η ενοχική αυτοπεριστολή ή ακόμα και η εξοργιστική μετριότητα ή η φιλάρεσκη νωθρότητα που μερικές φορές πέμπει το κόμμα.
Πολλοί νιώθουν απελευθερωμένοι με την ήττα. Μερικές φορές βλέπεις το δηλητήριο του μνησίκακου, που τον καταπίεζε πολλά χρόνια. Επιτέλους, μπορεί να «τους τα πει» ή να βρίσει τον εχθρό του. Δεν πρέπει να συγχέουμε την κριτική φωνή με το γρύλισμα του κακόψυχου (αύριο θα είναι ο κύριος διαλυτικός παράγοντας κάθε ανάκαμψης).
Ο καθένας βέβαια διεκδικεί την επιτομή της Αριστεράς για λογαριασμό του. Περίπου «εγώ είμαι η Αριστερά. Οτιδήποτε εκτός του εαυτού μου είναι μη Αριστερά». Με αυτή τη συναισθηματική εμμονή γράφονται, εκστομίζονται ενδιαφέρουσες κριτικές παρατηρήσεις, πολλές ανοησίες ή και απρέπειες. Συγχρόνως, βλέπεις έναν σχεδόν τυχοδιωκτικό αριβισμό, μια βιασύνη ανόδου και πλασαρίσματος σε ορισμένους. Σιγά, βρε παιδιά. Η Ιστορία μας λέει ότι όσο ορμητικά είναι τα γιουρούσια τόσο εύκολα υποχωρούν. Και στο τέλος μένει μια έρημος. Η έντιμη διεκδίκηση μιας πολιτικής θέσης είναι ποιοτικά εναντίον του πλασαρίσματος «γιατί θα χάσω το momentum».
Είναι δύσκολο να διαχειριστείς την ήττα, δυσκολότερο να τιθασεύσεις τη φιλοδοξία, δυσκολότατο να μείνεις φίλος και σύντροφος. Θετικός, συγκριτικός, υπερθετικός βαθμός. Με αυτά τα υλικά θα πορευτούμε.
