Τον Σεπτέμβριο του 1982 στη Φιλιππούπολη η Εθνική Νέων Ελλάδας κατακτά την πρώτη θέση στους Βαλκανικούς Σκακιστικούς Αγώνες. Ήταν το πρώτο χρυσό μετάλλιο για το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα και εξέπληξε τους πάντες. Η υπεροχή Γιουγκοσλαβίας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας στις Βαλκανιάδες Ανδρών φαίνεται από το γεγονός ότι τόσο στη δεκαετία του 1970 (όπως είδαμε στο φύλλο της προηγούμενης Κυριακής) όσο και στη δεκαετία του 1980 δεν άφησαν περιθώριο σε καμία άλλη χώρα να πάρει μετάλλιο.
Από το 1980 έως και το 1988 οργανώθηκαν οχτώ Βαλκανιάδες Ανδρών (το 1989 έγιναν αγώνες μόνο για νέους), με την κυρίαρχη Γιουγκοσλαβία (Λιουμπόγιεβιτς, Ίβκοβ, Βελιμίροβιτς) να κερδίζει 5 χρυσά και 3 αργυρά, την Βουλγαρία 3 χρυσά, 2 αργυρά, 3 χάλκινα και τη Ρουμανία 3 αργυρά και 5 χάλκινα. Η Ελλάδα περιορίζονταν στην 4η θέση (μία φορά 5η και μία 6η), με ατομικές εξάρσεις, όπως ήταν τα χρυσά μετάλλια που κατέκτησαν στη σκακιέρα τους ο Μανώλης Πανταβός (1982) και ο Στράτος Γρίβας (1988).
Στις επτά Βαλκανιάδες Γυναικών της δεκαετίας του 1980 (δεν υπάρχουν στοιχεία για το 1988 και δεν έπαιξαν το 1989) η Βουλγαρία (με το ασυναγώνιστο δίδυμο Λεμάτσκο, Βόισκα), πήρε 6 χρυσά και 1 χάλκινο, η Ρουμανία 1 χρυσό και 6 αργυρά και η Γιουγκοσλαβία 1 αργυρό και 6 χάλκινα. Η Ελλάδα καταλάμβανε και εδώ την 4η θέση (δύο φορές την 5η θέση).
Τα αισιόδοξα μηνύματα για την Εθνική Νέων (η οποία είχε πάρει αργυρό μετάλλιο το 1975), επαναλήφθηκαν το 1980, όταν με τους Τάκη Πανταβό, Δημήτρη Αλεξάκη, Σταύρο Λυριντζάκη και Χριστόδουλο Γερογιάννη πήραν το χάλκινο μετάλλιο.
Η έκπληξη από τους εφήβους
Το 1982 πραγματοποιήθηκε η πρώτη μεγάλη ανατροπή στον σκακιστικό βαλκανικό χώρο. Τέσσερις άγνωστοι έως τότε στη διεθνή επικαιρότητα νεαροί Έλληνες, ο Στράτος Γρίβας, ο Βασίλης Κοτρωνιάς, το Τάκης Πανταβός και ο Σταύρος Λαζαρίδης, αναδεικνύονται πρωταθλητές Βαλκανίων!
Η Εθνική Νέων Ελλάδας τερματίζει πρώτη και αήττητη με 7 βαθμούς (3 νίκες, 1 ισοπαλία) και 10 πόντους. Δεύτερη η Γιουγκοσλαβία με 5 βαθμούς και 10 πόντους, τρίτη η Βουλγαρία με 5 και 9, τέταρτη η Ρουμανία με 3 και 7,5 και πέμπτη η Τουρκία με μηδέν βαθμούς και 3,5 πόντους.
Ας δούμε πως περιγράφει την πορεία της Εθνικής Νέων ένας από τους πρωταγωνιστές, ο Σταύρος Λαζαρίδης:
Έχοντας κερδίσει στον 1ο γύρο την Ρουμανία με 2,5-1,5 (μια νίκη που μπορεί να θεωρήθηκε συμπωματική στην αρχή), ατενίζαμε το μέλλον με αισιοδοξία συγκρατημένη. ( Για την ιστορία τα αποτελέσματα με την Ρουμανία ήταν Barbulescu –Γρίβας 1-0 , Lorenz - Κοτρωνιάς 0-1, Minescu - Πανταβός 0-1 και Marin - Λαζαρίδης ½. Ο δικός μου αντίπαλος Mihail Marin ήταν ο μετέπειτα γκραν μετρ , τρεις φορές πρωταθλητής Ρουμανίας και συγγραφέας βραβευμένων σκακιστικών βιβλίων όπως το learn from the legends.)
Στον 2ο γύρο είχαμε bye (μονός αριθμός ομάδων). Η Γιουγκοσλαβία, που νίκησε στον 2ο γύρο την Βουλγαρία με 3-1, ήταν το αδιαφιλονίκητο φαβορί.
Στον 3ο γύρο κερδίσαμε την Τουρκία με 3-1: Γρίβας –Attalik ½, Κοτρωνιάς – Unalmis 1-0, Πανταβός –Tutuncu ½, Djunegt – Λαζαρίδης 0-1.
Τζούνεγκτ (Τουρκία) - Λαζαρίδης (2260) [Β64]
1.ε4 γ5 2.Ιζ3 Ιγ6 3.δ4 γxδ4 4.Ιxδ4 Ιζ6 5.Ιγ3 δ6 6.Αη5 ε6 7.Βδ2 Αε7 8.0–0–0 0–0 9.ζ4 θ6 10.Αθ4 Αδ7 [Μια αιχμηρή και όχι τόσο γνωστή βαριάντα]
11.Ιδβ5 [η κύρια βαριάντα είναι 11.Ιζ3 Βα5 12.Ρβ1 Πζγ8]
11...δ5 12.εxδ5 Ιxδ5 13.Ιxδ5 εxδ5 14.Αxε7 Βxε7 [εδώ ο μαύρος θυσιάζει ένα πιόνι με αντάλλαγμα αντιπαιχνίδι]
15.Ιδ4? [ο λευκός θέλοντας να παίξει σίγουρα και στρατηγικά παίζει μια κίνηση που χάνει την διαφορά. Έπρεπε 15.Ιγ7 Αη4 16.Ιxδ5 Βγ5 17.Αε2 Αxε2 18.Βxε2 Παδ8 19.Ιγ3 Ιδ4 20.Βε5 Βxε5 21.ζxε5 Ιγ6 22.Πxδ8 Πxδ8 23.Πε1 Πε8 με ισόπαλη θέση. Αν 15.Βxδ5 Αη4, κερδίζοντας την διαφορά]
15...Ιxδ4 16.Βxδ4 Αη4 17.Αδ3 Αxδ1 18.Πxδ1 Παδ8 19.ζ5 Πζε8 [το σχέδιο του μαύρου είναι να αλλάξει τις βασίλισσες ώστε να οδηγηθεί σε κερδισμένο φινάλε]
20.Βη4 Βη5+ 21.Βxη5 θxη5 22.Ρδ2 Πδ6 23.Πζ1 Πθ6 [Ενδιαφέρον σχέδιο για να δραστηριοποιήσει και τον άλλο πύργο. Η αλλαγή ενός ζεύγους πύργων φέρνει τη νίκη πιο κοντά]
24.θ3 Πθ4 25.Πζ3 Πζ4 26.Πη3 ζ6 27.β3 Ρζ8 28.Ρδ1 Πε5 29.Ρδ2 [εδώ ο λευκός δεν έχει πια κινήσεις . Ο μαύρος σιγά σιγά βελτιώνει την θέση του]
29…Ρε7 30.Ρδ1 Ρδ6 31.Ρδ2 δ4 32.Ρδ1 Ργ5 33.Πζ3 Πxζ3 34.ηxζ3 Πε8 35.Ρδ2 β6 36.Αε4 Ρδ6 37.Ρδ3 Ρε5 38.Ργ4 Πγ8+ 39.Ρβ5 Πγ5+ 40.Ρβ4 Ρδ6 41.Αδ3 Πα5 42.α3 Πγ5 43.Αε4 Ρε5 44.Ρα4 Πα5+ 45.Ρβ4 Ρζ4 46.Ργ4 Ρε3 [Πλέον ο λευκός δεν έχει κινήσεις. Μια πιθανή βαριάντα είναι: 47.Ρβ4 Πγ5 48.Ρα4 Ρζ4 49.β4 Πγ3 50.Ρβ5 Πxζ3 51.Αxζ3 Ρxζ3 52.Ρα6 Ρη2 53.Ρxα7 Ρxθ3 54.Ρxβ6 η4 55.Ργ5 η3 56.β5 η2 57.β6 η1Β. Για αυτό και ο Τούρκος παίκτης εγκατέλειψε] 0–1.
«Θυμάμαι μετά το τέλος της παρτίδας ο Γιώργος Μακρόπουλος, ο οποίος ήταν αρχηγός της ομάδας, μου είπε χαμογελώντας κάτι σαν "δεν ήθελες απλώς να τον κερδίσεις, ήθελες να τον κάνεις zugzwang", εννοώντας ότι θα μπορούσα να κερδίσω πιο γρήγορα με πιο ενεργητικό τρόπο, αλλά νομίζω σε τέτοια φινάλε δεν υπάρχει λόγος να βιαστεί κανείς. Το να στερείς από τον αντίπαλο κάθε αντιπαιχνίδι είναι ο σίγουρος και χωρίς ρίσκα τρόπος νίκης.
Να σημειώσω, ότι μέχρι τότε στις Βαλκανιάδες Νέων η αναμέτρηση μας με την Τουρκία ήταν μια μάχη ποιος θα αποφύγει την τελευταία θέση. Αυτό συνεχίσθηκε και στις επόμενες Βαλκανιάδες, εκτός από το 1992 όπου η Εθνική μας Νέων τερμάτισε δεύτερη, χωρίς όμως την συμμετοχή της Γιουγκοσλαβίας, δηλ. μεταξύ τεσσάρων ομάδων»
Η νίκη επί της Γιουγκοσλαβίας
«Συνήθως όταν θυμάται κάποιος τις παρτίδες του από μια μεγάλη επιτυχία είναι οι νίκες που έκανε. Όμως πιστεύω στο μυαλό του κάθε σκακιστή μένει και η πιο δραματική παρτίδα και με την πιο μεγάλη σπουδαιότητα. Αυτή ήταν η παρτίδα μου με τον Milan Franic, που έληξε μετά από σκληρή μάχη σε ισοπαλία και μια που ήταν η τελευταία παρτίδα που είχε μείνει και παίχτηκε στην διακοπή, μπορώ να πω ότι χάρισε την νίκη στην ομάδα μας. Ήταν η μεγάλη έκπληξη!».
Λαζαρίδης (2260) - Φράνιτς (Γιουγκοσλαβία) [Β33]
1.ε4 γ5 2.Ιζ3 Ιγ6 3.δ4 γxδ4 4.Ιxδ4 Ιζ6 5.Ιγ3 ε6 6.Ιδβ5 δ6 7.Αζ4 ε5 [Η γνωστή βαριάντα Σβεσνίκοβ ή Pelican (Πελεκάνος). Μόλις μπήκε ο Φράνιτς με transposition στην βαριάντα αυτή αισθάνθηκα άνετα, μια που την βαριάντα αυτή έπαιζα και εγώ με τα μαύρα. Οπότε μπορούσα να διαλέξω τις κινήσεις που ήξερα ότι δυσκολεύουν τα μαύρα]
8.Αη5 α6 9.Ια3 β5 10.Αxζ6 ηxζ6 11.Ιδ5 ζ5 12.Αδ3 Αε6 13.Βθ5 Πη8!? [Καινούργια κίνηση για την εποχή εκείνη. Μέχρι τότε παιζόταν ως κύρια βαριάντα 13...Αη7 14.γ3 0–0 15.εxζ5 Αxδ5 16.ζ6 ε4 17.ζxη7 Πε8 18.Αε2 Πε5 19.Βθ6, με αμφίρροπο παιχνίδι. Η κίνηση αυτή πρωτοπαίχθηκε το 1978. Αξιοσημείωτο είναι ότι η τότε πιο πλήρης μονογραφία Sicilian: Lasker-Pelican των Wade, Speelman e.t.c. του 1978 δεν την αναφέρει καθόλου. Την ήξερα από τα Informators. Μέχρι το 1982 είχαν παιχτεί κάπου 20 παρτίδες (βάσει της ChessDatabase)]
14.η3 θ6 [Οι άλλες κινήσεις είναι 14...Πη5, 14...Πη4, 14...Ιδ4, οι οποίες δοκιμάσθηκαν αργότερα. Τότε το Informator είχε δημοσιεύσει την παρτίδα Sideifhaze – Dolmatov, 1979, την οποία γνώριζα]
15.γ3 Αxδ5 16.εxδ5 Ιε7 17.Βδ1! [το θαυμαστικό είναι από την ανάλυση στο Informator]
17…ε4 18.Αε2 Αη7 19.Ιγ2 Βγ8! [η παρτίδα Sideifhaze - Dolmatov 1979 συνεχίσθηκε 19...Ββ6 20.α4 Πγ8 21.αxβ5 αxβ5 22.0–0 Αε5 23.Ρθ1 με καλύτερο παιχνίδι για τα λευκά. Την ήξερα λοιπόν αυτή την παρτίδα και ήμουν ικανοποιημένος που οδηγηθήκαμε στην θέση αυτή. Η κίνηση 19… Βγ8 μάλλον με χαροποίησε, διότι βλέποντας ότι ο αντίπαλος μου δεν ήξερε την κίνηση 19... Ββ6, που έπαιξε ο Ρώσος γκραν μαιτρ, αισθάνθηκα ότι θα γινόταν πιο εύκολο το έργο μου να βγάλω καθαρό πλεονέκτημα. Στην θέση αυτή το σχέδιο του Λευκού είναι να παίξει α4. Ενώ σκεφτόμουν να παίξω 20.α4 όμως είδα ότι έχει 20…β4! και αν 21.Ιxβ4 τότε 21…Αxγ3+. Αναρωτώμενος αν ο Φράνιτς είχε σχεδιάσει την κίνηση 19… Βγ8 για αυτό τον λόγο, δηλ. να αποτρέψει το 20.α4 ή ήταν συμπτωματικό αποφάσισα να συνεχίσω με 20.Ιε3]
20.Ιε3 [20.α4 β4 21.Ιxβ4 Αxγ3+]
20...Ρζ8! [παίζοντας γρήγορα την κίνηση αυτή. Κοιτάζοντας με απορία τις παράξενες κινήσεις του αντιπάλου μου, δεν καταλάβαινα το σχέδιο του και έτσι συνέχισα απτόητος για το μόνο σχέδιο που είχα το α4]
21.Ββ3 Πβ8! [Δυστυχώς μου το αποτρέπει. Τώρα φαίνεται η χρησιμότητα του 20…Pζ8! Αν 22.α4 βxα4 23.Βxα4 Πxβ2 και δεν τρώγεται το α4 με σαχ, οπότε 23…Πxβ2]
22.Πγ1 Αε5 23.Βγ2 Ρη7 24.θ4?! [Απογοητευμένος με την τροπή που πήρε η παρτίδα αποφασίζω να παίξω ριψοκίνδυνα για να θολώσω τα νερά. Το σχέδιο με α4 του λευκού όχι μόνο εξουδετερώθηκε, αλλά ο μαύρος αποκτά την πρωτοβουλία στην πτέρυγα της ντάμας με διασπάσεις με …β4 ή ..α5 και …β4. Στην πτέρυγά του βασιλιά το ροκέ είναι επικίνδυνο με τον μαύρο πύργο στο η8 ,τον αξιωματικό στο ε5 στο καλύτερο πόστο, την βασίλισσα έτοιμη μετά από ...ζ4 να πάει στο θ3. Δεν ήξερα τι είχε πάει στραβά. Ήμουν εξοπλισμένος με την τελευταία λέξη της θεωρίας σε ένα άνοιγμα που το ήξερα πολύ καλά και ο αντίπαλος μου φαινόταν ότι δεν το ήξερε τόσο καλά. Και όμως η θέση μου από στρατηγικής άποψης ήταν πολύ κατώτερη, με συνέπεια ο μαύρος να βελτιώνει συνεχώς την θέση του και εγώ να μην μπορώ να αντιδράσω. Το μυστήριο λύθηκε τελικά μετά το τέλος της παρτίδας. Την κίνηση 19…Βγ8 την είχαν βρει και αναλύσει διεξοδικά οι συμπαίκτες του Φράνιτς στο σύλλογο της πόλης του. Η κίνηση 19… Βγ8 με το σχέδιο της μεταφοράς του βασιλιά ζ8-η7 στο θ8 είχαν δει ότι βγάζουν τα μαύρα πολύ καλυτέρα. Έτσι, χωρίς να το γνωρίζω, βρέθηκα «στημένος» από έναν ολόκληρο Γιουγκοσλαβικό σύλλογο!! Αξιοπερίεργο είναι ότι αυτή η κίνηση δεν ξαναπαίχτηκε, για τον λόγο όμως ότι τα μαύρα σταμάτησαν να παίζουν την κίνηση 14…θ6, διότι θεώρησαν ότι δεν βγάζει καλό παιχνίδι για τα μαύρα. Ο Yuri Yakovich, στην μονογραφία του για την Σβεσνίκοβ, γράφει ότι δεν πιστεύει ότι αξίζει να χάσεις ένα τέμπο με 14…θ6 ?! για να προφυλάξεις το θ7. Ο δε Βασίλης Κοτρωνιάς, στο πολύ καλό βιβλίο του για την Σβεσνίκοβ, δεν την αναφέρει καθόλου. Κρίμα που και εγώ δεν έτυχε να την χρησιμοποιήσω, γιατί σαν μαύρος έπαψα να παίζω την Σβεσνίκοβ]
24…Ρθ8 [και εδώ θεώρησα ότι έπρεπε να κάνω την «έξοδο του Μεσολογγίου»! Εν γνώσει μου ότι θα χάσω υλικό, αλλά έκρινα το να περιμένω θα ήταν αργός θάνατος]
25.η4?! ζxη4 26.Βxε4 ζ5 27.Βδ3 ζ4 28.Ιxη4 Πxη4 29.Αxη4 Βxη4 30.Βθ3! [η μόνη κίνηση για να έχω ελπίδες]
30…Βxθ3?! [ο Φράνιτς έπρεπε να διατηρήσει τις βασίλισσες. Όμως θεώρησε ότι και έτσι ήταν πιο σίγουρη η επικράτηση του, αφού κερδίζει ένα επιπλέον πιόνι]
31.Πxθ3 Ιxδ5 32.Ρε2 Ρη7 33.Ρζ3 Ρζ6 34.Πθθ1 Πη8 35.Πθη1 Πxη1 36.Πxη1 Ιε7 37.α4 Ρε6 38.αxβ5 αxβ5 39.Πα1 Ρδ5 40.Πα7 Αζ6 [Η θέση της διακοπής. Οι τελευταίες κινήσεις παίχθηκαν γρήγορα λόγω πίεσης χρόνου και από του ς δυο παίκτες. Ο λευκός πλέον έχει καλυτερεύσει την θέση του και έχει πολλές ελπίδες για ισοπαλία]
41.Ρxζ4 Αxθ4
42.Ρη4!? [Η θέση του διαγράμματος είναι η θέση όπου εστιάσθηκε η ανάλυση μας. Μετά την κρυφή μου κίνηση 41. Ρxζ4 και το αυτονόητο 41…Axθ4. Εδώ θα εξιστορήσω μια ενδιαφέρουσα και παράξενη ιστορία. Μετά το δείπνο πήγαμε στο δωμάτιο μας εγώ και ο Βασίλης ο Κοτρωνιάς να αναλύσουμε την θέση. Υπήρχαν οι υποψήφιες κινήσεις 42.Ρζ3, 42.Pζ4 και 42.Ρη4. H κίνηση 42.Ρη4 ήταν πιο ριψοκίνδυνη αλλά αποφασίσαμε ότι έδινε πρακτικά περισσότερες πιθανότητες. Αναλύοντας συνέχεια και χωρίς να έχουμε βρει σαφή δρόμο για την ισοπαλία, μας επισκέφτηκαν κατά τα μεσάνυχτα οι παίχτες της Εθνικής ανδρών οι όποιοι, ξέροντας την κρισιμότητα της παρτίδας, (με ισοπαλία κερδίζαμε 2 ½ -1 ½ και άνοιγε ο δρόμος για το χρυσό μετάλλιο) έσπευσαν να βοηθήσουν. Όμως με τις ατέρμονες αναλύσεις και χωρίς να υπάρχει κάποιος συντονισμός με μπέρδεψαν περισσότερο και έτσι, όταν έφυγαν, ήμουν περισσότερο απογοητευμένος. Η θέση αυτή ήθελε μια σειρά κινήσεων συγκεκριμένη. Η οποιαδήποτε αντιστροφή φαινομενικά ίδιων κινήσεων άλλαζε και το αποτέλεσμα. Βλέποντας με ο Βασίλης ότι από την κούραση δεν μπορούσα να συνεχίσω, με προέτρεψε να κοιμηθώ, ώστε τουλάχιστον το πρωί να συνεχίσω ξεκούραστος την παρτίδα και εκείνος θα καθόταν μόνος του να την αναλύσει.
Πράγματι έπεσα κατευθείαν για ύπνο. Μετά από μερικές ώρες ανήσυχου ύπνου, ξυπνώντας το πρωί, μου έρχεται στο μυαλό σαν αναλαμπή μια σειρά κινήσεων που φαινόταν να δίνει την ισοπαλία. Ανοίγοντας τα μάτια μου βλέπω τον Βασίλη να συνεχίζει να αναλύει. Δεν είχε κοιμηθεί όλο το βράδυ!. Του λέω αμέσως την σειρά των κινήσεων και μου λέει ότι και αυτός κατέληξε σε αυτή την σειρά και είδε ότι οδηγεί στην ισοπαλία. Ένα παράξενο φαινόμενο! Το μυαλό μου, όχι μόνο ανέλυε την θέση αυτή στον ύπνο μου αλλά βρήκε και την καλύτερη συνέχεια! Πιστεύω και άλλοι σκακιστές θα έχουν παρόμοια εμπειρία.
Η θέση που αναλύαμε ήταν 42...Ιγ6 43.Πβ7 (προτιμήσαμε την κίνηση αυτή από την 43.Πθ7) 43...Αxζ2 44.Πxβ5+ Ργ4 (44...Ρε4) 45.Πθ5 Αε3 46.Πθ3. Βάζοντας τώρα τη θέση στο Stockfish πράγματι δίνει ισόπαλη θέση στο 44…Pγ4, αλλά δίνει ως καλύτερη συνέχεια το 44…Pε4. Ποιος ξέρει τι θα γινόταν μετά από αυτήν την κίνηση. Εμείς, εξοπλισμένοι με μόνο μας όπλο το ανθρώπινο μυαλό μας, είμασταν πεπεισμένοι ότι είχαμε βρει τις καλύτερες κινήσεις για τα λευκά!
42...Αζ6? [Τελικά όλες αυτές οι αναλύσεις δεν χρειάσθηκαν γιατί ο Φράνιτς έπαιξε 42…Αζ6? Η Γιουγκοσλαβική ομάδα ή εστιάστηκε στις αναλύσεις της στις άλλες κινήσεις του λευκού ή ήταν οι παίκτες της σίγουροι για την νίκη και ανέλυσαν επιφανειακά την θέση. Πάντως, αν θυμάμαι καλά, όταν έδειξα στην μετέπειτα ανάλυση της παρτίδας την κίνηση 42…Ιγ6! στον Γιουγκοσλάβο παίκτη, έδειξε να αιφνιδιάζεται]
43.Ρθ5 β4 [Αν 43...Αη5 τότε 44.ζ4]
44.γxβ4 Ιγ6 45.Πζ7 Αxβ2 46.β5 Ια5 47.ζ4 ½–½ (σχόλια Σταύρου Λαζαρίδη).
«Ισοπαλία μετά από πρόταση του Γιουγκοσλάβου παίκτη! Πλέον τα λευκά έχουν ισοφαρίσει και με τα δυο ελεύθερα πιόνια είναι επικίνδυνα και να νικήσουν. Για αυτό και ο Φράνιτς φοβήθηκε και πρότεινε ισοπαλία.
Με αυτή την νίκη της ομάδας άνοιξε ο δρόμος για το "όνειρο". Το χρυσό μετάλλιο!
Κερδίζοντας το μεγάλο φαβορί είμασταν εμείς πλέον το φαβορί για την 1η θέση και το χρυσό μετάλλιο! Τα αποτελέσματα των συμπαικτών μου ήταν Drasco - Γρίβας 1-0 , Sulava - Κοτρωνιάς 0-1, Zivanovic – Πανταβός 0-1».
Κοτρωνιάς - Σουλάβα (Γιουγκοσλαβία, 2320) [A57]
1.δ4 Ιζ6 2.γ4 γ5 3.δ5 β5 4.Ιζ3 η6 5.α4 βxγ4 6.Ιγ3 δ6 7.Ιδ2 Αα6 8.ε4 Βα5 9.Βγ2 Αη7 10.Αxγ4 Αxγ4 11.Ιxγ4 Ββ4 12.Βδ3 0–0 13.Αδ2 Ββ7 14.0–0 Ιζδ7 15.Πζε1 Ια6 16.Αη5 Ιβ4 17.Βδ2 Ιε5 18.Ιxε5 Αxε5 19.ζ4 Αη7 20.Ιβ5 Πζε8 21.Παδ1 α6 22.Ια3 Αδ4+ 23.Ρθ1 ζ5 24.εxζ5 ηxζ5 25.Ιγ2 Ιxγ2 26.Βxγ2 Βxδ5 27.Πε3 Βζ7 28.Πη3 Ρθ8 29.β4 Παγ8 30.βxγ5 Πxγ5 31.Βε2 Αη7 32.Βxα6 Βα2 33.Πε3 Βδ2 34.Πεε1 Βα5
35.Βxδ6! Βγ7 36.Αxε7 θ6 37.Βxγ5 1–0.
Το συγκλονιστικό φινάλε
Με ισοπαλία στον τελευταίο γύρο με την Βουλγαρία είμαστε οι πρώτοι Έλληνες χρυσοί Βαλκανιονίκες! Όμως θα αποδειχθεί ότι δεν ήταν τόσο εύκολο.
«Στον τελευταίο γύρο με την Βουλγαρία τέλειωσαν οι πρώτες τρεις παρτίδες και χάναμε 2-1. (Κοτρωνιάς - Kurtenkov ½, Πανταβός - Kolev ½, Λαζαρίδης - Valinov 0-1), και έμενε η παρτίδα του Στράτου Γρίβα με τον Kiril Georgiev που είχαν κάνει διακοπή. Ο Στράτος, που μέχρι τότε δεν είχε κάνει νίκη στην πολύ δύσκολη 1η σκακιέρα, μας επιφύλαξε να νικήσει στον τελευταίο γύρο και να μας χαρίσει με την νίκη του αυτή την ισοπαλία και την πρώτη θέση».
Γρίβας – Κίριλ Γκεοργκίεβ (Βουλγαρία, 2380) [D91]
1.δ4 Ιζ6 2.γ4 η6 3.Ιγ3 δ5 4.Ιζ3 Αη7 5.Αη5 Ιε4 6.Αθ4 γ5 7.γxδ5 Ιxγ3 8.βxγ3 Βxδ5 9.ε3 Ιγ6 10.Αε2 0–0 11.0–0 γxδ4 12.γxδ4 β6 13.Ιδ2 Αβ7 14.Αζ3 Βδ7 15.Ιγ4 Παγ8 16.Πγ1 Πζδ8 17.Ββ3 Ρζ8 18.Πζδ1 Ια5 19.Ιxα5 Αxζ3 20.ηxζ3 βxα5 21.Βα3 α4 22.Ρη2 Ρε8 23.Πxγ8 Πxγ8 24.Πγ1 Πxγ1 25.Βxγ1 ζ5 26.Βγ4 ε6 27.Αη3 Αζ6 28.Αβ8 Αδ8 29.Βγ5 α6 30.Βε5 Αε7 31.ε4 Βγ6 32.δ5 εxδ5 33.εxδ5 Βζ6 34.ζ4 Ρζ7 35.θ3 Αδ8 36.Αα7 η5 37.Βxζ6+ Αxζ6 38.Ρζ3 θ6 39.Αγ5 Ρε8 40.Ρη3 Ρδ7 41.Αζ8 θ5 42.ζxη5 Αxη5 43.Αγ5 α5 44.Ρζ3 Αδ2 45.α3 Αγ1 46.Ρε2 Αζ4 47.Ρδ3 Ργ7 48.Ργ4 Ρβ7 49.Ρβ5 Αδ2 50.Αβ6 Αγ1
51.δ6 Αxα3 52.δ7 Αε7 53.δ8Β Αxδ8 54.Αxδ8 Ργ8 55.Αxα5 Ρδ7 56.Ργ5 Ρε6 57.ζ4 1–0.
«Την παρτίδα αυτή την αναλύει ο Στράτος στο πολύ καλό του βιβλίο "Σκακιστική Βίβλος – Φινάλε" Τόμος Β΄ σελ. 214, όπου τελειώνει "Ως ελάχιστο φόρο τιμής σε αυτή την ομάδα και ειδικά στους συμπαίκτες μου, τους οποίους και ευχαριστώ για την τιμή που μου προσέφεραν, παρατίθεται η τελική κατάταξη και ο πίνακας των αποτελεσμάτων του μοναδικού αυτού θριάμβου…..".
Ο Κοτρωνιάς με 3,5/4 έκανε το καλύτερο ποσοστό στην 2η σκακιέρα. Ο Τάκης ο Πανταβός με 3/4 ισοβάθμησε στο καλύτερο ποσοστό στην 3η σκακιέρα. Και οι δύο πήραν χρυσά μετάλλια.
Τελικά αυτός ο θρίαμβος δεν ήταν συμπτωματικός. Αυτή η σύνθεση δεν υπήρξε ξανά.
Ο Βασίλης ο Κοτρωνιάς και ο Στράτος ο Γρίβας εξελίχθηκαν στους κορυφαίους Γκραν μετρ που έβγαλε ποτέ η Ελλάδα. Ο Τάκης ο Πανταβός εξελίχθηκε σε έναν πολύ δυνατό διεθνή μετρ. Όσο για μένα δεν ακολούθησα επαγγελματικά το σκάκι ,όμως η θύμηση αυτού του μοναδικού επιτεύγματος πάντα υπάρχει μέσα μου.
Ευχαριστώ τους συντάκτες της στήλης αυτής για την προσπάθεια τους να θυμίσουν και στους νεότερους Έλληνες σκακιστές την εθνική αυτή επιτυχία».
Ο επιθετικός που γύρισε στην άμυνα
Σκυτάλη στον διεθνή μετρ Τάκη Πανταβό, γνωστό για το επιθετικό του στυλ, που όμως, στην τελευταία παρτίδα με τον Κόλεβ, είχε εντολή να περιοριστεί σε ισοπαλία. Όπως αφηγείται, «ένιωθα περίεργα και φορτισμένος για δύο λόγους. Σαν πρωταθλητής Νέων τις δύο προηγούμενες φορές την χρονιά που με επέλεξε ο Μίνεβ στην εθνική νέων είχα τερματίσει στην 19η θέση (και μάλιστα χωρίς να ισοβαθμεί κάποιος μαζί μου σε ελβετικό σύστημα!). 19 χρόνων λοιπόν και 19ος μετά από δύο πρωτιές... Προσωπικοί λόγοι δεν σε αφήνουν να παίξεις σκάκι. Αυτό το ήξερε καλά ο Dr. Μίνεβ και μετά από μια συζήτηση ωρών ήμουν ο ένας από τους δύο σκακιστές που επέλεξε για την εθνική ομάδα. Οι δύο (Γρίβας, Κοτρωνιάς) ήταν βάση προκήρυξης από την σειρά Πρωταθλήματος. Οι άλλες δύο θέσεις ήταν επιλογή του προπονητή. Επέλεξε τον Λαζαρίδη (τρίτος στο Πρωτάθλημα Νέων 1982) και εμένα. Διπλό, λοιπόν, το φορτίο. Πρώτα να ξεπεράσω το προσωπικό πρόβλημα και μετά να βγάλω ασπροπρόσωπο τον προπονητή μου για την επιλογή του...».
Τ. Πανταβος (2270) – Κόλεβ (Βουλγαρία) [Β97]
1.ε4 γ5 2.Ιζ3 δ6 3.δ4 γxδ4 4.Ιxδ4 Ιζ6 5.Ιγ3 α6 6.Αη5 ε6 7.ζ4 Ββ6 8.Ιβ3 Ιβδ7 9.Βζ3 Αε7 10.0–0–0 Βγ7 11.Αδ3 β5 12.Αxζ6 ηxζ6 13.Βθ5 β4 14.Ιε2 Ιζ8 15.ζ5 ε5 16.Ιδ2 Ιδ7 17.Αγ4 Πζ8 18.Ρβ1 Ιβ6 19.Αδ3 Αδ7 20.Πγ1 Ια4 21.Ιγ4 δ5 22.εxδ5 Αβ5 23.Ιε3 Πβ8 24.δ6 Βxδ6 25.Αxβ5+ Πxβ5 26.Πθδ1 Βγ6 27.Βζ3 Βxζ3 28.ηxζ3 Ιβ6 29.γ4 Πγ5 30.Ιη3 Πη8 31.Ιε4 Πγ6 32.γ5 Ιδ7 33.Ιδ5 α5 34.Πγ2 θ5 35.Πγδ2 Ιβ8 36.θ4 Ρζ8 37.Ιβ6 Ρε8 38.Ιγ4 Πη7 39.Ιxα5 Πγ7 40.α3 Ια6 41.γ6 βxα3 42.βxα3 Πγ8 43.Ιδ6+ Αxδ6 44.Πxδ6 Πη3 45.Ιβ7 Πxζ3 46.Πδ8+ Πxδ8 47.Πxδ8+ Ρε7 48.Πδ7+ Ρζ8
49.Ιγ5 [μία από τις βαριάντες που κερδίζουν είναι και η: 49.γ7 Ιxγ7 50.Πxγ7 Πxζ5 51.α4, ωστόσο η εντολή είναι «ισοπαλία»] 49...Πγ3 50.Ιxα6 Πxγ6 51.Ιβ4 Πγ4 52.Ιδ5 Πxθ4 53.Ιxζ6 Πζ4 54.Ιxθ5 Πxζ5 55.Ιη3 Πζ3 56.Ιε4 Πxα3 57.Ιη5 Ρη7 ½–½.
Διεισδυτικές ματιές, 40 χρόνια μετά
Πώς βλέπουν σήμερα εκείνη την επιτυχία δύο από τους πρωταγωνιστές, ο Τάκης Πανταβός και ο Σταύρος Λαζαρίδης; Πώς συγκρίνουν το τότε με το τώρα; Τι προβλέπουν για το «αύριο»;
Στο ερώτημα, πώς ένοιωσαν με την κατάκτηση του πρώτου χρυσού μεταλλίου από την Ελλάδα σε Βαλκανικούς Αγώνες, ο Σταύρος λέει ότι «Ένιωσα εθνικά υπερήφανος γιατί είναι το πρώτο χρυσό μετάλλιο πήρε Εθνική ομάδα νέων σε Βαλκανιάδα. Ένιωσα συγκινημένος που μετά από 40 ολόκληρα χρόνια την θυμούνται ακόμα την επιτυχία αυτή και ένιωσα επίσης δικαιωμένος για την απόφασή μου να θυσιάσω μία ολόκληρη σχεδόν εξεταστική στο Πολυτεχνείο για να παίξω στην Βαλκανιάδα!». Ο Τάκης επικεντρώνεται στην τελευταία κρίσιμη παρτίδα του με τον Βούλγαρο Κόλεβ: «Με δεδομένο ότι ήταν μία από τις τελευταίες παρτίδες της διοργάνωσης (τότε είχαμε διακοπές παρτίδων) το μυαλό και τα χέρια είχαν..."βαρύνει"! Η εντολή από προπονητή και αρχηγό (Μινεβ, Μακρόπουλο) ήταν μην χάσεις! Ήταν ίσως η πρώτη φορά στην σκακιστική μου καριέρα που σκεφτόμουν πως να μην χάσω μια κερδισμένη θέση και όχι πως να την κερδίσω! Τέλος καλό όλα καλά...
Ο Σταύρος αναπολεί εκείνα τα χρόνια: «Ήταν η ρομαντική εποχή των συλλόγων, οι ατέλειωτες ώρες μπλιτς στα εντευκτήρια, οι αναλύσεις επί αναλύσεων των παρτίδων μας όπου οι νεότεροι μάθαιναν από τους παλαιότερους, οι διαπροσωπικές επαφές με τις πλάκες που γίνονταν, αλλά και οι εβδομαδιαίοι διασυλλογικοί αγώνες τις Κυριακές με τις μετακινήσεις μας στις γειτονικές πόλεις, που μας έδεναν σαν ομάδα. Σήμερα δυστυχώς όλα αυτά έχουν εκλείψει».
Μεγάλες σκακιστικές φυσιογνωμίες στον Ελλαδικό και στον Βαλκανικό χώρο εκείνη την περίοδο ο Τάκης θεωρεί πως ήταν οι Μακρόπουλος, Σκέμπρης, Σκαλκώτας, Λιουμπόγιεβιτς (Γιουγκοσλαβία), Σούμπα (Ρουμανία), Ερμενκοβ, Κρουμ Γκεοργκίεβ (Βουλγαρία). Μεγαλύτερη η γκάμα από τον Σταύρο: Μακρόπουλος, Σκαλκώτας, Σκέμπρης, Πούντζας, Κουρκουνάκης, καθώς και οι Λιβέριος, Γαβριλάκης, Πανταβός Μανώλης, Δημητριάδης Κώστας στον Ελλαδικό χώρο. Στον Βαλκανικό χώρο δέσποζαν οι Γιουγκοσλάβοι Λιουμπόγιεβιτς, ο «πατριάρχης» Γκλίγκοριτς , ο Ίβκοβ, ο Βελιμίροβιτς και ο Ρουμάνος Σούμπα.
Δεν θα μπορούσαν να διαφωνήσουν στο ποιοι ήταν οι καλύτεροι έφηβοι: Η τετράδα της Εθνικής Νέων που πήρε το χρυσό μετάλλιο στη Βαλκανιάδα του 1982. Ο Τάκης θα προσθέσει τον Ανδρέα Κοφίδη και τον αείμνηστο Αντώνη Βραγοτέρη.
Κοντινές και οι απόψεις για τους σκακιστές που θαύμαζαν στο παγκόσμιο σκάκι. Πανταβός: «Φίσερ, Ταλ, Κασπάροβ, Μόρφι, Καπαμπλάνκα, Κάρποβ». Λαζαρίδης: «Για μας τότε ο Φίσερ ήταν το απόλυτο είδωλο. Ήταν ένας μύθος. Από παίκτες της εποχής μου θαύμαζα τούς Κασπάροβ και Κάρποβ. Και από τους πιο παλιούς τον Μποτβίνικ τον Ταλ και τον Αλιέχιν».
Τι διαφορές υπήρχαν τότε, σε σχέση με τη σημερινή σκακιστική κατάσταση;
Πανταβός: Σήμερα η τεχνολογία έχει λύσει το πρόβλημα της γρήγορης πληροφόρησης. Εκείνα τα χρόνια οι πληροφορίες (παρτίδες από κορυφαία τουρνουά) έρχονταν με το... σταγονόμετρο. Τότε υπήρχαν διακοπές, σήμερα όχι, με αποτέλεσμα οι σκακιστές της γενιάς μας να δουλεύουν περισσότερο και ουσιαστικότερα στο φινάλε σε σχέση με το σήμερα που τα φινάλε παίζονται σε ρυθμό ...μπλιτς».
Λαζαρίδης: «Η σημερινή κατάσταση με την εξέλιξη των computers έφερε πρώτα από όλα αλλαγή στην προετοιμασία των σκακιστών. Τότε εμείς είχαμε τα informators ως την τελευταία λέξη των καινοτομιών και γενικότερα της θεωρίας, τα οποία τα αγοράζαμε κάθε εξάμηνο με μεγάλη ανυπομονησία για να δούμε ποιες καινούργιες κινήσεις παίχτηκαν στα ανοίγματα που μας ενδιέφεραν μεταξύ των κορυφαίων γκραν μετρ .Σήμερα οι καινοτομίες γίνονται γνωστές σε δευτερόλεπτα. Αυτή όμως η υπερπληροφόρηση επιβαρύνει κατά πολύ τον χρόνο μελέτης και προετοιμασίας του σημερινού σκακιστή, χωρίς απαραίτητα να βελτιώνει το επίπεδό του. Ένα συν της σημερινής εποχής του internet είναι ότι ενώ εμείς δεν είχαμε την ευκαιρία να δούμε δια ζώσης αναλύσεις καλών γκραν μετρ για να δούμε τον τρόπο σκέψης τους (Θυμάμαι να περιμένουμε σε όποιο διεθνές τουρνουά γινόταν, να δούμε πώς ανέλυαν τις θέσεις τους και τα φινάλε τους οι τυχόν γκραν μετρ που λάμβαναν μέρος), σήμερα κάθε μέρα οποιοσδήποτε με το πάτημα ενός κουμπιού, μπορεί να δει αναλύσεις live των καλύτερων σκακιστών του κόσμου. Δεν μπορούσαμε να διανοηθούμε ότι θα βλέπαμε live ανάλυση του παγκόσμιου πρωταθλητή, αμέσως μετά την λήξη της παρτίδας του! Το μείον είναι ότι η τεχνολογία έφερε αποξένωση. Πλέον η ευκολία να παίζεις ανά πάσα στιγμή από το σπίτι σου με έναν σκακιστή από το άλλο μέρος του πλανήτη κατήργησε την κοινωνική επαφή στους συλλόγους και τον κοινωνικό ρόλο που πρέπει να έχει ένα παιχνίδι. Η δε χρήση των σκακιστικών προγραμμάτων κατήργησε κατά κάποιο τρόπο και την καθιερωμένη ανάλυση μετά το τέλος της παρτίδας ,όπου ο καθένας ‘αποκάλυπτε’ ποιες κινήσεις σκεπτόταν και όποια άλλα στοιχεία ψυχολογίας λάμβαναν μέρος στην σκέψη του».
Διαφορετικές απόψεις διατυπώνουν στο ερώτημα αν θεωρούν καλή και χρήσιμη μια ενδεχόμενη αναβίωση των Βαλκανικών Αγώνων. Ο Τάκης είναι θετικός: «Φυσικά και θα ήθελα να αναβιώσουν οι βαλκανικοί αγώνες. Μια διοργάνωση που κακώς διεκόπη». Ο Σταύρος δείχνει να το θέλει («Ναι και περισσότερο για συναισθηματικούς λόγους»), αλλά βλέπει εμπόδια: «Το θεωρώ πολύ δύσκολο να ‘πιάσει’ μία ενδεχόμενη αναβίωση , γιατί τώρα με την Παγκοσμιοποίηση ακόμη και η Ευρώπη μας φαίνεται μικρή και επειδή επίσης οι γεωπολιτικοί συσχετισμοί έχουν αλλάξει».
Ενδιαφέρουσες απαντήσεις για το πώς βλέπουν το αύριο στο σκάκι στην Ελλάδα και στον κόσμο. Λαζαρίδης: «Βλέπω το σκάκι να συνεχίζει να εξελίσσεται και να διαδίδεται ραγδαία και στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο. Σε αυτό βοηθούν η τεχνολογία του internet και των σκακιστικών προγραμμάτων καθώς επίσης και η δημοφιλία ταινιών ή σειρών για το σκάκι που έδειξε την τρομερή απήχηση που έχει στον απλό θεατή». Πανταβός: Δυστυχώς οι Η/Υ τα τελευταία 20 χρόνια έχει φέρει μια... θολούρα στην σκακιστική κοινότητα με το θέμα του cheating. Ομολογώ ότι θα προτιμούσα την δική μας εποχή που ψάχναμε με τις ώρες – μέρες - μήνες τα άδυτα της σκακιέρας. Αν μη τι άλλο ότι μαθαίναμε το μαθαίναμε για πάντα. Σήμερα οι νέοι με τόση πληροφόρηση νιώθουν ότι μπορούν να πιούν όλο το Βόσπορο... μα δεν είναι έτσι...».
Με τι ασχολούνται σήμερα; Λαζαρίδης: «Είμαι Πολιτικός Μηχανικός, προϊστάμενος του Τμήματος Προγράμματος και Μελετών στην Δ/νση Έργων Αντιπλημμυρικής Προστασίας της Περιφέρειας Αττικής». Πανταβός: «Μετά και το κλείσιμο της Ελευθεροτυπίας (είχε προηγηθεί το Sportine) από το 2016 ζω με την οικογένειά μου στα Χανιά και ασχολούμαι με την προπονητική». Να διευκρινίσουμε, για όσους δεν το γνωρίζουν, πως ο Τάκης εργάστηκε ως δημοσιογράφος διατηρώντας σκακιστική στήλη στις εφημερίδες «Πρώτη» (1986-1989), «Sportime» (1994-2008) και «Ελευθεροτυπία» (2009-2011).
Πόσο συχνά παίζουν σκάκι σε επίσημες διοργανώσεις; Πανταβός: «Απέχω από ατομικές διοργανώσεις αρκετά χρόνια και συμμετέχω μόνο για τις ανάγκες του συλλόγου (ΑΜΕΣ Νέας Ερυθραίας) σε Πρωτάθλημα η Κύπελλο. Λαζαρίδης: «Προσπαθώ να παίζω ένα διεθνές τουρνουά κάθε χρόνο χωρίς πάντα να το καταφέρνω».
Ασχολούνται με το σκάκι στο διαδίκτυο; Το θεωρούν λύση ανάγκης, ιδίως στα χρόνια της πανδημίας ή πιστεύουν πως θα υποκαταστήσει τους αγώνες με φυσική παρουσία παικτών;
Ο Τάκης παίζει καθημερινά! «Φυσικά μπλιτς και όσο αντέξουμε. Τα τελευταία 48 χρόνια με εξαίρεση τρεις τέσσερις φορές (Σ.Σ. στο θάνατο των γονιών του), δεν θυμάμαι τον εαυτό μου να μην έχει ασχοληθεί με το σκάκι!! Πολλές φορές μάλιστα οι... αναλύσεις γίνονταν χωρίς σκακιέρα (μπλάιντ)... Λύση ανάγκης θα έλεγα. Αν δεν βλέπεις τον αντίπαλο στα μάτια δεν έχει νόημα να παίζει κανείς σκάκι! Όπως σε όλα τα αθλήματα ακόμα περισσότερο στο σκάκι η ψυχολογία παίζει σημαντικότατο ρόλο.
Στο ίδιο πνεύμα και ο Σταύρος: «Ναι παίζω άφθονα μπλιτς κατά περιόδους. Για το επίσημο σκάκι είναι λύση ανάγκης το διαδίκτυο στα χρόνια της πανδημίας , αλλά δεν πιστεύω να υποκαταστήσει αλλά και δεν πρέπει να υποκαταστήσει τους αγώνες με φυσική παρουσία παικτών. Όπως προανέφερα, το σκάκι δεν παύει να είναι παιχνίδι και σαν παιχνίδι έχει χρησιμότητα μόνο με την φυσική παρουσία των παικτών».
Τι γνώμη έχουν για τα εξελισσόμενα προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών και για την τεχνητή νοημοσύνη; Πανταβός: Είναι γεγονός ότι ο άνθρωπος πλέον δεν μπορεί να τα βάλει με ηλεκτρονικό υπολογιστή. Κάπου εκεί ίσως κρύβεται και η ξαφνική αποχώρηση του Κασπάροβ από το σκάκι.
Λαζαρίδης: «Τα σκακιστικά προγράμματα των computers θα συνεχίζουν να εξελίσσονται. Θυμάμαι όταν τα πρωτοείδα στην Ολυμπιάδα της Θεσσαλονίκης το 1984 και αφού με προέτρεψε ο πωλητής να παίξω μαζί τους, γέλασα για την δυναμικότητα τους και γενικά για το μέλλον τους, αφού τα κέρδισα εύκολα. Ποιος περίμενε ότι θα έφθαναν να νικήσουν τον παγκόσμιο πρωταθλητή! Όμως έχει αποδειχθεί ότι το σκάκι είναι το καλύτερο τεστ για την τεχνητή νοημοσύνη και για αυτό θα συνεχίζουν να επενδύουν σε αυτά. Μην ξεχνάμε ότι ο Deep Blue όταν νίκησε τον Κασπάροβ, αποσυναρμολογήθηκε και έτσι δεν δόθηκε στον Κασπάροβ η δυνατότητα να "πάρει το αίμα του πίσω". Ίσως ο κώδικας του δεν έπρεπε να γίνει γνωστός ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε άλλους τομείς».
* Το Σάββατο 22/10/22, στις 9 το βράδυ, η Μαριάννα Στεφανίδη θα μιλήσει διαδικτυακά με τον Τάκη Πανταβό για τις Βαλκανιάδες, καθώς και για ποικίλα θέματα. Σχετικές οδηγίες παρακολούθησης θα αναρτηθούν στο προφίλ: www.facebook.com/mstefanidi.
Πρωταθλητής Βετεράνων Ερασιτεχνών ο Ιλαντζής!
Χρονιά διακρίσεων το 2022 με υψηλές θέσεις σε Παγκόσμια Νεανικά και Σπουδαστικά Πρωταθλήματα, αλλά και χρυσά μετάλλια σε μεγαλύτερες ηλικίες!
Βαθμολογικό άλμα πραγματοποίησε ο Σπύρος Ιλαντζής στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Βετεράνων άνω των 50 ετών που διοργάνωσε η Amateur Chess Organization (ACO). Από την 21η θέση της αρχικής κατάταξης αναρριχήθηκε στην 1η θέση και αναδείχθηκε παγκόσμιος πρωταθλητής στους άνω των 50 ετών. Αγωνίστηκε στο ισχυρότερο από τα έξι γκρουπ και συγκέντρωσε 6,5 βαθμούς σε 9 αγώνες (5 νίκες, 3 ισοπαλίες, 1 ήττα / απόδοση 2280). Υπερέχοντας στα κριτήρια άρσης ισοβαθμίας έναντι του Ινδού Εμπενίζερ και τον Ρουμάνου Μπίρο, οι οποίοι βρέθηκαν μαζί του στην κορυφή, κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο!
Η Amateur Chess Organization δραστηριοποιείται εδώ και πολλά χρόνια στη χώρα μας. Τον Μάιο του 2023 προγραμματίζει στην Κω το Παγκόσμιο Βετεράνων άνω των 65 ετών (2-11/5) και το Παγκόσμιο Ερασιτεχνών (11-20/5). Στο Παγκόσμιο Ερασιτεχνών του 2018 είχαν αναδειχθεί παγκόσμιοι πρωταθλητές στους ομίλους τους ο Βασίλης Σαράντος και η Αγγελική Σαράντου.
Η τωρινή επιτυχία ήρθε ως συνέχεια των πρόσφατων εξαιρετικών εμφανίσεων της Αβραμίδου, του Πούπαλου, της Σίσκου και άλλων παιδιών σε παγκόσμιας εμβέλειας αγώνες, καθώς και των Σκέμπρη και Ιλαντζή, με χρυσό στο Παγκόσμιο Ομαδικό Μπλιτς Βετεράνων της ACO.
Ο σκακιστής, λύτης προβλημάτων και παράγων (έχει αναλάβει ταμίας στο Δ.Σ. της ΕΣΟ) Σπύρος Ιλαντζής θεωρείται άνθρωπος της ευρύτερης οικογένειας της εφημερίδας «Αυγή». Αρθρογραφεί, παρεμβαίνει και συμμετέχει στις σκακιστικές της εκδηλώσεις: Στις 18 Μαΐου 2003 ήταν μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής στους Μαθητικούς Αγώνες «Σκάκι για την Ειρήνη» που οργάνωσε η εφημερίδα μας με συμμετοχή 200 μαθητών και μαθητριών, και στις 28 Σεπτεμβρίου 2019 είχε δώσει μια εξαιρετική διάλεξη στο Φεστιβάλ Σπούτνικ, στο αφιέρωμα για το σκάκι στην Κούβα. Η κρίσιμη παρτίδα του τελευταίου γύρου στο Παγκόσμιο Βετεράνων:
Σπ. Ιλαντζής (2017) - Ρ. Γκρύτνερ (Γερμανία, 2115)
1.ε4 γ5 2.Ιζ3 Ιγ6 3.Αβ5 η6 4.0–0 Αη7 5.γ3 Ιζ6 6.δ4 0–0 7.δ5 Ιβ8 8.ε5 Ιε8 9.γ4 δ6 10.Αxε8 Πxε8 11.Πε1 Αη4 12.Αζ4 Ιδ7 13.ε6 ζxε6 14.Ιγ3 ε5 15.Αη5 Ιβ6 16.Πε4 Αζ5 17.Πθ4 ε4 18.Ιδ2 Αζ6 19.Ιγxε4 Αxε4 20.Ιxε4 Ιxγ4 21.Βη4! Ιε5 22.Βε6+ Ρη7 23.Ιxζ6 εxζ6
24.Αxζ6+! Βxζ6 25.Πxθ7+ Ρxθ7 26.Βxζ6 Παδ8 27.ζ4 Ιδ3 28.ζ5 Ιε5 29.Πζ1 Πδ7 30.ζxη6+ Ιxη6 31.Πζ3 Πη7 32.Πθ3+ Ρη8 33.Πη3 Ρθ7 34.Πxη6 1-0.
Διασυλλογικό Πρωτάθλημα Ευρώπης
Η Novy Bor της Τσεχίας (Χαρικρίσνα, Βιντίτ Γκουιραθί, Βοϊτάτζεκ, Ναβάρα στις πρώτες σκακιέρες). αναδείχθηκε πρωταθλήτρια στο Διασυλλογικό Πρωτάθλημα Ευρώπης και η ASVOe Pa,hagen της Αυστρίας (Ντανελιάν, Ουσένια, Οσμάκ) στο Διασυλλογικό Γυναικών. Υψηλότερες ατομικές αποδόσεις: Σέμπενικ 3018, Βολοκίτιν 2931, Αντόν Γκουιγιάρο 2907, Εσιπένκο 2897, Κάρλσεν 2889, Βιντίτ Γκουιραθί 2885, Σεφτσένκο 2837, Αμίν Μπάσεμ 2832 .Δεν συμμετείχε ελληνική ομάδα, αλλά ο Γιάννης Γεωργιάδης ενίσχυσε την ομάδα Schachgesellschaft Riehen της Ελβετίας και σημείωσε 5 βαθμούς σε 7 αγώνες (αήττητος με 3 νίκες και 4 ισοπαλίες). Η απόδοσή τους ήταν 2536 και το κέρδος σε ΕΛΟ 8 μονάδες. Διαιτήτευσαν ο Τάκης Νικολόπουλος (επικεφαλής διαιτητής) και η Ζέτα Γράψα (https://eccc2022.at/).
Κάρλσεν (Νορβηγία, 2856) – Χαρικρίσνα (Ινδία, 2717)
1.γ4 ε5 2.η3 γ6 3.δ4 Αβ4+ 4.Αδ2 Αxδ2+ 5.Βxδ2 δ6 6.Ιγ3 Ιζ6 7.ε4!? 0–0 8.Ιηε2 β5 9.γxβ5 γxβ5 10.α3 α5 11.Αη2 Αβ7 12.0–0 β4 13.αxβ4 αxβ4 14.Ιδ5 Ιxδ5 15.εxδ5 Ββ6 16.Πxα8 Αxα8 17.δxε5 δxε5 18.η4 Ιδ7 19.Ιη3 η6 20.Πγ1 Πδ8 21.Ιε4 Ιζ6 22.Ιxζ6+ Βxζ6 23.Πγ5 Ββ6 24.Βε3 Βα7 25.Βγ1 Αβ7 26.θ4 Ββ6 27.θ5 θ6 28.Βε3 ηxθ5? [28...Πδ6]
29.Πγ8!! Βδ6 30.Πxδ8+ Βxδ8 31.Βxθ6 Αxδ5 32.Βδ2! θxη4 33.Βxδ5 Βxδ5 34.Αxδ5 Ρη7 35.Ρη2 ζ5 36.Ρη3 Ρζ6 37.Ρθ4 ε4 38.Αγ6 Ρε5 39.Ρη3 Ρδ4 40.Ρζ4 Ρδ3 41.Ρxζ5 ε3 42.ζxε3 Ρxε3 43.β3! 1–0.
Ο δραστήριος παγκόσμιος πρωταθλητής αγωνίζεται τώρα στο το Aimchess Rapid, το όγδοο και προτελευταίο τουρνουά του Meltwater Champions Chess Tour, με τα συνολικά έπαθλα του 1,6 εκατομμυρίου δολαρίων!
Μία μεγάλη απώλεια
Έφυγε από τη ζωή στις 12 Οκτωβρίου και κηδεύτηκε την επόμενη μέρα στο Κοιμητήριο Καβάλας ο πρόεδρος του Σ.Ο. Καβάλας, για πολλά χρόνια αντιπρόεδρος της ΕΣΟ και ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Σκακιστικών Σωματείων Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης Βασίλης Θεοδωρίδης. Ο 74 ετών αρχιτέκτων – μηχανικός αφιέρωσε τη ζωή του στην ανάπτυξη του σκακιού στην Καβάλα και συνολικότερα στη χώρα μας.
«Θέλω να ξέρουν όλοι ότι έφυγε ένας υπέροχος άνθρωπος», γράφει σε μια συγκινητική ανάρτηση η Άννα-Μαρία Μπότσαρη. «Ένας πανέμορφος φανταστικός άνθρωπος που δεν άξιζε σε όλους... Ο δεύτερος μπαμπάς μου. Ο σκακιστικός και πολιτιστικός μπαμπάς της Καβάλας. Ένας από τους σημαντικότερους ανθρώπους για το Ελληνικό σκάκι. Η ψυχή πίσω από τις παιδικές σκακιστικές μου μνήμες.. Το χαμόγελο πίσω από τα πρωταθλήματα μου». Και καταλήγει : «Έσπασε η καρδιά μου απόψε. Δεν κολλάνε μερικά πράγματα. Αυτή η τρύπα δεν θα κλείσει ποτέ. Έφυγε και πήρε μαζί του τόσα πολλά κομμάτια μου. Βασίλη μου, δικέ μου μπαμπά, ιστορία μου, αγάπη μου, μνήμη μου, καλό σου ταξίδι».
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Πολύ δυνατά τα φετινά Πρωταθλήματα ΗΠΑ (Σεν Λιούις, 4-20 Οκτωβρίου). Καλύτερη αρχή στους άνδρες έκανε ο Καρουάνα με 4,5 βαθμούς σε 6 παρτίδες (αήττητος με 3 νίκες και 3 ισοπαλίες). Από 3,5 συγκέντρωναν οι Ρόμπσον, Σέβιαν και Λιάνγκ. Ο Νίμαν, που μετά τις παρτίδες του με τον Κάρλσεν βρίσκεται καθημερινά στο στόχαστρο της επικαιρότητας, ξεκίνησε άσχημα με 1 νίκη, 3 ισοπαλίες και 2 ήττες. Αδικαιολόγητα κακό σκορ και από τον Αρονιάν (4 ισοπαλίες, 2 ήττες). Καλύτερη αρχή στις γυναίκες πραγματοποίησαν η Ιρίνα Κρας και η 20χρονη Τζένιφερ Γιου με 4,5 σε 6.
Στο Παγκύπριο Διασυλλογικό Πρωτάθλημα Ράπιντ πρώτευσε ο Σ.Ο. Λάρνακας (Κ. Μιχαηλίδης, Π. Κωνσταντίνου, Π. Κληρίδης στις πρώτες σκακιέρες) και ακολούθησαν ο Σ.Ο. Λευκωσίας (Ι. Δαμιανού, Π. Σάββα), ο Σ.Ο. Πάφου (Αλ. Ισαακίδης, Μ. Στεφανίδη), ο Σ.Ο Αμμοχώστου, ο Σ.Ο. Αρίων κα ο Ο.Φ. Σκακιού.
Το Ανοιχτό Πρωτάθλημα Θεσσαλίας οργανώθηκε στα Φάρσαλα, στο πλαίσιο της Γιορτής Χαλβά, με συμμετοχή 107 σκακιστών και σκακιστριών. Στην πρώτη θέση ισοβάθμησαν με 6,5 σε 7 ο Αλ. Παπασημακόπουλος και ο Λ. Γιαννουλάκης. Τρίτος ο Γρ. Βαρδάκας με 6 και στις επόμενες θέσεις με 5,5 ο Π. Τριμίτζιος (πρωταθλητής Θεσσαλίας) και ο Μ. Αγγελής (καλύτερος βετεράνος). Πρώτη σκακίστρια ήταν η Β. Αλεξανδρή και τις πρώτες θέσεις του Πρωταθλήματος Γυναικών Θεσσαλίας κατέλαβαν η 14χρονη Ελ. Λελεντζή και η 13χρονη Γ. Σκουμποτή.
Πολλές και καλές συμμετοχές στους αγώνες γρήγορου σκακιού εις μνήμην Γαβριήλ Μαστροβασίλη. Τις πρώτες θέσεις κατέλαβαν δύο γκραν μετρ, τα παιδιά του: ο Θάνος με 7,5 σε 9 και ο Δημήτρης με 7. Επίσης με 7 βαθμούς τερμάτισαν οι Ζαβάντζκα (πρώτη σκακίστρια), Μπανίκας, Μαγκαλάκης (πρώτος κάτω των 16 ετών), Λευτεριώτης και Καλογρίδης. Αγωνίστηκαν 92 σκακιστές και σκακίστριες.
Στα Παγκόσμια Νεανικά Πρωταθλήματα έως 20 ετών, που διεξάγονται στη Σαρδηνία, αγωνίζονται ο Σταύρος Δημάκης και η Λυδία Δανιηλίδη (https://www.fideworldjunior2022.com/).
Μεγάλη δραστηριότητα με ατομικά και ομαδικά τουρνουά σε όλη την Ελλάδα. Σχετικές προκηρύξεις αναρτώνται στο RafTop Chess News (https://chesswords.blogspot.com/).
