Τη δεύτερη εβδομάδα του Απριλίου αναμένεται να επισκεφθεί την Άγκυρα ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε ανταπόδοση της αντίστοιχης επίσκεψης Ερντογάν στην Αθήνα και με την ελπίδα να διατηρηθεί η εύθραυστη ηρεμία στις διμερείς σχέσεις - ή έστω αυτό που αντιλαμβάνεται σαν «ήρεμα νερά» η ελληνική κυβέρνηση. Αν και τόσο η ημερομηνία της συνάντησης όσο και η ατζέντα της δεν έχουν οριστικοποιηθεί, το μόνο βέβαιο είναι ότι ο πρωθυπουργός θα συναντήσει έναν διαφορετικό Τούρκο Πρόεδρο από αυτόν που υποδέχθηκε στην Αθήνα τον Δεκέμβριο του 2023.
Στο μεσοδιάστημα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει γίνει ακόμη πιο δυναμικός τόσο εκτός όσο και εντός των τουρκικών συνόρων. Προσπαθεί -και ενίοτε τα καταφέρνει- να παίξει καίριο ρόλο στις εξελίξεις στη Συρία, στη Λιβύη, στη Μαύρη Θάλασσα, στον Καύκασο και στο Ιράκ και να κλείσει κάποια από τα ανοιχτά του μέτωπα με τον αραβικό κόσμο όσο συνεχίζεται η γενοκτονία στη Γάζα. Ταυτόχρονα πλασάρεται ως συνομιλητής στον σχεδιασμό της άμυνας της Ευρώπης στα χρόνια του Τραμπ και ως ισχυρός παίκτης στη νέα κούρσα των ευρωπαϊκών εξοπλισμών. Τουλάχιστον για την ώρα δείχνει να μην θέλει εντάσεις με την Ελλάδα, αρκεί να μην κάνει τίποτε η ελληνική κυβέρνηση έξω από τα 6 μίλια στο Αιγαίο.
Η σύλληψη Ιμάμογλου…
Εκτός των συνόρων ο Ερντογάν κρατά ενίοτε τα προσχήματα, εντός των συνόρων όμως αποδεικνύεται ικανός για όλα. Πρωτίστως -με την κακή έννοια- όπως φάνηκε από τη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης και δυνάμει ισχυρότερου αντιπάλου του για την προεδρία Εκρέμ Ιμάμογλου και του επιτελείου του την Τετάρτη. Αλλά και -ενδεχομένως με την καλή έννοια, κάτι που θα κριθεί εκ του αποτελέσματος- όπως φάνηκε με τη συμφωνία που έκανε με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (ΡΚΚ) και τον φυλακισμένο ηγέτη του Αμπντουλάχ Οτσαλάν. Η συμφωνία αυτή, λόγω των καταιγιστικών εξελίξεων στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή και των αλλοπρόσαλλων κινήσεων του οδοστρωτήρα Τραμπ, δεν έχει προβληθεί ιδιαίτερα, ενώ δεν είναι καθόλου σαφές αν θα ισχύσει και κυρίως τι θα σημάνει για την Τουρκία, τον μεγάλο κουρδικό πληθυσμό της αλλά και τους Κούρδους στη Βόρεια Συρία και στο Βόρειο Ιράκ.
…και η συμφωνία με τον Οτσαλάν
Υπενθυμίζεται ότι στις 27 Φεβρουαρίου ο Οτσαλάν κάλεσε από το κελί όπου κρατείται στις φυλακές του Ιμραλί την οργάνωση της οποίας ηγείται να συγκαλέσει συνέδριο και να λάβει μια απόφαση: «Όλες οι ομάδες πρέπει να καταθέσουν τα όπλα και το PKK πρέπει να διαλυθεί» είπε.
Σε πρώτη φάση το PKK ανακοίνωσε ότι θα ακολουθήσει το κάλεσμα και κήρυξε μονομερή κατάπαυση του πυρός. Το PKK παλεύει εδώ και σαράντα χρόνια για ανεξαρτησία στο τουρκικό έδαφος και ίσως αυτή η αντίδρασή του στο κάλεσμα Οτσαλάν να σημάνει το τέλος αυτού του αγώνα.
Πάντως, μέχρι να επιβεβαιωθεί επίσημα η διάλυση του ΡΚΚ, η κυβέρνηση στην Άγκυρα συνεχίζει να το θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση, ενώ ο τουρκικός στρατός συνεχίζει να πλήττει το αρχηγείο του PKK στο Ιράκ και τους συμμάχους του στη Συρία. Η Άγκυρα απαιτεί τη διάλυση όλων των κουρδικών ομάδων εντός και εκτός των συνόρων της, ωστόσο δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι όλες «υποτάσσονται» στις βουλές του Οτσαλάν. Όπως δεν «υποτάσσονται» τα 35 εκατομμύρια των Κούρδων που ζουν στην ευρύτερη περιοχή χωρίς προοπτική για ένα δικό τους κράτος.
Αλλο Ιράκ, άλλο Συρία
Παρά την κοινή εθνοτική τους ταυτότητα, οι Κούρδοι που ζουν στην Τουρκία, στη Συρία, στο Ιράκ, στο Ιράν και στην Αρμενία δεν έχουν ούτε κοινή πολιτική ούτε ενοποιημένες ένοπλες ομάδες. Το αρχηγείο του PKK στο Βόρειο Ιράκ είναι πολύ πιθανό να ακολουθήσει το κάλεσμα του Οτσαλάν και να αποφασίσει να παραιτηθεί από τον ένοπλο αγώνα. Η απόφαση αυτή θα ισχύσει τόσο για τη Νοτιοανατολική Τουρκία όσο και για τις πολιτοφυλακές που υπάγονται άμεσα στις ηγετικές δομές του PKK στο Βόρειο Ιράκ. Οι κουρδικές δυνάμεις στη Συρία όμως δεν θεωρούν πως δεσμεύονται από το κάλεσμα του Οτσαλάν. Οι Μονάδες Άμυνας του Λαού (YPG), οι οποίες ηγούνται των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), που είχαν και τη στήριξη των ΗΠΑ, έχουν οργανωτική σχέση με το ΡΚΚ αλλά δεν κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος. Επιπλέον, οι Κούρδοι της Συρίας φιλοδοξούν να παίξουν ισότιμο ρόλο με τις άλλες εθνοτικές δυνάμεις στη διαμόρφωση του μέλλοντος της χώρας τους - και έχουν αρκετή στρατιωτική δύναμη για να το παλέψουν.
Πάντως, αν η συμφωνία της τουρκικής κυβέρνησης με το ΡΚΚ ισχύσει κι αν λυθεί, έστω πρόχειρα και προσωρινά, το κουρδικό ζήτημα για την Τουρκία, ο Ερντογάν θα έχει ακόμη μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων στην περιοχή.
