Το είχε προαναγγείλει η υπουργός Πολιτισμού στους αρχαιολόγους και, όπως φαίνεται, το κάνει πράξη. Όχι επειδή είναι δίκαιο, αλλά επειδή η κυβέρνηση Μητσοτάκη και η ίδια είναι εμμονικά προσκολλημένες στην ιδιωτικοποίηση κάθε δημόσιου αγαθού, ακόμα και της ανασκαφικής έρευνας.
Στο στόχαστρο λοιπόν μπαίνει και πάλι η Αρχαιολογική Υπηρεσία, καθώς το σχέδιο νόμου του ΥΠΠΟ για την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, που ήταν μέχρι χθες στη διαβούλευση, δοκιμάζει «να ανοίξει τον δρόμο στην ιδιωτικοποίηση κάθε πτυχής και αρμοδιότητας της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας παρακάμπτοντας το σύνταγμα και τον Αρχαιολογικό Νόμο και μάλιστα χωρίς τη βάσανο της Βουλής» προσπαθώντας «να θεσμοθετήσει Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου με διορισμένες από την κυβέρνηση διοικήσεις, που θα συσταθούν ειδικά για να αναλάβουν το έργο των σωστικών ανασκαφών και μάλιστα σε έργα τρίτων», όπως καταγγέλει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων και ζητάει την απόσυρση των επίμαχων άρθρων «ως αντισυνταγματικών».
Ο πρόεδρος του ΣΕΑ Κώστας Πασχαλίδης είναι σαφής και κατηγορηματικός όταν μας λέει ότι «είναι θέμα Δημοκρατίας και νομιμότητας, διαχειριστής σε όλα τα επίπεδα να είναι το Δημόσιο και όχι ιδιώτες. Δεν μπορεί, εκ του νόμου, ένας ιδιώτης να υποκαταστήσει την Αρχαιολογική Υπηρεσία, δεν μπορεί να ακυρωθούν η Αρχαιολογική Υπηρεσία και ο Αρχαιολογικός Νόμος». Σ' αυτή τη συνθήκη οι αρχαιολόγοι «θα υπερασπιστούμε τη νομιμότητα και θα προσπαθήσουμε να αποτρέψουμε κάθε παράκαμψη από αυτήν» τονίζει ο Κ. Πασχαλίδης.
Σήμερα δεν υπάρχουν ούτε ΝΠΔΔ ούτε ΝΠΙΔ εποπτευόμενα από το ΥΠΠΟΑ στις αρμοδιότητες των οποίων να εμπίπτει η διεξαγωγή σωστικών ανασκαφών, εξηγεί ο ΣΕΑ, ενώ υπογραμμίζει ότι μετά την αποκοπή των πέντε μεγάλων μουσείων της χώρας και τη μετατρπή τους σε ΝΠΔΔ, η υπουργός «ανοίγει τον δρόμο στην αποκοπή και μεγάλων αρχαιολογικών χώρων, όπως η Ακρόπολη, η Κνωσσός, οι Αιγές, και τη μετατροπή τους σε ΝΠΔΔ ή ακόμη και σε ΝΠΙΔ». Το σύνταγμα όμως προβλέπει ρητά ότι οι σωστικές ανασκαφές διενεργούνται «μόνο από την Αρχαιολογική Υπηρεσία διασφαλίζοντας την προστασία των αρχαιοτήτων, ιδίως αυτών που έρχονται στο φως σε έργα τρίτων».
Eξουσιοδότηση παραβίασης του συντάγματος
Στη σκληρή ανακοίνωσή του ο ΣΕΑ ζητάει την άμεση απόσυρση των άρθρων 27 και 30 του επίμαχου νομοσχεδίου αφού το μεν άρ. 27 «με απαράδεκτο τρόπο υποκρύπτει τις σχετικές διατάξεις του Αρχαιολογικού Νόμου, παρότι τις τροποποιεί δολίως», ενώ με το άρ. 30 «δίνεται εξουσιοδοτική διάταξη σε τρεις υπουργούς να ρυθμίζου» όσα προβλέπονται για τις σωστικές ανασκαφές και τις αρχαιότητες που έρχονται στο φως σε έργα τρίτων «με Προεδρικό Διάταγμα. Δίνεται δηλαδή η εξουσιοδότηση σε τρεις υπουργούς να παραβιάσουν το σύνταγμα». Επισημαίνει επιπλέον και μία ακόμα διάσταση, ότι δηλαδή, κατά την προσφιλή της πρακτική, η υπουργός Πολιτισμού στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου «φέρνει “κρυφές” και “περίεργες” διατάξεις για να μην υποστεί τη βάσανο της κοινοβουλευτικής συζήτησης».
Στο ίδιο πάντως σχέδιο νόμου προβλέπεται η ιδιωτικοποίηση των εισιτηρίων και των πωλητηρίων των αρχαιολογικών χώρων (άρ. 17, 18) και η παράκαμψη του ΑΣΕΠ σε προσλήψεις (αρ. 19). Ταυτόχρονα προβλέπεται η αντικατάσταση του νομικού από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, που έως τώρα μετέχει στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, από έναν δικηγόρο με έμμισθη εντολή του ΥΠΠΟ, γεγονός που «μειώνει το κύρος» των συμβουλίων και αποτελεί «κακή παρακαταθήκη» για το μέλλον των Συμβουλίων του ΥΠΠΟ. Το υπουργείο, μέσα απ' αυτά, όπως εύλογα υπογραμμίζει ο ΣΕΑ, «είναι έτοιμο να εκποιήσει κάθε τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς που φέρνει δημόσια έσοδα και να κατατμήσει μέχρι εξαφάνισης την Αρχαιολογική Υπηρεσία που προστατεύει τις αρχαιότητες και την πολιτιστική κληρονομιά».
To συγκεκριμένο νομοσχέδιο εκτός των αρχαιολόγων όμως προκαλεί την έντονη κριτική και της υπουργού Τουρισμού σε ό,τι αφορά την προστασία και ενίσχυση του ελληνόφωνου τραγουδιού. Η Όλγα Κεφαλογιάννη, από το βήμα του συνεδρίου «Greece Talks Thessaloniki: Η Θεσσαλονίκη στον διεθνή τουριστικό χάρτη», εξαπέλυσε πυρά εναντίον της Λ. Μενδώνη σε ό,τι αφορά την ποσόστωση στην ελληνική μουσική, λέγοντας ότι «τέτοιου είδους ρυθμίσεις έχουν εντελώς διαφορετική ιδεολογική αφετηρία, δεν μπορώ να φανταστώ το κράτος να παρεμβαίνει στην αγορά. Πρόκειται για ανεπίτρεπτη παρέμβαση στην ελεύθερη αγορά. Είμαστε υπέρ της στήριξης των καλλιτεχνών αλλά όχι με αυτό τον τρόπο». Κάνοντας λόγο για μια ρύθμιση που «δυναμιτίζει όλη την προσπάθεια που γίνεται από τους χρήστες και τους δημιουργούς» επισήμανε ότι «είναι μια ανεπίτρεπττη παρέμβαση στην αγορά». «Κανείς στον χώρο του τουρισμού δεν λέει πως δεν πρέπει να αποδίδονται πνευματικά δικαιαώματα. Πρέπει να στηριχθεί το ελληνικό ρεπερτόριο», όμως τέτοιου είδους νομοθετήματα πρέπει να είναι προϊόντα διαβούλευσης.
