Στις αρχές του 2022 όλα τα κόμματα, που συμμετέχουν στην κεντροαριστερή κυβέρνηση της Φινλανδίας, τάσσονταν κατά της ένταξης στο ΝΑΤΟ. Ο πρόεδρος της χώρας, Σάουλι Νίινιστο, αν και προερχόμενος από το Δεξιό κόμμα, διατηρούσε άριστες σχέσεις με τον Πούτιν και μόνο το 25% της κοινής γνώμης τοποθετούνταν υπέρ της ένταξης.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία όμως άλλαξε δραματικά την κατάσταση. Η πλήρης ανατροπή του περιβάλλοντος ασφαλείας της περιοχής επέβαλε εδώ και δύο μήνες κύριο θέμα συζήτησης την ένταξη η όχι στο ΝΑΤΟ. Όλα δείχνουν πως πάμε για το τέλος της περιόδου της ουδετερότητας που διασφάλιζε, μεταξύ άλλων, και τη δυναμική αξιοποίηση των προσφερόμενων πολυδιάστατων ευνοϊκών εμπορικών συμφωνιών με την Ρωσία, που την κατέστησαν προηγμένη χώρα πρότυπο.
Αν και τα δημόσια ΜΜΕ κράτησαν μετριοπαθή στάση, εφημερίδες και περιοδικά πρωτοστάτησαν σε μια πρωτοφανή αντιρώσικη εκστρατεία και καλλιέργεια ρωσοφοβίας, που εκφράστηκε σύντομα και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σήμερα η κατάσταση έχει πλήρως αντιστραφεί και στα τελευταία γκάλοπ το 65% των πολιτών τάσσεται υπέρ της ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ. Σοβαρά επιχειρήματα αποτροπής αυτής της εξέλιξης δεν υπάρχουν. Στον αρχικό προβληματισμό πως «δεν πρέπει να εκνευρίσουμε τον μεγάλο γείτονα» και πως «δεν πρέπει να δημιουργήσουμε ένταση στην περιοχή μας», η άλλη πλευρά απάντησε πως βλέπουμε κάθε μέρα τι παθαίνει η Ουκρανία που δεν είναι μέλος της Συμμαχίας. Και η συζήτηση έκλεισε εκεί.
Επίσημα τα πολιτικά κόμματα θα εκφραστούν αυτές τις μέρες, ωστόσο το να τοποθετηθεί σήμερα κάποιος κατά της ένταξης στο ΝΑΤΟ, θα ισοδυναμούσε με πολιτική αυτοκτονία. Τα κόμματα που απαρτίζουν τη σημερινή κυβέρνηση (Κέντρο, Σοσιαλδημοκρατικό, Συνασπισμός της Αριστεράς και Πράσινοι) στο παρελθόν είχαν ταχθεί κατά της ένταξης, όμως σήμερα ηγετικά στελέχη -κυρίως των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων- θεωρούν την επιλογή αυτή αναγκαία. Παράλληλα το Συντηρητικό κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που τάσσεται με θέρμη υπέρ του ΝΑΤΟ, βλέπει τα ποσοστά του να αυξάνονται.
Στον Συνασπισμό της Αριστεράς στην αρχή επικράτησε έντονος σκεπτικισμός στην προοπτική της ένταξης, και στην αλλαγή συμμαχικού στρατοπέδου. Η πίεση όμως της κοινής γνώμης είναι φοβερή, και όσοι εκφράζουν επιφυλάξεις, όπως η βουλευτής Αννα Κόντουλα, δέχονται ανελέητες επιθέσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ετσι, ενώ επίσημα λένε πως η κεντρική απόφαση θα ληφθεί στο συνέδριο του Ιουνίου, πρόσφατα το Κεντρικό Συμβούλιο του κόμματος με συντριπτική πλειοψηφία αποφάσισε πως τυχόν απόφαση της κυβέρνησης να υποβάλει αίτηση ένταξης δεν θα αποτελεί αιτία αποχώρησης από την κυβέρνηση, πως ο κυβερνητικός σχηματισμός δεν θα πέσει.
Ο Ε. Πατούχας πολιτικός αναλυτής με χρόνια παραμονή στο Ελσίνκι έχει την δική του ενδιαφέρουσα οπτική στις εξελίξεις. Όπως μας δήλωσε «έντονο οικονομικό πρόβλημα προκύπτει και από τη μη συμμετοχή της χώρας στο ΝΑΤΟ, οι νεοφυείς εταιρείες αντιμετωπίζουν την άρνηση Αμερικανών κεφαλαιούχων να επενδύσουν “σε μη νατοϊκή χώρα υψηλού κινδύνου λόγω της ρωσικής επιθετικότητας”. Επιπλέον, οι εταιρείες προηγμένης τεχνολογίας συναντούν δυσχέρειες ή και την παντελή άρνηση εξειδικευμένου προσωπικού διεθνούς επιπέδου να μετακομίσει “σε χώρα που γειτνιάζει με τη Ρωσία”. Πάντως οι οικονομικές και παραγωγικές παράμετροι θα είναι αποφασιστικής βαρύτητας στη λήψη της απόφασης».
Στο πλαίσιο αυτών των εξελίξεων η Ρωσία προειδοποίησε το ΝΑΤΟ πως, αν η Σουηδία και η Φινλανδία ενταχθούν στη στρατιωτική συμμαχία, τότε η Ρωσία θα πρέπει να ενισχύσει τις άμυνές της και πως δεν θα μπορεί πλέον να γίνεται λόγος για μια «αποπυρηνικοποιημένη» Βαλτική. H εκπρόσωπος Τύπου του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, είχε αναφέρει πως η ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στη Συμμαχία, όχι μόνο δεν θα ενισχύσει την ασφάλειά τους, αλλά θα τις τοποθετήσει και στην «πρώτη γραμμή». Ο Ρώσος υφυπουργός Γκρούτσο έφτασε στα άκρα, καθώς δήλωσε πως η συμμετοχή στη στρατιωτική συμμαχία θα οδηγήσει «στις πιο ανεπιθύμητες συνέπειες». Σε ενίσχυση αυτών των δηλώσεων ρωσικά στρατεύματα μετέβησαν στην περιοχή του Βίμποργκ, ενώ οι Φινλανδοί απάντησαν με μεταφορά τεθωρακισμένων και στρατιωτικά γυμνάσια κοντά στα σύνορα.
Όλα αυτά εντείνουν τις ανησυχίες των Φινλανδών ειδικά για την γκρίζα περίοδο από την αίτηση ως την πλήρη ένταξη. Έτσι το πιο πιθανό είναι να προχωρήσουν στην ένταξη αφού πρώτα διαβεβαιώσουν τον μεγάλο γείτονα, πως δεν θα δημιουργηθούν Νατοϊκές βάσεις σε φινλανδικό έδαφος.
Τον τελευταίο καιρό μαζί με τις συζητήσεις που διεξάγονται, υπάρχει και η σχετική πατριωτική έπαρση και δεν είναι λίγοι αυτοί που αναπολούν τον πόλεμο του χειμώνα το 1938 και το πρώτο νικηφόρο διάστημα. Όμως όλοι γνωρίζουν πως είχε θλιβερό τέλος με πολλά θύματα και απώλειες εδαφών. Αυτός είναι και ο λόγος που παλαίμαχοι Φινλανδοί πολιτικοί, που είναι καλοί γνώστες της ιστορίας και των ιδιαιτεροτήτων της περιοχής συνιστούν αυτοσυγκράτηση. Άριστοι γνώστες της ρωσικής ιδιοσυγκρασίας γνωρίζουν πως η «αρκούδα» αντιδρά όταν νιώθει πως απειλείται. Ούτε ρόλους παγκόσμιας ηγεμονίας αναζητεί ούτε μπορεί να τους αναλάβει. Νιώθει καλύτερα στην ασφάλεια των απέραντων δασών της Σιβηρίας και εκεί θα γυρίσει.
