Τελειώνει ο Ιούνιος. Έψαξα κι εγώ «κάτι» που να θυμίζει ταξίδι, διαμονή, διασκέδαση και δεν βρήκα. Όχι επειδή ήταν πλήρη, πραγματική πληρότητα έχουν μόνο τα πολύ κοσμικά νησιά. Δεν βρήκα, γιατί δεν έχω λεφτά.
Είναι οι διακοπές πολυτέλεια; Εγώ λέω όχι, οι «μέρμηγκες» λένε ναι. Αλλά είναι και το άλλο. Αυτοί μπορούν να αντεπεξέλθουν στην πολυτέλεια. Ποιο είναι το θέμα μας, όμως: αν ένα ταξίδι, οι διακοπές, η διασκέδαση και η ξεκούραση αποτελούν πολυτέλεια.
Όταν ο Λαφάργκ πριν από δύο αιώνες έλεγε πως η τεμπελιά είναι δικαίωμα, δεν εννοούσε ότι θέλει να ζει με τα λεφτά του πεθερού του. Εκείνη την εποχή στη Γερμανία είχε μειωθεί ο μέσος όρος ζωής στα 30-35 έτη λόγω της παιδικής θνησιμότητας στην παιδική εργασία και ο μέσος όρος ύψους για την καταταγή στον στρατό ήταν κάτι λιγότερο από το 1,60μ. Αυτό συνέβη επειδή οι εργάτες δούλευαν πάνω από 24 ώρες άυπνοι, ανάμεσα σε μηχανές, θορύβους, βρόμα. Τα παιδιά δεν ψήλωναν και οι 30άρηδες ήταν οι γέροι.
Η ακρότητα του καπιταλισμού ελέγχεται ανά καιρούς. Τότε, όταν ο Λαφάργκ μιλούσε για τη σημασία της ξεκούρασης, ο καπιταλισμός ήταν άγριος με όρους εξάντλησης, θνησιμότητας. Και τώρα είναι, αλλά όχι στη Δύση. Στη Δύση ο καπιταλισμός είναι άγριος με όρους απελπισίας, θλίψης, κόπωσης, χαμηλού επιπέδου διαβίωσης, απόγνωσης. Οι πολύ σκληροί θα πούνε ότι αυτά είναι προβλήματα του Πρώτου Κόσμου. Εγώ θα πω ότι ήταν πάντοτε προβλήματα κι ακόμη είναι και του Τρίτου Κόσμου, μόνο που οι αυτοκτονίες δεν συνυπολογίζονταν ούτε τότε ούτε και τώρα στην παρακμή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Θέλοντας να μας πείσουν ότι η ξεκούραση ή η λίγη ομορφιά είναι πολυτέλεια, επικαλούνται πάντοτε τον μέρμηγκα, που, αν το καλοσκεφτούμε, είναι ένα τσογλάνι όλη τη χρονιά που τρωγοπίνει και το καλοκαίρι μπουκάρει σε ξένα σπίτια και απαλλοτριώνει ό,τι βρει. Ιδιοκτήτης ξενοδοχείου σε σεζόν, σαν να λέμε. Και τι μας περισσεύει πια; Το δικαίωμα στην τεμπελιά. Στην ξεκούραση. Στο να είμαστε καμιά φορά, για λίγο μόνο, ο τζίτζικας που τραγουδάει στις διακοπές τους. Το πιο αδικημένο πρόσωπο στην καπιταλιστική προπαγάνδα είναι το τζιτζίκι που θέλησε απλώς να ξεκουραστεί σε ένα δέντρο.
