Το κατατεθέν σχέδιο νόμου για τη μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου περιλαμβάνει πολλές αλλαγές τόσο σε σχέση με το αρχικό σχέδιο που είχε δημοσιοποιηθεί το 2020 όσο και με το πιο πρόσφατο σχέδιο που είχε εισαχθεί στη διαβούλευση. Πολλές ρυθμίσεις που είχαν κατακριθεί δικαίως ως προβληματικές και εν δυνάμει επικίνδυνες για τα παιδιά των οικογενειών σε διάσταση έχουν τροποποιηθεί ουσιαστικά και αυτό σίγουρα βελτιώνει τους όρους της συζήτησης. Το κατατεθέν σχέδιο νόμου περιλαμβάνει κάποιες θετικές ρυθμίσεις, όπως την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας και την εξίσωση -σε σχέση με την άσκηση της γονικής μέριμνας- των ελεύθερων συμβιώσεων προς τον γάμο και το σύμφωνο συμβίωσης. Επομένως, με τη σημερινή του μορφή, το σχέδιο νόμου απέχει πολύ από το να θεσπίζει την υποχρεωτική συνεπιμέλεια κατά την έννοια της εναλλασσόμενης κατοικίας και του ίσου χρόνου για κάθε γονέα.
Στην παρούσα μορφή, το σχέδιο θεσπίζει επίσης ένα πεδίο αναγκαίων κοινών αποφάσεων που αφορούν στο παιδί μετά τη λύση της συμβίωσης, πράγμα που εκτιμώ ότι είναι προς όφελος του παιδιού.
Παραμένει το προβληματικό, κατά την εκτίμησή μου, στοιχείο της θέσπισης ενός τεκμηρίου επικοινωνίας που ισούται με το 1/3 του συνολικού χρόνου του τέκνου για κάθε γονέα. Είναι μια ρύθμιση που ενέχει τον κίνδυνο να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από όσα φιλοδοξεί να επιλύσει, καθώς αφενός δεν προσδιορίζεται η χρονική μονάδα στο πλαίσιο της οποίας θα πρέπει να εφαρμοστεί το τεκμήριο του 1/3 (θα είναι η ημέρα, η εβδομάδα, ο μήνας ή το έτος;), αφετέρου υπάρχει ο κίνδυνος να οδηγήσει σε μια άνιση και άδικη κατανομή του χρόνου του τέκνου, δηλαδή στην προνομιακή απόλαυση του χρόνου αναψυχής από τον ένα γονέα, σε αντίθεση προς τον άλλο γονέα, που μπορεί να επιφορτιστεί με την καθημερινές υποχρεώσεις (σχολείο, δραστηριότητες κ.λπ.). Στο σημείο αυτό νομίζω ότι ο νομοθέτης θα ήταν πιο φρόνιμο να ενθαρρύνει την ευρύτερη δυνατή επικοινωνία με τον άλλο γονέα χωρίς την εισαγωγή ποσοτικού κριτηρίου.
Τέλος, νομίζω ότι είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι η κρίση της οικογένειας και των άλλων μορφών συμβίωσης υπογραμμίζει την ανάγκη να στελεχωθούν εκείνες οι κοινωνικές υπηρεσίες που αποτελεσματικά θα συνδράμουν τους γονείς και τα παιδιά σε περίπτωση διάσπασης της συμβίωσης. Μια ουσιαστική μεταρρύθμιση ίσως θα έπρεπε να ξεκινήσει από αυτό το σημείο.
* Ο Βασίλης Παπαστεργίου είναι δικηγόρος, μέλος του Δ.Σ. του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών
