Το δεύτερο κύμα της πανδημίας φέρνει ξανά την Εκκλησία μπροστά σε διλήμματα τα οποία προκάλεσαν αναταραχή στο εσωτερικό της και κατά το πρώτο lockdown. Η Εκκλησία δείχνει να έχει σοβαρά προβλήματα προσαρμογής στις απαιτήσεις των καιρών, με την ηγεσία της να προβαίνει σε ασκήσεις ισορροπίας. Από τη μία, η κοινωνική πίεση ώστε η Εκκλησία να μοιραστεί το βάρος των περιορισμών που υφίστανται οι πολίτες χωρίς προνομιακή μεταχείριση. Από την άλλη, η ολοένα και αυξανόμενη πίεση από το εσωτερικό της για «αντίσταση» σε μια νέα υποτιθέμενη επίθεση εναντίον της Εκκλησίας και του ρόλου της στην κοινωνία.
Δύο πρόσφατα περιστατικά ανέδειξαν το δίλημμα που αντιμετωπίζει η Εκκλησία εν μέσω της πανδημίας: το ένα ήταν η διάγνωση του μητροπολίτη Ιερισσού Θεόκλητου με κορωνοϊό, που προκάλεσε αναστάτωση και αρνητική εντύπωση. Άλλωστε, ο Θεόκλητος ήταν πολέμιος κάθε προσπάθειας σύνδεσης της θείας κοινωνίας με την αύξηση των κρουσμάτων της νόσου. Το άλλο ήταν η αθώωση του μητροπολίτη Κέρκυρας Νεκτάριου, ο οποίος δικάστηκε για κατ’ εξακολούθηση παραβίαση των περιορισμών της καραντίνας. Ο Νεκτάριος ήταν σφοδρός πολέμιος της καραντίνας και από τους ηγέτες του «ιερού» αντάρτικου εναντίον της.
Ο Θεόκλητος αντέδρασε έντονα στη δημοσιότητα που πήρε η διάγνωσή του με κορωνοϊό, υποστηρίζοντας πως ήταν αφορμή για ακόμα μια επίθεση στην Εκκλησία. Ο Θεόκλητος ισχυρίστηκε πως δεν κόλλησε κορωνοϊό κατά τη διάρκεια κάποιας θρησκευτικής λειτουργίας. Βέβαια, λίγο καιρό πριν ο ίδιος επαιρόταν ότι δεν είχε κολλήσει κορωνοϊό, παρά το γεγονός ότι είχε κοινωνήσει δεκάδες πιστούς και είχε λάβει και ο ίδιος θεία κοινωνία.
«Ιερό» αντάρτικο κατά της καραντίνας
Ο Νεκτάριος, από τη μεριά του, δήλωσε αλαζονικά ότι «πάνω από τους ανθρώπινους νόμους λειτουργούν οι νόμοι του Θεού», παρότι οι συγκατηγορούμενοί του, στελέχη του Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας, καταδικάστηκαν. Ο Νεκτάριος είχε καλέσει τους πιστούς να παραβιάσουν την καραντίνα για να κοινωνήσουν, ενώ λιτάνευσε και το σκήνωμα του Αγίου Σπυρίδωνα παρουσία πιστών. Στον Νεκτάριο συμπαραστάθηκαν πολλοί μητροπολίτες, η Ιερά Σύνοδος, αλλά και ο βουλευτής Κέρκυρας της Ν.Δ. Στέφανος Γκίκας.
Κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας, η Εκκλησία ταλανίστηκε από εσωτερική διαμάχη λόγω της συμφωνίας του αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου και της Ιεράς Συνόδου με το κλείσιμο των εκκλησιών. Ο Ιερώνυμος και η ηγεσία της Ιεράς Συνόδου κατηγορήθηκαν ότι συναίνεσαν σε μια «επίθεση» του κράτους προς την Εκκλησία, όπως χαρακτηρίστηκε από μέρος του κλήρου και των πιστών το κλείσιμο των ναών. Στη διαμάχη αναμείχθηκε έντονα και ο εκκλησιαστικός Τύπος αναζωπυρώνοντας τα πάθη, ενώ από την πρώτη στιγμή της απόφασης για κλείσιμο των εκκλησιών άρχισαν έντονες πιέσεις για χαλάρωση των μέτρων.
Ενισχύεται η συνωμοσιολογία για την πανδημία στο εσωτερικό της Εκκλησίας
Το δεύτερο κύμα της πανδημίας και τα νέα lockdowns δημιουργούν και πάλι αναστάτωση στην ηγεσία της Εκκλησίας λόγω του φόβου για ένα νέο κύμα αντιδράσεων. Άλλωστε, πληθαίνουν τα περιστατικά ιερέων και πιστών που αναπαράγουν, αλλά και προπαγανδίζουν, θεωρίες συνωμοσίας για τον κορωνοϊό συμβάλλοντας στην κοινωνική αναταραχή και την άρνηση μερίδας πολιτών να εφαρμόσουν τα περιοριστικά μέτρα. Οι ίδιοι οι μητροπολίτες δείχνουν να αντιλαμβάνονται πλήρως τον κίνδυνο της πανδημίας, όπως φάνηκε και από την απροθυμία των περισσότερων από αυτούς να ταξιδέψουν στην Αθήνα για την τακτική Ιερά Σύνοδο του Οκτωβρίου, με αποτέλεσμα αυτή να αναβληθεί.
Όλο και περισσότεροι μητροπολίτες προσπαθούν με δηλώσεις και ανακοινώσεις τους να αποτρέψουν τους πιστούς από το να ασπαστούν τις θεωρίες συνομωσίας, καλώντας σε πιστή εφαρμογή των υποδείξεων των γιατρών και χρήση της μάσκας. Το έργο αυτό φαντάζει δύσκολο, καθώς παράλληλα συνεχίζεται η μάχη της Εκκλησίας ώστε να μην υπάρξει καμία σύνδεση της διάδοσης του κορωνοϊού με τη θεία κοινωνία. Έτσι, οι πιστοί καλούνται να πιστέψουν ότι ο κορωνοϊός τους απειλεί παντού εκτός… από την ώρα της μετάληψης.
Με το «γάντι» η στάση της κυβέρνησης έναντι της Εκκλησίας για τον κορωνοϊό
Παρά την απροθυμία της Εκκλησίας να εφαρμόσει τα μέτρα περιορισμού για τον έλεγχο της πανδημίας, η κυβέρνηση την έχει αντιμετωπίσει με εξαιρετική επιείκεια. Καμία σχέση, δηλαδή, με τη στάση που επιφυλάσσει στους «απείθαρχους» νέους που η αστυνομία συχνά ξυλοφορτώνει και τα ΜΜΕ της λίστας Πέτσα στοχοποιούν. Κάθε αντίρρηση της Εκκλησίας συναντά την κατανόηση των κυβερνητικών στελεχών, που δεν φείδονται θερμών λόγων για την «πειθαρχία» των κληρικών στα περιοριστικά μέτρα.
Ο πρωθυπουργός ανέλαβε το πολιτικό κόστος να κλείσει τις εκκλησίες κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας με δική του απόφαση. Αυτό ζητούσαν εμμέσως πλην σαφώς επί μέρες οι μητροπολίτες, ώστε να αποφύγουν να δεχτούν το βάρος των αντιδράσεων μερίδας πιστών που στηλίτευε την αναστολή των λειτουργιών. Μάλιστα, κατά τη συνήθη πρακτική της, η Εκκλησία απαίτησε να κλείσουν οι ναοί όλων των θρησκειών προκειμένου να μην πληγεί το κύρος της. Η ορθόδοξη Εκκλησία ξεχνά, βέβαια, βολικά κάποιες φορές ότι είναι πολυπληθέστερη και ισχυρότερη από όλες τις άλλες θρησκευτικές κοινότητες μαζί.
Με το κλείσιμο των εκκλησιών άρχισαν αμέσως οι πιέσεις για χαλάρωση των μέτρων περιορισμού, φανερώνοντας ότι η υποχώρηση της Εκκλησίας έγινε υπό την πίεση της κοινής γνώμης και ότι μερίδα των στελεχών της δεν πήρε ποτέ στα σοβαρά τον κίνδυνο της πανδημίας. Και πάλι η κυβέρνηση έσπευσε να ικανοποιήσει το αίτημα της Εκκλησίας κι έτσι είχαμε το σουρεαλιστικό σκηνικό να πραγματοποιούνται λειτουργίες σε κλειστούς ναούς χωρίς πιστούς.
Παρά τις υποχωρήσεις της κυβέρνησης, πολλοί μητροπολίτες «βγήκαν στο αντάρτικο» κατά της καραντίνας καλώντας τους πιστούς σε ανυπακοή. Η κυβέρνηση αντιμετώπισε και τις αντιδράσεις αυτές «με το γάντι». Παρά το γεγονός ότι παραβίασε την καραντίνα κατά συρροή, ο μητροπολίτης Κέρκυρας Νεκτάριος δικάστηκε, αλλά αθωώθηκε, με τον βουλευτή της Ν.Δ. Στέφανο Γκίκα να του συμπαραστέκεται. Ο Νεκτάριος δήλωσε ευθαρσώς ότι «πάνω από τους ανθρώπινους νόμους λειτουργούν οι νόμοι του Θεού». Όπως φαίνεται από τη στάση της, την ίδια αντίληψη έχει και η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.
