Η Ζωρζέτα Λάλη είναι ένα από τα μέλη του think tank που είχε την πρώτη του συνάντηση υπό τον Αλέξη Τσίπρα. Με ειδίκευση στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο, υπηρέτησε για σχεδόν 35 χρόνια σε κρίσιμους τομείς στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ έζησε από πρώτο χέρι τα προβλήματα, τις παθογένειες αλλά και τις δυνατότητες του ελληνικού κράτους και της δημόσιας διοίκησης τα πρώτα χρόνια της ελληνικής κρίσης. Η Ζωρζέτα Λάλη μιλάει για πρώτη φορά στην ΑΥΓΗ της Κυριακής για τα μεγάλα διακυβεύματα της Ευρώπης και την προοδευτική απάντηση, τον ρόλο και τη λειτουργία του think tank, την εμπειρία και τη συνεισφορά της στην υπόθεση μιας επόμενης προοδευτικής διακυβέρνησης.
Το βιογραφικό της είναι "βαρύ": Είναι ειδικός στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου. Εργάστηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε τομείς όπως η κοινωνική και εργασιακή πολιτική της Ε.Ε., ελεύθερη κυκλοφορία νομικών και φυσικών προσώπων, διεθνείς εμπορικές διαπραγματεύσεις και κατέλαβε διευθυντικές θέσεις στις Θαλάσσιες Μεταφορές, στη Βιομηχανία, στην Καινοτομία, στο πρόγραμμα Galileo και στην Ενέργεια.
Ποια είναι η εντύπωση που αποκομίσατε από την πρώτη συνάντηση του think tank;
H πρώτη συνάντηση του think tank του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία με εντυπωσίασε. Καταρχάς ο εναρκτήριος λόγος του προέδρου ήταν ό,τι περίμενα. Δυναμικός, ανοιχτός στο μέλλον και στην καινοτομία και με έμφαση στην ανεξαρτησία των απόψεών μας. Επίσης η σύνθεση της ομάδας νομίζω ότι έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, επειδή τα μέλη της καλύπτουν όλες τις πολιτικές που έχουν επίπτωση στη ζωή και την κοινωνία μας. Η ποιότητα των ανθρώπων και των τοποθετήσεών τους είναι επίσης εντυπωσιακή. Πράγματι, συνάντησα εκεί μερικά από τα καλύτερα μυαλά της χώρας. Νομίζω ότι το think tank έχει τις δυνατότητες να προσφέρει κάτι ουσιαστικό, όχι μόνο στον ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ., αλλά, ελπίζω, και στη χώρα γενικότερα.
Ποια θα είναι η λειτουργία και η σχέση με τις κοινοβουλευτικές και κομματικές διαδικασίες; Η σύστασή του και οι επεξεργασίες που θα παράξει αποτελούν πρόκριμα μιας επόμενης προοδευτικής κυβέρνησης;
Ο Αλέξης Τσίπρας ήταν σαφής ότι η ύπαρξη αυτής της ομάδας δεν θα αλλάξει τίποτα στις κομματικές διαδικασίες. Καταλαβαίνω ότι θα έχουμε ρόλο συμβουλευτικό και υποστηρικτικό αλλά ταυτόχρονα ουσιαστικό, στο να προσφέρουμε ιδέες και λύσεις, τεκμηριωμένες και ρεαλιστικά υλοποιήσιμες, που να ανταποκρίνονται σαφώς στο δημοκρατικό και προοδευτικό πρόκριμα του χώρου. Από εκεί και πέρα, και σε ένα προοδευτικό κόμμα που λειτουργεί σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα, ανήκει στα πολιτικά όργανα η ευθύνη να αποφασίζουν εάν, πότε ή πώς θα τις αξιοποιήσουν.
Ποια είναι τα μεγαλύτερα διακυβεύματα για την Ευρώπη; Μπορεί να δοθεί προοδευτική απάντηση σε αυτά; Ποια είναι αυτή;
Τα διακυβεύματα για την Ευρώπη είναι πολλά. Θα μιλήσω για μερικά αρχίζοντας από την τροποποίηση του Συμφώνου Σταθερότητας. Θα επιστρέψει δηλαδή, σύντομα και ίσως πριν τελειώσει η πανδημία, στην πολιτική αυστηρής λιτότητας της τελευταίας δεκαετίας ή μήπως στη μετά-Covid εποχή κάτι θα αλλάξει προς το καλύτερο; Είναι σίγουρο ότι κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας θα συνεχίσουν να υπάρχουν στον βαθμό που θα κριθούν αναγκαίοι. Το θέμα είναι όμως εάν θα επιτρέψουν περισσότερη και δικαιότερη ανάπτυξη από αυτήν που είδαμε από το 2008 και μετά. Πόση λιτότητα χωράει άλλωστε ώστε να γίνουν οι επενδύσεις για τη μετάβαση στην πράσινη και στην ψηφιακή οικονομία, που θα φέρουν ευημερία στις κοινωνίες μας και που θα συμβάλουν στην ισότιμη κατανομή των ωφελημάτων;
Το άλλο διακύβευμα που βλέπω είναι πώς θα γίνει η Ευρώπη πιο δημοκρατική και πώς θα βρεθεί πιο κοντά στις προσδοκίες των πολιτών της. Δύσκολο, αλλά έχουμε ένα εργαλείο και ευκαιρία ταυτόχρονα, που είναι η Σύνοδος για το Μέλλον της Ευρώπης, στο πλαίσιο της οποίας οι πολίτες, οι διάφορες εκφάνσεις της κοινωνίας των πολιτών, οι θεσμικοί παράγοντες και άλλοι, έχουν τη δυνατότητα να προτείνουν αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας και στην ουσία των πολιτικών της Ε.Ε. Εάν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί αποδειχθούν θαρραλέοι και προχωρήσουν σε αλλαγές, νομίζω ότι το όλο σύστημα θα μπορέσει να βρεθεί μπροστά σε ένα δυναμικό ξεκίνημα. Αλλιώς, φοβάμαι ότι θα φυτοζωεί.
Οι αλλαγές που θα ήθελα να δω είναι περισσότερη λογοδοσία και ευθύνη -δημοκρατία τελικά- στη λειτουργία της Ευρωζώνης, μια πιο δυναμική πολιτική Υγείας και μια βιομηχανική πολιτική που να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της 4ης ή και της 5ης βιομηχανικής επανάστασης. Μια συνεκτική κοινωνική πολιτική και, επιτέλους, μια πολιτική ασύλου που να μοιράζει δίκαια τα βάρη ανάμεσα στα κράτη - μέλη χωρίς εκπτώσεις στην ανθρωπιστική διάσταση.
Σ’ αυτή τη διαδικασία καίριο ρόλο καλούνται να παίξουν οι δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, διεκδικώντας κοινωνική δικαιοσύνη, κανένας και καμία πίσω και καμία χώρα στην άκρη. Σε αυτή τη διαδικασία, που δεν θα είναι ακαδημαϊκή άσκηση, αλλά θα είναι ιδιαίτερα πολιτική, με συγκρούσεις, αντιπαραθέσεις, αλλά και ανάγκη συνθέσεων, ο ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ., φορέας κυβερνητικής εμπειρίας αλλά και προοδευτικών αξιών και ένα από τα μεγαλύτερα κόμματα της Αριστεράς στην Ευρώπη, καλείται να παίξει καθοριστικό ρόλο.
Την περίοδο της κρίσης στην Ελλάδα ως διευθύντρια της task force συνεργαστήκατε με πολιτικά στελέχη και δεκάδες υπηρεσιακούς παράγοντες. Με την άνεση της σχετικής χρονικής απόστασης, ποια είναι τα βασικά συμπεράσματά σας; Πώς μπορεί αυτή η εμπειρία σας να συμβάλει σε μια επόμενη διακυβέρνηση υπό τον Αλέξη Τσίπρα;
Η εμπειρία μου τα χρόνια της task force ήταν καθοριστική για μένα για το πώς βλέπω την Ελλάδα αλλά και την Ε.Ε. Για ό,τι αφορά την Ε.Ε., νομίζω ότι θα έρθει ο χρόνος όταν με νηφαλιότητα θα μπορέσουμε να συζητήσουμε και αξιολογήσουμε τι προσέφερε, πού πέτυχε και πού απέτυχε στην προσπάθειά της να βγάλει τη χώρα μας από το δημοσιονομικό αδιέξοδο διατηρώντας την μέσα στη ζώνη του ευρώ. Και τότε θα έχουμε πολλά να πούμε.
Σε ό,τι αφορά την ελληνική διοίκηση, έζησα από κοντά τα πάμπολλα προβλήματά της και κυρίως τη δυστοπική σχέση του πολιτικού με το υπαλληλικό επίπεδο. Γνώρισα όμως, τα πέντε αυτά χρόνια, πολλούς άξιους ανθρώπους με ανοιχτά μυαλά. Μαζί τους δουλέψαμε για να προχωρήσουμε τις αναγκαίες αλλαγές. Και, παρ’ όλο που ήταν άνωθεν επιβεβλημένες, πολλές πέτυχαν, γιατί ανταποκρίνονταν σε πραγματικές ανάγκες και έγιναν τελικά αποδεκτές και ενσωματώθηκαν στην τρέχουσα λειτουργία της διοίκησης και του κράτους.
Τι μπορώ να προσφέρω αν ο ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. είναι πάλι κυβέρνηση; Θα έλεγα την εμπειρία μου τόσο από τη ελληνική διοίκηση όσο και από την 35ετή θητεία μου σε μία από τις καλύτερες και πιο αποτελεσματικές διοικήσεις της Ευρώπης, μια εμπειρία που περιλαμβάνει τις γνώσεις καταστάσεων, ανθρώπων και μεθόδων εργασίας και γενικότερα διδάγματα που έχω αποκομίσει από αυτά τα χρόνια.
