Δίχως να απαντά στις βασικές προκλήσεις εργαζομένων και επιχειρήσεων αναμένεται να δοθεί αύριο στη δημοσιότητα το σχέδιο της κυβέρνησης για την αξιοποίηση των κονδυλίων από το ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης. Πρόκειται για περίπου 31,1 δισ. ευρώ, τα οποία θα εκκινήσουν προς την Ελλάδα -στην καλύτερη περίπτωση- προς το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2021. Η υπόθεση αυτή βασίζεται στην προσδοκία ότι έως το τέλος του έτους θα προκύψει η χρυσή τομή στους κόλπους της Ε.Ε. μετά το βέτο Ουγγαρίας και Πολωνίας στη σύνδεση των εκταμιεύσεων με τους κανόνες του Κράτους Δικαίου και το ελληνικό προσχέδιο των διακοσίων και πλέον σελίδων, το οποίο εστάλη ήδη στην Κομισιόν, θα πάρει πράσινο φως, όπως άλλωστε και το τελικό σχέδιο στις αρχές του 2021.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μία από τις... εμβληματικές μεταρρυθμίσεις του σχεδίου είναι η ιδιωτικοποίηση του ασφαλιστικού συστήματος, η οποία σε κάθε εκδοχή της αναμένεται να στοιχίσει πολλά δισεκατομμύρια στο Ελληνικό Δημόσιο. Ουσιαστικά, τα περίπου 30 δισ.. ευρώ αναμένεται να διοχετευθούν σε νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες δεν έχουν σχέση με μια ουσιαστική απάντηση στην παρούσα κρίση.
Για την ακρίβεια, πρόκειται για μια παραλλαγμένη εκδοχή της έκθεσης της «επιτροπής Πισσαρίδη». Περιλαμβάνει την πρόταση για τον σχεδιασμό των επόμενων ετών με προτάσεις για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που θα μπορούν να καλυφθούν από τα κονδύλια του εν λόγω ταμείου, αλλά και από το νέο ΕΣΠΑ 2021 - 2027, από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, τον αναπτυξιακό νόμο και άλλες πηγές χρηματοδότησης.
Στην τελική του μορφή περιέχει και ειδικό κεφάλαιο με τους άξονες της αναπτυξιακής πολιτικής που θεωρούνται ως προτεραιότητα. Περιλαμβανομένου του πρωτογενούς τομέα της διατροφής, της μεταποιητικής βιομηχανίας, του τουρισμού, των υποδομών και της δημόσιας περιουσίας, της τεχνολογίας και της έξυπνης εξειδίκευσης, των μεταφορών και του πολιτισμού.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι προσχέδιο αυτό δεν προβλέπει ουσιαστικούς μηχανισμούς στήριξης της «ραχοκοκαλιάς» της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Έρχεται δηλαδή σε πλήρη αντίθεση με τα όσα υποσχόταν προεκλογικά η Ν.Δ. περί ενίσχυσης της μεσαίας τάξης.
Φοροελαφρύνσεις στους πλούσιους
Άλλωστε, ιδιαίτερη σπουδή επιδείκνυε η έκθεση Πισσαρίδη για φοροελαφρύνσεις στους λίγους και πλούσιους, σε αντίθεση με τους πολλούς και τα μεσαία και χαμηλότερα εισοδήματα. Ένα από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα έχει να κάνει με τη μείωση του ΕΝΦΙΑ. Το συγκεκριμένο σχέδιο, βάσει του οποίου θα κινηθεί η κυβέρνηση για την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων από το ταμείο ανάκαμψης, προτείνει την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ στις μεγάλες ιδιοκτησίες, του λεγόμενου συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ. Πρόκειται για φόρο ο οποίος επιβάλλεται στα εντός σχεδίου κτίσματα και οικόπεδα αντικειμενικής αξίας άνω των 250.000 ευρώ.
Στις αλλαγές που προτείνονται στη δομή της φορολογίας, η «επιτροπή Πισσαρίδη» τονίζει ότι «οι φόροι στην ακίνητη περιουσία πρέπει να εξορθολογιστούν, να ενοποιηθούν και να περάσουν σε τοπικό επίπεδο. Η κατάργηση του ‘συμπληρωματικού φόρου’ για τους ιδιώτες θα μειώσει τις στρεβλώσεις και θα ενισχύσει την αγορά ακινήτων».
Η έκθεση εστίαζε μόνο στην κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ και, εάν η πρόταση αυτή υιοθετηθεί, οι ελαφρύνσεις που θα προκύψουν για περισσότερους από 500.000 ιδιοκτήτες ακινήτων θα είναι πολύ μεγάλες. Περισσότερο ωφελημένοι θα είναι οι φορολογούμενοι με ακίνητη περιουσία άνω του 1 εκατ. ευρώ, τους οποίους ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ επιβαρύνει με συντελεστές άνω του 1%. Από εκεί και πέρα, θα υπάρχουν κάποιες ελαφρύνσεις σε ακίνητα της μεσαίας τάξης (από 270.000 έως 400.000 ευρώ). Όπως γίνεται αντιληπτό, το σχέδιο Πισσαρίδη αφορά τους λίγους και έχοντες πάρα πολύ μεγάλη ακίνητη περιουσία και σε καμία περίπτωση τους «μικρούς» και «μεσαίους» ιδιοκτήτες, τους οποίους «χάιδευε» προεκλογικά η Ν.Δ.
Οι άξονες
Το ελληνικό προσχέδιο έχει χτιστεί σε τέσσερις πυλώνες, οι οποίοι θα χρηματοδοτηθούν με 16,4 δισ. ευρώ επιχορηγήσεων και 12,7 δισ. ευρώ δανείων. Στο πακέτο των 29,1 δισ. ευρώ έρχονται να προστεθούν και περισσότερα από 2 δισ. ευρώ, τα οποία μέσω του React E.U. θα καλύψουν δράσεις που σχετίζονται με τις επιπτώσεις της πανδημίας.
Το προσχέδιο παρεμβάσεων έχει δομηθεί σε τέσσερις πυλώνες σύμφωνα με πληροφορίες: πράσινη ανάπτυξη, ψηφιακή εποχή, κοινωνική συνοχή και ανταγωνιστικότητα. Μέγα ζήτημα αποτελεί η πρόθεση χρηματοδότησης ιδιωτικών επενδύσεων με τα 12,7 δισ. ευρώ των δανείων σε ποσοστό έως και 50% εφόσον υπάρχει παράλληλα και εξασφαλισμένη τραπεζική χρηματοδότηση ίση με το 30% της επένδυσης.
Τα χρονοδιαγράμματα είναι ασφυκτικά. Τα κεφάλαια θα πρέπει να δεσμευθούν στο σύνολό τους έως το 2023 και να απορροφηθούν έως το τέλος του 2026 μέσω εξάμηνων εκταμιεύσεων, οι οποίες θα συνδέονται με την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων και οροσήμων.
