Με το θέμα των ταυτοτήτων, έτσι όπως ανιχνεύονται στα πεδία της λογοτεχνίας και της Ιστορίας, να μπαίνει στο επίκεντρο, ο νέος φεστιβαλικός θεσμός του βιβλίου, το Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων, στον φετινό δεύτερο διάπλου του από τις 21 έως τις 25 Ιουνίου, γίνεται πόλος συζήτησης και συνάντησης σημαντικών Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, αλλά και επαγγελματιών του βιβλίου, και κυρίως της δημόσιας διαπραγμάτευσης με τους πολίτες της κρητικής πόλης. Ο γνωστός Κουβανός συγγραφέας Λεονάρντο Παδούρα και η πολυβραβευμένη Τουρκάλα Ασλί Ερντογάν είναι δύο από τα «καλά» χαρτιά της φετινής διοργάνωσης, που μένει σταθερά προσηλωμένη «στη γενικότερη προβολή του βιβλίου, την έλευση σημαντικών ξένων συγγραφέων που θα συνδιαλέγονται με τους Έλληνες συναδέλφους τους και θα έρχονται σε άμεση επαφή με το ελληνικό κοινό τους, όπως και συνακόλουθα στην υποβοήθηση της διάδοσης της ανάγνωσης και της βιβλιοφιλίας, που θα αποτελούν πάντα προτεραιότητα» όπως εξηγεί ο Μανώλης Πιμπλής, διευθυντής του Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων.
Επιλέγοντας ως κεντρικό θέμα τις «Ατομικές και συλλογικές ταυτότητες: Αυτοπροσδιορισμός στον σύγχρονο κόσμο», το Φεστιβάλ μένει επίσης προσηλωμένο στα καίρια ζητήματα των σύγχρονων κοινωνιών και επιχειρεί να τα εξετάσει πολυπρισματικά. Από τα αιτήματα γύρω από την ταυτότητα φύλων και τις ανισότητες με βάση την καταγωγή και το φύλο μέχρι τον άνθρωπο και τη σχέση του με τη μηχανή αλλά και τη διαμόρφωση της ανθρώπινης ταυτότητας στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης, το φεστιβάλ βάζει στο τραπέζι της συζήτησης θέματα της διακεκαυμένης ζώνης που ήδη απασχολούν τη λογοτεχνία διεθνώς.
«Τα ζητήματα των ταυτοτήτων είναι στην αιχμή των σημερινών αναζητήσεων. Θέλουμε δεν θέλουμε, είμαστε υποχρεωμένοι να σκεφτούμε τον κόσμο και τον εαυτό μας από την αρχή» υπογραμμίζει ο Μανώλης Πιμπλής, εξηγώντας ότι «από τη μία μεριά στους νέους υπάρχει μια πρωτόγνωρη, πρωτοφανής θα έλεγα διάθεση επανακαθορισμού σχέσεων αλλά και επαναδιαπραγμάτευσης των ρόλων, κάτι που σημαίνει αμφισβήτηση όσων μέχρι χθες θεωρούνταν αυτονόητα σε ζητήματα φύλου, αμφισβήτηση όμως και της πατριαρχίας, επανοριοθέτηση του φεμινιστικού κινήματος και επανερμηνεία της έννοιας “ελευθερία”, που ανοίγεται σε νέα πεδία αμφισβητώντας κυρίαρχες κοινωνικές δομές». Από την άλλη, επισημαίνει ο συνομιλητής μας, «τα μεταβαλλόμενα γεωπολιτικά δεδομένα όσο και οι επίσης πρωτοφανείς τεχνολογικές εξελίξεις, όπως ακόμα και η πολιτική αστάθεια, η άνοδος διαφόρων τύπων αυταρχικών καθεστώτων ακόμα και μέσα στην Ευρώπη κλονίζουν μια σειρά από βεβαιότητες, δημιουργούν νέα υπαρξιακά ερωτήματα, μας αναγκάζουν να πιάσουμε το νήμα από την αρχή».
Σ’ αυτό το πλαίσιο θα επιχειρήσει επίσης να ανιχνεύσει το τραύμα της ανταλλαγής με αφορμή τα 100 χρόνια από τη Συνθήκη της Λωζάννης, στην οποία αποφασίστηκε ανταλλαγή πληθυσμών Ελλάδας και Τουρκίας με βάση το θρήσκευμα, επανακαθορίζοντας εθνικές και ατομικές ταυτότητες, αλλά και τα ιδιαίτερα πολιτισμικά χαρακτηριστικά των Κρητών στο πλαίσιο της ελληνικής ταυτότητας. Θα εστιάσει επίσης στο δίπολο της εντοπιότητας και της παγκοσμιότητας επικεντρώνοντας στον Καβάφη και στον Καζαντζάκη, τους δύο κατεξοχήν διεθνείς Έλληνες λογοτέχνες του 20ού αιώνα. Στην περίπτωση του Καβάφη, που φέτος συμπληρώνονται 160 χρόνια από τη γέννηση και 90 από τον θάνατό του, οι πολλαπλές αναγνώσεις και ταυτότητες της ποίησής του δίνουν πρώτης τάξης αφορμή για συζήτηση υπό το πρίσμα της ανάγνωσής της στις σημερινές συνθήκες, ενώ στην περίπτωση του Καζαντζάκη, παρά τα 140 χρόνια από τη γέννησή του, η εκδοτική επικαιρότητα του έργου του δίνει αφορμές για συζήτηση γύρω από τον ρόλο αυτού του έργου στην εικόνα της ελληνικής και της κρητικής ταυτότητας στο εξωτερικό.
Με αυτές τις αφορμές αλλά και την περσινή πρώτη εμπειρία της αθρόας συμμετοχής συγγραφέων, εκδοτών, μεταφραστών, πανεπιστημιακών από την Ελλάδα και τον κόσμο και πολιτών από όλες τις περιοχές της Κρήτης φαίνεται να επιβεβαιώνονται όσοι υποστηρίζουν ότι «ένα τέτοιο φεστιβαλικό γεγονός για το βιβλίο δεν ήταν απλώς ώριμο να πραγματοποιηθεί και στην Ελλάδα, αλλά είχε αργήσει».
