Στον πρώτο δίσκο τους «Μοναστηράκι», οι Rebeletiko εκκινούσαν από -όπως έδειχνε και το όνομά τους- το ρεμπέτικο και κυρίως το σμυρνέικο. Αρκετά χρόνια αργότερα, η ηγετική φυσιογνωμία και «εγκέφαλός» τους Τάσος Γεωργόπουλος έκανε κάτι πολύ πιο φιλόδοξο και τολμηρό στον δεύτερο δίσκο «Φαίδρα», ένα πανόραμα των περισσοτέρων λαϊκών και παραδοσιακών μουσικών ιδιωμάτων μας. Μιλήσαμε μαζί του για τα κίνητρα και τη φιλοσοφία αυτού του εγχειρήματος.
Εχουν περάσει αρκετά χρόνια από το «Μοναστηράκι», έτσι δεν είναι; Δεν το επέτρεψαν οι συνθήκες να κυκλοφορήσει νωρίτερα το «Φαίδρα» ή δεν είχες συγκεντρώσει όποιο και όσο υλικό ήθελες;
Θα ήθελα να είχε κυκλοφορήσει νωρίτερα, όμως πάντα κάτι βρίσκεται να μου αλλάζει τα σχέδια. Τα σχέδια είναι όμορφα, όπως και τα όνειρα. Είναι ένας τρόπος για να προχωράς έντιμα προς το μέλλον σου Το υλικό υπήρχε εδώ και καιρό, αλλά έπρεπε να το αναμορφώσω και να κάνω κάποιες προσθήκες στην ενορχήστρωση που αφομοίωναν αρκετά στοιχεία από την αισθητική και τη γνώση τις οποίες κατέκτησα τα τελευταία οκτώ χρόνια μέσα από τη μελέτη οργάνων και ιδιωμάτων.
Σου αρέσουν οι μονολεκτικοί τίτλοι, και μάλιστα τα κύρια ονόματα, ή είναι σύμπτωση ότι και οι δύο δίσκοι των Rebeletiko έχουν τέτοιους;
Δεν το έχω σκεφτεί πολύ, αλλά, εκ του αποτελέσματος, μάλλον έτσι πρέπει να είναι. Είναι ένας εύκολος τρόπος για να συνοψίζω αυτά που θέλω να πω με μια μικρή δόση ποιητικής (αυθ)άδειας.
Αυτή τη φορά διευρύνεις πολύ περισσότερο την παλέτα των αναφορών σου απ’ ό,τι στο πρώτο άλμπουμ. Δεν είναι πια μόνο το ρεμπέτικο και κυρίως το σμυρνέικο αλλά και πολλές άλλες πλευρές της λαϊκής, όπως όμως και της παραδοσιακή μουσικής μας. Ήταν ένα συγκεκριμένο πλάνο που είχες εξαρχής στο μυαλό σου ή προέκυψε σταδιακά, καθώς γράφονταν τα τραγούδια;
Εμπνέομαι από τους ήχους των οργάνων της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής και ανακαλύπτω τις φόρμες μέσα από την ίδια τη διαδικασία της σύνθεσης. Με αλλά λόγια, η σύνθεση είναι μια αφορμή για να μελετήσω περαιτέρω ένα μουσικό ιδίωμα. Οι αναφορές αυτές έγιναν αιτία και αφορμή για την ολοκλήρωση αυτής της μουσικής πραγματείας.
Θα έλεγες ότι το «Φαίδρα» είναι μια προσπάθεια να αποτελέσει ένα πανόραμα των περισσοτέρων λαϊκών και παραδοσιακών ιδιωμάτων του ελλαδικού χώρου;
Η προσπάθεια είναι πράγματι αυτή, μόνο που δεν είμαι σίγουρος για το αποτέλεσμα. Στα παιδιά μου πάντως αρέσει πολύ!
Τι σε έκανε αυτή τη φορά να μην μείνεις μόνο στην τραγουδίστριά σας, τη Σοφία Μέρμηγκα, και μια συνδρομή από εσένα, όπως πάντα, αλλά να αναθέσεις κάποιες ερμηνείες και στους/στις Βιολέτα Ίκαρη, Τάσο Γιαννούση, Χρυσή Παπαγιαννούλη, Αρετή Κετιμέ, Bάσω Νικολάκου, Ρία Ελληνίδου και Αντώνη Κυρίτση;
Είναι πολλές οι φωνές που αγαπάω και θέλω να συνεργαστώ μαζί τους. Είμαι πραγματικά τυχερός που δέχτηκαν όλοι και όλες με χαρά να τραγουδήσουν και να μοιραστούν μαζί μου το ταλέντο τους. Το ίδιο τυχερός όμως νιώθω και για τους/τις μουσικούς που συμμετείχαν και μου δάνεισαν λίγη από τη μαγεία τους. Η δουλειά ενός συνθέτη γίνεται ευκολότερη με τέτοιους συνεργάτες.
Και γιατί συγκεκριμένα σε καθέναν και καθεμία από αυτούς; Τι εκτιμάς δηλαδή περισσότερο στις ερμηνείες τους;
Βιολέτα Ίκαρη: δωρική. Αρετή Κετιμέ: χαρισματική. Σοφία Μέρμηγκα: Σμυρνιά. Χρυσή Παπαγιαννούλη: αρχοντική. Βάσω Νικολάκου: ερωτική. Ρία Ελληνίδου: Βαλκάνια. Αντώνης Κυρίτσης: Ήπειρος. Τάσος Γιαννούσης: αντάρτης.
Αλλά και ενορχηστρωτικά υπάρχει πολύ μεγάλη διεύρυνση. Πόσο εύκολο ήταν καταρχήν να συγκεντρώσεις όλους και όλες αυτούς/ές τους/τις μουσικούς από τόσους διαφορετικούς χώρους;
Ενα από τα πολλά προβλήματα που μπορείς να αντιμετωπίσεις όταν συνεργάζεται με τόσο καλούς μουσικούς είναι το να αφαιρέσεις «πληροφορία» και να μείνεις στην ουσία. Όσο και να προσπαθώ, δεν τα καταφέρνω πάντα καλά. Προτιμώ λοιπόν να ενορχηστρώνω με όσο περισσότερα όργανα μπορώ και να εξαντλώ πολλές φορές τα όρια και των μουσικών αλλά και των ακροατών.
Και τι σε έκανε να προσθέσεις τόσα όργανα που δεν είναι ούτε λαϊκά ούτε παραδοσιακά, αλλά προέρχονται από τη δυτική μουσική παράδοση;
Η καταγωγή μου ίσως, γέννημα-θρέμμα «αγύριστο κεφάλι» Κεφαλλονίτης, με θέλει κάπου ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή. Στο «Φαίδρα» συνέπραξαν και αρκετοί δεξιοτέχνες μουσικοί της jazz μουσικής σκηνής, με τους οποίους δοκιμάσαμε να συνδυάσουμε αυτά τα ιδιώματα. Δεν είναι καθόλου εύκολο και μπορεί να εγκλωβιστείς στην προσπάθεια χωρίς συμβατό αποτέλεσμα.
Στιχουργικά όλα τα τραγούδια έχουν προσωπικά θέματα ή κάποια εμπνέονται και αναφέρονται σε «εξωτερικές» συνθήκες, όπως για παράδειγμα η πανδημία και η καραντίνα;
Ολα τα τραγούδια είναι δημιουργήματα της φαντασίας μου. Ενίοτε συνδέονται με κάποια ερεθίσματα της παιδικής μου ηλικίας από το χωριό όπου μεγάλωσα.
Πες μου δυο λόγια και για τα δύο οργανικά, κάτι που για πρώτη φορά παρουσιάζεις αν δεν κάνω λάθος. Πρώτα για το ζωντανά ηχογραφημένο «Τα άλογα του Αχιλλέα». Είναι η ιδέα μου ή πραγματικά υπάρχει κάτι από την jazz σ’ αυτό; Και δεύτερον, τι σημαίνει ο τίτλος «Ennio»;
Είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζω οργανικές συνθέσεις. Το «Τα άλογα του Αχιλλέα» είναι εμπνευσμένο από το ομότιτλο ποίημα του Καβάφη, τον οποίο θαυμάζω. Υπάρχει όντως ένα αρμονικά «σπασμένο» φόντο που δημιουργεί αυτή την jazz διάθεση. «Ennio» είναι το όνομα του πρώτου μου γιου, για τον οποίο συνέθεσα αυτό το κομμάτι!
Με όλους και όλες αυτούς/ές τις συντελεστές/τριες είναι εφικτό να παρουσιαστεί ολόκληρο το άλμπουμ ζωντανά ή απλώς παίζετε αποσπάσματά του στις συναυλίες σας;
Δεν είναι πια καθόλου εύκολο να παρουσιάζει κάποιος ένα άλμπουμ ή να κάνει συναυλίες με πολλούς μουσικούς. Δυστυχώς, τα δεδομένα μετά την κρίση και την καραντίνα άλλαξαν άρδην τον τρόπο που οι μουσικοί μπορούμε να βιοποριζόμαστε!
Υπάρχουν κάποιες ιδέες ή έστω ένα πλάνο για τον τρίτο δίσκο; Θα χρειαστούν τόσα χρόνια για να κυκλοφορήσει όσα και ο δεύτερος;
Ιδέες έχω παρά πολλές και μάλλον θα πρέπει να τις ελαττώσω. Ελπίζω να χρειαστούν λιγότερα χρόνια και περισσότερη διάθεση μέχρι το επόμενο άλμπουμ.
Θα ευχηθώ κι εγώ το ίδιο...
