Στις περιοχές με σπάνιο αρχαιολογικό πλούτο όπου ανθεί η τουριστική μονοκαλλιέργεια τραυματίζεται βάναυσα η νομιμότητα. Αυτό τουλάχιστον έρχεται στο φως για όσα πρωτοφανή συμβαίνουν στη Μύκονο, αλλά και σε άλλες τουριστικές περιοχές μετά τη «μαφιόζικη» επίθεση εναντίον του αρχαιολόγου της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων Μανώλη Ψαρρού την περασμένη Τρίτη το βράδυ έξω από τον σταθμό του ΗΣΑΠ στην Κηφισιά, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό και τη νοσηλεία του μέχρι χθες στον «Ευαγγελισμό».
Σοβαρές καταγγελίες, τις οποίες έκανε χθες ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) στην έκτακτη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, αναγγέλλοντας σειρά κινητοποιήσεων και ζητώντας δέσμη μέτρων, κυρίως όμως να επέμβει το υπουργείο Πολιτισμού σε συνεργασία με το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για να σπάσει «αυτό το απόστημα». Ο Τ. Θεοδωρικάκος «έπρεπε να κατεβάσει τα ΜΑΤ στη Μύκονο» έλεγε χθες χαρακτηριστικά η πρόεδρος του ΣΕΑ Δέσποινα Κουτσούμπα για να αναδείξει την ειδική κατάσταση που επικρατεί στο νησί.
Διαμαρτυρία του Συλλόγου Αρχαιολόγων
Η σημερινή στάση εργασίας από τις 12 το μεσημέρι ως τη λήξη της βάρδιας και η συγκέντρωση στο κτήριο του ΥΠΠΟΑ στην Μπουμπουλίνας που προκήρυξαν ο ΣΕΑ και ο Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων ΥΠΠΟ είναι η πρώτη άμεση αντίδραση των δύο σωματείων, που απαιτούν σήμερα να συναντηθούν τόσο με την υπουργό Πολιτισμού, που από το 2020 αποφεύγει να τους δει, όσο και με τον γενικό γραμματέα Γ. Διδασκάλου, που ουδέποτε τους έχει συναντήσει. «Είναι το ελάχιστο που μπορούν να κάνουν για να μην χύνουν κροκοδείλια δάκρυα μετά» είπε με νόημα η Δ. Κουτσούμπα, πρόεδρος του ΣΕΑ. Παράλληλα, οι δύο σύλλογοι θα προχωρήσουν από την Παρασκευή και για έναν μήνα σε αποχή από τα οικοδομικά της Μυκόνου. «Δεν θα εξυπηρετούμε καμία υπόθεση μέχρι τα δούμε αν το ΥΠΠΟΑ και το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ενδιαφέρονται όντως για το ζήτημα».
Συγκεκριμένα, οι αρχαιολόγοι ζητούν να σταματήσουν οι παρεμβάσεις και οι πιέσεις στους αρχαιολόγους. «Να σταματήσει το υπουργείο Πολιτισμού να λειτουργεί σαν παράρτημα άλλων υπουργείων και ιδιωτών», επιπλέον να ενισχυθεί το Αστυνομικό Τμήμα Μυκόνου ώστε οι αρχαιολόγοι που διενεργούν αυτοψίες να συνοδεύονται από αστυνομικό, αλλά και να προσλάβει η ΕΦΑ Κυκλάδων έναν δικηγόρο με έμμισθη εντολή και να καταργηθούν όλες οι ειδικές διατάξεις που περιορίζουν τις προθεσμίες που ορίζει ο Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας, δηλαδή 60 ημέρες.
Ύποπτη αλλαγή της σύνθεσης του Συμβουλίου Νοτίου Αιγαίου
Ωστόσο, το μεγάλο ζήτημα που θέτουν οι αρχαιολόγοι τουλάχιστον για την κατάσταση στη Μύκονο είναι η κατάργηση του άρθρου 72, παρ. 1Α του πρόσφατου Νόμου 5021/2023, με το οποίο άλλαξε η σύνθεση του Τοπικού Συμβουλίου Νοτίου Αιγαίου, ώστε η πλειοψηφία σε αυτό να μην απαρτίζεται πλέον από αρχαιολόγους. Επίσης, κομβικό ζήτημα είναι να θεσμοθετηθούν με ΚΥΑ τώρα χρήσεις γης και δόμησης στους αρχαιολογικούς χώρους, όπως προβλέπει ο αρχαιολογικός νόμος. «Ζητάμε να γίνουν σεβαστές οι ανακλήσεις αδειών που εκδίδει η Αρχαιολογική Υπηρεσία και να οριστούν ζώνες χρήσης» είπε χαρακτηριστικά η Δ. Κουτσούμπα, υπογραμμίζοντας ότι «αυτά δεν είναι γραφειοκρατία, αλλά απότοκα του γεγονότος ότι δεν τηρούνται οριζόντια οι ζώνες χρήσης. Όταν βγουν οι ΚΥΑ για τις ζώνες χρήσης, όπως προβλέπει ο αρχαιολογικός νόμος, τότε κανένας επιχειρηματίας δεν θα ζητάει καν άδεια». Επισήμανε δε ότι «δυστυχώς στη Μύκονο υπάρχουν ζώνες οικιστικής ανάπτυξης καθορισμένες, αλλά δεν τηρούνται, τις καταστρατηγούν».
Τόσο ο ΣΕΑ όσο και ο Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων ΥΠΠΟΑ θα επισκεφθούν τη Μύκονο προαναγγέλλοντας κινητοποίηση και στο νησί, και καλούν τους τοπικούς φορείς όσο και το ΤΕΕ και την Ένωση Ξενοδοχοϋπαλλήλων να καταδικάσουν την επίθεση στον συνάδελφό τους με αντίστοιχα ψηφίσματα. «Όλοι έχουν φοβηθεί από το χτύπημα, όμως ο φόβος πρέπει να αλλάξει στρατόπεδο» υπογράμμισε η Δ. Κουτσούμπα, τονίζοντας ότι στόχος των κινητοποιήσεων και των ενεργειών είναι «να ανοίξει το θέμα της Μυκόνου, να σταματήσουν να κακοποιούν στοιχεία που νομίζουν ότι μπορούν να ορίζουν τις τύχες των κοινωνιών και να παραδειγματιστούν και άλλοι σε άλλες περιοχές», επισημαίνοντας διαρκώς ότι «οι αρχαιολογικοί χώροι συμβάλλουν στην ανάπτυξη».
Λειτουργούν υπό την απειλή συμφερόντων
Το σοκ που έχουν υποστεί οι εργαζόμενοι της ΕΦΑ Κυκλάδων από την «πρωτοφανή» επίθεση στον Μ. Ψαρρό μετέφερε ο αντιπρόεδρος του ΣΕΑ Γιάννης Θεοχάρης, υπογραμμίζοντας ότι «η διαμόρφωση μιας κάστας εργολάβων που έρχονται στην Ελλάδα για να εγκαταστήσουν τις επιχειρήσεις τους μας έχει φτάσει ως εδώ». Οι αρχαιολόγοι ζητούν άμεσα το ΥΠΠΟΑ να καταθέσει μηνυτήρια αναφορά για τις υποθέσεις που χειρίζεται ο αρχαιολόγος Μ. Ψαρρός, που είχε διαπιστώσει παραβάσεις στο beach bar Principote de Mycono, ενώ χειριζόταν από πλευράς Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και άλλες δύο παρόμοιες υποθέσεις. «Είναι ένα κόστος που δεν το αναλαμβάνουν και το μεταφέρουν σε έναν υπάλληλο που δεν έχει καν θέση ευθύνης στην υπηρεσία» τόνισε η Δ. Κουτσούμπα.
Σοκαριστικές, πάντως, ήταν και οι περιγραφές της Μαρίας Μαρή, αρχαιολόγου της ΕΦΑ Ηρακλείου και προέδρου του τοπικού παραρτήματος του ΣΕΑ, για πιέσεις που δεχόταν η ίδια. «Όσο δεν γίνονται προσλήψεις και δεν διατίθενται τα απαραίτητα εργαλεία γινόμαστε βορά στους πολίτες, είτε είναι μαφιόζοι είτε φιλήσυχοι πολίτες. Οι δημόσιοι λειτουργοί που δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους στέλνουν ανθρώπους στον θάνατο. Κι εμείς που την κάνουμε σωστά;» αναρωτήθηκε.
«Πρέπει να αποφασίσει η Πολιτεία αν υπάρχει στη χώρα ένα νησί εκτός νόμου. Πρέπει να πιέσει και όλη η κοινωνία για να υπάρξει πολιτική βούληση. Γιατί πολιτική βούληση χρειάζεται» είπε η Δ. Κουτσούμπα, υπογραμμίζοντας ότι αν ήθελε η Πολιτεία «αύριο το πρωί στη Μύκονο θα έπρεπε να στείλει την Κτηματική και να γκρεμίσει αυθαίρετα». Αυτό θα ήταν ένα σαφές μήνυμα. Αντ’ αυτού χθες το υπουργείο ως αντιπερισπασμό έδωσε στη δημοσιότητα τις εννιά άλλες προτάσεις που υποβλήθηκαν για την ανακαίνιση και την επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Για την ταμπακέρα, πέραν της λιτής αρχικής δήλωσής της, η υπουργός εμπράκτως ακόμα δεν έχει προβεί σε ενέργειες.
