Άλλη μια πρωτιά από το τέλος έπιασε η Ελλάδα στις ταχύτητες Διαδικτύου, αυτή τη φορά στις ευρυζωνικές συνδέσεις των επιχειρήσεων, καθώς, σύμφωνα με την πρόσφατη ανακοίνωση της Eurostat, η χώρα μας βρίσκεται στον πάτο των 27 χωρών της Ε.Ε. στις υψηλές ταχύτητες.
Στις γνωστές πολύ κακές επιδόσεις της Ελλάδας στην ταχύτητα των ευρυζωνικών συνδέσεων στα νοικοκυριά έρχεται τώρα να προστεθεί και η τελευταία θέση στις επιχειρήσεις (με τουλάχιστον 10 εργαζόμενους), καθώς, σύμφωνα με τα νέα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Eurostat στις 25/01, μόλις 25,3% διαθέτουν σύνδεση με υψηλή ταχύτητα τουλάχιστον 100Mbps (Megabit ανά δευτερόλεπτο ταχύτητα λήψης - download). Παράλληλα, στο πενιχρό 2,9% φτάνει το ποσοστό εκείνων που διαθέτουν ταχύτητα τουλάχιστον 1Gbps (Gigabit ανά δευτερόλεπτο), που αποτελεί και το μικρότερο ποσοστό στο μερίδιο επιχειρήσεων με συνδέσεις πολύ υψηλών ταχυτήτων μεταξύ των 27 κρατών - μελών. Την Ελλάδα ακολουθούν στις χαμηλές επιδόσεις η Κροατία με μόλις 4,8% των επιχειρήσεων, η Εσθονία με 5,3%, και η Λετονία με 5,8%. Στον αντίποδα, τις υψηλότερες θέσεις καταλαμβάνουν η Δανία, η Πορτογαλία και η Ισπανία, με 29,1%, 22,2% και 21% αντίστοιχα των επιχειρήσεών τους να διαθέτουν υψηλές ταχύτητες τουλάχιστον 1Gbps.
Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα κατακτά την αρνητική πρωτιά και ως προς το ποσοστό επιχειρήσεων με πολύ χαμηλές ταχύτητες, καθώς σχεδόν μία στις τέσσερις ελληνικές επιχειρήσεις (23%) διαθέτει σύνδεση με ταχύτητα κάτω από 30Mbps, το κατώτερο κατώφλι το οποίο μετρά η Eurostat! Την Ελλάδα ακολουθούν στην αρνητική κατάταξη η Ουγγαρία με 17,7% και η Κροατία με 15,2%, ενώ οι καλύτερες επιδόσεις καταγράφονται στη Ρουμανία και τη Σουηδία, με ένα πολύ μικρό ποσοστό, 1,6% και 2,9%, αντίστοιχα, των επιχειρήσεών τους να διαθέτουν χαμηλές ταχύτητες κάτω από 30Mbps!
Τελευταία θέση και στις ταχύτητες των νοικοκυριών
Οι χαμηλές ταχύτητες των επιχειρήσεων ακολουθούν το γνωστό πρόβλημα με τις αντίστοιχες κάκιστες επιδόσεις των σταθερών συνδέσεων των νοικοκυριών. Τα τελευταία, εξάλλου, διαθέσιμα στοιχεία που δημοσιοποίησε τον Αύγουστο του 2022 η Eurostat για τις υψηλές ταχύτητες Διαδικτύου φανερώνουν τη μελανή εικόνα, καταγράφοντας ότι μόλις το 19,8% των ελληνικών νοικοκυριών διέθεταν πρόσβαση σε δίκτυο πολύ υψηλής χωρητικότητας (Very High Capacity Network), δηλαδή σε γρήγορες και αξιόπιστες υπηρεσίες Διαδικτύου. Ποσοστό που είναι και πάλι το μικρότερο στην Ε.Ε.
Την παραπάνω συνθήκη επιβεβαιώνει και η ειδική έκθεση του ΣΕΒ «Η Ελλάδα στην ευρωπαϊκή ψηφιακή δεκαετία» που εξέδωσε μόλις την περασμένη Πέμπτη, καταγράφοντας επίσης τη «χαμηλή -ακόμη- κάλυψη των δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας (VHCN), μεταξύ των οποίων τα δίκτυα οπτικών ινών (28% των νοικοκυριών)». Η έκθεση του ΣΕΒ επισημαίνει ιδιαίτερα το γεγονός ότι «η διείσδυση των ευρυζωνικών συνδέσεων άνω των 100 Mbps είναι χαμηλή τόσο στα νοικοκυριά (1 στα 5 διαθέτει σχετική σύνδεση) όσο και στις επιχειρήσεις (1 στις 4)». Αντιθέτως, βελτιωμένη είναι η εικόνα με τα δίκτυα 5G, με την κάλυψη να έχει φτάσει στο 86%.
Πιο εξειδικευμένα και αναλυτικά στοιχεία διατίθενται από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Δημοσιογραφίας Δεδομένων (EDJNET), το οποίο στη σχετική έρευνα δεδομένων για τις ταχύτητες Διαδικτύου στις ευρωπαϊκές χώρες κατέγραψε για την Ελλάδα μέση ταχύτητα λήψης στα 42,3 Mbps - και μέση ταχύτητα αποστολής τα 8,31 Mbps (δεύτερο τρίμηνο του 2022). Πάλι η χειρότερη θέση στην Ε.Ε., με τις αμέσως επόμενες χειρότερες θέσεις να είναι αυτές της Κύπρου και της Κροατίας, με μέση ταχύτητα 52,2 και 73,5 Mbps αντίστοιχα.
Αξίζει να σημειώσουμε, πως η κατάσταση με την ταχύτητα Διαδικτύου στην Ελλάδα μοιάζει βελτιωμένη συγκριτικά με ό,τι ίσχυε στις αρχές του 2019, αφού, σύμφωνα με την έρευνα του EDJNET, το α' τρίμηνο του 2019 η μέση ταχύτητα ήταν 21 Mbps, συνεπώς στα μέσα του 2022 παρουσίαζε αύξηση 102%.
Πρόσφατα αξιόπιστα στοιχεία για τις ταχύτητες Διαδικτύου διαθέτει και η πύλη δεδομένων της Ookla, της μεγαλύτερης εταιρείας μέτρησης ευρυζωνικών συνδέσεων, η οποία έχει αναπτύξει τον παγκόσμιο δείκτη Speednet, που διενεργεί καθημερινά 18 εκατ. μοναδικούς ελέγχους ανά τον κόσμο. Σύμφωνα με τον δείκτη, τον οποίο μπορεί να μελετήσει κανείς στην ιστοσελίδα speedtest.net, η Ελλάδα βρίσκεται για τον Δεκέμβριο του 2023 στην 97η θέση μεταξύ 178 χωρών, με μέση ταχύτητα λήψης στις σταθερές συνδέσεις τα 49,06 Mpbs και μέση ταχύτητα αποστολής τα 9,21 Mbps.
Στην κινητή τηλεφωνία, από την άλλη, οι ταχύτητες εμφανίζονται μεγαλύτερες, με μέση ταχύτητα λήψης τα 72,03 Mbps και μέση ταχύτητα αποστολής τα 13,73 Mbps.
Στόχος Ε.Ε.: 100 Mbps σε όλα τα σπίτια έως το 2025
Όλα τα παραπάνω στοιχεία για την Ελλάδα είναι ιδιαίτερα σημαντικά υπό το πρίσμα των στόχων συνδεσιμότητας (Gigabit connectivity) που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με το σχέδιο της «Ευρυζωνικής Ευρώπης», μεταξύ άλλων, η πρόσβαση σε δίκτυο τουλάχιστον 100 Mbps αναμένεται σε όλα τα ευρωπαϊκά σπίτια έως το 2025. Ο επόμενος στόχος της Επιτροπής, που καθορίζεται στο πλάνο της «Ψηφιακής Πυξίδας 2030» -τμήμα της στρατηγικής «Ψηφιακή Δεκαετία»-, περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, συνδέσεις τουλάχιστον ενός Gigabit ανά δευτερόλεπτο (Gbps) για όλους έως το 2030.
Καθυστερημένο το μεγαλύτερο έργο υποδομής υπερυψηλής ευρυζωνικότητας
Η υστέρηση της Ελλάδας στην ποιότητα και την ταχύτητα του Διαδικτύου συνδέεται αναπόδραστα με την καθυστέρηση υλοποίησης βασικών υποδομών συνδεσιμότητας. Η περιορισμένη πρόσβαση σε δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας, που περιλαμβάνει και τη χαμηλή κάλυψη δικτύων οπτικών ινών, συνιστά βασική αιτία των τελευταίων θέσεων που καταλαμβάνει η Ελλάδα στην Ευρώπη. Εντούτοις τα έργα υποδομής που απαιτούνται προχωρούν με πολύ αργούς ρυθμούς.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι το περίφημο έργο «Υποδομές Υπερυψηλής Ευρυζωνικότητας Ultra - Fast Broadband» (UFBB), η πρώτη σύμβαση για το οποίο υπεγράφη από την κυβέρνηση της Ν.Δ. με 4 χρόνια καθυστέρηση, ενώ παραμένει εκκρεμής μέχρι σήμερα η υπογραφή μιας ακόμη με τον έτερο ανάδοχο του έργου.
Το «μεγαλύτερο τηλεπικοινωνιακό έργο στη χώρα», όπως το χαρακτήρισε πρόσφατα το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, προβλέπει τη δημιουργία τηλεπικοινωνιακών υποδομών (κατά βάση οπτικών ινών) που θα εξασφαλίζουν τη δυνατότητα υπερυψηλής ταχύτητας Internet σε ημιαστικές και αγροτικές περιοχές που δεν είχαν συμπεριληφθεί στον σχεδιασμό επενδύσεων των ιδιωτών τηλεπικοινωνιακών παρόχων. Επενδύσεις που, πλην τού ότι είναι επικεντρωμένες στα αστικά κέντρα, είναι συνάμα και φειδωλές, γεγονός που καθρεφτίζεται και στη χαμηλή κάλυψη 28% των δικτύων οπτικών ινών, αν και διαφημίζονται πάνω από μια πενταετία.
Το έργο, που έχει τη μορφή ΣΔΙΤ, έχει αρχικό προϋπολογισμό 700 εκατ. ευρώ (870 εκατ. συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), εκ των οποίων τα 300 εκατ. αποτελούν συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη, που καλύπτεται από τα Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο των ΕΣΠΑ. Τα υπόλοιπα θα καλυφθούν από ίδια και δανειακά (από το Ταμείο Ανάκαμψης) κεφάλαια των αναδόχων, που είναι ο ΟΤΕ μέσω της θυγατρικής του Ultrafast OT», και η Terna Fiber, που αποτελεί κοινοπραξία της Tέρνα Ενεργειακής και της Grid Telecom, που συνιστά 100% θυγατρική του ΑΔΜΗΕ (με την οποία έχουν υπογράψει συνεργασία για τη χρήση των δικτύων οπτικών ινών οι άλλοι δύο τηλεπικοινωνιακοί παίκτες, Wind και Vodafone).
Τον Μάιο του 2019 προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός
Παρά την κομβικότητα του έργου για την αναβάθμιση των υποδομών συνδεσιμότητας και τον εκτιμώμενο αντίκτυπο για 830.000 νοικοκυριά και επιχειρήσεις, η κυβέρνηση της Ν.Δ. υπέγραψε τη σύμβαση με τον πρώτο ανάδοχο (ΟΤΕ) μόλις πριν λίγους μήνες, τον Ιούνιο του 2023, κι αυτό παρά το γεγονός ότι ο διαγωνισμός συντάχθηκε και προκηρύχθηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, τον μακρινό Μάιο του 2019, από το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής! Την ίδια στιγμή, και παρά το γεγονός ότι στα μέσα Νοεμβρίου δημοσιεύματα ήθελαν να «πέφτουν» οι υπογραφές και με τον έτερο ανάδοχο, την Terna Fiber, εντούτοις μέχρι σήμερα αυτό παραμένει εκκρεμότητα.
Ο ΟΤΕ, ο οποίος ανακοίνωσε πριν λίγες μέρες ότι τοποθέτησε την πρώτη καμπίνα Fiber to the Home στο πλαίσιο του UFBB στη Δράμα, έχει αναλάβει να αναπτύξει δίκτυο FTTH στις τρεις από τις επτά περιοχές (Lots) του έργου. Ενδεικτικά, στις περιφερειακές ενότητες Ροδόπης, Έβρου, Ξάνθης, Εύβοιας, Ηρακλείου, Ρεθύμνου, Χανίων, Βοιωτίας, Φθιώτιδας, Αν. Αττικής, Δ. Αττικής.
Η Terna Fiber, από την άλλη, έχει αναλάβει τα έργα στις υπόλοιπες τέσσερις περιοχές του έργου. Ενδεικτικά, στις περιφερειακές ενότητες Θεσσαλονίκης, Αχαΐας, Αιτωλοακαρνανίας, Ιωαννίνων, Λάρισας, Κιλκίς, Χαλκιδικής, Λέσβου, Χίου, Κοζάνης, Γρεβενών.
Η περίοδος κατασκευής, όπως έχει προσδιοριστεί από το τεύχος προκήρυξης του έργου, θα διαρκέσει τρία χρόνια, ενώ η διάρκεια της παραχώρησης (περίοδος υπηρεσιών), πριν οι υποδομές μεταφερθούν στο Δημόσιο, είναι είκοσι τρία χρόνια.
Παρέμβαση ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. για την αδικαιολόγητη καθυστερήση
Η καθυστέρηση υλοποίησης των έργων υποδομής υψηλής ευρυζωνικότητας προκάλεσε προ ημερών την κοινοβουλευτική παρέμβαση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., με τον τομεάρχη Ψηφιακής Διακυβέρνησης Γ. Καραμέρο να καταθέτει ερώτηση καταγγέλλοντας ότι «το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης έχει καθυστερήσει αδικαιολόγητα την υλοποίηση έργων Ultra-Fast Broadband (UFBB) για την ανάπτυξη υποδομών υψηλής ευρυζωνικότητας που είχε δρομολογήσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ το 2019». Εκτός της καθυστέρησης, ο Γ. Καραμέρος φέρνει στο προσκήνιο και «το δυσανάλογα ακριβό σε σχέση ποιότητας - τιμής Διαδίκτυο (που) επιβαρύνει μαζί με πλήθος άλλων αγαθών τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς σε συνθήκες υψηλής πληθωριστικής κρίσης».
Για τους παραπάνω λόγους, ο βουλευτής Ανατ. Αττικής ρωτά τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης πώς πρόκειται να αντιμετωπίσει την υστέρηση σε επίπεδο ταχύτητας Διαδικτύου για να προσελκύσει επενδύσεις σε επίπεδο ΤΠΕ που θα αυξήσουν το εγχώριο προϊόν, καθώς και με ποιον τρόπο θα αντιμετωπίσει ενδεχόμενες αυξήσεις τιμών που ενδέχεται να παρατηρηθούν σε υπηρεσίες παροχής Διαδικτύου, οι οποίες κυμαίνονται ήδη σε επίπεδο ανάλογο ευρωπαϊκών κρατών αλλά υστερούν σημαντικά σε ποιότητα.
