«Βρεθήκαμε καλοκαιριάτικα σε μια δεινή θέση. Την κρίση την τροφοδότησαν η ακροδεξιά Λέγκα και η δεξιά Φόρτσα Ιτάλια και όχι το Κίνημα Πέντε Αστέρων (Κ5Α). Ο Κόντε ζήτησε απλώς μια συζήτηση στο Κοινοβούλιο για θέματα που είχε απόλυτο δίκιο. Το σίγουρο είναι ότι δεν παραιτείσαι όταν έχεις λάβει την ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής και της Γερουσίας. Το Κ5Α είπε ότι δεν θα συμμετέχει στην ψηφοφορία γιατί ο Ντράγκι τους αρνήθηκε τη συζήτηση, όχι ότι ήθελε να ρίξει την κυβέρνηση. Η Ακροδεξιά και η Δεξιά εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση για να οδηγήσουν σε ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών» τόνισε στην ΑΥΓΗ η Λουτσιάνα Καστελίνα.
Πώς είδατε την κρίση στη Γερουσία;
Ο Ντράγκι συμπεριφερόταν στην κυβέρνηση σαν τον διοικητή μιας τράπεζας. Αρνήθηκε να προχωρήσει σε συζήτηση στο Κοινοβούλιο πρώτα στο μεγαλύτερο θέμα της εποχής μας, τον πόλεμο στην Ουκρανία, θεωρώντας πως πήρε τη σωστή απόφαση, γνωρίζοντας ότι το 60% των Ιταλών είναι κατά της αποστολής όπλων στην Ουκρανία. Δεύτερον, αρνήθηκε τη συζήτηση για την αποκαλούμενη κοινωνική ατζέντα που έθεσε το Κ5Α.
Το χειρότερο κακό είναι ότι τρεις σημαντικοί υπουργοί του Μπερλουσκόνι, όπως η Τζεμίνι, η Καφάνια και ο Μπρουνέτα, αποχώρησαν από τη Φόρτσα Ιτάλια και ετοιμάζονται να συμμετέχουν σε ένα κεντρώο μόρφωμα με τον Ρέντζι, τον Καλέντα, τον Τότι, τον Ντι Μάιο, δηλαδή ό,τι χειρότερο υπάρχει στον ευρύτερο χώρο της Κεντροαριστεράς, για να δημιουργήσουν ένα, ας πούμε, μεγάλο Κέντρο, μια κεντρώα δύναμη που θα διαμορφωθεί στο αμέσως επόμενο διάστημα.
Σ’ αυτό το σημείο πρέπει να δούμε τι θα κάνει το Δημοκρατικό Κόμμα, γιατί μου φαίνεται ξεκάθαρο ότι θα κάνει μια συμμαχία με αυτή την κεντρώα δύναμη για να καταλήξει ποιος ξέρει πού. Αυτό θα δημιουργήσει προβλήματα και στις δυνάμεις της Αριστεράς και της Οικολογίας, όπως την Ιταλική Αριστερά και την Πράσινη Ιταλία, ή άλλες δυνάμεις που θα μπορούσαν να συνεργαστούν μαζί του με μια κοινωνική και οικολογική ατζέντα. Ο απαίσιος εκλογικός νόμος διευκολύνει τους συνασπισμούς κομμάτων, αλλά η πτώση του Ντράγκι οδήγησε στη διακοπή των σχέσεων ανάμεσα στο Δημοκρατικό Κόμμα και το Κ5Α, δυσκολεύοντας ακόμη περισσότερο τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο δημοκρατικός και προοδευτικός χώρος. Η μάχη για την υπεράσπιση της δημοκρατίας από την Ακροδεξιά θα μπορούσε να δοθεί μαζί με το Κ5Α και όχι με τις εντελώς αναξιόπιστες μικρές δυνάμεις του κεντρώου χώρου.
Την πολιτική και εκλογική σύγκρουση θα την κερδίσει η Μελόνι. Θα χρειαστεί ίσως να δοκιμάσουμε και αυτή την εμπειρία. Θα την υπομείνουμε; Το λάθος ήταν του Ντράγκι, που θεώρησε ότι είναι ο παντοδύναμος Θεός, αλλά αποδείχθηκε ακριβώς το αντίθετο. Το σχέδιό του για την οικολογική μετάβαση είναι από τα χειρότερα που θα μπορούσε να κάνει κάποιος. Δεν πήρε μέτρα στήριξης για τους ασθενέστερους και οι σχέσεις του με τα συνδικάτα συνέχισαν μέσα από μια σκληρή αντιπαράθεση απέναντί του. Ο Ντράγκι συνάντησε τα συνδικάτα για να μην καταλήξει πουθενά. Γι’ αυτό τώρα προετοιμάζουν μια μεγάλη διαδήλωση διαμαρτυρίας. Η κατάσταση δεν ήταν καλή και ο Ντράγκι την επιδείνωσε, με την Ακροδεξιά να ετοιμάζεται να καταλάβει την κυβέρνηση.
Θα είναι δύσκολο να διεξαχθεί μια πραγματική προεκλογική εκστρατεία μέσα στον Αύγουστο. Το μεγαλύτερο πρόβλημα -και δεν αφορά μόνο την Ιταλία, αλλά όλη την Ευρώπη- είναι ότι οι πολίτες δεν πάνε πια να ψηφίσουν. Στην Ιταλία το 60% των πολιτών δεν πάει πια να ψηφίσει. Στη Γαλλία, που είχαμε τη μεγάλη νίκη του Μακρόν ή τη μεγάλη νίκη του Μελανσόν, δεν πήγε να ψηφίσει το 57% των πολιτών. Η κρίση της δημοκρατίας είναι πάρα πολύ βαθιά και σε πάρα πολλές χώρες, εάν όχι παντού. Υπάρχει μια αδιαφορία, μια κατάρρευση της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης από τη μη συμμετοχή των πολιτών, που δείχνει ότι το μοντέλο της δημοκρατίας μας δεν λειτουργεί. Πρέπει να ξεκινήσουμε από μακριά για να ανοικοδομήσουμε τις βάσεις της πολιτικής, γιατί εάν δεν υπάρχουν αυτές, δεν θα μπορέσουμε να κάνουμε τίποτα ποτέ.
Η κρίση της δημοκρατίας συνοδεύεται όμως και με την αύξηση της φτωχοποίησης, των κοινωνικών ανισοτήτων και όχι μόνο στην Ιταλία…
Δυστυχώς δεν υπάρχει κάποια σημαντική πολιτική δύναμη που να εκπροσωπεί τη λαϊκή δυσφορία. Η Αριστερά στην Ιταλία έχει μικρή παρουσία. Υπάρχει αυτή η παρανόηση, αυτό το αίνιγμα για το τι είναι το Δημοκρατικό Κόμμα, που προσωπικά θεωρώ ένα κόμμα υπερκεντρώο, που προφανώς κανείς δεν πάει να το ψηφίσει.
Δεν είναι αλήθεια ότι οι νέοι δεν ενδιαφέρονται για την πολιτική. Δεν ενδιαφέρονται για αυτή την πολιτική και ασχολούνται με τις δικές τους μορφές οργάνωσης, που υπάρχουν παντού, αλλά χωρίς να έχουν το παραμικρό ενδιαφέρον για το τι συμβαίνει στο Κοινοβούλιο. Δεν υπάρχει μόνο η αδιαφορία, γιατί βλέπουμε κινητοποιήσεις νέων και πολλούς από αυτούς να δείχνουν ενδιαφέρον για την πολιτική. Τη Δευτέρα θα είμαι στο Τορίνο, στη μεγάλη συγκέντρωση των Fridays for Future. Οι νέοι απλώς δεν ταυτίζονται με τις παλιές μορφές της πολιτικής.
Για να υπάρξει μια πολιτική της Αριστεράς, χρειάζεται η υποκειμενικότητα του ανθρώπου, του πολίτη, του ατόμου. Δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατία και πολιτική όταν καλείς τους πολίτες να κάνουν επιλογές μεταξύ του καλού και του κακού, να λένε μπράβο στον έναν και κάτω στον άλλον, όπως βλέπουν στον Κοινοβούλιο, που δεν ενδιαφέρει πλέον κανέναν.
Υπογραμμίζετε ότι χρειάζεται ο πρωταγωνιστισμός των πολιτών και της κοινωνίας, κάτι που μας ανατρέχει στο 1968 και συνεπώς το Manifesto, που ήσασταν ιδρυτικό στέλεχος και μέλος της συντακτικής του επιτροπής, και στον κλώνο του που είδαμε τελευταία στην Ελλάδα…
Ο πρωταγωνιστισμός των πολιτών και των ανθρώπων αποτελεί την πεμπτουσία της πολιτικής, της συμμετοχής και της δημοκρατίας, και νομίζω πως αναδείχθηκε πάρα πολύ καλά τα χρόνια που ακολούθησαν το 1968 και το Manifesto, με την ιστορία των οποίων δεν έχει καμία σχέση αυτός ο ανεκδιήγητος κλώνος, όπως το αποκάλεσες, που εκδόθηκε στην Ελλάδα. Έγραψα μάλιστα στο Manifesto και μια αναφορά στις σχέσεις της ελληνικής Αριστεράς με την ιταλική Αριστερά και το Manifesto. Θα δούμε πώς θα προχωρήσουν το θέμα η διοίκηση και ο συνεταιρισμός του Manifesto, αυτού που βγάζουμε εδώ πάνω από πενήντα χρόνια στη Ρώμη. Ξέρεις πολύ καλά ότι το Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα ήταν ένα μεγάλο κόμμα γιατί ο καθένας αισθανόταν πρωταγωνιστής της διαμόρφωσης των θέσεων και των αγώνων του. Στο PCI κανένας δεν καλούσε τα μέλη και τους ανθρώπους του να πούμε ένα ναι ή ένα όχι σε αυτά που θα τους διάβαζε ένα στέλεχος, όπως συμβαίνει σήμερα.
