Δεν ξέρω τι γίνεται αλλού, αλλά στην Αθήνα η κυκλοφορία έχει ανέβει κάθετα. Αυτό οδηγεί σε έναν νέο προβληματισμό για την καταπόνηση των οδηγών, τα ατυχήματα, την καταστρατήγηση των δικαιωμάτων των πεζών. Όμως παραπέρα υπάρχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες. Η έξοδος από την πόλη έχει χαρακτήρα εφόδου προς την ύπαιθρο, ενώ η ενοικίαση σπιτιού στην περιφέρεια ή το εξοχικό όνειρο γίνονται επιδίωξη ζωής...
Είναι γνωστό ότι τα ψηλά κτήρια εξοικονομούν επιφανειακό χώρο και τον παρέχουν απλόχερα διά πάσαν χρήσιν, όμως αυτό που τονίζεται λιγότερο είναι ότι εξοικονομούν φύση και έμμεσα κάνουν την επιβολή κανόνων για την προστασία της πιο εύκολη. Τα ψηλά κτήρια μπορεί να κοστίζουν, όμως επίσης αποτρέπουν την ενεργειακή σπατάλη και αφήνουν δυνατότητες γι’ αυτό που ο καθηγητής Ντεσπομιέ ονόμασε «αστική καλλιέργεια».
Η έλλογη, εις ύψος ανάπτυξη των αστικών σχηματισμών, χωρίς εμμονές στον πρωταθλητισμό του ύψους, θα μπορούσε να εξοικονομήσει χρόνο και χώρο. Χρόνο από την άποψη ότι θα επέτρεπε τη χωρική εγγύτητα διάφορων δραστηριοτήτων. Και χώρο από την άποψη ότι θα άφηνε ελεύθερες κτισμάτων διάφορες περιοχές, ότι θα έσωζε τον πολύτιμο για τους πεζούς επιφανειακό χώρο της πόλης. Μια έλλογη «κάθετη» ανάπτυξη θα μπορούσε να αυξήσει τις αποστάσεις των κτηριακών όγκων, να ενισχύει τα ρεύματα του αέρα και την απορρύπανση της πόλης.
Το «Πράσινο βιβλίο για το αστικό περιβάλλον», που διαμορφώθηκε το 1990 υπό την εποπτεία του Ρίπα Ντι Μεάνα, έθετε ως πρωταρχική ανάγκη την ανακοπή της επέκτασης των πόλεων... Και η Μάρσια Λόου του Ινστιτούτου Worldwatsch, ενός «υπεράνω υποψίας» οικολογικού ιδρύματος, διαπίστωνε τις δυσλειτουργίες της αστικής υπερεπέκτασης και πρότεινε την εντατικότερη χρήση του υπάρχοντος χώρου. Από την άλλη πλευρά, ο Όλε Σίρεν, ένας starchitect (star + architect!) που διαπρέπει στην Ασία και είναι στενός συνεργάτης του διάσημου Ρεμ Κούλχαας, θεωρεί «πως η επαφή με τη φύση είναι μια σχεδόν θεραπευτική εμπειρία». Φυσικά δεν πρέπει να συγχέουμε την κατασκευή ψηλών κτηρίων με την τήδε κακείσε χωροθέτησή τους, όπως στην περίπτωση του Ελληνικού.
Είχα έναν φίλο υπέρβαρο, 115 κιλά βάρος επί 1,60 ύψος, που συνήθιζε να λέει ότι δεν του περισσεύει πάχος, αλλά του λείπει ύψος... Κάπως έτσι και η Αθήνα είναι υπέρβαρη, γιατί ως πόλη ψιλόλιγνη θα είχε εκείνες τις ποιότητες που χρειάζονταν.
