Από την τέχνη του γκράφιτι και το χιπ χοπ, τον πολιτισμό της ΛΟΑΤ κοινότητας, τις κτηριακές υποδομές και τις δυνατότητες της δημοτικής αρχής να σταθεί αρωγός στη νεανική αλλά και κάθε είδους δημιουργικότητα, την ανάγκη περιφερειακής πολιτικής στα όρια της πόλης, μια Αθήνα ανοιχτή και πολύχρωμη ξεδιπλώθηκε την Πέμπτη το βραδάκι στο κεντρικό περίπτερο της "Ανοιχτής Πόλης" στο Σύνταγμα μέσα από τις προτάσεις, τις σκέψεις και τις ιδέες που κατατέθηκαν στη συζήτηση για τον "Πολιτισμό από την αρχή" και μια "Άλλη Αθήνα" που προκάλεσαν και προσκάλεσαν οι υποψήφιοι του συνδυασμού που εργάζονται και δραστηριοποιούνται στον πολιτισμό.
Η σημειολογία της βραδιάς ήταν σαφής. Μια δημόσια συζήτηση σ' έναν δημόσιο χώρο. Σε μια περίοδο που ο δημόσιος λόγος και ο δημόσιος χώρος δεινοπαθούν, η "Ανοιχτή Πόλη" άνοιξε τη συζήτηση όχι εν είδει προεκλογικής εκδήλωσης, που και ως τέτοια έκανε τη διαφορά, αλλά με προοπτική για συνέχεια και άνοιγμα στο δικαίωμα και τις υποχρεώσεις μια πόλης που επιδιώκει να ζει τον παλμό της εποχής και να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις του μέλλοντος.
Ακόμα και ο αυτόκλητος επισκέπτης, που μερακλωμένος από τις πενιές του μπουζουκιού του μουσικού του δρόμου που έπαιζε δίπλα από το περίπτερο και ήρθε στον χώρο, μεσούσης της συζήτησης, χορεύοντας ζεϊμπέκικο, έδωσε τον δικό του τόνο αναδεικνύοντας κυρίως την ευρυχωρία χώρου και διοργανωτών σ' αυτό το απρόοπτο ενσταντανέ. Η συζήτηση για λίγο έπαψε, δυο νεαροί αστυνομικοί ευγενικά παρότρυναν τον επισκέπτη να συνεχίσει τον χορό του λίγο πιο πέρα και ο ίδιος έφυγε καταχειροκροτούμενος.
Η πλατεία ήταν γεμάτη από ιδέες. Ακούστηκαν πολλές. Ενίσχυση των δημοτικών βιβλιοθηκών και των μουσικών συνόλων του δήμου, η δυνατότητα να συνοδευτεί η έκρηξη νεανικής δημιουργικότητας από τη μέριμνα των δημόσιων και αυτοδιοικητικών φορέων για παροχή χώρων, η ανάγκη δημιουργίας περιφερειακών δομών με συγκεκριμένη ταυτότητα, όπως σπίτι του βιβλίου, σπίτι της τζαζ ή των εικαστικών, παραρτήματα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης σε όλες τις γειτονιές της Αθήνας.
"Ο δήμος μπορεί να παίξει ρόλο και να δημιουργήσει κύτταρα πολιτισμού. Γιατί αυτά είναι ανάχωμα στη βαρβαρότητα" έλεγε ο κινηματογραφιστής Κυριάκος Αγγελάκος σημειώνοντας ότι η πόλη δεν έχει δημοτικό κινηματογράφο "διότι η νεοφιλελεύθερη λογική στον δήμο όλα αυτά τα χρόνια δείχνει την ιδιωτική πρωτοβουλία".
"Για να είναι η πόλη ανοιχτή, πρέπει να είναι προσβάσιμη" έλεγε ο Αντώνης Ρέλλας. "Επειδή η αναπηρία χειραγωγήθηκε μ' έναν τρόπο που μας έφερε πολλά χρόνια πίσω", είπε, "θέλω να διευκρινίσω ότι εμείς θέλουμε ίσες ευκαιρίες γιατί στην καθημερινότητά μας βιώνουμε διακρίσεις. Πώς αυτό γίνεται πράξη; Αν κατανοήσουμε ότι εμείς οι ανάπηροι δεν είμαστε ειδική κατηγορία και οτιδήποτε γίνεται στην πόλη πρέπει να μας περιλαμβάνει. Να έχουμε ανοιχτό πολιτισμό με προσβάσιμες παραστάσεις για ανάπηρους" πρόσθεσε.
"Θέλω επίσης να σας μιλήσω για τον μισαναπηρισμό που είναι βασισμένος στον οίκτο. Εμείς τον οίκτο δεν τον θέλουμε. Θέλουμε ίσες ευκαιρίες γιατί έτσι πάμε παρακάτω τις πόλεις μας και τις ζωές μας" κατέληξε ο Α. Ρέλλας καταχειροκροτούμενος.
"Ο Νάσος συζήτησε μαζί μας. Θα μας άρεσε το κομμάτι του πολιτισμού να έχει το κομμάτι της LGBT κοινότητας" έλεγε η Άννα Πήλιου, ακτιβίστρια της ΛΟΑΤ κοινότητας.
"Να δημιουργηθούν μικρές σχολές στις γειτονιές για να φέρουμε τα νέα παιδιά κοντά και να συνδημιουργήσουμε" παρότρυνε ο μουσικός Θάνος Πολυμενέας θυμίζοντας ότι "Αθήνα δεν είναι μόνο το Πρώτο Διαμέρισμα".
"Να ξαναζωντανέψουν ο γειτονιές με αποκέντρωση αρμοδιοτήτων" είπε ο Γιώργος Νικόπουλος θυμίζοντας παράλληλα ότι "αν δεν επανανοηματοδοτήσουμε εμείς την έννοια της ασφάλειας, θα το κάνουν οι αντίπαλοι".
"Θέλω να σας ρωτήσω αν θυμάστε κάποια από τις πολιτιστικές παρεμβάσεις του δήμου τα τελευταία χρόνια. Εγώ δεν θυμάμαι" έλεγε η συγγραφέας Μαρία Ευσταθιάδη για να επισημάνει ότι "υπάρχει μια αντίληψη που σερβίρει τρίτης και τέταρτης κατηγορίας εκδηλώσεις" και να προσθέσει ότι πρέπει "να μπορέσουμε να δουλέψουμε απαλλαγμένοι από αγκυλώσεις. Θέλει τόλμη γιατί τα νέα παιδιά που γεννήθηκαν τον 21ο αιώνα, πρέπει να τους προσφέρουμε και χώρους και δυνατότητες" πρόσθεσε και πρότεινε τη θεσμοθέτηση της Λευκής Νύχτας, που γνωρίζει μεγάλη επιτυχία στο εξωτερικό, με τον δήμο να προσφέρει χώρους σε καλλιτέχνες για μια νύχτα τον χρόνο.
Από το κοινό προέτρεψαν να προωθηθεί η ερασιτεχνική δημιουργία και τα σχολεία να γίνουν κυψέλες στις οποίες να ενταχθούν οι κοινότητες των μεταναστών, όπως ο Σύλλογος Γεωργιανών της πλατείας Βικτωρίας ή οι Βουλγάρες που Χορεύουν της Πλ. Βάθη.
"Όχι στους επαΐοντες, τους κομματικούς και άλλους φίλους. Ο πολιτισμός δεν είναι για τα ιδρύματα" σημείωσε ο εκδότης Πέτρος Κακολύρης.
"Ο δήμος είναι πολύ σημαντική ιστορία" έλεγε η ζωγράφος και αρχιτέκτονας Άννα Φιλίνη και εστίασε στο Πολυτεχνείο θυμίζοντας τις δηλώσεις του Κώστα Μπακογιάννη, που θέλει να φύγει από εκεί. "Το Πολυτεχνείο είναι η Ιστορία της πόλης μας. Ο Νάσος έχει πει ότι η Ιστορία είναι μέρος της πόλης μας" είπε καταχειροκροτούμενη.
Σε όσα πληγώνουν την αισθητική μας μέσα στην πόλη εστίασε η βετεράνος του πολιτιστικού ρεπορτάζ Φανή Πετραλιά, για την ελευθερία του γκράφιτι ο εικαστικός Κώστας Σκαλτσάς, για την έκρηξη της νεανικής ζωντανής δημιουργίας που συντελείται τα τελευταία χρόνια μίλησε η δημοσιογράφος Ναταλί Χατζηαντωνίου. Για τους χώρους στους καλλιτέχνες μίλησε η ηθοποιός Άννα Ελεφάντη, ώστε να συμβάλουμε "και στα ανεκμετάλλευτα ακίνητα που ρημάζουν και να δώσουμε ανάσα και στους δημιουργούς".
Να διατηρήσουμε, να φροντίσουμε και να μεγαλώσουμε τις υπάρχουσες δομές επισήμανε ο ζωγράφος Αλέκος Λεβίδης, προσθέτοντας ότι "δεν είναι οι χώροι που κάνουν την τέχνη αλλά η τέχνη, που κάνει τους χώρους. Η βαθύτερη τέχνη πρέπει και να παράγεται και να φαίνεται" είπε επισημαίνοντας ταυτόχρονα: "Δείτε τα σκουπίδια γύρω μας. Αυτός είναι ο πραγματικός πολιτισμός, η πόλη να γίνει βιώσιμη".
Το άνοιγμα στους ξένους που ζουν και δουλεύουν στην πόλη πρότεινε η Μιράντα Τερζοπούλου, στις υποδομές εστίασε η μεταφράστρια και κριτικός Έφη Γιαννοπούλου, στη διαρκή έγνοια της Ανοιχτής Πόλης στον πολιτισμό αναφέρθηκε ο ηθοποιός Ρήγας Αξελός.
Και ήταν κι άλλοι πολλοί που μίλησαν, ακόμα περισσότεροι όσοι άκουγαν προσεκτικά. Ανάμεσά τους η υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά, αλλά και οι Κώστας Αθανασίου, Αντώνης Λιάκος, Αχιλλέας Κυριακίδης, Γιάννης Ψυχοπαίδης, Αριστείδης Μανωλάκος, Αριστείδης Μπαλτάς, Αννέτα Καββαδία, Μανώλης Πιμπλής, Γιάννης Αντωνιάδης, Αγνή Ντούτση, Μαρία Παπαγεωργίου, Αλέξης Βάκης κ.ά. Η δημοσιογράφος και κριτικός βιβλίου Μικέλα Χαρτουλάρη συντόνισε με γνώση και άνεση την εκδήλωση.
Η εκδήλωση δεν τέλειωσε με το τέλος της συζήτησης, αφού όλοι παρέμειναν και παρακολούθησαν από τη γιγαντοοθόνη το ντιμπέιτ του Νάσου Ηλιόπουλου με τον Κώστα Μπακογιάννη. Γι' αυτό άλλωστε ο επικεφαλής της "Ανοιχτής Πόλης" δεν μπόρεσε να είναι στο Σύνταγμα.
Ήταν μια γιορτή εν τέλει η προχθεσινή βραδιά. Με όλους, καλλιτέχνες, διανοούμενούς, απλούς πολίτες, που πιστεύουν πραγματικά ότι "έξω οι δρόμοι αναπνέουν διψασμένοι, ανοιχτοί".
Πόλυ Κρημνιώτη
