Νέες διαστάσεις παίρνει πλέον η υπόθεση της απεικόνισης εμβληματικών μνημείων στη νέα διαφημιστική καμπάνια της Coca-Cola, καθώς το υπουργείο Πολιτισμού, απαντώντας στη δήλωση - παρέμβαση του πρώην υφυπουργού Πολιτισμού Κώστα Στρατή, ταυτίζεται πλήρως με την πολυεθνική εταιρεία, έτσι όπως γίνεται σαφές και από την ανακοίνωση της τελευταίας, η οποία επιπλέον γνωστοποιεί ότι "θα ασκήσει τα νόμιμα δικαιώματά της για κάθε συκοφαντική δράση κατά της εταιρείας προκειμένου να αποκατασταθεί η αλήθεια». Η Coca-Cola Hellas προφανώς εννοεί τις τρεις ελληνικές εταιρείες Βίκος, Λουξ και ΕΨΑ οι οποίες έφεραν το θέμα στο προσκήνιο τόσο με την προσφυγή τους, από το καλοκαίρι, στο Συμβούλιο Ελέγχου Επικοινωνίας όσο και με εξώδικό τους, στις αρχές της εβδομάδας, στο υπουργείο Πολιτισμού, αφού "με την εν λόγω διαφημιστική καμπάνια της Coca-Cola αφενός καταστρατηγείται η έννοια του αθέμιτου ανταγωνισμού και της επιχειρηματικής δεοντολογίας και αφετέρου πλήττεται σφόδρα η οικονομία της χώρας".
Ο πρώην υφυπουργός Κώστας Στρατής δηλώνει με σαφήνεια ότι "το θεσμικό πλαίσιο για τη χρήση απεικονίσεων των μνημείων που διαχειρίζεται το κράτος είναι σαφές και ισχυρό", επισημαίνοντας ότι "η απόφαση της 4.7.2019 της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει ρητά ότι για τη χρήση κάθε είδους απεικονίσεως μνημείων επί κάθε είδους υλικού φορέα, π.χ. βιβλία, περιοδικά, αφίσες, ετικέτες, λογότυπα κ.ά., απαιτείται άδεια του υπουργείου Πολιτισμού και πληρωμή τελών υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, τα οποία μάλιστα προκαταβάλλονται".
“Η υπουργός ψεύδεται ασύστολα”
Παράλληλα, εξηγεί λεπτομερώς γιατί το υπουργείο αντί να τηρήσει τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία, σπεύδει να ορίσει επιτροπή που θα εξετάσει (ουσιαστικά θα καταργήσει) την Υπουργική Απόφαση της 4ης Ιουλίου. Επισημαίνει, λοιπόν, ότι "η υπουργός Πολιτισμού, αντί να πράξει το αυτονόητο καθήκον της και να διασφαλίσει το δημόσιο συμφέρον, ψεύδεται ασύστολα και κατασκευάζει δήθεν ‘σφάλματα’ της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας, καλώντας μας μάλιστα να σιωπήσουμε για το θέμα. Με τον θρασύτατο αυτό τρόπο, επιχειρεί να συσκοτίσει τις πραγματικές προθέσεις για την ακύρωση της απόφασής μας της 4ης.7.2019 και τον περιορισμό του όρου ‘απεικόνιση’ μόνο στην πιστή και ακριβή αποτύπωση της φυσικής εικόνας των μνημείων, ώστε να μην απαιτείται άδεια του υπουργείου Πολιτισμού και καταβολή τελών υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου για τη χρήση των πάσης φύσεως τεχνικών και καλλιτεχνικών αποδόσεων για εμπορικούς και διαφημιστικούς σκοπούς. Χαρακτηριστική, εξάλλου, είναι η ταύτιση της ρητορικής της υπουργού με την επιχειρηματολογία κύκλων της εταιρείας ότι η απόφαση της 4ης.7.2019 είναι δήθεν ‘αντίθετη με τον νόμο και το σύνταγμα, καθώς υποβάλλει σε μορφή προληπτικής λογοκρισίας την τέχνη-ελεύθερα σχέδια’".
Πανομοιότυπες ανακοινώσεις
Απαντώντας, το υπουργείο υιοθετεί πλήρως τη ρητορική της Coca-Cola Hellas. Έτσι, ελληνική κυβέρνηση και πολυεθνική εταιρεία εμφανίζονται με δύο πανομοιότυπες ανακοινώσεις.
Επιδιδόμενο σε ερμηνευτικές πιρουέτες περί απεικόνισης, το υπουργείο κάνει λόγο για "σκίτσο - σύνθεση" στην περίπτωση της απεικόνισης της Κνωσού στα συλλεκτικά μπουκάλια της Coca-Cola και για "ελεύθερη σχεδιαστική σύνθεση - σκίτσο" στην περίπτωση της Αθήνας, όπου στα συλλεκτικά μπουκάλια απεικονίζονται ο Παρθενώνας, το Ηρώδειο, η Βουλή. Για την απεικόνιση της Κνωσού σε συλλεκτική φιάλη τον Αύγουστο του 2018, το υπουργείο αναφέρει ότι "προ της κυκλοφορίας της φιάλης η εταιρεία αιτήθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου τη χορήγηση πληροφοριών σχετικά με την αναγκαιότητα λήψης σχετικής άδειας χρήσης, με την ΕΦΑ να αποφαίνεται ότι δεν είναι αναγκαία η λήψη της άδειας αυτής". Σε ό,τι αφορά τα συλλεκτικά μπουκάλια της Αθήνας, αναφέρει ότι η εταιρεία "απευθυνόμενη στην εν θέματι αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών προκειμένου να λάβει άδεια ελεύθερης σχεδιαστικής σύνθεσης - σκίτσου για τη διαφήμιση συλλεκτικής συσκευασίας αφιερωμένης στην Αθήνα, η ΕΦΑ Πόλης Αθηνών σε απάντηση του ανωτέρω αιτήματος ενημέρωσε την ενδιαφερόμενη άδεια ότι δεν απαιτείτο άδεια χρήσης για την ελεύθερη σχεδιαστική απεικόνιση από πλευράς αρμοδιοτήτων υπουργείου Πολιτισμού".
Επίσης, το υπουργείο αναφέρει ότι "η διαφημιστική καμπάνια της Coca-Cola Hellas έχει ως έναρξη χρόνο προγενέστερο της 4ης.7.2019 χρονικό σημείο κατά το οποίο άλλαξε το θεσμικό πλαίσιο για τη χρήση αναπαραστάσεων και συνεπώς δεν καταλαμβάνεται απ’ αυτό. Τα ανεπαρκή διοικητικά - νομικά αντανακλαστικά της προηγούμενης ηγεσίας αποτυπώνονται στην περιβόητη Υπουργική Απόφαση της 4ης Ιουλίου την οποία επιχειρεί να την κάνει σημαία του, ενώ αυτή στο σύνολό της προσβάλλει το σύνολο του νομικού μας πολιτισμού καθώς και του κράτους δικαίου".
Σχέδια μνημείων χωρίς αδειοδότηση
Στο ίδιο μήκος κύματος, η Coca-Cola από πλευράς της αναφέρει ότι "η νομοθεσία που βρίσκεται σε ισχύ από το 2002 ουδέποτε υπέβαλε σε αδειοδότηση ελεύθερα σχέδια μνημείων, καθώς κάτι τέτοιο αποτελεί κατάφωρη παραβίαση της κατοχυρωμένης από το σύνταγμα ελευθερίας της έκφρασης και της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Επιπρόσθετα, στην Υπουργική Απόφαση της 4ης.7.2019 δεν υπάρχει αναφορά για αναδρομική συμμόρφωση, ούτε ορίζεται τρόπος προσαρμογής της αγοράς στις νέες συνθήκες ή υποχρέωση αδειοδότησης για υλικά που βρίσκονται ήδη στην αγορά. Το ζήτημα αυτό δεν αφορά την Coca-Cola μόνο, αλλά πλήθος προϊόντων που φέρουν ελεύθερα σχέδια εμπνευσμένα από μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς". Επιπλέον, υπογραμμίζει ότι "με αφορμή τη συνεχιζόμενη συκοφαντική ενέργεια των εταιρειών Βίκος, Λουξ και ΕΨΑ που στρέφεται κατά της συλλεκτικής συσκευασίας Coca-Cola με θέμα την Αθήνα, η εταιρεία ξεκαθαρίζει ότι έλαβε τον Νοέμβριο του 2018 έγγραφη διαβεβαίωση από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού, υπό την προηγούμενη πολιτική ηγεσία, ότι δεν απαιτείται άδεια για την απεικόνιση της συλλεκτικής φιάλης που υποβλήθηκε προς έλεγχο". Προσθέτει δε ότι "οι εντυπώσεις που δημιουργούνται το τελευταίο διάστημα εις βάρος μας, περί μη τήρησης του νόμου, είναι απολύτως λανθασμένες, καθώς διαστρεβλώνουν την πραγματική εικόνα, μειώνουν την αξία των ενεργειών μας και τον ουσιαστικό σκοπό των συλλεκτικών συσκευασιών, που είναι η προβολή της Ελλάδας και η στήριξη του ελληνικού τουρισμού".
Π. Σκουρολιάκος: Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα σωπάσει
Από την άλλη πλευρά, ο τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Σκουρολίακος, απαντώντας στην προχθεσινή δήλωση της υπουργού Πολιτισμού, επισημαίνει ότι "η υπεροψία της κ. υπουργού, τη στιγμή που προσπαθεί να υπερασπιστεί μια πολιτική εξόφθαλμα μεροληπτική, να αποδομήσει όλες τις απαραίτητες και σοβαρές ενέργειες της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και να επιστρέψει στην ‘κανονικότητα’ του παλιού κατεστημένου, θα είναι καταστροφική για τον Πολιτισμό. Ας είναι, λοιπόν, σίγουρη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα σωπάσει. Θα είμαστε παρόντες, θα αποκαλύπτουμε και θα απαιτούμε απαντήσεις!".
Από την πλευρά της, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Καλλιόπη Βέτα, που κατέθεσε ερώτηση στη Βουλή για το θέμα την οποία συνυπογράφουν 36 βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης, επισημαίνει ότι “η ελληνική πολιτεία οφείλει, όπως έπραξε απαρέγκλιτα η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, να προστατεύει τα μνημεία της χώρας, πολλά από τα οποία αποτελούν και μνημεία παγκόσμιας πολιτικής κληρονομιάς, και να μην τα αποδίδει βορά στις ορέξεις των ιδιωτικών συμφερόντων” και συμπληρώνει: “Πρέπει να το καταλάβουν όλοι, με τους αρμόδιους πρώτα απ’ όλους, ότι τα μνημεία αποτελούν συλλογική παρακαταθήκη ιστορικής αυτογνωσίας και όχι εμπόρευμα για κατανάλωση σε μια νεοφιλελεύθερη αγορά”
