Στην ισοπέδωση της δημόσιας Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης με πολιορκητικό κριό τα ιδιωτικά πανεπιστήμια προχωρά ολοταχώς η κυβέρνηση Μητσοτάκη, με τον υπουργό Παιδείας Κυριάκο Πιερρακάκη να παρουσιάζει την Τετάρτη το αντισυνταγματικό νομοσχέδιο εν μέσω έντονων αντιδράσεων της ακαδημαϊκής κοινότητας. Ο Κ. Πιερρακάκης διευκρίνισε ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα λειτουργήσουν από την ακαδημαϊκή χρονιά 2025-2026 και πως οι Έλληνες φοιτητές τους θα εισαχθούν με Πανελλαδικές εξετάσεις και την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) ανά πεδίο. Παράλληλα, ανοίγει ο δρόμος για γενίκευση των διδάκτρων στα δημόσια πανεπιστήμια με πρώτο βήμα την επιβολή τους στους αλλοδαπούς φοιτητές των ελληνόφωνων προπτυχιακών προγραμμάτων.
Ο Κ. Πιερρακάκης σημείωσε ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα λειτουργήσουν από τον Σεπτέμβριο του 2025 ως παραρτήματα αναγνωρισμένων πανεπιστημίων του εξωτερικού και θα απονέμουν τίτλους ισότιμους με αυτούς που θα δίνονταν στους φοιτητές αν φοιτούσαν εξ ολοκλήρου στο εξωτερικό. Η πιστοποίηση θα γίνει από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης και με τη γνώμη του ΕΟΠΠΕΠ. Κάθε ιδιωτικό πανεπιστήμιο θα υποχρεούται να έχει τουλάχιστον 30 διδάσκοντες και όριο διδασκαλίας τις 12 ώρες την εβδομάδα. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα ιδρυθούν ως Νομικά Πρόσωπα Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης με εγγυητική επιστολή 500.000 ευρώ για κάθε σχολή και τουλάχιστον τρεις σχολές, εκτός από τα κορυφαία 20 πανεπιστήμια του κόσμου, που θα μπορούν να ιδρύσουν μόνο μία σχολή. Η κατάθεση της αίτησης για την ίδρυση του ιδιωτικού πανεπιστημίου θα «κοστίσει» επιπλέον 500.000 ευρώ, άρα το ελάχιστο όριο για την ίδρυση ανεβαίνει στα 2 εκατομμύρια ευρώ.
Με Πανελλαδικές εξετάσεις και ΕΒΕ οι Έλληνες
Οι φοιτητές που θέλουν να εισαχθούν στα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα πρέπει να περάσουν από τις Πανελλαδικές εξετάσεις, αλλά και να πιάσουν την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής του συγκεκριμένου πεδίου. Οι κάτοχοι, όμως, του διεθνούς baccalaureate ή απολυτηρίου Λυκείου άλλης χώρας ισότιμου με το δικό μας θα μπορούν να εγγράφονται στα ιδιωτικά πανεπιστήμια χωρίς εξετάσεις.
Επιβεβαίωση των σχεδιασμών για εθνικό απολυτήριο
Ο Κ. Πιερρακάκης επιβεβαίωσε ακόμα ότι στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης είναι η καθιέρωση του εθνικού απολυτηρίου, που ενδεχομένως θα οδηγήσει και στην κατάργηση των Πανελλαδικών, τουλάχιστον στη μορφή που έχουν σήμερα. «Είναι στις προθέσεις μας, αλλά όχι τώρα» επισήμανε χαρακτηριστικά ο υπουργός Παιδείας. Σημείωσε, πάντως, ότι «είναι κρίσιμο να μην θιγεί ο θεσμός των Πανελλαδικών εξετάσεων, που είναι ασφαλές κριτήριο αντικειμενικότητας».
Αντισυνταγματικές ακροβασίες με το άρθρο 16
Ο Κ. Πιερρακάκης αναφέρθηκε και στο ζήτημα της αντισυνταγματικότητας του νομοσχεδίου, υποστηρίζοντας ότι… «η ερμηνεία του συντάγματος δεν συνιστά στατική διαδικασία μέσα στον χρόνο». Η κυβέρνηση επικαλείται την καινοφανή ερμηνεία του συντάγματος, σύμφωνα με την οποία η ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων είναι εφικτή αν το άρθρο 16 ερμηνευτεί σε συνδυασμό με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και τις διεθνείς συμφωνίες για τις υπηρεσίες. Μάλιστα, στην επιχειρηματολογία της η κυβέρνηση επικαλείται σχετικές γνωματεύσεις των συνταγματολόγων Ευ. Βενιζέλου / Β. Σκουρή, Ν. Αλιβιζάτου, Αντ. Μανιτάκη και Φ. Σπυρόπουλου.
Πρώτο βήμα για δίδακτρα στα δημόσια πανεπιστήμια
Η κυβέρνηση κάνει, επίσης, το πρώτο βήμα για τη γενίκευση των διδάκτρων και στα δημόσια πανεπιστήμια με την επιβολή τους κατ’ αρχάς στους αλλοδαπούς φοιτητές των ελληνόφωνων προπτυχιακών τμημάτων. Μέχρι τώρα μόνο στα αγγλόφωνα προγράμματα επιβάλλονταν δίδακτρα στα προπτυχιακά. Μάλιστα, θα υπάρχει η δυνατότητα διαφοροποίησης του ύψους των διδάκτρων των ελληνόγλωσσων και των ξενόγλωσσων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων μεταξύ φοιτητών από χώρες της Ε.Ε. και τρίτες χώρες.
Για να προωθήσει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια η κυβέρνηση επικαλέστηκε τους περίπου 40.000 φοιτητές που σπουδάζουν στο εξωτερικό, αλλά και τους περίπου 32.000 σπουδαστές των κολεγίων. Επίσης, αξιοποιήθηκε σαν προπέτασμα καπνού και η αύξηση της χρηματοδότησης των δημόσιων πανεπιστημίων, παρότι, ακόμα και με τα στοιχεία που έδωσε η κυβέρνηση, η χρηματοδότηση αυτή υπολείπεται σημαντικά της προ των Μνημονίων κατάστασης. Μάλιστα, η κυβέρνηση προχωρά σε ανακατανομή των πόρων αυτών, καθώς μειώνεται από το 80% στο 70% η χρηματοδότηση με αντικειμενικά κριτήρια, ενώ η χρηματοδότηση μετά από αξιολόγηση αυξάνεται από το 20% στο 30%. Επιπλέον, θα υπάρξει αύξηση 12%-15% στις αμοιβές των καθηγητών, ενώ θα εφαρμοστεί το σύστημα «μία πρόσληψη για καθεμία αποχώρηση», που είχε καθιερώσει ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία.
Αυτονόμηση του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου
Παράλληλα, το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την αυτονόμηση του λειτουργούντος με δίδακτρα Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, που πλέον θα διοικείται όπως και τα υπόλοιπα δημόσια πανεπιστήμια. Επιπλέον, μια σειρά από σχολές του Διεθνούς Πανεπιστημίου, που έχουν ως έδρα την Καβάλα και τη Δράμα, θα υπαχθούν στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, όπου θα ιδρυθούν και νέα τμήματα.
