Γράψαμε πρόσφατα, με αφορμή τις πυρκαγιές του καλοκαιριού και τον κίνδυνο που διέτρεξε το βυζαντινό μοναστήρι του Οσίου Λουκά στη Βοιωτία, για τον κίνδυνο της φωτιάς στις βιβλιοθήκες και την ανάγκη να χαραχθεί μια στρατηγική για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας. Πριν περάσουν λίγες μέρες, και ίσως και εξαιτίας των καμένων εδαφών, οι βροχές του Σεπτεμβρίου έφεραν πλημμυρικά φαινόμενα με αιχμή τον Νομό Μαγνησίας. Το νερό είναι άλλος ένας μεγάλος εχθρός του χαρτιού και του βιβλίου.
Σε φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο βλέπουμε τη Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη Ζαγοράς και τις ζημιές που έπαθε λόγω της εισροής νερού στους χώρους της. Να υπενθυμίσουμε ότι η Βιβλιοθήκη της Ζαγοράς είναι μία από τις παλιότερες στην Ελλάδα, ιδρύθηκε το 1762 και στεγάζει σήμερα πάνω από 10.000 βιβλία και 3.500 παλαιότυπα. Η Βιβλιοθήκη είναι δημόσια, εποπτεύεται δηλαδή από το υπουργείο Παιδείας. Να θυμίσουμε επίσης τη σχέση αυτής της βιβλιοθήκης με τις μεγάλες μορφές του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, τον Ρήγα Φεραίο, τον Άνθιμο Γαζή και τον Γρηγόριο Κωνσταντά.
Οι πολιτιστικοί μας θησαυροί είναι λοιπόν ανοχύρωτοι, η ιστορική και συλλογική μας μνήμη είναι στο έλεος κάθε θεομηνίας, είτε φωτιά είναι είτε νερό. Μια Πολιτεία που δεν προνοεί για τα βασικά της προστασίας της κληρονομιάς της είναι μια Πολιτεία αποξενωμένη από την ίδια της την ύπαρξη.
Θα ξαναγράψουμε, για πολλοστή φορά, ότι το Γενικό Συμβούλιο Βιβλιοθηκών δεν υφίσταται μόνο για τις δημόσιες σχέσεις της προεδρεύουσάς του. Το Γενικό Συμβούλιο Βιβλιοθηκών, οι αρμόδιες διευθύνσεις του υπουργείου Παιδείας και η πολιτική του ηγεσία οφείλουν να προστατέψουν τη μνήμη μας και τους θησαυρούς μας. Δεν είναι δυνατόν σε κάθε θεομηνία να σκεφτόμαστε ποιο μνημείο, ποιο κτήριο, ποιο κομμάτι του πολιτισμού μας θα χάνουμε! Και δεν είναι δυνατόν αυτό την ώρα που πλείστοι όσοι υπουργοί και παράγοντες της Δημόσιας Διοίκησης χαριεντίζονται στις κάμερες και αλληλοσυγχαίρονται για τις δήθεν επιτυχίες τους.
Ο Πολιτισμός και τα τεκμήριά του δεν τους ανήκουν. Ανήκουν στον λαό αυτής της χώρας. Ανήκουν στους φορείς αυτής της συλλογικής μνήμης που εκφράστηκε και εκφράζεται μέσα από τον ελληνικό πολιτισμό. Κι αυτοί οφείλουν να διεκδικήσουν, στο όνομα των γενιών που έρχονται, την άμεση εκπόνηση ενός σχεδίου για την προστασία και τη θωράκιση όλων των τεκμηρίων Πολιτισμού.
Θα ήταν πολύ κοινότοπο να παραπέμψουμε στον Μακρυγιάννη και στο γιατί πολεμήσαμε στην Επανάσταση του 1821. Και αφού γιορτάσαμε με λαμπρότητα τα 200 χρόνια, ας ξαναδιαβάσουμε λίγο Μακρυγιάννη μπας και καταλάβουμε. Αν και πολύ φοβάμαι πως σε λίγο καιρό δεν θα βρίσκουμε αντίτυπα...
