Το στέγαστρο Καλατράβα απηχεί τον κούφιο μεγαλοϊδεατισμό των φανατικών της ολυμπιακής ιδέας. Αυτών που θεωρούσαν ότι η Ελλάδα, ξοδεύοντας τα δισεκατομμύρια για τα ολυμπιακά έργα το 2004, θα εξασφάλιζε διεθνείς πολιτικούς πόρους. Θαυμασμό και επιείκεια. Καμιά πολιτική εύνοια. Μετά από πέντε χρόνια η Ελλάδα χρεοκόπησε. Υβρίστηκαν και κακοποιήθηκαν η χώρα και ο λαός όσο ποτέ στην πρόσφατη Ιστορία. Τα ολυμπιακά έργα σάπισαν, ο Ζακ Ρογκ δεν είναι πια μαζί μας, ούτε θυμόμαστε το εβδομαδιαίο ρεπόρτ που έβγαζε για το πόσο πίσω είναι τα έργα, για το πόσο κινδυνεύουμε να αφαιρεθούν οι Αγώνες από την Ελλάδα (ένας πρόγονος των εκθέσεων της τρόικας).
Το στέγαστρο που θα εξωράιζε τη κοινότοπη φόρμα του σταδίου ήταν μια ενδιαφέρουσα μορφολογικά ιδέα σκελετού εντόμου ή ψαριού. Ουδείς, όμως, ασχολήθηκε με την απόσβεση που θα έκαναν τα έργα. Έτσι κανείς δεν ασχολήθηκε με τη βιωσιμότητα, με το πόσο ευάλωτη ήταν η κατασκευή, τι σέρβις χρειαζόταν, ποιο το κόστος σε βάθος χρόνου. Αυτό δεν αφορά μόνο το έργο Καλατράβα, άλλα όλες τις ολυμπιακές κατασκευές. Τεράστια, νεκρά, συχνά κακοκατασκευασμένα ακίνητα. Όσο μεγαλύτερη ευτέλεια, τόσο μεγαλύτερο κόστος και ακόμα μεγαλύτερη οίηση από τα στελέχη της περιόδου. Π.χ., το γραφείο του Ζακ Ρογκ στην Αθήνα ήταν αχανές, με δωμάτια, σαλόνια, παρασαλόνια, σπα κ.λπ. (Οι υπουργοί Παιδείας που το χρησιμοποίησαν αργότερα το μετασκεύασαν σε πολύ μικρότερο.)
Ο Σαντιάγο Καλατράβα εμφανίστηκε πριν τα έργα και τους Ολυμπιακούς, το 2001, με μια έκθεσή του στην τότε Εθνική Πινακοθήκη επί Μαρίνας Λαμπράκη Πλάκα. Μια σχεδόν «ανεξήγητη» για το σύνηθες εκθεσιακό πρόγραμμα έκθεση. Λίγο αργότερα άρχιζαν οι πανικόβλητες αναθέσεις στο πλαίσιο του (πάντα και σχεδόν σχεδιασμένα) καθυστερημένου προγράμματος των ολυμπιακών έργων. Το έργο, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής, είχε προϋπολογιστεί στα 251 εκατομμύρια και παρουσίασε υπέρβαση 50%, στα 376 εκατομμύρια. Αλλά όπως είχε πει τότε μια διεθνής Ελληνίδα ηθοποιός που στήριζε το εγχείρημα, «δεν πρέπει να κοιτάμε το κόστος, αλλά το πόσο όμορφο είναι το σκέπαστρο». Και πράγματι ίσχυσαν και τα δύο. Είναι προφανώς καλή αρχιτεκτονική ιδέα, αλλά τίναξε τους προϋπολογισμούς στον αέρα και κυρίως αποδεικνύεται κατασκευαστικά αναξιόπιστη. Αλλά τι είναι οι πόνοι μπρος στα κάλλη. Όταν ο πολίτης αγοράζει μοτοσικλέτα ή αυτοκίνητο, ρωτάει τους παλιούς οδηγούς του μοντέλου για πιθανές βλάβες, για τις τιμές των σέρβις, των ανταλλακτικών κ.λπ. Γιατί η δύναμη ενός μοντέλου είναι η αντοχή του στον χρόνο. Η δυνατότητα να μην σε καταπιέζει οικονομικά η μελλοντική χρήση του. Ψιλά γράμματα για τις ελίτ μέσα στον παροξυσμό των Ολυμπιακών. Κάτι αντιρρήσεις που διατύπωνε ο τότε Συνασπισμός για τον μεγαλοϊδεατισμό τσακίζονταν από τους υπέρμαχους. Μια πολιτική μύγα μέσα στο γάλα της μεγαλομανίας.
Τώρα, και σύμφωνα με όσα έχουν βγει στον Τύπο, απαιτούνται 57 εκατομμύρια για την αποκατάσταση. Εκτός από το ερώτημα για το πώς κοστολογείται η «αποκατάσταση» χωρίς μελέτη αποκατάστασης και εκτός από τη λογική καχυποψία όλων για σπατάλες του Ταμείου Ανάκαμψης (ακόμα ένα πλιάτσικο στην ιστορία μας), βλέπω με ενδιαφέρον και το εξής. Πολλές φωνές, από όλους τους πολιτικούς χώρους, που μιλάνε για την εξαθλίωση νοσοκομείων, για τρομερές ελλείψεις στις υποδομές κ.λπ., που εγείρουν ερωτήματα για τη σκοπιμότητα μιας τέτοιας δαπάνης. Και διαβάζω κείμενα ακόμα και εξαιρετικά κριτικών (ή και πολεμικών) προς τον ΣΥΡΙΖΑ κειμενογράφων που θέτουν τέτοια ζητήματα. Το έργο, όμως, είναι σχεδιαστικά ποιοτικό και λειτουργεί ως τοπόσημο. Οπότε;
Δεν είναι εύκολες οι αποφάσεις. Αλλά είναι σκόπιμο να θεμελιωθούν.
Τι λέτε; Μήπως όλ’ αυτά έχουν σχέση και με τις αυτοδιοικητικές εκλογές;
Μήπως πρέπει να ξανασκεφτούν οι πολίτες τις πολιτικές αποφάσεις;
