Με κεντρικό σύνθημα «Οι εκπαιδευτικοί διδάσκουν και όταν αγωνίζονται», δάσκαλοι και καθηγητές απάντησαν με τη μαζικότερη πορεία των τελευταίων ετών στην εφαρμογή της ατομικής αξιολόγησης του νόμου Κεραμέως. Το μήνυμα ηχηρό, αλλά η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας κωφεύει. Παρά τα μεγάλα ποσοστά συμμετοχής στην 24ωρη απεργία της περασμένης Τετάρτης, η Νίκη Κεραμέως δεν είδε ούτε τους εκπαιδευτικούς, ούτε τους γονείς, τους μαθητές και τους φοιτητές, ούτε τους καλλιτέχνες που υποστήριξαν τους εκπαιδευτικούς, αλλά μόνο... συνδικαλιστές! «Σαράντα χρόνια τώρα οι συνδικαλιστικές ηγεσίες, και τις ξεχωρίζω από τους εκπαιδευτικούς, δεν θέλουν την αξιολόγηση. Αλλά η κοινωνία το απαιτεί» δήλωσε η υπουργός εκτιμώντας πως υπάρχει μεγάλο χάσμα μεταξύ των εκπαιδευτικών και των συνδικαλιστικών ηγεσιών.
Ωμός εκβιασμός
Το υπουργείο Παιδείας, με σκοπό να επιβάλει την αξιολόγηση, στην οποία αντιδρά η εκπαιδευτική κοινότητα, «μπλόκαρε» τις διαδικασίες μονιμοποίησης των νεοδιόριστων που έχουν συμπληρώσει τη διετή δοκιμαστική υπηρεσία εκβιάζοντάς τους πως αν δεν εφαρμοστεί η αξιολόγηση, θα «παγώσει» τη μονιμοποίησή τους. Την ίδια στιγμή, εξέδωσε εγκύκλιο με απειλές για ποινές και κυρώσεις για όσους εκπαιδευτικούς δεν συμμετάσχουν στις διαδικασίες της αξιολόγησης καταστρατηγώντας το δικαίωμα στην απεργία.
«Είχαμε αντιδράσεις με την αξιολόγηση, πάντα υπάρχουν αντιδράσεις» ανέφερε πριν από λίγες ημέρες η Ν. Κεραμέως, υπενθυμίζοντας ότι και στα δύο προηγούμενα στάδια (την αξιολόγηση της σχολικής μονάδας και τις εθνικές εξετάσεις της ελληνικής Pisa) οι εκπαιδευτικοί είχαν προκηρύξει απεργία-αποχή διαρκείας. «Δυστυχώς» σύμφωνα με την υπουργό Παιδείας, η οποία, ενώ δηλώνει ότι σέβεται στο δικαίωμα στην απεργία, θεωρεί πως η απεργία δεν πρέπει να αμφισβητεί την εφαρμογή του νόμου. Παγκόσμια πρωτοτυπία της Ν. Κεραμέως, η οποία θέλει να υποδείξει στους εκπαιδευτικούς πότε και με ποια αιτήματα πρέπει να απεργούν και όταν δεν συμφωνεί, καταφεύγει στη βιομηχανία των δικαστικών αγωγών.
«Είναι φανερό ότι αυτή που βρίσκεται σε διάσταση από τη βάση των εκπαιδευτικών είναι η υπουργός Παιδείας. Αυτός είναι ο λόγος που καταφεύγει στην τρομοκράτηση των εκπαιδευτικών» δηλώνει στην ΑΥΓΗ ο πρόεδρος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Θανάσης Κικινής και εξηγεί: «Τόσο η πρώτη όσο και η δεύτερη απεργία-αποχή που κάναμε κατά της εσωτερικής-εξωτερικής αξιολόγησης είχε καθολικό χαρακτήρα. Απλώς στη δεύτερη απεργιακή κινητοποίηση μας έσυρε στα δικαστήρια. Ακόμα και η απεργία που κάναμε έξω από το Εφετείο είχε τεράστια συμμετοχή. Οπότε συμπεραίνουμε ότι η βάση των εκπαιδευτικών είναι απόλυτα συντονισμένη με τις ομοσπονδίες. Γι’ αυτό η υπουργός ποντάρει στον φόβο. Δεν είναι τυχαίο ότι ολιγώρησε στη μονιμοποίηση των νεοδιόριστων λέγοντάς τους “ή αξιολογείστε, ή δεν μονιμοποιείστε”, κρατώντας τους σε καθεστώς ομηρίας» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Αξιολόγηση σημαίνει μισθολογική καθήλωση
Σύμφωνα με τους εκπαιδευτικούς, ο νόμος Κεραμέως είναι προβληματικός και πολύ μακριά από την «αναβάθμιση του σχολείου και την ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών», όπως ευαγγελίζεται. Σε άρθρο του ο Μιχάλης Θεοδώρου, διευθυντής στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Φιλιατών, χαρακτηρίζει το σύστημα αξιολόγησης «γραφειοκρατικό και ανεφάρμοστο», το οποίο μέχρι και ο υπουργός Εσωτερικών της ίδιας κυβέρνησης κατήργησε για τους υπαλλήλους του Δημοσίου και το διατήρησε μόνο για τους προϊσταμένους. «Στα σχολεία», προσθέτει ο Μ. Θεοδώρου, «ο αξιολογητής θα πρέπει μέσα στα 45 λεπτά της διδακτικής ώρας να αξιολογήσει τον εκπαιδευτικό σε 60 κριτήρια, δηλαδή 1 κριτήριο σε 45 δευτερόλεπτα!».
Επιπλέον, όποιος εκπαιδευτικός αξιολογηθεί θετικά, θα παίρνει «μόρια» που μπορεί να αξιοποιήσει αν βάλει υποψηφιότητα για στέλεχος εκπαίδευσης. Δηλαδή «το υπουργείο Παιδείας τον “εξαιρετικό” δάσκαλο θα τον βγάζει από την τάξη, που είναι “εξαιρετικός”, για να τον κάνει διευθυντή! Παγκόσμια πρωτοτυπία» παρατηρεί ο M. Θεοδώρου. Αντιθέτως, όποιος εκπαιδευτικός αξιολογηθεί αρνητικά, παρακολουθεί επιμόρφωση από το ΙΕΠ, ενώ αν είναι δόκιμος, δεν μονιμοποιείται.
Πιο συγκεκριμένα, η αξιολόγηση θα αφορά τα εξής πεδία: α) προετοιμασία της διδασκαλίας, β) ετοιμότητα ως προς το γνωστικό́ αντικείμενο, γ) διδακτική́ μεθοδολογία και πρακτικές, δ) παιδαγωγικό́ κλίμα και διαχείριση της τάξης και ε) αναστοχασμός της διδασκαλίας-αυτοαξιολόγηση του εκπαιδευτικού́. Οι δείκτες αυτοί θα ποσοτικοποιούνται και το αποτέλεσμα θα αποτυπώνεται σε μια κλίμακα τεσσάρων βαθμίδων (μη ικανοποιητικό, καλό, πολύ καλό, εξαιρετικό). Η αξιολόγηση θα γίνεται από τρία στελέχη εκπαίδευσης: τον σύμβουλο Εκπαίδευσης Επιστημονικής Ευθύνης, τον σύμβουλο Εκπαίδευσης Παιδαγωγικής Ευθύνης του σχολείου και τον διευθυντή του σχολείου. Θα προγραμματίζεται συνάντηση για την ώρα και την ημέρα, οπότε και οι αξιολογητές θα παρακολουθούν ζωντανά το μάθημα.
Αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται δύο φορές. Πώς μπορεί μέσα από δύο παραστάσεις 45 λεπτών να αποτυπωθεί το έργο του εκπαιδευτικού και το παιδαγωγικό κλίμα μέσα στην τάξη; Πώς μπορεί να συνδεθεί η διδασκαλία με το μαθησιακό αποτέλεσμα σε μια κλίμακα με τόσο μικρό εύρος; Πώς μπορούν να αξιολογηθούν σε μια κλίμακα τεσσάρων βαθμίδων δείκτες πολύ γενικά διατυπωμένοι; Για παράδειγμα, τι σημαίνει «καλά» και «πολύ καλά» στον δείκτη «αποδοχή της διαφορετικότητας;» είναι μερικοί από τους προβληματισμούς των εκπαιδευτικών.
Κερασάκι στην τούρτα, η σύνδεση αξιολόγησης με τη μισθολογική εξέλιξη. Πάρα τους αρχικούς ισχυρισμούς της υπουργού Παιδείας ότι η αξιολόγηση θα έχει βελτιωτική στόχευση και δεν θα έχει τιμωρητικό χαρακτήρα, ο πρωθυπουργός παραδέχθηκε ότι η αξιολόγηση σε ολόκληρο τον δημόσιο τομέα, δηλαδή και στην εκπαίδευση, θα συνδέεται με αυξήσεις στους μισθούς για τους λίγους, προφανώς, που θα αξιολογούνται ως «άριστοι». Ενώ οι υπόλοιποι θα τιμωρούνται με μισθολογική καθήλωση, που σε συνθήκες πληθωρισμού ισοδυναμούν με μείωση μισθού. «Αποκαλύφθηκε έτσι ακόμη ένα ψέμα της κυρίας Κεραμέως» σχολίασε ο Νίκος Φίλης, υπογραμμίζοντας πως η Ν.Δ. δεν απομακρύνθηκε ποτέ από την πολιτική μείωσης του εισοδήματος των εκπαιδευτικών.
Αξιολόγηση «διά πάσαν νόσον»
Οφείλουμε να πούμε το εξής: η αξιολόγηση δεν μπορεί να προβάλλεται σαν το μαγικό ραβδί «διά πάσαν νόσον», που θεραπεύει με αυτόματο τρόπο όλα τα προβλήματα της εκπαίδευσης. «Η αξιολόγηση θα απογειώσει την εκπαίδευση» υποστηρίζει η Ν. Κεραμέως σε μια προσπάθεια να μετακυλίσει τις ευθύνες για τη φθορά του εκπαιδευτικού συστήματος στις πλάτες των εκπαιδευτικών. Θα αξιολογηθούν οι ελλιπείς υποδομές των σχολείων; Τα ασυντήρητα κτήρια, τα ταβάνια που πέφτουν, τα πλημμυρισμένα σχολεία; Οι κρύες αίθουσες; Τα μαθήματα σε κοντέινερ ή ακόμα και μέσα σε εκκλησίες; Θα αξιολογηθούν τα «ταξίδια» των αναπληρωτών σε κάθε γωνιά της Ελλάδας; Η διαμονή τους σε σκηνές και αυτοκίνητα;
Τι βαθμό θα έπαιρνε η Ν. Κεραμέως για τα κενά στα σχολεία, τους 45.000 αναπληρωτές που αναπληρώνουν κάθε χρόνο τον εαυτό τους; Για τους εκπαιδευτικούς που έχουν μετατραπεί σε κυνηγούς χορηγιών για να καλυφθούν τα έξοδα των σχολείων; Για τους 40.000 υποψήφιους που μένουν εκτός ΑΕΙ λόγω του «κόφτη» της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής; Για την επαναφορά της Τράπεζας Θεμάτων; Ρητορικά τα ερωτήματα…
Θέλουν οι εκπαιδευτικοί να αξιολογηθούν;
Οι εκπαιδευτικοί είναι υπέρ ή κατά της αξιολόγησης; Ανατρέχουμε στην απόφαση της 88ης Γενικής Συνέλευσης της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας: «Είμαστε υπέρ ενός συστήματος αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου που θα έχει ως στόχο την αναβάθμιση της εκπαίδευσης, που θα αναγάγει τη σχολική μονάδα σε κύτταρο δημιουργίας και προσφοράς στους μαθητές. Η αξιολογική αποτίμηση που προτείνουμε έχει ως στόχο τη βελτίωση και αναβάθμιση του εκπαιδευτικού έργου, την ενίσχυση και ενθάρρυνση του εκπαιδευτικού και τη στήριξή του. Είναι μια διαδικασία διαρκούς ανατροφοδότησης που μπορεί να συντελεστεί με την ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας και αλληλεγγύης». Ο πρόεδρος της ΔΟΕ Θ. Κικινής, μιλώντας στην ΑΥΓΗ, ξεκαθαρίζει το τοπίο: «Ανεξαρτήτως των θέσεων που μπορεί να εκφράζονται μέσα στον χώρο του συνδικαλιστικού κινήματος, υπάρχουν οι θέσεις της ΔΟΕ για την αξιολόγηση όπως αυτές αποτυπώθηκαν στην απόφαση της 88ης Γενικής Συνέλευσης. Παρ’ όλα αυτά, δεν έγινε καμία διαβούλευση με την υπουργό Παιδείας. Ανέβηκαν όλα σε μια πλατφόρμα και έγιναν νόμος. Δεν υπήρξε καν διάλογος για να καταθέσουμε τις απόψεις μας» είπε.
Είναι γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των εκπαιδευτικών δεν έχει κανέναν λόγο να φοβάται την αξιολόγηση. Γιατί άλλωστε να φοβάται; Εργάζονται χρόνια ολόκληρα είτε ως μόνιμοι είτε ως αναπληρωτές σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, υπό αντίξοες συνθήκες, έχουν επιδοθεί σε έναν ανηλεή αγώνα απόκτησης πτυχίων, μεταπτυχιακών, σεμιναρίων, ξένων γλωσσών που τους έχει μετατρέψει σε «κυνηγούς προσόντων», και μάλιστα κακοπληρωμένους σε σχέση με τα προσόντα και το έργο που προσφέρουν.
Κληθείς να σχολιάσει τη νομοθετική ρύθμιση που κατατέθηκε στη Βουλή τις προηγούμενες ημέρες, με την οποία η Ν. Κεραμέως επίσπευσε τις διαδικασίες για την έναρξη εφαρμογής της ατομικής αξιολόγησης, ο Θ. Κικινής κάνει λόγο για «επιδίωξη με προεκλογικό χαρακτήρα», για να παρουσιάσει δηλαδή ότι τηρεί τις «προεκλογικές της δεσμεύσεις». «Αλλά κι αυτό έγινε με προχειρότητα» επισημαίνει, σημειώνοντας ότι η αξιολόγηση μπορεί να ξεκινά άρον-άρον στις τέσσερις περιοχές στις οποίες έχει ολοκληρωθεί η επιλογή και τοποθέτηση των σχολικών συμβούλων (Βόρειο Αιγαίο, Νότιο Αιγαίο, Πελοπόννησο και Κρήτη), ωστόσο δεν έχουν οριστεί μέχρι σήμερα οι επόπτες Ποιότητας, όπως προβλέπει ο ίδιος ο νόμος Κεραμέως.
