Οι κατά σύστημα θριαμβολογούντες υπό την πρωθυπουργική «μπακέτα» οικονομικοί υπουργοί δεν έχουν δώσει ακόμη απαντήσεις στο ερώτημα γιατί ένας από τους βασικούς πυλώνες στον οποίο στηρίζουν τις προβλέψεις τους για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας σημείωσε καθίζηση το 2023 κατά 40%.
Οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ) -περί αυτού πρόκειται- καταβαραθρώθηκαν την περασμένη χρονιά γιατί τόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και ο μέχρι πρότινος καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός Άδωνης Γεωργιάδης δεν τόλμησαν ποτέ να παραδεχτούν δημοσίως ότι η σημαντική αύξηση των περασμένων ετών οφειλόταν σε έναν και μόνο παράγοντα: Την εξαγορά τραπεζικών κόκκινων δανείων από funds και servicers. Τώρα που αυτή η ιστορία έχει τελειώσει, μας τελείωσαν και οι ΑΞΕ. Αν και προχώρησε με «ταχύτητα φωτός» την πώληση σχεδόν του συνόλου των μετοχών των συστημικών τραπεζών (βλ. διπλανές στήλες), η κυβέρνηση ψάχνει για υποκατάστατα που θα «λουστράρουν» την εικόνα για το επόμενο αφιέρωμα του Economist και θα στηρίξουν τις ενδιάμεσες εκθέσεις των οίκων αξιολόγησης.
Μαγική εικόνα και τρικ
Δεν είναι όμως μόνο η καταβαράθρωση των ΑΞΕ που «ραγίζει» τη βιτρίνα του κυβερνητικού «οικονομικού θαύματος». Ο υπογράφων σε ανύποπτο χρόνο, με την εκδήλωση και εκτίναξη του πληθωρισμού την περίοδο 2021-2022 και εντεύθεν, με επανειλημμένη στοιχειοθετημένη αρθρογραφία υποστήριξε πως χωρίς τα φουσκωμένα υπερέσοδα από τον ΦΠΑ λόγω πληθωρισμού (δηλαδή τεράστιας αύξησης των λιανικών τιμών) οι κυβερνητικοί προϋπολογισμοί θα ήταν έντονα ελλειμματικοί και οι επιπτώσεις στο δημόσιο χρέος αλυσιδωτές. Αλλά και η κατακόρυφη πτώση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ βασίζεται επίσης σε δύο -νομότυπα κατά τα λοιπά- τρικ.
Πρώτον, στη μείωση του ονομαστικού χρέους της λεγόμενης Γενικής Κυβέρνησης (δηλαδή Κεντρική Κυβέρνηση συν πάσης φύσεως υπό κυβερνητικό έλεγχο οργανισμοί) μιας και πολλές δεκάδες δισεκατομμυρίων ευρώ το υπουργείο Οικονομικών τα δανείζεται από ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ κ.λπ., κάτι που μειώνει το ονομαστικό χρέος που λαμβάνεται υπόψη στον υπολογισμό του δείκτη χρέος/ΑΕΠ.
Δεύτερον, στο γεγονός ότι το εμφανιζόμενο αυξημένο ΑΕΠ είναι «φούσκα». Πρόσφατη μελέτη της Eurobank απέδειξε ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα αγγίξει το προ του 2009 εθνικό προϊόν έπειτα από πολλά χρόνια. Ειδικότερα, στο newsletter του Τμήματος Έρευνας της Eurobank «7 ημέρες Οικονομία», από επεξεργασία των εκτιμήσεων του ΔΝΤ, της ΕΛΣΤΑΤ αλλά και του εγκυρότατου Focus Economics (το οποίο συγκεντρώνει και επεξεργάζεται στοιχεία και εκτιμήσεις 400 κορυφαίων οικονομικών οργανισμών, τραπεζών και θεσμικών επενδυτών από όλο τον πλανήτη) προκύπτει ότι:
* Το επίπεδο του ελληνικού ΑΕΠ 2023-2024, παρά την ονομαστική αύξησή του αρκετά πάνω από τα 200 δισεκατομμύρια και στα 240 plus (κατά κυβερνητική πρόβλεψη) για το 2024, ουσιαστικά βρίσκεται -σε σταθερές τιμές- στο 79,5% του 2007!
* Επιπλέον, με βάση τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, το ελληνικό ΑΕΠ σε σταθερές τιμές θα φτάσει στα επίπεδα του 2007 το μακρινό 2037, δηλαδή έπειτα από δεκατέσσερα χρόνια, βάσει των προβλεπόμενων από το Ταμείο Ρυθμών Ανάπτυξης.
* Πιο αισιόδοξες είναι οι εκτιμήσεις των διεθνών επενδυτών που από τον συγκερασμό τους, όπως παραθέτει το Focus Economics, η επίτευξη του στόχου προσδιορίζεται για το 2032.
Στην καλύτερη περίπτωση όμως η οικονομία θα βρίσκεται στα προ του 2007 επίπεδα τουλάχιστον για ακόμη μία οκταετία. Άρα οι κυβερνητικοί πανηγυρισμοί για επιστροφή της οικονομίας στα προ Μνημονίων επίπεδα είναι έωλοι.
Μονοκαλλιέργειες
Η κοινωνική αναταραχή -πρωτοστατούντων των αγροτών- και η κοινή βάση των αιτημάτων τους με τον αστικό πληθυσμό (καταπολέμηση του υψηλού κόστους παραγωγής και κατά συνέπεια της ακρίβειας) μάλλον θα ενταθεί. Γιατί η κυβέρνηση μπορεί ψευδώς να ισχυρίζεται πως «ξύνει τον πάτο του βαρελιού» (για τον οποίο όμως δηλώνει ότι «βαθαίνει» κάθε φορά με την έκδοση των στοιχείων της μηνιαίας εκτέλεσης του προϋπολογισμού, όπου τα έσοδα εμφανίζονται σταθερά υψηλότερα των προβλεπόμενων στον ψηφισμένο προϋπολογισμό), αλλά η άρνησή της να δώσει ουσιαστικές παροχές άλλους φόβους της κρύβει.
Είναι ηλίου φαεινότερο ότι η επιβράδυνση της οικονομίας στην Ευρωζώνη όχι μόνο επηρεάζει αρνητικά τις εξαγωγές, άρα το εμπορικό ισοζύγιο, άρα το ΑΕΠ, αλλά και τις εισροές στην ελληνική οικονομία. Και μπορεί όντως στον τομέα του τουρισμού να υπάρχει τεράστια κινητικότητα (εξαγορές και δημιουργία νέων ξενοδοχειακών μονάδων) κι αυτό να λειτουργεί ως συγκοινωνούν δοχείο με την αγορά ακινήτων, όμως η εξάπλωση της μονοκαλλιέργειας του τουρισμού ενέχει και πολλούς κινδύνους. Η τουριστική βιομηχανία παγκοσμίως είναι ιδιαίτερα ασταθής και άμεσα εξαρτημένη από γεωπολιτικούς παράγοντες. Και οποιαδήποτε αρνητική μεταβολή είναι συνήθως ξαφνική και αφήνει βαθύτατα αποτυπώματα.
Εν κατακλείδι, η κυβέρνηση λογικά αγωνιά για την επόμενη μέρα. Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι προσπαθεί να εξασφαλίσει «την ευημερία των αριθμών της» βάζοντας με σφοδρό τρόπο στο στόχαστρο τα συνήθη «υποζύγια». Γιατί μόνο έτσι εξηγείται η πολυμέτωπη επίθεση στους εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίους (έντονη και πολύμορφη φορολογική επίθεση, ασφαλιστικός αποκλεισμός).
