Κάνε την κρίση ευκαιρία. Το δόγμα αυτό κάνουν πράξη μέσα στην πανδημία όσοι καραδοκούσαν να ισοπεδώσουν όποια εργασιακά δικαιώματα υπάρχουν ακόμη. Οι μεγάλοι εργοδότες, βρίσκοντας πρόθυμες κυβερνήσεις, υλοποιούν όσα σχεδίαζαν εδώ και καιρό. Ο κορωνοϊός, όταν θα φύγει, θα έχει αφήσει ένα νέο εργασιακό περιβάλλον. Μαζί με τα λουκέτα και την ανεργία, θα αφήσει και την τηλεργασία. Τη γενικευμένη εφαρμογή τής εξ αποστάσεως εργασίας, χωρίς κανόνες και νομοθετικό πλαίσιο.
Με μια πρώτη ματιά αυτή η αλλαγή φαίνεται ότι δημιουργεί καλύτερες συνθήκες. Ο υπάλληλος δεν χρειάζεται να μετακινηθεί, αλλά μεταφέρεται το γραφείο στο σπίτι του και υποτίθεται δουλεύει με μεγαλύτερη άνεση, λιγότερο στρες και είναι πιο παραγωγικός. Είναι έτσι όμως; Ήδη άρχισαν να εμφανίζονται έρευνες που εκφράζουν τον προβληματισμό τους σχετικά με την παραγωγικότητα και τα προσωπικά δεδομένα και οι μισοί εργαζόμενοι (όχι μόνο στην Ελλάδα) ανησυχούν. Αυτό πιστοποιεί και η πρόσφατη έρευνα (Alco για τη ΓΣΕΕ), με το 65% των ερωτηθέντων να αξιολογεί αρνητικά τις επιπτώσεις της τηλεργασίας σε σχέση με τις ώρες εργασίας. Ταυτόχρονα ανησυχούν (54%) για τα εργασιακά δικαιώματά τους, τις αρνητικές συνέπειες για την ψυχική τους ισορροπία, για την προσωπική τους ζωή (52%) αλλά και την αμοιβή τους (40%) και την επαγγελματική τους εξέλιξη.
Ποια είναι τα δικαιώματά τους και ποιες οι υποχρεώσεις του εργοδότη; Όλα αυτά ακόμη είναι στον αέρα. Οι τηλεργαζόμενοι κινδυνεύουν να πάψουν να έχουν εξαρτημένη σχέση με ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα. Πέραν όλων των άλλων, ανοίγει ο δρόμος να αμφισβητηθεί στην πράξη το ωράριο. Τον μεγάλο αυτό κίνδυνο επισημαίνει και η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ILO) που ζητά «να θεσπιστεί το δικαίωμα της αποσύνδεσης για να εξασφαλιστεί ο σεβασμός των ορίων ανάμεσα στην επαγγελματική και την ιδιωτική ζωή». Ορθά ο ευρωβουλευτής Κ. Αρβανίτης καταγγέλλει την απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου για το τριετές πάγωμα της θεσμοθέτησης του Δικαιώματος της Αποσύνδεσης, δηλαδή της δυνατότητας του εργαζόμενου να είναι εκτός δικτύου μετά το ωράριό του και χωρίς τον έλεγχο του εργοδότη.
Η είδηση εξαφανίστηκε στα συστημικά μέσα, όπως και η έγκαιρη πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ (βλ. ΑΥΓΗ 20.1.2021) που παρουσίασε ένα πακέτο προτάσεων για την προστασία των εργαζομένων. Ενόψει του αντεργατικού νομοσχεδίου που ετοιμάζει η κυβέρνηση, διόλου τυχαία δεν είναι η αναποφασιστικότητά της να νομοθετήσει, αφήνοντας να παγιωθεί η σημερινή άναρχη κατάσταση που ευνοεί τους εργοδότες. Βρήκε την ευκαιρία να εφαρμόσει τα νεοφιλελεύθερα σχέδιά της για την αποσάθρωση των εργασιακών σχέσεων ώστε να ανταποκριθεί στα αιτήματα των κύκλων που την επέβαλαν.
Η στρυφνή αυτή λέξη που μπαίνει πλέον στη ζωή μας, η αποσύνδεση, αποδεικνύεται κομβικό αίτημα σήμερα για τους εργαζόμενους, καθώς η τεχνολογική επανάσταση, αντί να φέρει λιγότερη και ποιοτικότερη εργασία, οδηγεί ολοταχώς σε έναν νέο εργασιακό μεσαίωνα, με συνεργάτες, απασχολήσιμους, συνεταίρους ή όπως ονομαστούν οι εργαζόμενοι που θα δουλεύουν σε χειρότερες συνθήκες από τους παππούδες τους.
