Η εικόνα της Αθήνας μοιάζει με γιαπί. Στο οποίο επιχειρούν αδιάλειπτα κάποιοι επιτήδειοι εργολάβοι με τα τέλη των πολιτών της και ερήμην τους να «αναπλάσουν» τους πεζόδρομους, τους δρόμους και τις πλατείες της. Για να σβήσουν με τη σφραγίδα του δημάρχου της και τις απευθείας αναθέσεις του και τα τελευταία ίχνη της μνήμης της.
Να εγκαθιδρύσουν στη συνείδησή των πολιτών ένα μετέωρο και εφήμερο, σαν τους φοίνικες της Πανεπιστημίου και τα καταρρέοντα κτήρια-τοπόσημα, παρόν χωρίς παρελθόν και ρίζες. «Να αποσυνδέσουν οτιδήποτε συνδέεται με μια ιστορία και μια κοινωνία(...)» στην «αθλιότητα» της έλλειψης της Ιστορίας, καθώς έγραφε ο Μπουρντιέ.
Πολίτες χωρίς πόλη
Να αφήσουν εν τέλει τους πολίτες χωρίς μια πόλη που τους συγκροτεί σε ένα όλον, ανυπεράσπιστους σε ένα έγκλημα που τους εγκλωβίζει σε μια εμπορευματοποιημένη πραγματικότητα μιας παγκοσμιοποίησης. Όπου κάθε δομικό στοιχείο του ιστού της, του πολεοδομικού και του πολιτισμικού, ισοπεδώνεται και τσιμεντώνεται από τους οδοστρωτήρες της «φιλελεύθερης Νέας Τάξης» στην Ελλάδα του Μητσοτάκη, στη Γερμανία του Σολτς, στη Γαλλία του Μακρόν. Όπου δεν υπάρχει Δεξιά ή Αριστερά, δεν υπάρχει Ιστορία, δεν υπάρχει κοινωνία.
Τα όρια συγχέονται, τα πάντα ρει και ουδέν μένει, και παρασύρει στον ρου των κρυμμένων χρηματικών συναλλαγών και ενός υποδόριου ρατσισμού τη διαλεκτική και συγκοινωνούσα αισθητική του προσωπικού και του δημόσιου. Είναι η εικόνα της πόλης που δείχνει στις ξυλογραφίες της η χαράκτρια, αρχιτέκτονας και πολιτικός μηχανικός Ευστρατία Μαχαιρίδη, στην ατομική της έκθεση στη Zivasart gallery, στο Μαρούσι. Χρησιμοποιεί αυτή τη βυθισμένη στους αιώνες μορφή τέχνης της υψιτυπίας για να εμφανίσει μέσα από τις χαράξεις πάνω στην πλάκα και στα μελανώματά τους την αίσθηση της εγκατάλειψης και του ημιτελούς στο δημόσιο και το ατομικό είναι.
Η αίσθηση του ημιτελούς
Δημιουργεί έργα που μοιάζουν με μακέτες που ακόμα δουλεύονται ή ξαφνικά σταμάτησαν, από μια αιτία που δεν γνωρίζουμε, να δουλεύονται. Μεταδίνουν την αίσθηση του ημιτελούς. Δομεί τον χώρο με τα αυστηρά δομικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής, οριζόντια και κάθετα, που αποκαλύπτουν μέσα στη γύμνια τους την ανάγλυφη αλήθεια τους. Δείχνει με το διαποτισμένο από το φως και το διανθισμένο με γκρίζες τονικότητες λευκό, το απόλυτο και διανθισμένο με λευκές, αχνές και έντονες, τονικότητες μαύρο τη γυάλινη, μεταλλική, ξύλινη υφή τους.
Προβάλλει με εξπρεσιονιστικές, χειρονομιακές γραμμές και γραμμώσεις την εγκατάλειψη των δαπέδων και των σχηματικά αποτυπωμένων δένδρων, με την ανωφερική κλίση των σκαλοπατιών που δεν γνωρίζουμε πού καταλήγουν, την επιθυμία του ανθρώπου της πόλης για απελευθέρωση από τα αποπνικτικά για τον ίδιο και το περιβάλλον που βιώνει και τον χειραγωγεί τεκταινόμενα. Και τον οδηγεί σε μια ιδιωτεία χωρίς ταυτότητα.
Ως προτροπή στον περιπατητή
Παρουσιάζει το εσωτερικό και το εξωτερικό αστικό τοπίο ανάμεσα σε έναν απτά, γεωμετρικά και αφαιρετικά διατυπωμένο λυρισμό. Αποφεύγοντας έτσι να ενσκήψει στις σύγχρονες σειρήνες ενός αναχρονιστικού, εθνικιστικού ρομαντισμού. Εντάσσοντας μέσα στους αυστηρούς σχηματισμούς ανεξαιρέτως όλους τους κατοίκους της.
Προτρέπει τον περιπατητή του να το διαβάσει ξανά, να αναγνωρίσει τα τρωτά του σημεία, να τα αγαπήσει, να τα επουλώσει με την ενσυναίσθητη φροντίδα του, να ενώσει τα κερματισμένα τους ασύνειδα κομμάτια. Να τα επανασυνδέσει στο όλον που επανασυνδέει τον ιδιωτικό με το δημόσιο και κοινωνικό χώρο της αλληλεγγύης και της συγκατοίκησης. Να θέσει ως βάση του τη χαμένη «ποιητική δομική» της πόλης που τον συγκροτεί ως πολίτη και ενεργό, αναπόσπαστο, αναντικατάστατο μέλος της.
Info
Ευστρατία Μαχαιρίδη, «Δομική Ποιητική», Zivasart gallery, Παντανάσσης 1, Μαρούσι. Διάρκεια έκθεσης: 11 Απριλίου-15 Μαΐου 2022. Ώρες λειτουργίας: καθημερινά 10 π.μ.-9 μ.μ.
