Προσερχόμενος κανείς στην παράσταση που έγραψε και σκηνοθέτησε ο Παντελής Φλατσούσης για το Φεστιβάλ Αθηνών, συναντά δύο «ρεπόρτερ» και καλείται να απαντήσει, εάν το επιθυμεί, σε ορισμένες ερωτήσεις. Η κυριότερη εξ’ αυτών; Από το ένα έως το δέκα, πόσο Έλληνας/Ελληνίδα νιώθεις; Οι ερωτήσεις αυτές σηματοδοτούν και την έναρξη της παράστασης, προσκαλώντας τον θεατή να ενσωματώσει την μαρτυρία του στα ντοκουμέντα που συνθέτουν το υλικό της παράστασης. Μία απαραίτητη υποσημείωση.
Κατά την χρονολογία στην οποία διαδραματίζεται η παράσταση, οι ιδιότητες αυτές, του Έλληνα και της Ελληνίδας, έχουν πάψει πια να υπάρχουν, καθώς μεταφερόμαστε στο έτος 2121, 300 χρόνια μετά την Ελληνική επανάσταση και 50 χρόνια μετά το οριστικό τέλος των κρατικών οντοτήτων και την μετάβαση σε μία μετα-εθνική, παγκόσμια κοινωνία. Κατά την διάρκεια της παράστασης, αυτό που παρακολουθούμε είναι ένα ντεφιλέ μνήμης, και καθώς η φύση της μνήμης είναι να αντιστέκεται στην απώλεια, το υλικό της δεν μπορεί παρά να είναι παρά βαθιά ανθρώπινο, ιστορίες ανθρώπων που έζησαν σε αυτόν τον τόπο. Ανθρώπων τόσο διαφορετικών μεταξύ τους, που άρα απεικονίζουν και τόσο πιο ειλικρινά την ετερόκλητη σύνθεση της ελληνικής κοινωνίας, αυτής που υπήρξε, που υπάρχει και ακροβατεί ανάμεσα στο μελλοντικό υπάρχειν και μη υπάρχειν.
Ένα ντεφιλέ λοιπόν, αφιερωμένο στο ελληνικό παραδοσιακό ένδυμα, το ένδυμα του γενέθλιου μύθου της ιστορίας της νεότερης Ελλάδας, την ελληνική φουστανέλα, μέσα από 50 μαρτυρίες, κάθε μία από τις οποίες απομνημονεύει στο ύφασμα, τον λόγο και την εικόνα, στιγμές της ιστορίας αυτής. Κάθε φορεσιά, κάθε ένδυμα που ανήκει σε αυτή την γκαρνταρόμπα έχει να πει και από μία ιστορία, και συνήθως αυτές οι ιστορίες είναι σχετικά άβολες, κυρίως άβολες, γιατί έχουν το θάρρος να κοιτούν την Ιστορία κατάματα.
Και υπό μία έννοια, εάν θεωρήσουμε πως οι συγκροτητικοί μύθοι των εθνών, λειτουργούν στην βάση του αποκλεισμού της ετερότητας, τότε σαφώς δημιουργούν υποκείμενα αποξενωμένα από την κοινή ιστορία, που ως εκ τούτου αναζητούν την θέση τους τους καθ’ υπέρβαση της μίας, κοινής και αδιαίρετης ταυτότητας. Και είναι μια γλυκιά χαρά να βλέπει κανείς ότι όλοι οι συντελεστές της παράστασης, μοιράζονται το όραμα για μια κοινωνία τόσο συμπεριληπτική, τόσο που να είναι πραγματικά αναγκαία.
