Το επιτελικό μπάχαλο σε όλο του το μεγαλείο ξετυλίγεται ανάγλυφα στα πέντε μεγάλα μουσεία της χώρας, απειλώντας τα να μείνουν χωρίς φύλακες καλοκαιριάτικα. Η υπουργός Πολιτισμού έσπευσε να τα μετατρέψει σε ΝΠΔΔ, διαφημίζοντας τη διοικητική ευελιξία και ανάπτυξή τους προκειμένου να τα αποσπάσει από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, νομοθέτησε σχετικά πέρυσι, όμως η λειτουργία τους δεν μπορεί να συνεχιστεί κανονικά αφού δεν έχουν εκδοθεί ακόμα οι προκηρύξεις για τις συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου για το έκτακτο προσωπικό φύλαξης, που είναι απαραίτητο τους θερινούς μήνες της μεγάλης επισκεψιμότητας.
Έτσι, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο στην Αθήνα, το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης, και το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου βρίσκονται ήδη σε δεινή θέση, χωρίς το έκτακτο προσωπικό που απαιτείται για την εύρυθμη λειτουργία τους τη θερινή περίοδο. Ακόμα χειρότερη διαγράφεται η λειτουργία τους το επόμενο διάστημα, αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι το υπουργείο Εσωτερικών, σύμφωνα με πληροφορίες μας, ζήτησε να σταλούν εκ νέου αιτήματα από τα υπουργεία και τους φορείς τους με μειωμένο αριθμό συμβασιούχων λόγω περικοπών. Με αυτή την παράμετρο, το πρόβλημα στα πέντε μεγάλα μουσεία αναμένεται να ενταθεί. Αν αναλογιστεί κανείς ότι από την 1η Απριλίου έχει ξεκινήσει το θερινό, διευρυμένο ωράριο στα μουσεία και στους αρχαιολογικούς χώρους από τις 8 το πρωί ως τις 8 το βράδυ, και από την επόμενη εβδομάδα που θα ξεκινήσουν και οι κρουαζιέρες αναμένεται να αρχίσει να αυξάνεται σταδιακά η επισκεψιμότητα, ανοιχτό παραμένει το ερώτημα πώς θα καλύψουν τα πέντε μουσεία στη διάρκεια του καλοκαιριού τις αυξημένες ανάγκες τους, κυρίως σε προσωπικό φύλαξης.
Μέχρι πέρυσι το υπουργείο Πολιτισμού εξέδιδε προκήρυξη για την πρόσληψη του εποχικού, κυρίως φυλακτικού, προσωπικού των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων. Φέτος που εφαρμόζεται πρώτη φορά ο νόμος του 2023, με τον οποίο μετατράπηκαν τα πέντε μουσεία σε ΝΠΔΔ, αυτή η προκήρυξη ακόμα αγνοείται. Σύμφωνα με πληροφορίες, αρχικά το ΥΠΕΣ, υπεύθυνο για τις προσλήψεις στον δημόσιο τομέα, απέδωσε την καθυστέρηση σε φόρτο εργασίας, ενώ στη συνέχεια επικαλέστηκε την ανάγκη περικοπών γιατί είχε καλυφθεί το προβλεπόμενο όριο συμβάσεων ορισμένου χρόνου ανά έτος από τον προϋπολογισμό. Άγνωστο είναι πότε θα προκηρυχθούν οι θέσεις των εποχικών. Και μέχρι τότε τα εν λόγω μουσεία θα ασφυκτιούν και θα περιορίζουν τη λειτουργία τους.
Με λιγότερο προσωπικό το καλοκαίρι
Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, για παράδειγμα, ήδη δεινοπαθεί. Από τις 64 αίθουσές του λειτουργούν λιγότερες από τις μισές. Στην υποστελέχωσή του έρχεται να προστεθεί και το θέμα του εποχικού προσωπικού, αφού στο τέλος Απριλίου λήγουν οι πεντάμηνες συμβάσεις των 16 έκτακτων εργαζομένων που είχαν προσληφθεί για τη χειμερινή περίοδο. Όμως όλο αυτό το διάστημα δεν είχαν πάρει τις άδειές τους, οι οποίες θα δοθούν μέσα στον Απρίλιο. Το μουσείο θα βρεθεί με λιγότερο προσωπικό απ’ αυτό με το οποίο λειτουργούσε τους χειμωνιάτικους μήνες, ενώ είναι άγνωστο πότε θα ενισχυθεί με τους εποχικούς εργαζόμενους για τις ανάγκες της θερινής περιόδου, με κίνδυνο να κλείσουν ακόμα περισσότερες αίθουσες. Από χθες, μάλιστα, όπως φαίνεται στην ιστοσελίδα του, τροποποιεί το ωράριό του και λειτουργεί από Τετάρτη έως Δευτέρα 9 το πρωί με 2 το μεσημέρι και Τρίτη από τη 1 το μεσημέρι ως τις 8 το βράδυ. Παράλληλα αυξάνει το εισιτήριό του από 6 σε 12 ευρώ. Οι επισκέπτες, λοιπόν, του καλοκαιριού καλούνται να πληρώσουν αυξημένο εισιτήριο, αλλά θα βλέπουν λιγότερα εκθέματα και με μειωμένο ωράριο.
Το υπουργείο διαφήμιζε τη μετατροπή των μουσείων σε ΝΠΔΔ ως τη μεγάλη ευκαιρία να φύγουν από τη «σφιχτή» αγκαλιά του δημόσιου τομέα και τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις. Σήμερα όλα τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι λειτουργούν και θα λειτουργούν με διευρυμένο ωράριο, ενώ τα «ευέλικτα» δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις στοιχειώδεις ανάγκες, με ευθύνη των διορισμένων διοικήσεών τους από την υπουργό Πολιτισμού και, φυσικά, με ευθύνη της ίδιας της υπουργού. Κατάφερε, λοιπόν, η υπουργός να δημιουργήσει μουσεία δύο ταχυτήτων, αυτά που λειτουργούν ανέκαθεν με διευρυμένο ωράριο και τα 5 μουσεία ΝΠΔΔ που λειτουργούν με χειμερινό, μειωμένο ωράριο, ενώ ήδη έχουμε μπει στην περίοδο μεγάλης επισκεψιμότητας.
Ασυνεννοησία ή σκοπιμότητα
Πολλοί είναι εκείνοι που αποδίδουν όλη αυτή τη δυσλειτουργία σε ασυνεννοησία των δύο υπουργείων. Προσάπτουν, μάλιστα, στην υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ότι δεν φρόντισε εγκαίρως να εξηγήσει στην ομόλογό της του ΥΠΕΣ Νίκη Κεραμέως την ιδιαιτερότητα της περίπτωσης και την ανάγκη να στελεχωθούν νωρίς με έκτακτο προσωπικό προκειμένου να κυλήσει ομαλά η λειτουργία των πέντε μεγάλων μουσείων μας στη διάρκεια του καλοκαιριού. Οι πιο κακεντρεχείς αποδίδουν σκοπιμότητα στην υπουργό Πολιτισμού προκειμένου να αναγκαστούν τα πέντε ΝΠΔΔ να καλύψουν τις ανάγκες τους σε φυλακτικό κυρίως προσωπικό από τα δικά τους έσοδα, καταφεύγοντας σε ιδιωτικές εταιρείες security, όπως έχουν ήδη κάνει και με την καθαριότητα.
Την ίδια ώρα, βέβαια, η υπουργός φροντίζει να διορίσει τον εκλεκτό της Γιάννη Τσακοπιάκο, πρόεδρο της ΠΟΕ-ΥΠΠΟ, που ελέγχεται από τη Δικαιοσύνη για την αμαρτωλή περίοδο του Ταμείου Αλληλοβοήθειας, ως εκπρόσωπο εργαζομένων σε επιτροπή για τη διαχείριση των επισκέψεων των επιβατών κρουαζιεροπλοίων σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους. Για το θέμα κατέθεσε εσπευσμένη κοινοβουλευτική ερώτηση η τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Κυριακή Μάλαμα, ζητώντας από την υπουργό Πολιτισμού να εξηγήσει γιατί άφησε τα πέντε μεγαλύτερα μουσεία της χώρας χωρίς το απαραίτητο έκτακτο προσωπικό φύλαξης, πώς δικαιολογείται η διοικητική κατάρρευσή τους και αν θα επανεξετάσει την αποτυχημένη πολιτική της μετατροπής τους σε ΝΠΔΔ.
