Έναν αιώνα μετά τη «ματωμένη απεργία» των εργατών στα μεταλλεία της Σερίφου (το 1916), που καθιέρωσε το οκτάωρο εργασίας στις στοές του θανάτου με πέντε δολοφονημένους εργάτες και μισό αιώνα από τότε που η γερμανική δυναστεία των Γκρόμαν -διαχειριστών των μεταλλείων του νησιού (1880-1945)- εγκατέλειψε το λεηλατημένο νησί, έρχονται «επίγονοι» και διεκδικούν περίπου 2.500 στρέμματα γης. Σήμερα, ένα επενδυτικό fund με επικεφαλής τον κύριο Χάρη Καρώνη. Πριν, η γνωστή οικογένεια των Αγγελόπουλων. Έναν αιώνα πριν, η οικογένεια των Βαυαρών Γκρόμαν, που «αγάπησαν» τόσο την Ελλάδα, που έγιναν και συνεργάτες των SS στη γερμανική κατοχή.
Τελευταίο «επεισόδιο» στον πόλεμο αυτό «για την καταπάτηση της δημόσιας γης και υφαρπαγής των περιουσιών των κατοίκων», όπως καταγγέλλει η δημοτική Αρχή, το εξώδικο που απέστειλε τον περασμένο Δεκέμβριο η εταιρεία Μεταλλεία Σερίφου και Σπηλιαζέζης (στο Λαύριο)-Societe des Mines de Seriphos et de Spiliazeza (au Laurium) στον Δήμο Σερίφου, υπογραμμίζοντας με νόημα ότι η εταιρεία απείχε από την πρόσφατη εκλογική διαδικασία και άρα, εμμέσως πλην σαφώς, οφείλει η νέα δημοτική Αρχή να σεβαστεί τις διεκδικήσεις της. Σύσσωμο το προηγούμενο Δημοτικό Συμβούλιο επιχείρησε να αποτρέψει αυτούς τους σχεδιασμούς.
Έργο Τσίλλερ το Διοικητήριο
Ηχηρό αλλά ανεκπλήρωτο το αίτημα να προχωρήσει επιτέλους η δημιουργία ενός υπαίθριου μεταλλευτικού μουσείου στο νησί, στα πρότυπα του Βιομηχανικού Πάρκου του Λαυρίου και σύμφωνα με τις μελέτες του ΕΜΠ. Η δημοπράτηση της ανακαίνισης του Διοικητηρίου των μεταλλείων (έργο σε σχέδια Τσίλλερ) και η ολοκλήρωσή του ως τα τέλη του 2025 από τον Δήμο Σερίφου, οι ετήσιες εκδηλώσεις μνήμης των κατοίκων για τη «ματωμένη απεργία» μαζί με τον αγώνα της δημοτικής Αρχής και τον δικαστικό αγώνα των πολιτών ενάντια σε κάθε καταπατητή δημόσιας περιουσίας δημιουργούν κάποιες ελπίδες.
Ταμπέλες εκεί που η παραχώρηση γης ήταν διαβατήριο δουλειάς
Νοέμβριος 2022. Άνθρωποι της εταιρείας Μεταλλεία Σερίφου και Σπηλιαζέζης (στο Λαύριο)-Societe des Mines de Seriphos et de Spiliazeza (au Laurium) εμφανίζονται στο νησί και τοποθετούν ταμπέλες με την επιγραφή «ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΣΕΡΙΦΟΥ Societe Des Mines De Seriphos Et De Spiliazeza (Au Laurium)» στην ευρύτερη περιοχή του Κουταλά και του Μεγάλου Λιβαδιού, σε εγκαταλειμμένες εγκαταστάσεις των μεταλλείων, κοντά στις σκάλες φόρτωσης, «βάζοντας στο μάτι» κομμάτια γης-φιλέτα, που με τρομοκρατία, απειλές και εκβιασμούς στις αρχές του αιώνα απέσπασαν οι Βαυαροί διαχειριστές και οι προκάτοχοί τους από τους κατοίκους του νησιού για ένα κομμάτι ψωμί στην κυριολεξία. Τότε η «παραχώρηση», και όχι η αγοραπωλησία, της γης ήταν προϋπόθεση για να πιάσει δουλειά στα μεταλλεία ο εργάτης μαζί με την υπόσχεση για καταβολή μερίσματος το οποίο δεν πήρε κανείς.
Τι καταγγέλλει ο δήμος
Τα όρια της σημερινής διεκδίκησης, ασαφή. Στις περιοχές του Κουταλά, του Άσπρου Κάβου, του Μεγάλου Λιβαδιού κ.τ.λ. -κατεξοχήν θέσεις των μεταλλείων- διεκδικούνται αιγιαλός, παραλία, ιδιωτικά οικόπεδα, ελαιώνες, αμπέλια, βοσκοτόπια. Στην περιοχή Μεγάλο Λιβάδι, επίσης σε περίοπτη θέση, τοποθετήθηκαν ταμπέλες της εταιρείας. Στις εισόδους της στοάς που ξεκινά από το Μεγάλο Λιβάδι και οδηγεί στον Καλόγερο οι ταμπέλες αλλάζουν περιεχόμενο και προειδοποιούν «ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΙΝΔΥΝΟΣ. ΜΗΝ ΕΙΣΕΡΧΕΣΤΕ», ξεχνώντας ότι η στοά είναι υπέδαφος, άρα δημόσια περιουσία και όχι ιδιωτική γαία. Τον Φεβρουάριο του 2023 και πάλι εκπρόσωποι της εταιρείας επιχειρούν να οικειοποιηθούν τον δημόσιο δρόμο που οδηγεί στην παραλία του Αβυσαλλού και αποτυπώνουν οικόπεδα στην περιοχή Σκουριές, όπου τα μεταλλεία χρονολογούνται από την αρχαιότητα. Το Μάιο του 2023, μπροστά σε όλα τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, ο ίδιος ο Χ. Καρώνης υποστηρίζει πως δεν αναγνωρίζει τα μονοπάτια γιατί δεν οδηγούν πουθενά και άρα μπορεί να τα κλείσει... Η εταιρεία WeRealize εμφανίζεται ως κτηματομεσίτης που αγοράζει κτήματα και ισχυρίζεται πως αγόρασε τα δικαιώματα εκμετάλλευσης της εταιρείας Μεταλλεία Σερίφου και Σπηλιαζέζης (στο Λαύριο)-Societe des Mines de Seriphos et de Spiliazeza (au Laurium) από την οικογένεια των βιομηχάνων Αγγελόπουλων, χωρίς ποτέ να εμφανιστούν τίτλοι ιδιοκτησίας και συμβόλαια αγοραπωλησίας, όπως καταγγέλλει η δημοτική Αρχή.
Η άρνηση του ΣτΕ και η δωρεά-νομιμοποίηση
Τη δεκαετία του ’90 η οικογένεια των Αγγελόπουλων επιχειρεί να δημιουργήσει έναν νέο οικισμό στην περιοχή του Κουταλά δίπλα στα παλιά μεταλλεία. Το Συμβούλιο της Επικρατείας αρνείται την αδειοδότηση λόγω της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης της περιοχής και της ύπαρξης ενεργού κοιτάσματος προς πιθανή εκμετάλλευση στο μέλλον. Το 2002 ο τότε δήμαρχος του νησιού Ελευθέριος Παλαιός επιχειρεί -χωρίς αποτέλεσμα- να αγοράσει για να ανακαινίσει και να αξιοποιήσει τα γραφεία της εταιρείας. Όμως η μετέπειτα δήμαρχος Αγγελική Συνοδινού (2004), αποδεχόμενη τη «δωρεά» της οικογένειας των Αγγελόπουλων για ανακαίνιση του Διοικητηρίου, «νομιμοποιεί» τα σχέδιά τους για ιδιωτικοποίηση περιουσιών των κατοίκων του νησιού, εφόσον την αποδέχεται ως ιδιοκτήτρια, λέει η σημερινή δημοτική Αρχή. Αρχίζουν νέες δικαστικές διενέξεις με τους κατοίκους, απειλές και εξώσεις. Επανέρχεται κατά περιόδους το σχέδιο - χωρίς συμβόλαια και τίτλους ιδιοκτησίας, όπως καταγγέλλουν οι κάτοικοι.
Ένας κύκλος ιστορίας με καταδίκες στα δικαστήρια
Το 1963 σταματάει κάθε εξορυκτική δραστηριότητα των μεταλλείων στο νησί, η εταιρεία που διαχειριζόταν τα μεταλλεία δηλώνει πτώχευση, οι εργάτες επί τρία χρόνια παραμένουν απλήρωτοι και στις εγκαταστάσεις ξεμένουν μόνο οι φύλακες. Κλείνει ένας κύκλος ιστορίας που αφορά όχι μόνο την οικονομική δραστηριότητα του νησιού, που ξεκίνησε το 1870 από την Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία και εν συνεχεία πέρασε στη γαλλικών συμφερόντων εταιρεία Σέριφος-Σπηλιαζέζα, και το 1884 η διαχείριση εκχωρείται στον Γερμανό Αιμίλιο Γκρόμαν, ο γιος και ο εγγονός του οποίου παραμένουν στην εκμετάλλευση των μεταλλείων έως και την Κατοχή, ώσπου ο τελευταίος φοράει τη στολή των SS, καταδικάζεται από τα ελληνικά δικαστήρια ως δωσίλογος, κατάσχονται οι περιουσίες τους και έτσι μεταφέρουν τις μεταλλευτικές τους δραστηριότητες στη Νότια Αφρική.
Οι υποχθόνιες μέθοδοι των σύγχρονων conquistadores
Του Κωνσταντίνου Ρεβίνθη*
Oλα άρχισαν ξανά τον Νοέμβριο του 2022, οπότε και άνθρωποι της εταιρείας Μεταλλεία Σερίφου και Σπηλιαζέζης (στο Λαύριο)-Societe des Mines de Seriphos et de Spiliazeza (au Laurium) έκαναν την επανεμφάνισή τους έπειτα από αρκετά χρόνια για να τοποθετήσουν ταμπέλες που υποδήλωναν ότι απροσδιόριστες εκτάσεις πλησίον αιγιαλών, δημόσιων χώρων και δημόσιων δρόμων-μονοπατιών τους ανήκουν. Μάλιστα, το θράσος τους ήταν τέτοιο, που ενημέρωσαν και τους λιγοστούς μόνιμους κατοίκους των περιοχών αυτών (Μέγα Λιβάδι, Κουταλάς) ότι η νέα ιδιοκτήτρια εταιρεία ήρθε για να μείνει και να αξιοποιήσει τις εκτάσεις (περίπου 2.500 στρέμματα) που δήθεν της ανήκουν. Και λέω δήθεν, γιατί ακόμα και τώρα που γράφω αυτές τις αράδες δεν έχουν παρουσιαστεί κανένας τίτλος κτήσης και κανένα συμβόλαιο που να αποδεικνύουν κάτι αντίθετο.
Οι σύγχρονοι «κονκισταδόρες», λοιπόν, στην αρχή εμφανίστηκαν επιθετικά ως κατακτητές και στη συνέχεια άλλαξαν μέθοδο, αφού κατάλαβαν ότι βρίσκουν σθεναρή αντίσταση στα σχέδιά τους από την πλειονότητα των ντόπιων κατοίκων. Έγιναν αυλοκόλακες, που ξαφνικά αγάπησαν ανθρώπους που πριν δεν τους ήξεραν και προσπάθησαν να τους εξαγοράσουν. Όπως επιχείρησαν να εξαγοράσουν και την τοπική κοινή γνώμη κάνοντας δωρεές και τάζοντας ακίνητα ως αντάλλαγμα για την έγγραφη αναγνώρισή τους ως ιδιοκτήτες της γης που διεκδικούν. Φυσικά, όπως γίνεται πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, βρίσκονται οι μοντέρνοι «Εφιάλτες» που θα προδώσουν την πατρίδα και τους συντοπίτες τους και για ένα κομμάτι γης θα ξεπουληθούν και θα δεχτούν να ψευδομαρτυρήσουν υπέρ της εταιρείας.
Ωστόσο, το θράσος τους δεν εξαντλήθηκε εκεί, αλλά επιχείρησαν με υποχθόνιο τρόπο να διαμορφώσουν την άποψη της κοινής γνώμης συκοφαντώντας τη δημοτική Αρχή και παίρνοντας το μέρος των πολιτικών αντιπάλων της μέσω ιστοσελίδων τάχα ειδησεογραφικών (Eco-Serifos, Serifosnews κ.τ.λ.), που δημιουργήθηκαν μόλις λίγους μήνες πριν από τις αυτοδιοικητικές εκλογές με σκοπό να διαβάλλουν κατά συρροή και να κατηγορούν τα μέλη της δημοτικής Αρχής και το έργο της παρουσιάζοντας αναίσχυντα ψεύδη και παραποιώντας την πραγματικότητα. Προφανώς, επειδή όλες αυτές οι ψευδείς ειδήσεις καταρρίπτονται πάρα πολύ εύκολα, ο αρθρογράφος και «αμερόληπτος» δημοσιογράφος που ξαφνικά αγάπησε τη Σέριφο προτιμά να μην παρουσιάζει τις ειδήσεις του ενυπόγραφα αλλά ανώνυμα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται…
Επιπροσθέτως, χρησιμοποιούν και εξώδικα με απειλές πως θα σταματήσουν δημόσια έργα επειδή περνούν δήθεν μέσα από ιδιοκτησίες τους χωρίς την άδειά τους και ταυτόχρονα πως θα κλείσουν όλα τα μονοπάτια στις περιοχές που διεκδικούν διότι δεν οδηγούν πουθενά, όπως δήλωσε ενώπιον των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου και πλήθους κόσμου ο ίδιος ο επικεφαλής του fund των επενδυτών κύριος Χάρης Καρώνης!
ΥΓ.: Προσωπικά, λοιπόν, δεσμεύομαι ότι όσο δύναμαι θα αντιστέκομαι σε τέτοιους αίσχιστου είδους επενδυτές που θέλουν να ασελγήσουν πάνω στη Σέριφο στον βωμό του κέρδους τους!
*Ο Κωνσταντίνος Ρεβίνθης είναι δήμαρχος Σερίφου
Η άποψη της εταιρείας WeRealize
Η Εταιρεία Μεταλλείων Σερίφου και Σπηλιαζέζας έχει στην αποκλειστική ιδιοκτησία της έκτασης πλέον των 2.600 στρεμμάτων στη Σέριφο. Η εταιρεία διαθέτει νόμιμα μεταγεγραμμένους τίτλους ιδιοκτησίας που ανατρέχουν από το έτος 1880 και μεταγενέστερα και έχουν επιπλέον αναγνωριστεί ως προς την εγκυρότητά και τη νομιμότητά τους με αποφάσεις ελληνικών δικαστηρίων, ενώ έχει ήδη προβεί σε δήλωση του συνόλου τους στο Ελληνικό Κτηματολόγιο. Η εταιρεία δεν διεκδικεί καμία έκταση από οποιονδήποτε τρίτο στη Σέριφο, ενώ υπερασπίζεται τις ιδιοκτησίες της έναντι κάθε προσβολής με τον προσήκοντα νόμιμο τρόπο. Σημειώνεται πως επί του παρόντος εκκρεμούν δύο μόνο μεμονωμένες περιπτώσεις πρόσφατης αμφισβήτησης των νόμιμων τίτλων της εταιρείας. Οι περιπτώσεις αυτές βασίζουν τη φερόμενη ιδιοκτησία τους σε πρόσφατες χαριστικές πράξεις που στερούνται αντίστοιχα δικαιώματα κυριότητας.
Η εταιρεία δρα πάντα στηρίζοντας τη βιωσιμότητα του νησιού και τις τοπικές υποδομές με σημαντικές επενδύσεις και με τον σχεδιασμό αναπτυξιακών έργων πνοής που θα προσφέρουν στην τοπική οικονομία. Παράλληλα, επιδιώκει την προστασία και ανάδειξη των μεταλλείων και των μνημείων της περιοχής, με σεβασμό στη σημαντική πολιτιστική κληρονομιά και ιστορία του τόπου και στην τοπική κοινωνία.
