Τη στιγμή που η κυβέρνηση επιχαίρει μιλώντας για υποτιθέμενο χαμηλό κόστος ρεύματος τον Ιανουάριο, μετά το τέλος των οριζόντιων επιδοτήσεων, η πραγματικότητα είναι ότι συνολικά η επιβάρυνση στον λογαριασμό για τα νοικοκυριά έχει αυξηθεί τόσο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα όσο και έναντι του 2021, δηλαδή της περιόδου με σταθερές και αισθητά χαμηλότερες τιμές προ κρίσεων και ρητρών.
Αν και πράγματι υπάρχουν ορισμένα τιμολόγια διαφορετικών αποχρώσεων με τιμή κιλοβατώρας κάτω και από τα 14-14,5 λεπτά, που ήταν στα «χαμηλότερα» του Δεκεμβρίου, ωστόσο δεν έχουν ληφθεί υπόψη οι μεγάλες, μόνιμες -και σίγουρα όχι οι τελευταίες- αυξήσεις στις λεγόμενες ρυθμιζόμενες ή μη ανταγωνιστικές χρεώσεις και ειδικότερα των δικτύων μεταφοράς και διανομής. Πρόκειται για τις χρεώσεις που περιλαμβάνονται σε όλους τους λογαριασμούς ρεύματος, επιβαρύνουν όλους τους καταναλωτές, είναι ίδιες για κάθε πάροχο καθώς εγκρίνονται από τη Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΑΕΥ) ή/και με Υπουργικές Αποφάσεις και αποδίδονται στους αντίστοιχους Διαχειριστές (ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ), δηλαδή δεν είναι προσωρινές, έκτακτες ή... ξενόφερτες, αλλά καθορίζονται εκτός αγοράς και εγκαθίστανται μόνιμα στους λογαριασμούς.
Αγνωστο δε παραμένει τι θα γίνει μελλοντικά και με τις άλλες δύο ρυθμιζόμενες χρεώσεις, τις ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας) και το ΕΤΜΕΑΡ (πρώην τέλος ΑΠΕ).
Ακρίβεια στους λογαριασμούς
Σύμφωνα με μια προκαταρκτική εκτίμηση της πλατφόρμας σύγκρισης τιμών allazorevma, ο Δείκτης Τιμών Ιανουαρίου προβλέπεται ότι θα παρουσιάσει μια αύξηση περίπου 8% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2023, γιατί ενώ οι ανταγωνιστικές χρεώσεις πράγματι μειώθηκαν έναντι του προηγούμενου μήνα κατά περίπου 5,5%, με την κατάργηση της επιδότησης οι ρυθμιζόμενες χρεώσεις αυξήθηκαν κατά 41%. Δηλαδή, η μεγάλη αύξηση των ρυθμιζόμενων χρεώσεων δεν μπόρεσε να αντισταθμίσει την πτώση των ανταγωνιστικών, με αποτέλεσμα ο συνολικός δείκτης του Ιανουαρίου να αυξηθεί στα 239 από τα 221 ευρώ/μεγαβατώρα του Δεκεμβρίου.
Ως προς την πτώση των ανταγωνιστικών χρεώσεων (κιλοβατώρα) εκτιμάται ότι υπήρξε ένας ιδιότυπος ανταγωνισμός: από τη μια η σημαντική μείωση των τιμών της ΔΕΗ (στην οποία συμμετέχει το Δημόσιο) που ανέρχεται σε περίπου 23% και από την άλλη οι εναλλακτικοί πάροχοι αύξησαν σημαντικά τις δικές τους, κατά περίπου 37%.
Προβλέπεται, ωστόσο, ότι η πίεση στις τιμές του ρεύματος στο μέλλον θα ασκείται περισσότερο από την απαιτούμενη αύξηση των ρυθμιζόμενων χρεώσεων. Σήμερα ήδη έχουν αυξηθεί δραματικά οι χρεώσεις για τα δίκτυα, όμως παράλληλα είναι ήδη ελλειμματικοί οι ειδικοί λογαριασμοί για ΥΚΩ και ΕΤΜΕΑΡ και δεν είναι σαφές πώς θα καλυφθεί το κενό και τι θα σημάνει αυτό για την τσέπη των καταναλωτών. Μάλιστα, για τη χρέωση ΥΚΩ, αν και δεν έχει ενεργοποιηθεί, εντούτοις έχει θεσμοθετηθεί αύξηση από το 2022, θεωρώντας ότι «η αντιστάθμιση του κινδύνου από ενεργειακές κρίσεις συνιστά Υπηρεσία Κοινής Ωφέλειας» και οι δαπάνες για την παροχή της επιμερίζονται σε κάθε κατηγορία πελατών.
Δραματική άνοδος των ρυθμιζόμενων χρεώσεων
Θυμίζουμε ότι οι αυξήσεις στις χρεώσεις των δικτύων προέρχονται από την αλλαγή μεθοδολογίας και μοναδιαίων χρεώσεων: αύξηση μοναδιαίας χρέωσης ΑΔΜΗΕ κατά 55% (αύξηση κόστους παρά την κατάργηση χρέωσης ισχύος) και αύξηση χρέωσης ισχύος ΔΕΔΔΗΕ κατά 752% (επίσης αύξηση κόστους παρά τη μείωση της μοναδιαίας χρέωσης, που όμως τώρα χρεώνεται και στο «νυχτερινό»).
Γνώστες της αγοράς υπολογίζουν ότι σε μια μεσαία ετήσια κατανάλωση της τάξης των 5.400 κιλοβατώρων (450 κιλοβατώρες/μήνα) η αύξηση των χρεώσεων υπέρ των δύο Διαχειριστών κυμαίνεται σήμερα, σε σχέση με το 2021, από 55% έως 106% (ανάλογα με το επίπεδο ισχύος κάθε νοικοκυριού - μονοφασικό και τριφασικό, ή 8 και 25 KVA).Με πρόχειρους υπολογισμούς οι αυξήσεις αυτές αναμένεται να στοιχίσουν στους καταναλωτές συνολικά τουλάχιστον 250-300 εκατ. ευρώ.
Με βάση δε το τελευταίο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) που κατέθεσε η κυβέρνηση στην Κομισιόν, το κόστος των δικτύων διανομής και μεταφοράς προβλέπεται ότι θα αυξηθεί στα 28,7 ευρώ το 2030 και στα 32,7 ευρώ το 2050, έναντι 22,5 ευρώ το 2021 (δηλαδή, αύξηση κατά 27,55% και 45,33% το 2030 και το 2050 αντίστοιχα).
Εξάλλου, νέα άνοδο του κόστους ρεύματος εκτιμάται ότι θα φέρει η μηνιαία καταμέτρηση από τον ΔΕΔΔΗΕ που ανακοίνωσε ως... τομή το ΥΠΕΝ πρόσφατα, καθώς θεωρείται έξτρα δαπάνη, που ως συνήθως μετακυλίεται στους καταναλωτές μέσω αύξησης του ρυθμιζόμενου εσόδου του Διαχειριστή.
Σε κάθε περίπτωση, οι λογαριασμοί ρεύματος βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα: Οι τιμές Ιανουαρίου είναι αυξημένες κατά μέσο όρο κατά 50% σε σχέση με τις αντίστοιχες της περιόδου 2020-2021 και η αύξηση των χρεώσεων των Διαχειριστών είναι σημαντική. Με τιμή κιλοβατώρας γύρω στα 14 λεπτά, από περίπου 10 λεπτά στις αρχές του 2020, και δραματική αύξηση των ρυθμιζόμενων χρεώσεων (υπέρ ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ) ένα μέσο νοικοκυριό με κατανάλωση 5.000 κιλοβατώρων υπολογίζεται ότι συνολικά θα επιβαρυνθεί με 250-350 ευρώ/έτος.
