Η διαδικασία αύξησης του κατώτατου μισθού φαίνεται να εξελίσσεται σε έναν διάλογο με ανταλλαγή υπομνημάτων κυρίως μεταξύ επιστημονικών επιτροπών και εργοδοτικών οργανώσεων, που συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι οι αυξήσεις που θα πρέπει να χορηγηθούν από την 1η Απριλίου δεν θα πρέπει να ξεφεύγουν από τα όρια του πληθωρισμού.
Βέβαια, κανείς δεν θα περίμενε ότι τόσο η κυβέρνηση όσο και οι εργοδότες θα ξέφευγαν από την πεπατημένη για «συνετές» αυξήσεις που προσδιορίζονται μεταξύ 3,5% και 4%, παρά το γεγονός ότι οι απώλειες των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα είναι έως και τετραπλάσιες.
Ωστόσο, είναι αξιοπρόσεκτο το γεγονός ότι σε καμία έκθεση πλην του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, που συνυπολογίζει ένα σοβαρό μέρος των απωλειών, δεν υπάρχει σοβαρή αναφορά για το τεράστιο κύμα ακρίβειας και αισχροκέρδειας που ταλανίζει την ελληνική κοινωνία την τελευταία τριετία και έχει βάλει ανεξίτηλα τη σφραγίδα του στη δραματική υποχώρηση της αγοραστικής δύναμης των μισθών, κατατάσσοντας τη χώρα μας στις τελευταίες θέσεις (βλ. Πίνακα).
Οι αυξήσεις τροφοδοτούν τον πληθωρισμό!
Αντιθέτως, τόσο το ΚΕΠΕ όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος, και βέβαια τα ινστιτούτα των εργοδοτικών οργανώσεων, υπογραμμίζουν ως προτεραιότητα τις χαμηλές αυξήσεις προκειμένου να μην υπάρξουν περαιτέρω πληθωριστικές πιέσεις. «Οι όποιες αυξήσεις με κριτήριο τον πληθωρισμό δεν θα πρέπει να είναι υπερβολικές, καθώς μπορεί να οδηγήσουν σε ανατροφοδότηση του πληθωρισμού και σε ένα σπιράλ αύξησης μεταξύ μισθών και πληθωρισμού» σημειώνει χαρακτηριστικά το ΚΕΠΕ, δίνοντας το σήμα για χαμηλές αυξήσεις. Και αυτό παρά την παραδοχή πως «ο υψηλός πληθωρισμός φαίνεται ότι απορρόφησε πολύ μεγάλο μέρος από τις μισθολογικές αυξήσεις που δόθηκαν, αφού οι μέσοι μισθοί σε πραγματικούς όρους είναι αυξημένοι κατά μόλις 1,6% έναντι ονομαστικών αυξήσεων 5,2%».
Σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση η ΓΣΕΕ, μέσω του ΙΝΕ επισημαίνει ότι τα τελευταία σχεδόν τρία χρόνια η κρίση ακρίβειας και ο ανατροφοδοτούμενος πληθωρισμός έχουν μειώσει σημαντικά την αγοραστική δύναμη των εργαζομένων, κυρίως των αμειβόμενων με τον κατώτατο μισθό, παρά τις διαδοχικές αυξήσεις που δόθηκαν τα τελευταία χρόνια.
Η μείωση της αγοραστικής δύναμης
«Εξακολουθούμε να έχουμε τον όγδοο χαμηλότερο μισθό στην Ε.Ε. ακόμα και μετά την οριακή βελτίωσή του το πρώτο εξάμηνο του 2023. Με αποτέλεσμα ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα να υπολείπεται σε όρους αγοραστικής δύναμης της Ρουμανίας, της Κροατίας, της Λιθουανίας, της Σλοβενίας και της Πολωνίας, ενώ η χώρα μας εμφάνιζε το πέμπτο υψηλότερο ποσοστό εργαζομένων (2022) σε κίνδυνο φτώχειας μεταξύ των κρατών-μελών της Ε.Ε., με την κατάταξή της μάλιστα να επιδεινώνεται συγκριτικά με το 2019!».
Οπως αναφέρει ακόμη το ΙΝΕ, «ο ρυθμός πληθωρισμού τους τελευταίους μήνες στη χώρα μας εμφανίζει, μεσοσταθμικά, αυξητικές τάσεις. Τον Δεκέμβριο του 2023 αυξήθηκε, σε ετήσια βάση, με ρυθμό 3,7% (έναντι 3,4% στο σύνολο της Ε.Ε.-27), προτού περιοριστεί στο 3,2% τον Ιανουάριο του 2024, ποσοστό υψηλότερο κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Παρά τη μεσοσταθμική επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του γενικού επιπέδου τιμών το 2023, το κόστος ζωής συνέχισε να αυξάνεται, διαβρώνοντας το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων και το βιοτικό τους επίπεδο».
Το κατώφλι της φτώχειας
Σύμφωνα με τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί, αύξηση του κατώτατου μισθού το 2024 κατά 128 ευρώ και διαμόρφωση των αποδοχών στα 908 ευρώ ζητεί η ΓΣΕΕ προκειμένου οι αμοιβές των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα να ξεπεράσουν το κατώφλι της φτώχειας (έως 850 ευρώ σήμερα οι καθαρές αποδοχές για 1 στους 2 εργαζόμενους) και να αντιστοιχούν σε ένα στοιχειώδες επίπεδο αξιοπρεπούς διαβίωσης.
Μέσω της πρότασης που έχει επεξεργαστεί το ΙΝΕ/ΓΣΕΕ η Συνομοσπονδία προτείνει σημαντική αύξηση των εισαγωγικών μισθών που ποσοστιαία φτάνει το 16%. Την ώρα που η κυβέρνηση, είτε μέσω της υπουργού Εργασίας Δόμνας Μιχαηλίδου είτε μέσω κύκλων του υπουργείου Οικονομικών, περιορίζει την αύξηση στις κατώτατες αποδοχές για το 2024 μεταξύ 3,5% με 4% που αντιστοιχούν σε έναν νέο κατώτατο μισθό μεταξύ 800 και 810 ευρώ.
Σήμερα οι μεικτές αποδοχές για τον κατώτατο μισθό είναι στα 780 ευρώ και τα καθαρά που παίρνουν οι εργαζόμενοι δεν ξεπερνούν τα 667 ευρώ. Με την πρόταση της κυβέρνησης ο κατώτατος καθαρός μισθός θα διαμορφωθεί λίγο πάνω από τα 700 ευρώ (706), ενώ με την πρόταση της ΓΣΕΕ θα ξεπεράσει τα όρια του 2009 (751 ευρώ) και θα διαμορφωθεί στα 775 ευρώ.
Η πρόταση της ΓΣΕΕ
* Άμεση αύξηση του κατώτατου μισθού στα 908 ευρώ μηνιαίως και επαναφορά του καθορισμού του στον θεσμό της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.
* Αποκατάσταση των προστατευτικών ρυθμίσεων του ατομικού και του συλλογικού εργατικού δικαίου (καθολικότητα ισχύος των όρων των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, πλήρης μετενέργειά τους, αρχή της εύνοιας στη «συρροή» τους και επέκταση της ισχύος τους).
* Άρση θεσμικών και νομοθετικών εμποδίων για την αύξηση της κάλυψης των εργαζομένων από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (άνω του 80% των μισθωτών).
* Ενίσχυση της Επιθεώρησης Εργασίας για αποτελεσματική αντιμετώπιση της εργοδοτικής παραβατικότητας.
* Ρύθμιση και έλεγχος των ευέλικτων και των άτυπων μορφών εργασίας για την προστασία των κατώτατων ορίων αμοιβής και των συνθηκών εργασίας».
