Ηταν το 1972 όταν η ταινία του Παντελή Βούλγαρη «Το προξενιό της Άννας» διακρίθηκε στο Φεστιβάλ του Βερολίνου αποσπώντας τρία βραβεία. Την ίδια περίοδο ο σκηνοθέτης βρισκόταν εξόριστος από τη Χούντα στη Γυάρο. «Ένα πρωινό ήρθε και με συνάντησε ο γιατρός - χωροφύλακας της φρουράς. Με ρώτησε πώς με λένε, αν έχω κάνει μια ταινία με τον τίτλο ‘Το προξενιό της Άννας’ και μου ανακοίνωσε τα τρία βραβεία που κέρδισε η ταινία στο Φεστιβάλ του Βερολίνου. ‘Βραβεύεσαι στο Βερολίνο και είσαι εδώ;’ μου είπε και δάκρυσε».
Αυτή την άγνωστη λεπτομέρεια ανέφερε ο σκηνοθέτης κατά τη συζήτηση με θέμα τον κινηματογράφο στη διάρκεια της Δικτατορίας που οργάνωσε η Ταινιοθήκη με αφορμή το online αφιέρωμα «Μνήμες Δικτατορίας», που πήρε παράταση έως και αύριο τα μεσάνυχτα. Στη συζήτηση, εκτός από τον Π. Βούλγαρη, συμμετείχαν οι Γιώργος Σταμπουλόπουλος, Κυριάκος Αγγελάκος, Θανάσης Ρεντζής, Νίκος Καβουκίδης και Γιώργος Τσεμπερόπουλος.
«Αυτή την περίοδο έχουμε δύο κατευθύνσεις, η μία είναι να στομώσουμε την ανάγκη να κάνουμε φιλμ, εικόνες» υπογράμμισε ο Π. Βούλγαρης. «Ήμασταν πολύ μεγάλη παρέα, ξεκινώντας από τον Φέρρη, τον Σταύρακα, τον Παναγιωτόπουλο, τον Νικολαΐδη και παρ’ όλο που δεν ήμασταν όλοι γνωστοί και ζηλεύαμε ο ένας τον άλλον, ένα ήταν το βασικό: οι ταινίες που θέλαμε να γυρίσουμε να φέρουν μια νέα εικόνα μέσα στη χώρα. Άλλωστε όλοι είχαν μάθει την τεχνική του κινηματογράφου στις παραγωγές του Φίνου» υπενθύμισε ο γνωστός κινηματογραφιστής, που κατέληξε λέγοντας «Είμαι περήφανος για όλους μας. Και γι’ αυτούς που φύγανε, και γι’ αυτούς που ακόμα αντέχουνε και επιμένουνε. Και για τη νεότερη γενιά».
Τα γυρίσματα τις μέρες της εξέγερσης της Νομικής που έκανε μαζί με τον Παντελή Βούλγαρη, αλλά και διάφορα ευτράπελα και ανεκδοτολογικά σε σχέση με την αστυνομία που κυνηγούσε τους κινηματογραφιστές και τον τρόπο που εκείνοι ξεγλιστρούσαν θυμήθηκε ο Νίκος Καβουκίδης. Παρόμοιες αναφορές έκαναν και οι Θανάσης Ρεντζής, Γιώργος Σταμπουλόπουλος και Γιώργος Τσεμπερόπουλος. Αυτό που τόνισαν όλοι ήταν το ομαδικό πνεύμα που κυριαρχούσε.
«Όσον αφορά τις ταινίες που κάναμε μέσα στα χρόνια της Δικτατορίας, και χωρίς να είμαστε στρατευμένοι, ήταν ότι βοηθούσε ο ένας τον άλλον για να γίνουν. Είναι πολύ σημαντικό. Όπως το ‘Κιέριον’ του Θέου, που έγινε με τη βοήθεια όλων» εξήγησε ο Καβουκίδης.
Για τη Φρίντα Λιάππα μίλησε ο σκηνοθέτης Κυριάκος Αγγελάκος, σημειώνοντας ότι «κάποιοι που σήμερα επιθυμούν να ξαναγράψουν την ιστορία της Δικτατορίας και λένε ότι τότε κοιμόμασταν με ανοιχτά παράθυρα κι ότι υπήρχε ένα οικονομικό θαύμα πρέπει να ξέρουν ότι υπήρχαν άνθρωποι που αντιστάθηκαν και ο κινηματογραφικός χώρος εκπροσωπήθηκε επάξια» και πρόσθεσε πως «όταν πολλά χρόνια αργότερα, και ενώ η Φρίντα είναι χτυπημένη από τον καρκίνο, γράφει ένα σπαρακτικό αυτοβιογραφικό σημείωμα στον ψυχίατρο, νευρολόγο και ψυχαναλυτή της Τάσο Τζιμάρα, που την παρακολουθούσε για την αρρώστια της, εκεί σημειώνει για τη Δικτατορία: ‘Τα φοιτητικά μου χρόνια κύλησαν όπως όλων των παιδιών. Δικτατορία, Ασφάλεια, Φυλακή, Έρωτας’».
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη μικρού μήκους της «Μετά 40 μέρες», όπου παίζει ο σκηνοθέτης Τάκης Παπαγιαννίδης, καθώς όταν γυρίζανε τους νυχτερινούς περιπάτους του ήρωα στην Ομόνοια κρύβονταν από τα περίπολα. «Σαν ένα κυνηγητό μιας παρανομίας. Το 1976 γυρίζει το ‘Μια ζωή σε θυμάμαι να φεύγεις’, ταινία που θεωρούσε άκρως πολιτική, και με την οποία κλείνει για την ίδια το κεφάλαιο της Δικτατορίας» κατέληξε ο Κ. Αγγελάκος.
