- Με εξαίρεση τις liberal εφημερίδες [Πολίτης και Καθημερινή Κύπρου] και ορισμένες διάσπαρτες περιπτώσεις δημοσιογράφων σε άλλα ΜΜΕ, η πλειονότητα της κυπριακής δημοσιογραφίας εστίασε πρώτα στον εξωτερικό εχθρό [Τουρκία μέσω Κατάρ], ενώ στη συνέχεια στοχοποίησαν ως περίπου προδότες όσους στο εσωτερικό έβρισκαν βάση στην έρευνα του Al Jazeera. Με την ουσία των Cyprus Papers ελάχιστοι ασχολήθηκαν. Σε αυτό το πλαίσιο, το τεράστιο κενό ενημέρωσης που υπάρχει στο νησί και η τρομοκρατία των κανίβαλων στα ΜΜΕ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που προσπαθούν να επιβάλουν το «εθνικά πρέπον» διογκώνουν το δημοκρατικό έλλειμμα.
Τα Cyprus Papers κεραυνό εν αιθρία δεν τα λες. Μια βόλτα στη Λεμεσό είναι αρκετή για να φανερώσει το πολλαπλό έγκλημα που διενεργείται τα τελευταία χρόνια σε βάρος της κοινωνίας και του περιβάλλοντος στο νησί υπέρ μιας χούφτας μεγαλοεπιχειρηματιών ανάπτυξης γης και δικηγορικών και λογιστικών γραφείων με ισχυρές πολιτικές διασυνδέσεις, μεταξύ των οποίων και αυτό που είχε ιδρύσει ο Κύπριος Πρόεδρος [Νίκος Χρ. Αναστασιάδης και Συνεταίροι].
Η γελοία πρόφαση της Λευκωσίας ότι δέχεται υβριδικό πόλεμο από την Τουρκία μέσω Κατάρ, όπου εδρεύει το Al Jazeera, το οποίο δημοσίευσε τα Cyprus Papers, βρήκε ευήκωα ώτα στο κυπριακό συντηρητικό κοινό, αφού ο αντιτουρκισμός είναι εύπεπτος για μεγάλη μερίδα των Ελληνοκυπρίων. Η παρουσία της Qatar Petroleum στην κυπριακή ΑΟΖ [οικόπεδο 10 με την αμερικανική ExxonMobil], βέβαια, ουδέποτε ενόχλησε ως προς τον «φιλοτουρκισμό» του αραβικού Εμιράτου. Αντιθέτως, η Qatar Petroleum παρουσιαζόταν [ορθά] ως μεγάλος εξαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αερίου και το Εμιράτο ως ένας νέος ισχυρός σύμμαχος της Κύπρου.
Για να βρει όμως ευήκοα ώτα αυτή η γελοία πρόφαση («utterrubbish» την χαρακτήρισε η πολύπειρη συνάδελφος Deborah Davies, που ηγήθηκε της έρευνας του Al Jazeera) έπρεπε να υπάρξουν και πρόθυμοι αναμεταδότες. Οι οποίοι βρέθηκαν πολύ πριν έρθει απάντηση από την επίσημη κυβερνητική πλευρά. Όταν ο Al Jazeera δημοσίευσε το πρώτο ρεπορτάζ από την έρευνά του (23/8), οι πρώτοι που απάντησαν περί τουρκοκαταρινής συνωμοσίας ήταν Κύπριοι δημοσιογράφοι [;] στα κοινωνικά δίκτυα, κατόπιν τηλεφωνημάτων από το Προεδρικό. Ο δε κυβερνητικός εκπρόσωπος Κυριάκος Κούσιος επιβεβαίωσε ότι ο ΠτΔ επικοινώνησε με τον Εμίρη του Κατάρ για την έρευνα του Al Jazeera, χωρίς να διαψεύδει πως ο Αναστασιάδης ζήτησε να μη δημοσιευτούν τα Cyprus Papers.
Η κίνηση αυτή του Αναστασιάδη είναι ενδεικτική της νοοτροπίας της κυπριακής κυβέρνησης απέναντι στα εγχώρια ΜΜΕ. Και πιθανότατα αποτελεί και προϊόν συνήθειας με δεδομένο το ιδιοκτησιακό καθεστώς πολλών συγκροτημάτων στην Κύπρο. Με εξαίρεση τις liberal εφημερίδες [Πολίτης και Καθημερινή Κύπρου] και ορισμένες διάσπαρτες περιπτώσεις δημοσιογράφων σε άλλα ΜΜΕ, η πλειονότητα της κυπριακής δημοσιογραφίας εστίασε πρώτα στον εξωτερικό εχθρό [Τουρκία μέσω Κατάρ], ενώ στη συνέχεια στοχοποίησαν ως περίπου προδότες όσους στο εσωτερικό έβρισκαν βάση στην έρευνα του Al Jazeera. Με την ουσία των Cyprus Papers ελάχιστοι ασχολήθηκαν.
Χαρακτηριστική η ανάρτηση τηλεπαρουσιάστριας του Δία, η οποία αντιδρώντας στις επικρίσεις για την κάλυψη των Cyprus Papers από το συγκρότημα στο οποίο εργάζεται, κατηγόρησε «τα παντός είδους αναρχοάπλυτα τσογλάνια της λεγόμενης κυπριακής ακροΑριστεράς, της λεγόμενης ακτιβιστικής πτέρυγας, της επανενωτικής πλατφόρμας και της έξωθεν καθοδηγούμενης μικροκομματικής πολιτικής νομενκλατούρας», ότι «επιχειρούν με τους προσφιλείς τους τρόπους και τα κατώμεσα χτυπήματα να διαβάλουν το Συγκρότημα, να του αποδώσουν κακοβουλία και σκοπιμότητες ως προς την υπόθεση των χρυσών διαβατηρίων». Πρόσθεσε δε πως «αμφιβόλου σοβαρότητας περσόνες της ίδιας κάστας, θέτουν -μάλιστα- και υπό αμφισβήτηση τη σοβαρότητα μας».
Η εν λόγω κυρία μάλλον δεν χρειάζεται βοήθεια στην αποδόμηση της σοβαρότητάς της. Η δε εμφυλιοπολεμικού ύφους αντίδρασή της καταδεικνύει την επιδίωξη να καλλιεργηθεί πόλωση ΚΑΙ για αυτό το ζήτημα (ο Δίας πρωτοστατεί και στην ρατσιστική επίθεση κατά των αιτούντων ασύλο στο νησί), το οποίο σε οποιαδήποτε ώριμη κοινωνία θα ήταν αυτονόητο και οι ευθύνες θα αναζητούνταν σε όσους εκμεταλλεύτηκαν το ξεχειλωμένο αυτό «επενδυτικό» πρόγραμμα και όχι σε κυνήγι μαγισσών για διαρροή «εμπιστευτικών» εγγράφων [οι αιτούντες υπηκοότητα δημοσιεύουν βάσει νόμου τα στοιχεία τους σε ημερήσιες εφημερίδες για τυχόν ενστάσεις].
Η δημοσιογραφία στην Κύπρο, λοιπόν, νοσεί. Η καλή κατάταξη του νησιού στην αξιολόγηση των Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα για την ελευθερία του Τύπου [27η παγκόσμια] είναι εμφανώς πλασματική. Το ιδιοκτησιακό καθεστώς των εφημερίδων παραμένει θολό, καθώς μόνο τα τηλεοπτικά κανάλια υποχρεούνται διά νόμου να είναι διαφανή στο ζήτημα. Η οικονομική κρίση της ευρωζώνης έπληξε καίρια ήδη από το 2008 τα εξαρτώμενα από τη διαφημιστική δαπάνη ΜΜΕ, με συνέπεια να αρχίσει έκτοτε ένας φαύλος κύκλος περικοπών και απολύσεων. Το κτύπημα έγινε ακόμα σκληρότερο με το κούρεμα και το μνημόνιο το 2013.
Έκτοτε, φαίνεται να έλαβαν χώρα παρασκηνιακές συμφωνίες χρηματοδότησης από μεγάλα δικηγορικά γραφεία προς μία σειρά μεγάλων συγκροτημάτων. Η μόνη εφημερίδα που βγήκε δημόσια να ανακοινώσει αλλαγή ιδιοκτησίας ήταν η αγγλόφωνη Cyprus Mail, που κατέληξε στα χέρια του μεγαλοδικηγόρου Ανδρέα Νεοκλέους, του οποίου το γραφείο είχε καταδικαστεί για δωροδοκία στην «υπόθεση Providencia» [ο γιος του Παναγιώτης μαζί με τον παυθέντα βοηθό γενικό εισαγγελέα Ρίκκο Ερωτοκρίτου κατέληξαν στη φυλακή το 2017]. Ο Νεοκλέους, φίλος του Αναστασιάδη και υπουργός της πραξικοπηματικής κυβέρνησης Σαμψών το ’74, και το γραφείο του βρίσκονται ανάμεσα στα άτομα και τις εταιρείες που επωφελούνται αδρά από τα «χρυσά διαβατήρια». Αναμενόμενα, λοιπόν, η Cyprus Mail και όποιο ΜΜΕ έχει πίσω του τους κάθε λογής Νεοκλέους «ξεπλένουν» αντί να διερευνούν το θέμα ως οφείλουν εκ της αποστολής τους.
Απευθυνόμενο σε διεθνή ακροατήρια, το Al Jazeera έχει ολοκληρώσει την έρευνά του, λογικά εστιάζοντας σε πρόσωπα που φέρουν καταδίκες ή είναι πολιτικά εκτεθειμένα στο εξωτερικό. Στην Κύπρο, όμως, εκείνο που μένει αναπάντητο είναι πόσο θησαυρίζουν όσοι εκμεταλλεύονται το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων.
Οι συνέπειες του προγράμματος είναι πάντως ήδη ορατές στην κοινωνία και το περιβάλλον: κατακόρυφη αύξηση των αστέγων, απλησίαστα ενοίκια λόγω της νέας φούσκας στα ακίνητα [ειδικά στη Λεμεσό], αδυναμία απόκτησης στέγης για νέους/νέες. Και το περιβάλλον να θυσιάζεται για άλλη μια φορά [κτίρια εκτός σχεδίου, περισσότερο τσιμέντο, πιέσεις σε κυκλοφοριακό-αποχετευτικό, κ.λπ.] στο βωμό του εύκολου κέρδους, για τα ίδια παράσιτα που προκάλεσαν την προηγούμενη φούσκα, η οποία έσκασε με το κούρεμα.
Σε αυτό το πλαίσιο, το τεράστιο κενό ενημέρωσης που υπάρχει στο νησί και η τρομοκρατία των κανίβαλων στα ΜΜΕ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που προσπαθούν να επιβάλουν το «εθνικά πρέπον» διογκώνουν το δημοκρατικό έλλειμμα.
H στρεβλή αυτή πραγματικότητα επιτρέπει στη διαφθορά και τη διαπλοκή των κυβερνώντων με τα μεγάλα συμφέροντα να μένει στο απυρόβλητο. Πολύ φοβάμαι ότι αν αυτό το κενό στην ενημέρωση δεν καλυφτεί σύντομα, τα χειρότερα έπονται...
* Ο συντάκτης του κειμένου υπέγραψε με ψευδώνυμο για ευνόητους λόγους
