Ευδοξία Ανδρουλιδάκη
Μαρία Φιλίνη
Ηθοποιοί
«Μπατόν Σαλέ»: Ένας κύκλος 5 θεατροποιημένων συζητήσεων που φιλοξενούνται στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου από τις 7 Ιανουαρίου έως τις 28 Απριλίου για πέντε Κυριακές, 5-6 το απόγευμα. Δύο νέες γυναίκες ηθοποιοί, η Ευδοξία Ανδρουλιδάκη και η Μαρία Φιλίνη, αξιοποιούν τη θεατρική σκηνή για να κάνουν ορατά τα ανθρώπινα δικαιώματα σε ένα κοινό πιο διευρυμένο, μακριά από αίθουσες ακαδημαϊκές ή αίθουσες ινστιτούτων και Ιδρυμάτων. Έτσι όπως θα έπρεπε να συζητιούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα στα σπίτια με τσάι και μπισκοτάκια ή στις τηλεοπτικές εκπομπές. Κάθονται στους καναπέδες που μπήκαν εμβόλιμα στο σκηνικό του Rex και συζητούν χωρίς σοβαροφάνεια, σαν στο σπίτι τους, με πέντε γυναίκες που ζουν στην Αθήνα, είναι ενεργοί πολίτες και μέσα από το επάγγελμά τους διεκδικούν τα δικαιώματα. Συναντήσαμε την Ευδοξία και τη Μαρία σε μια πρόβα στο Rex και συζητήσαμε για την καινοτόμα αυτή δράση στον χώρο του θεάτρου, τρώγοντας μπατόν σαλέ...
Ποια ανάγκη «γέννησε» αυτήν την ιδέα των συζητήσεων; Δική σας ή του Εθνικού; Πολλοί πιστεύουν ότι στον χώρο της Τέχνης φυσάει άλλος άνεμος, ζωογόνος, όπου περιττεύουν αυτές οι συζητήσεις.
Ευδοξία Ανδρουλιδάκη: Η ιδέα γεννήθηκε την περίοδο της πρώτης καραντίνας. Κάπου ανάμεσα στην απελπισία για την ίδια την πανδημία και τα μέτρα αντιμετώπισής της, τη μη ισότιμη πρόσβαση στην ιατρική φροντίδα, την απουσία πρόβλεψης για τα προβλήματα που δημιούργησε ο εγκλεισμός, τη δολοφονία του George Floyd από αστυνομικό και -λίγο αργότερα- την ελπιδοφόρα εμφάνιση του ελληνικού ΜeΤoo δημιουργήθηκε η ανάγκη να συναντηθούμε με γυναίκες που μέσα από το επαγγελματικό ή και το επιστημονικό τους πεδίο ίσως να διευρύνουμε την αντίληψή μας για αυτόν τον κόσμο. Την καταθέσαμε στο ανοιχτό κάλεσμα της Πειραματικής και είχαμε τη χαρά η Κατερίνα Γιαννοπούλου (υπεύθυνη της Πειραματικής για το 2023-24) να την εντάξει στον προγραμματισμό της.
Μαρία Φιλίνη: Το «Μπατόν Σαλέ» στηρίχτηκε και στην έμφυτη τάση μας να απολαμβάνουμε τις συζητήσεις για όσα μας απασχολούν, μας αρέσουν, μας τρομάζουν ή μας απωθούν.
Ευδοξία Ανδρουλιδάκη: Νομίζω ότι πάντα υπάρχουν άτομα στην Τέχνη που εργάζονται με τρόπο ζωογόνο. Ανά περιόδους, διάφοροι παράγοντες συμβάλλουν στο να έρθουν σε επαφή με τα έργα τους περισσότεροι άνθρωποι.
Ποιες είναι οι θεματικές και τα πρόσωπα που θα βρεθούν δίπλα σας στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού και πώς συνδέεται η Ψυχική Υγεία, η ανεξάρτητη δημοσιογραφία και η ορατότητα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων;
Μ.Φ.: Τα πρόσωπα που θα έχουμε τη χαρά να γνωρίσουμε επί σκηνής είναι η Έλενα-Όλγα Χρηστίδη (ψυχοθεραπεύτρια, συνυπεύθυνη του Orlando LGBΤ+), η Εύα Στεφανή (εικαστικός-σκηνοθέτιδα), η Κλειώ Παπαπαντολέων (δικηγόρος), η Kassandra El Najjar (ηθοποιός) και η Ελίζα Τριανταφύλλου (δημοσιογράφος στο inside story).
Ε.Α.: Η ορατότητα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, ο ρόλος των ειδικών Ψυχικής Υγείας, η φιλοσοφία και η Τέχνη, το αίσθημα δικαιοσύνης, το hate speech, ο ρατσισμός, τα fake news, η ανάγκη για ανεξάρτητη δημοσιογραφία, η μεταπολιτική, όλα περιστρέφονται γύρω από τα δικαιώματα των ανθρώπων και τα προνόμια που μας τα παρέχουν ή μας απομακρύνουν από αυτά.
Η θεατρική σκηνή είναι για παράσταση και όχι για συζήτηση και εξομολόγηση, θα σκεφτεί αυτός που αγαπά το θέατρο. Πώς θα «παντρέψετε» το θέατρο με τον διάλογο;
Μ.Φ.: Το θέατρο για κάποιον που πραγματικά το αγαπά οφείλει να παραμένει κάτι ζωντανό, ανοιχτό στο ρίσκο της ανθρώπινης επικοινωνίας και της προσπάθειας για επαφή. Αυτά είναι και τα χαρακτηριστικά μιας συνέντευξης. Κάπου εκεί συναντιούνται αυτές οι δυο φόρμες. Καθώς επίσης και στην αποδοχή ότι η ερώτηση είναι η σημαντική.
Ε.Α.: Προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε σε μια θεατρική σκηνή έναν χώρο που να επιτρέπει μια συνάντηση σχεδόν ιδιωτική αλλά σε κοινή θέα, ένα μεγάλο σαλόνι που δέχεται επισκέπτριες που μπορούν να υποβάλουν ερωτήσεις, σαν talk show.
Στο θέατρο υπάρχουν ο υπαινιγμός, η μεταφορά, η σημειολογία. Εσείς γιατί αντιστρέφετε αυτήν την πραγματικότητα και χρησιμοποιείτε την άμεση απεύθυνση;
Ε.Α.: Νιώθω ότι είναι απαραίτητο. Η Ακροδεξιά μάς περικυκλώνει, ζούμε σε ένα περιβάλλον επισφάλειας. Δίπλα μας ένας λαός αφανίζεται. Δεν μπορώ παρά να μιλήσω ευθέως γι’ αυτό και να αναζητήσω κάποια κοινότητα που θα μου δώσει ελπίδα.
Μ.Φ.: Μας απασχόλησε τι είναι πραγματικό και πώς μπορεί κάτι ζωντανό, άμεσο και λαϊκό να έρθει σε μια θεατρική σκηνή και να μην πεθάνει σαν φρεσκοκομμένα λουλούδια σε βάζο.
Συζητώ, εξηγώ, ερμηνεύω, αμφισβητώ, ανοίγω τους ορίζοντές μου. Αυτός είναι ο κύκλος μιας συζήτησης που γκρεμίζει στερεότυπα και χτίζει συμπερίληψη. Μπορεί η Τέχνη να αλλάξει τον κόσμο;
Ε.Α.: Έχω την εντύπωση ότι η Τέχνη περισσότερο ακολουθεί τα ήδη διαμορφωμένα παρά διαμορφώνει η ίδια. Και ωστόσο οι περισσότερες σκέψεις μου υπάρχουν ήδη μέσα σε κάποιο βιβλίο. Το θαύμα της Τέχνης ίσως να είναι ότι μπορεί να σε κάνει να νιώσεις ότι ανήκεις κάπου.
Μ.Φ.: Η Τέχνη είναι ένας από τους μοχλούς που μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Δεν μπορεί να το κάνει μόνη της αυτό. Αλλά μπορεί να φανταστεί τον κόσμο, να τον ερμηνεύσει, να τον μεταλλάξει, να τον παρηγορήσει, να τον πυροδοτήσει, να τον διασκεδάσει, να τον κάνει να ερωτευτεί και να ξεχάσει τον θάνατο για λίγο. Μέσα σε όλα αυτά και σε επαφή με τον άνθρωπο και την καρδιά του, ναι, μπορεί να σταθεί και τυχερή, και κάποια στιγμή τελικά και να τον αλλάξει.
