Το όργιο αυθαιρεσίας μέσα στον προστατευόμενο μεσαιωνικό οικισμό της Χώρας και ευρύτερα στη Μύκονο περιέγραψε μιλώντας στην κρατική τηλεόραση η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων Δέσποινα Κουτσούμπα.
Η Ελλάδα είναι γεμάτη περιοχές με μεγάλο αρχαιολογικό πλούτο και οι Κυκλάδες είναι από αυτές, όπως είπε. «Όλες οι οικοδομές και κατασκευές που περιλαμβάνουν εκσκαφές ελέγχονται από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, κάνουμε δοκιμαστικές τομές και σωστικές ανασκαφές», είπε η κα Κουτσούμπα. «Μιλάμε για νησιά με μεγάλη πυκνότητα μνημείων, με Χώρες και χωριά που τα περισσότερα είναι κηρυγμένα ως "παραδοσιακά". Η Χώρα της Μυκόνου π.χ. είναι μεσαιωνικός οικισμός, είναι προστατευόμενος, τα περισσότερα κτίσματα είναι πριν το 1830, ανεξαρτήτως αν μετά έχουν μετασκευές». Ελέγχεται επίσης η εικόνα κατασκευών δίπλα σε σημαντικά μνημεία όπως βυζαντινές εκκλησίες, προσέθεσε.
«Αυτά δεν είναι ζήτημα του αρχαιολόγου που τα κάνει, τα προβλέπουν οι νόμοι, ο Αρχαιολογικός Νόμος και οι υπόλοιποι νόμοι, όταν αποφασίσαμε ως κοινωνία ότι προστατεύουμε τις αρχαιότητες και το "χρώμα" παραδοσιακών οικισμών, όπως η Ύδρα, οι Σπέτσες, οι Κυκλάδες. Βάλαμε κάποιους κανόνες». Ειδικά στη Μύκονο, «οι κανόνες δεν αφορούν μόνο την πολιτιστική κληρονομιά. Από το 2005 υπάρχουν ζώνες οικιστικού ελέγχου, για προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, ζώνες αδόμητες για λόγους πολεοδομικούς, όχι αρχαιοτήτων».
«Το βασικό πρόβλημα δεν είναι με τους ανθρώπους που κάνουν αίτηση για κάποιο οικόπεδο. Το μεγάλο πρόβλημα είναι η αυθαιρεσία. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων το 2022 μόνο στη Χώρα της Μυκόνου είχε εκδόσει 18 σήματα διακοπής για εργασίες που εντόπισε να γίνονται μέσα στη Χώρα -που είναι κηρυγμένος παραδοσιακός οικισμός- χωρίς να έχουν πάρει άδεια από την Αρχαιολογική Υπηρεσία», τόνισε η κα Κουτσούμπα. «Στις περισσότερες περιπτώσεις σταμάτησαν οι εργασίες, σε μία το 2023 αναγκαστήκαμε να στείλουμε και άλλο σήμα διακοπής γιατί συνέχισαν».
Ο αρχαιολόγος που έπεσε θύμα ξυλοδαρμού «είχε τεκμηριώσει τέτοιες υποθέσεις αυθαιρεσιών, στο πλαίσιο των υπηρεσιακών του καθηκόντων ... κάποιες έχουν καταλήξει στα δικαστήρια. Ο συνάδελφος Μ.Ψ. ήταν μάρτυρας σε αυτά τα δικαστήρια».
«Ο ξυλοδαρμός δεν ήταν "προσωπικός", μετά πήρε απειλητικό και συκοφαντικό sms και η άλλη συνάδελφος που χειρίζεται θέματα Μυκόνου. Μάλλον υπάρχουν υποθέσεις ή υπόθεση για την οποία κάποιοι ήθελαν συνολικά "να στείλουν μήνυμα" στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, δέρνουν έναν για να φοβηθούν οι υπόλοιποι. Εμείς δεν φοβηθήκαμε και το δείξαμε».
Σε άλλο σημείο η κα Κουτσούμπα υπογράμμισε την σημασία ενός Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, που «θα είναι πολύ καλό για όλους, γιατί θα λέει: εδώ χτίζεις τόσο, εκεί βάζεις τέτοιο πορτοπαράθυρο, κτλ. Άρα, δεν θα επαφίεται ο πολίτης στη σχέση του με κάποια υπηρεσία, θα ξέρει από πριν τι μπορεί να κάνει και τι όχι».
«Το πρόβλημα όμως είναι στην εφαρμογή. Γιατί η Μύκονος έχει Ειδικούς Όρους και τώρα. Και στην "καφέ ζώνη" έχουν υπάρξει χτισμένα, στην αδόμητη. Είναι μεγάλο πρόβλημα. Όπως και το ότι έρχεται το κράτος εκ των υστέρων να νομιμοποιήσει αυθαίρετα, που δεν θα έπρεπε».
