Η κυβερνητική πλειοψηφία θα κάνει τα πάντα ώστε αυτή η Βουλή να εγκρίνει με 180, τουλάχιστον, ψήφους την αναθεώρηση άρθρων του συντάγματος που επιθυμεί διακαώς να… εξαφανιστούν. Ο λόγος είναι απλός: μόνο έτσι θα μπορεί να αλλάξει το περιεχόμενο της τροποποίησής τους στην επόμενη Βουλή - εάν βεβαίως διατηρήσει την πλειοψηφία και μετά τις επόμενες εθνικές εκλογές, είτε μόνη της είτε με «κόμματα- δορυφόρους». Κι αν σε κάποιον ανυποψίαστο φαίνεται υπερβολικός ένας τέτοιος σχεδιασμός, δεν έχει παρά να ανατρέξει στο πολύ πρόσφατο παρελθόν, στο φθινόπωρο του 2019, για να διαπιστώσει ότι η Ν.Δ. έκανε… ακριβώς αυτό, πετυχαίνοντας να ακυρώσει τον «σοφό» συνταγματικό νομοθέτη. Αρκεί να κατανοηθεί το πώς αναθεωρείται ο Καταστατικός Χάρτης της χώρας:
* Η συζήτηση για αλλαγή του συντάγματος μπορεί να ανοίξει μόλις περάσουν πέντε χρόνια από την προηγούμενη αναθεώρηση. Η πενταετία συμπληρώνεται τον φετινό Δεκέμβριο και επομένως, με την έλευση του νέου έτους, η Βουλή δικαιούται να ορίσει Επιτροπή Συντάγματος και να εκκινήσει τη διαδικασία.
* Η παρούσα Βουλή, που λέγεται «προτείνουσα», αποφασίζει ποια άρθρα του συντάγματος θα αλλάξουν και σε ποια κατεύθυνση.
* Η αμέσως επόμενη Βουλή, που θα προκύψει από τις εθνικές εκλογές και λέγεται «αναθεωρητική», ψηφίζει τις αλλαγές.
* Όποια τροποποίηση λάβει 150 «ναι» στην προτείνουσα Βουλή, χρειάζεται 180 στην αναθεωρητική - και αντιστρόφως. Ο σοφός, δηλαδή, συνταγματικός νομοθέτης σκέφτηκε (και όρισε) πως το σύνταγμα πρέπει να αλλάζει με ευρύτατη συναίνεση των κομμάτων και όχι με μια απλή κυβερνητική πλειοψηφία, πόσο μάλλον που ανάμεσα στις δύο διαδικασίες παρεμβάλλονται εθνικές εκλογές.
Ο εκφυλισμός της αναθεώρησης από τη Ν.Δ.
Αυτή τη «σοφία» κατάφερε να προσπεράσει η Ν.Δ. το 2019 και, όπως δείχνουν οι μέχρι τώρα κινήσεις, την ίδια τακτική θα προσπαθήσει να ακολουθήσει. Η προηγούμενη διαδικασία αλλαγής του συντάγματος άνοιξε στις αρχές του 2019, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Ένα από τα άρθρα που αποτέλεσαν πεδίο μεγάλης κόντρας ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. και στη Ν.Δ. ήταν αυτό που αφορούσε την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Η πρόταση που κατέθεσε η Ν.Δ. δεν έτυχε αποδοχής, οπότε άλλαξε στάση αιφνιδίως και… στήριξε τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.. Ποιος (αποδείχθηκε ότι) ήταν ο γαλάζιος σχεδιασμός, καθώς είχε τη δημοσκοπική βεβαιότητα πως θα κέρδιζε στις επικείμενες (τότε) εθνικές εκλογές; Να περάσει η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ με 180 «τουλάχιστον» ψήφους ώστε στην επόμενη Βουλή, την αναθεωρητική, να απαιτηθούν μόνο 151 «ναι». Όπερ και εγένετο.
Οταν συγκροτήθηκε η νέα Βουλή, μετά τις εκλογές του Ιουλίου 2019, η νέα κυβερνητική πλειοψηφία άνοιξε, ως όφειλε, την αναθεωρητική διαδικασία… αλλάζοντας, ως μη όφειλε, το περιεχόμενο του άρθρου που είχε εγκριθεί στην προηγούμενη Βουλή. Στη σφοδρή μάχη που εκτυλίχθηκε τότε, ο ΣΥΡΙΖΑ, από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης πια, κατήγγειλε τη δεξιά κυβερνητική πλειοψηφία για «εκφυλισμό της συνταγματικής αναθεώρησης σε επίπεδο απλού κόλπου». Όπως είπαν τότε οι εκπρόσωποι του κόμματος, «η Ν.Δ. ψήφισε στην προτείνουσα Βουλή το “α” και φέρνει στην αναθεωρητική Βουλή το “-α”». Επισημαίνοντας ότι «ναι μεν η προτείνουσα Βουλή δεν προσδιορίζει ακριβώς το περιεχόμενο των αναθεωρητέων διατάξεων, αλλά προσδιορίζει το εύρος εντός του οποίου μπορεί να κινηθεί η αναθεωρητική Βουλή». Περιττό να σημειωθεί ότι η Ν.Δ. ολοκλήρωσε το καταγγελλόμενο «κόλπο» της αφού πλέον είχε την πλειοψηφία στη νέα Βουλή, η οποία καταψήφισε, φυσικά, την ένσταση αντισυνταγματικότητας που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.…
ΠΑΣΟΚ και άρθρο 16
Δεδομένης αυτής της εμπειρίας, τα κόμματα της αντιπολίτευσης καλούνται τώρα να είναι… διπλά και τριπλά προσεκτικά στις προτάσεις που θα φέρει η Ν.Δ. όσο πλησιάζουμε στη νέα συνταγματική αναθεώρηση, οι οποίες θα αρχίσουν να εμφανίζονται μετά το καλοκαίρι.
Μία από τις μεγάλες μάχες θα αφορά στην αναθεώρηση του περίφημου άρθρου 16, που, σήμερα, ορίζει ρητώς τον δημόσιο χαρακτήρα της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Παρότι το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ. είχε αφήσει να εννοηθεί ότι θα στηρίξει σ΄αυτή τη Βουλή, την «προτείνουσα» δηλαδή, την τροποποίηση του άρθρου, εσχάτως έδειξε ότι δεν θα το κάνει, διότι… το πάθημα (του 2019) έγινε μάθημα. Τόσο ο πρόεδρός του όσο και στελέχη στις δημόσιες εμφανίσεις τους διαβεβαιώνουν ότι δεν θα πέσουν στην παγίδα να δώσουν 180 θετικές ψήφους σε μία «λάιτ αλλαγή» του άρθρου 16 (που θα συνοδεύεται δηλαδή από διαβεβαιώσεις για τον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα των μη κρατικών πανεπιστημίων κ.λπ.), ώστε να μην μπορεί η Ν.Δ. να το περάσει στην επόμενη Βουλή με άλλο περιεχόμενο και μόνο με 151 «ναι» - εάν βεβαίως διατηρήσει την κυβερνητική πλειοψηφία αυτοδύναμα ή διά συγκολλήσεων.
Η σφοδρή αντίδραση κυβερνητικών παραγόντων σ΄αυτή τη… νέα στροφή της Χ. Τρικούπη υποκρύπτει σχεδιασμό για «νέο κόλπο α λα 2019». Εάν δεν υπαναχωρήσει το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ., πολύ δύσκολα θα βρει η Ν.Δ. τις 180 θετικές ψήφους τώρα. Αν και η μόνη σίγουρη οδός για την αποφυγή τέτοιων εκπλήξεων είναι αυτή που θα οδηγήσει σε ήττα της στις εθνικές εκλογές.
