Το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2024 συντάχθηκε σε ένα πλαίσιο μεγάλων προκλήσεων για την οικονομία. Σε ένα πλαίσιο το οποίο περιλαμβάνει την επαναφορά των όρων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και την υποχρέωση επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων, την ευρωπαϊκή πρωτιά της Ελλάδας σε ό,τι αφορά το δημόσιο χρέος, το υψηλό κόστος χρηματοδότησης λόγω της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, τη διατήρηση των πληθωριστικών πιέσεων τη στιγμή που η οικονομία στην Ευρωζώνη επιβραδύνεται, αλλά και τη συνεχιζόμενη διεθνή αβεβαιότητα σε σχέση με τις τιμές ενέργειας, η οποία επιτείνεται από τη συνέχιση του πολέμου στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή.
Η κυβέρνηση, όπως προέκυψε από το προσχέδιο του προϋπολογισμού, υποτιμά τις δυσμενείς παραμέτρους της περιόδου και τις επερχόμενες επιπτώσεις τους στην ελληνική οικονομία, καθώς εκτιμά ότι η μεγέθυνση θα είναι αρκετά μεγαλύτερη από την αντίστοιχη εκτίμηση της Κομισιόν.
Η Ελλάδα είναι η χώρα με τη δεύτερη μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή στην Ε.Ε. με κάλυψη πρωτογενών πλεονασμάτων 7,5% μεταξύ 2021 και 2026. Ενώ η κυβέρνηση απουσιάζει από τον διάλογο στην Ευρώπη για το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Δεν έχει καν τοποθετηθεί θετικά σε προτάσεις που εδράζονται σε ηπιότερη από την ισχύουσα απομείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ. Όπως έχει πει ο κ. Χατζηδάκης, «ανεξάρτητα από την έκβαση των διαπραγματεύσεων […] για τους νέους κανόνες δημοσιονομικής σταθερότητας (σ.σ.: η χώρα) είναι και θα παραμείνει προσανατολισμένη στην πολιτική της δημοσιονομικής σοβαρότητας».
Το προσχέδιο του προϋπολογισμού, ταυτόχρονα, ενισχύει τους μηχανισμούς αναδιανομής πλούτου και εισοδήματος από τα χαμηλότερα εισοδήματα στα υψηλότερα.
* Δεν επιχειρεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της ακρίβειας. Η κυβέρνηση της Ν.Δ. αρνείται να μειώσει τους έμμεσους φόρους, όπως έκαναν 12 με 13 άλλες χώρες στην Ε.Ε. Για παράδειγμα, Ισπανία και Πορτογαλία πέτυχαν μείωση του πληθωρισμού τροφίμων κατά 16% και 6% αντίστοιχα.
* Δεν αυξάνει ουσιαστικά τους μισθούς και τις συντάξεις. Τα 70 ευρώ (μεικτά) αύξηση στους μισθούς δεν αρκούν για να καλύψουν την άνοδο του πληθωρισμού τροφίμων, που έχει φτάσει στο 11%. Η δε διανομή των υπερπλεονασμάτων έχει ακυρωθεί προ πολλού, οι επιδοτήσεις και κάθε είδους pass τελειώνουν σύντομα και το τέρας της ακρίβειας θα μείνει εντελώς γυμνό.
* Δεν αντιμετωπίζει την υπερχρέωση νοικοκυριών και επιχειρήσεων προς το Δημόσιο και τις τράπεζες, αλλά και το ζήτημα των πλειστηριασμών. Την τριετία 2020-2023 είχαμε 11,7% (4,2 δισ. ευρώ) αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου των νοικοκυριών στην ΑΑΔΕ. Σε ό,τι αφορά τη στέγη, αξίζει να σημειωθεί πως, ενώ το πρόγραμμα «Σπίτι μου» ολοκληρώνεται «λόγω δημοσιονομικής στενότητας», όπως ειπώθηκε, η πρόβλεψη για αντίστοιχες δράσεις μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης ήταν και παραμένει πενιχρή (μόνο 1,3 εκατ. ευρώ όταν άλλες χώρες είχαν υπερπολλαπλάσιες προβλέψεις - Πορτογαλία: 2,7 δισ., Ισπανία: 1 δισ., Πολωνία: 755 εκατ., Ιταλία: 178 εκατ. ευρώ).
Οι αισιόδοξες προβλέψεις κατέστησαν ήδη υπαρκτό τον κίνδυνο να μην βγαίνει ο λογαριασμός. Οι αποκλίσεις του προσχεδίου του προϋπολογισμού και των βασικών παραδοχών του από τις παραδοχές που κάνει η Κομισιόν είναι σημαντικές. Το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο δεν λαμβάνει υπόψη του την επιβράδυνση της ευρωπαϊκής οικονομίας, την επιβράδυνση, δηλαδή, που θα έχουν οι βασικοί μας εμπορικοί εταίροι.
Εάν δεν επιβεβαιωθούν οι ελληνικές προβλέψεις, η λήψη περισσότερων μέτρων θα είναι αναγκαία. Η οριζόντια φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών εμπίπτει, μεταξύ άλλων, σε αυτή την ανάγκη, αλλά κυρίως αποτελεί μία ομολογία αδυναμίας καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και προσήλωσης στις συντεταγμένες του σχεδίου Πισσαρίδη, που θεωρεί ευλογία την καταστροφή των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
Σε κάθε περίπτωση, αναμένουμε με ενδιαφέρον τον προϋπολογισμό, για το αν θα αναθεωρηθούν οι εκτιμήσεις του προσχεδίου του με βάση τα νέα δεδομένα, όπως προκύπτουν από την έκθεση του ΙΟΒΕ και τους πρόδρομους δείκτες, από τα επιτόκια της Λαγκάρντ κ.ά.
Οι μεγάλες κρίσεις είναι εδώ. Η κυβέρνηση της Ν.Δ. τις γιγαντώνει και τις εκμεταλλεύεται για συγκριμένους και γνωστούς λόγους. Απέναντι στις ανισότητες και στις αβεβαιότητες ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία θα προσέλθει σε αυτή τη συζήτηση με τις θέσεις μιας ευρωπαϊκής αριστερής προοδευτικής δύναμης.
Μαζί με τον αριστερό και προοδευτικό κόσμο, μαζί με τον κόσμο της μισθωτής εργασίας, της μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας, της αγροτικής παραγωγής, τους νέους και τις νέες μας, μαζί με τα μέλη και τα στελέχη μας, με την ενεργοποίηση των δικτύων της παράταξης, θα υπερασπιστούμε την προοπτική μιας χώρας όπου κάθε άνθρωπος θα μπορεί να αναπτύσσει ελεύθερα τις δυνατότητές του, με δικαιοσύνη, εντιμότητα και δημοκρατία. Θα υπερασπιστούμε την κοινωνία, τις παραγωγικές δυνάμεις, τη χώρα.
*Ο Νίκος Παππάς είναι κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και τομεάρχης Οικονομικών της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
