Το e-mail της αλληλεγγύης έγραφε: «Ζητούμε τη βοήθειά σας για να μας φέρετε σε επαφή με Έλληνες λογοτέχνες που νοιάζονται και αγωνιούν για τους ξένους ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες που ζουν χωρίς οικογένεια και χωρίς πατρίδα. Σήμερα στην Κύπρο, αύριο στην Ελλάδα, μεθαύριο άραγε πού; Γιατί, όπως λέει και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος ‘αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα’...».
Αποστολείς, οι μαθητές του Λυκείου Αραδίππου της Λάρνακας, που ζητούσαν τη συνδρομή μας για την έκδοση ενός ημερολογίου 365 σελίδων αφιερωμένο στην οδύσσεια όλων αυτών των συνομηλίκων τους που είναι transit στη Μεγαλόνησο με άγνωστο προορισμό. Είναι παιδιά του πολέμου, παιδιά της φτώχειας, παιδιά κακοποιημένα, χωρίς ανέμελη παιδική ηλικία. Που εγκατέλειψαν τη χώρα τους για να γλιτώσουν, με άγνωστο προορισμό και με το όνειρο άδειο. Οι μαθητές είναι οι ίδιοι εγγόνια προσφύγων από τη κατεχόμενη Κύπρο, είναι πρόσφυγες από την Παλαιστίνη, τον Λίβανο, τη Συρία, που ενσωματώθηκαν στην κυπριακή κοινωνία αφού γνώρισαν τους διωγμούς, τον ρατσισμό και την περιθωριοποίηση. Είναι εξοικειωμένοι με τις λέξεις «προσφυγιά» και «ξένος». Όμως είναι νέοι και αρνούνται να αποδεχθούν ότι συνομήλικοί τους είναι χωρίς οικογένεια, χωρίς πατρίδα και πνίγονται στη Μεσόγειο. Και στην Κύπρο δεν είναι λίγοι. Ξεπερνούν τους 500.
Αν αποκτήσει ενσυναίσθηση η κοινωνία, υπάρχει ελπίδα να γλιτώσει το παιδί. Αν η λέξη «νιώθω» μπει στο λεξιλόγιό μας, μπορεί η λέξη «ξένος» να ξεχαστεί. «Ψυχή» αυτής της πρωτοβουλίας, η φιλόλογος τους η Στεφανία Πάρπα, παιδί πρόσφυγα από την Κερύνεια. Δεν ήταν λίγοι αυτοί που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα για ανθρωπιά και αλληλεγγύη. Για να μπορεί ο Φαϊσάλ, η Σάρα, ο Αχμέτ να ονειρεύονται με ανοιχτά μάτια.
Σκέψεις Κυπρίων μαθητών για το ημερολόγιο
Η πρώτη λέξη
Η λέξη «προσφυγιά» ποτέ δεν ήταν ξένη λέξη για μένα. Αντιθέτως, η πρώτη ελληνική λέξη που έμαθα ήταν «πρόσφυγας». Έτσι με έλεγαν, «πρόσφυγας». Δηλαδή, με λίγα λόγια, ξέρω τι σημαίνει να αφήνεις τα πάντα πίσω ψάχνοντας μια καλύτερη ζωή. Όμως αυτή η πορεία έγινε μέρος του εαυτού μου. Μπορεί η λέξη «πρόσφυγας» να ήταν η πρώτη που έμαθα φεύγοντας από την Παλαιστίνη, αλλά δεν ήταν η τελευταία - ευτυχώς. Έμαθα τι σημαίνει ελευθερία, δικαιοσύνη και ισότητα. Έμαθα ότι τα όνειρα πραγματοποιούνται. Ο Πλάτωνας μου δίδαξε τι είναι δικαιοσύνη. Έγινα φίλος με τον Καβάφη. Ο Ρίτσος μου έδειξε τον δρόμο για τον λυτρωμό. Ανακάλυψα ότι, αν το παιδί είναι η ελπίδα, η τέχνη είναι ο δρόμος αυτής. Είναι όπως το έγραψε η Γώγου: «Απ’ όσα διάβασα, ένα κρατάω καλά... Σημασία έχει να παραμένεις άνθρωπος». Άνθρωποι πολλοί δεν υπάρχουν σήμερα. Αναπνέουμε, αλλά δεν ζούμε. Και γι’ αυτόν τον λόγο επέλεξα να βοηθήσω. Μήπως γλιτώσει άλλος Φαϊσάλ...
Φαϊσάλ Αλαϊντί, μαθητής τμήματος Γ23
Για ένα καλύτερο αύριο
Ζω σε μια ημικατεχόμενη χώρα... Ζω σε μια οικογένεια προσφύγων... Δεν ήταν λίγες οι φορές που καθόμουν με τις ώρες να ακούω μαρτυρίες, ιστορίες και βιώματα που μου εξιστορούσαν η γιαγιά και ο παππούς από τον πόλεμο του 1974. Και οι δυο τους πάντα με τα μάτια βουρκωμένα, νοσταλγούσαν τον τόπο τους, το σπίτι τους, την πατρίδα τους...
Καθημερινά όλοι γινόμαστε μάρτυρες από πρόσφυγες που έρχονται στην πατρίδα μας μαζί με τα παιδιά τους για ένα καλύτερο αύριο. Είμαι ένα κορίτσι 17 ετών, που πλάθω τα όνειρά μου για το νέο ξεκίνημα της ζωής μου. Συχνά αναλογίζομαι πόσα από αυτά τα παιδιά έχουν τα ίδια ή παρόμοια όνειρα, αλλά δεν έχουν τις ίδιες ευνοϊκές συνθήκες για να τα πραγματοποιήσουν. Έχουν άλλες προτεραιότητες, τις οποίες εμείς θεωρούμε δεδομένες.
Με τις σκέψεις αυτές ανέλαβα με χαρά να συμμετάσχω στην έκδοση του ημερολογίου.
Μπράτσα Μιχαέλλα, μαθήτρια του τμήματος Γ21
Δικαίωμα στη ζωή
Όχι, δεν είμαι πρόσφυγας. Όμως αντικρίζω με δέος ασυνόδευτα παιδιά ανάμεσα στο πλήθος που προσπαθεί να εισέλθει στην επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Φαντάζομαι την απόγνωση των γονιών τους, να στείλουν στο άγνωστο τα παιδιά τους με τόσους κινδύνους να ελλοχεύουν. Έχουν κι αυτά, σκέφτομαι, δικαίωμα σε μια όμορφη ζωή, όπως όλα τα παιδιά του κόσμου. Πρέπει να σταθούμε όλοι δίπλα τους, ώστε να τους βοηθήσουμε να ενσωματωθούν σωστά και ομαλά στη δική μας κοινωνία για να μπορούν να έχουν ένα καλύτερο αύριο.
Λευτέρης Παντελή, μαθητής του τμήματος Γ21
Χρέος απέναντι στην απάθεια
Είμαι η Σάρα, 17χρονη μαθήτρια του Λυκείου Αραδίππου «Τάσος Μητσόπουλος», εγγονή πρόσφυγα από την Παλαιστίνη. Ο παππούς μου και οι δικοί του ταξίδεψαν με τα πόδια για βδομάδες ώστε να βρουν καταφύγιο στη Σαουδική Αραβία. Κατέληξαν όμως, όπως και οι πρόσφυγες του σήμερα, να αντιμετωπίζονται ως μίασμα, θύματα της σκληρότητας των γηγενών. Εμείς, με τη σειρά μας, πήραμε τον δρόμο για την Κύπρο. Ούτε η δική μας ζωή είναι εύκολη.
Θα επιμένω όσο ζω ότι είναι απαράδεκτο για έναν «άνθρωπο» του 21ου αιώνα να μένει απαθής μπροστά στα δεινά των συνανθρώπων του. Είναι, λοιπόν, χρέος και ευθύνη για εμάς, τη νέα γενιά, να ξεριζώσουμε το μίσος που τροφοδοτούν τα στερεότυπα της κοινωνίας μας και επιτέλους να πράξουμε. Ελπίζουμε με την προσπάθεια τη δική μας, μαζί με τη συμβολή αγαπημένων επωνύμων, να βοηθήσουμε όλοι μαζί τον πρόσφυγα, τον απανταχού κατατρεγμένο, να συμπαρασταθούμε στον συνάνθρωπο, να σώσουμε το παιδί.
Σάρα Ελ Αλουάνι, μαθήτρια του τμήματος Γ15
Το δάνειο της καλοσύνης
Για γενιές ολόκληρες η οικογένειά μου ταλαιπωρήθηκε από την προσφυγιά. Πρώτα οι μακρινοί μου προπάπποι, που εκδιώχθηκαν το 1922 από τη Μικρά Ασία· μετέπειτα οι παππούδες μου, που ο ‘Αττίλας’ τους ανάγκασε να αφήσουν τα σπίτια τους και να μεταβούν στις ελεύθερες περιοχές το 1974. Συχνά έτυχε να ακούω, όταν κουβέντιαζα μαζί τους για τα παλιά, τις εμπειρίες και τις μνήμες για τη ζωή τους πριν τον διωγμό. Τον πόνο του ξεριζωμού και τις αφόρητες δυσκολίες όταν έπρεπε να ξανασταθούν στα πόδια τους αφού -τελικά- δεν θα επέστρεφαν πίσω.
Ως παιδί, λοιπόν, γεννημένο από προσφυγικό αίμα, αισθάνομαι, έως κάποιον βαθμό, πώς νιώθουν τα προσφυγόπουλα σήμερα. Γι' αυτό θεωρώ χρέος μου να δείξω ανθρωπιά και να τα βοηθήσω όσο μπορώ ανταποδίδοντας την καλοσύνη που άλλοι, παλιότερα, έδειξαν στη δική μου οικογένεια. Κανένα παιδί δεν αξίζει να ασφυκτιά από τη φτώχεια και τη δίνη της προσφυγιάς. Έτσι, αφήνω για λίγο στην άκρη τη μελέτη για να εργαστώ για έναν καλύτερο κόσμο και μια καλύτερη ζωή για όλους.
Γιώργος Γεωργίου, μαθητής του τμήματος Γ21
Στην τάξη μου έχω παιδιά σκυφτά: τη Σάρα, τον Φαϊσάλ, τον Χασίκ...
Της Στεφανία Πάρπα*
«Δεν τον έζησα τον πόλεμο. Μα τον βλέπω κάθε μέρα στα μάτια του πατέρα μου. Κυρίως εκεί, όταν πιάνει να στέκεται στη γραμμή και σηκώνει τις μύτες των ποδιών μήπως δει καλύτερα τη γωνίτσα στον Πενταδάκτυλο που έπαιζε παιδί. Και εκεί, που ζητούσε, μέχρι προσφάτως, από επισκέπτες, να του στέλνουνε φωτογραφίες για να δει την Κερύνεια του. Κάποτε έβλεπε και το σπίτι του σε φωτογραφία. Πάει ένα χρόνος που το γκρέμισαν. Πήγα να τον δω εκείνη τη μέρα και τον βρήκα καρφωμένο σε μια φωτογραφία, με ένα χωράφι και μια ελιά στο βάθος και σε πρώτη προβολή μια πινακίδα «πωλείται οικόπεδο» στα τούρκικα. «Τι κοιτάς;» «Εδώ που ήταν το σπίτι. Τώρα δεν είναι πια.» Εκείνη ήταν η πρώτη φορά που τον είδα να κλαίει. Και η τελευταία που τον είδα να κοιτάει φωτογραφίες.
Δεν τον έζησα τον πόλεμο. Μα τον έβλεπα ένα τριήμερο, κάθε Χριστούγεννα, στα μάτια του παππού και της γιαγιάς. Εκείνοι έμειναν εγκλωβισμένοι στην Κερύνεια τους, μέχρι τις αρχές της χιλιετίας, που πέθαναν. Τριάντα χρόνια εγκλωβισμένοι. Τριάντα χρόνια που τους έβλεπα μόνο τρεις ημέρες τον χρόνο: 24, 25, 26 Δεκεμβρίου. Εκείνες ήταν οι μέρες που, με τη βοήθεια των Ηνωμένων Εθνών, κατέβαιναν στην ελεύθερη Κύπρο, για να περάσουνε μαζί μας τις γιορτές. Δεν ήταν μόνο Χριστούγεννα οι μέρες εκείνες, με τον παππού και τη γιαγιά. Ήταν και Ανάσταση και γενέθλια και ονομαστικές εορτές και των Αγίων Πάντων, μαζί. Σε τρεις ημέρες έφτανε η αγάπη και περίσσευε, μέχρι τις επόμενες 362 που θα συναντιόμασταν ξανά. Δεν πολυμιλάγανε. Να καθόμαστε μαζί τους, ήθελαν. Ο παππούς μάς διάβαζε βιβλία και διόρθωνε την ορθογραφία μας. Η γιαγιά μαγείρευε. Κουβέντα για τη ζωή στην Κερύνεια. Λίγο μετά που πέθανε, τελευταία, η γιαγιά, σε νοσοκομείο της ελεύθερης Λευκωσίας, άνοιξε η γραμμή. Ο πατέρας μου ήθελε να πάμε, να πάρουμε ό,τι απέμεινε στο σπίτι, από αυτούς. Τουρκοκύπριοι γείτονες, που είδαν ελληνοκυπριακές πινακίδες αυτοκινήτου, πλησίασαν. «Η Ευδοκία;» «Πέθανε». Και πιάσαμε να κλαίμε όλοι μαζί. Εκείνοι με τεμενάδες στη μέση του δρόμου κι εμείς όσο πιο βουβά και αθόρυβα, όρθιοι σε μια γωνιά. Δεν σκεφτόμουν τη γιαγιά εκείνη την ώρα. Σκεφτόμουν «τι μας χωρίζει, αλήθεια; Για τον ίδιο άνθρωπο κλαίμε. Για τον ίδιο άνθρωπο λυπόμαστε».
Λοιπόν, δεν τον έζησα τον πόλεμο. Μα απ’ όταν έγινα καθηγήτρια, σε κάθε τάξη, κάθε έτος, έχω πάντα ένα παιδί σκυφτό, που μιλάει σπαστά ελληνικά, γι’ αυτό προτιμά να μην μιλάει. Τον λένε Χατσίκ. Άχμετ. Σάρα. Φαϊσάλ. Από Αρμενία. Παλαιστίνη. Λίβανο. Συρία. Τα διαλείμματα κάνουμε παρέα. Δεν μιλάμε για τη ζωή τους τότε. Δεν θέλουν να μιλάνε γι’ αυτήν. Μιλάμε μόνο για τα όνειρα που δεν τολμούν να κάνουν. Και τσαλακωνόμαστε μαζί, σιγά-σιγά, να μην πονάνε. Και τα γεννάμε παρέα· δειλά, κουλουριασμένα όνειρα στην αρχή, σε εμβρυακή στάση -έτσι όπως έζησαν μια ζωή πριν από εκείνη τη βάρκα που τους έφερε εδώ- όνειρα γίγαντες στη συνέχεια. Ο Χατσίκ σήμερα είναι ηθοποιός. Ο Άχμετ νευρολόγος. Η Σάρα θέλει να γίνει εκπαιδευτικός. Ο Φαϊσάλ, γιατρός.
Δεν ξέρω ποια βαθιά αλήθεια μου έφερε την ιδέα της έκδοσης ενός ημερολογίου με τη στήριξη επωνύμων για τις ανάγκες των ασυνόδευτων παιδιών. Ίσως να θέλησα να το κάνω για το παιδί που υπάρχει μέσα στον πατέρα μου, που ξέμεινε μόνο, χωρίς γονείς και φοβάται. Ή ίσως να θέλησα να δείξω στους μαθητές μου ότι υπάρχουν πολλοί εκεί έξω με ανοιχτή την αγκαλιά τους. Ίσως, πάλι, να είναι το οικουμενικό άδικο που με πνίγει για τη ζωή που στάθηκε σκληρή σ’ αυτά τα παιδιά. Που στάθηκε σκληρή στη μάνα τους, που τους αποχωρίστηκε κλαίγοντας, βάζοντάς τους σε μια βάρκα. Σκέφτομαι ότι, για να ρισκάρει μια μάνα να βάλει το παιδί της ασυνόδευτο σε βάρκα, πάει να πει πως ο κίνδυνος εκεί είναι μεγαλύτερος απ’ αυτόν των κρύων νερών της Μεσογείου. Δεν ξέρω αν είναι όλα μαζί ή και τίποτα. Μα το νιώθω σε κάθε κύτταρό μου ότι είναι κάτι που πρέπει να γίνει.
* Η Στεφανία Πάρπα είναι φιλόλογος του Λυκείου Αραδίππου Λάρνακας, συντονίστρια της πρωτοβουλίας για την έκδοση του ημερολογίου
Λόγια αλληλεγγύης και ελπίδας
Αναζητούνται 365 δηλώσεις αλληλεγγύης, ευαισθητοποίησης, ενσυναίσθησης, αφύπνισης. Όσες και οι ημέρες ενός έτους. Όσες και οι σελίδες του ημερολογίου που ετοιμάζουν οι Κύπριοι μαθητές χωρίς χρονικό προσδιορισμό, γιατί τα βάσανα δυστυχώς των ασυνόδευτων ανηλίκων προσφύγων είναι άχρονα. Η ανταπόκριση των Ελλήνων λογοτεχνών στην πρόσκληση των μαθητών του Λυκείου Αραδίππου της Λάρνακας, πολύ μεγάλη. Πριν πάρουν τον δρόμο για την Κύπρο, οι δηλώσεις κάνουν μια στάση στην ΑΥΓΗ της Κυριακής. Καλοτάξιδες.
Γιάννης Καλπούζος, συγγραφέας
Δώσου στα παιδιά...
«Δώσου στα παιδιά, η μεγαλύτερη ευθύνη στη ζωή.
Μάθε τα:
Ο άνθρωπος είναι μέρος και όχι αφέντης της φύσης.
Να πεθυμούν χωρίς να φυλακίζονται.
Να κυνηγούν με πάθος τα όνειρα που οι ρίζες τους βυθίζονται στην ψυχή.
Να παρατηρούν και να θέτουν ερωτήματα, η αρχή της σοφίας και της ελπίδας».
Νατάσα Μποφίλιου, τραγουδίστρια
Το παιδί είναι η μόνη πατρίδα
«Το παιδί είναι ο μόνος τόπος για να γυρίσει κανείς. Η μόνη πατρίδα. Η μόνη γη. Η μόνη ελπίδα. Δεν αξίζει να αγωνίζεσαι για τίποτα άλλο, παρά μονάχα για το παιδί των ανθρώπων. Κι είναι το μόνο που έχουμε να κάνουμε. Να σώσουμε το παιδί».
Γιάννης Ατζακάς, φιλόλογος-συγγραφέας
Τα παιδιά μπορούν να θάλλουν ως άνθη...
«‘Ούτε χωριό, ούτε σπίτι, ούτε οικογένεια. Ένα συφοριασμένο στρατόπεδο παιδιών ήταν’ μονολόγησε ο Γιάννης... Μια βαθιά απάθεια, σαν μια σπάνια και άγνωστη νόσος, χωρίς συμπτώματα, χωρίς πόνο, αλλά και χωρίς ίαση, πρέπει να είχε προσβάλει τον ίδιο, όπως και τα περισσότερα από τα παιδιά. Το μόνο που ίσως μπορούσε τότε να νιώσει ήταν το αίσθημα μιας ατέλειωτης εγκατάλειψης, μιας περηφάνιας άπειρες φορές πληγωμένης».
(Θολός Βυθός, Άγρα, 2008, σελ. 187)
Τα παιδιά όμως και στα πιο στέρφα και άνυδρα χώματα μπορούν να θάλλουν ως άνθη της αύριον.
Αλκυόνη Παπαδάκη, συγγραφέας
Παιδιά, το φως του Θεού
«Στο βλέμμα των παιδιών είναι καρφωμένο το φως του Θεού. Αυτό το φως θα φωτίζει πάντα νέους ορίζοντες, θα δίνει ελπίδα και θα σηματοδοτεί τα περάσματα της ζωής ακόμα και σε καιρούς που πέφτει πυκνή ομίχλη και σκιάζει τα βήματά μας. Στο χαμόγελο και στο βλέμμα των παιδιών ανατέλλουν όλοι οι ήλιοι του σύμπαντος και μεσουρανούν χρωματίζοντας τα όνειρα και τις προσδοκίες μας».
Γιώργος Μαρκόπουλος, ποιητής
Ασταμάτητα μέσα μου βρέχει
«Φερεϊντούν ονομάζομαι. Στην πατρίδα μου μια αδελφή είχα, την Τζέκιλ, και έναν φίλο, τον Αμπντουλάχ. Ξέσπασε πόλεμος όμως και οι γονείς μου στην Κύπρο με έστειλαν, όπου φτάνοντας σε ένα παλιό σχολείο μας έκλεισαν. Τη μέρα διαβάζουμε, χαιρόμαστε και το βράδυ όλοι κοιμόμαστε εκτός από μένα καθότι, στον ύπνο μου έρχεται η Τζεμιλέ και ο Αμπντουλάχ για να παίζουμε. Δεν μπορώ όμως εγώ. Και γι' αυτό κρυφά κλαίω ξυπνώντας, σαν να βρέχει, ασταμάτητα μέσα μου να βρέχει».
Γιώργος Θεοχάρης, συγγραφέας
Γυμνή στην άκρη της ακτής
«Περιέθαλπτε τη 13χρονη Φατίμα περιμένοντας την Υπηρεσία Ασύλου. Τη βρήκε στην ακτή γυμνούλα, με πρησμένα ποδαράκια, να τρέμει. ‘Τι χρωστάει το παιδάκι και τυραννιέται;’ αναρωτήθηκε. ‘Τα αγαπάει ο Θεός και τα παιδεύει’ είπε η μοναχή που βοηθούσε κι εκείνη. ‘Ζήτα από τον Θεό να μην τα αγαπάει τόσο’, της αποκρίθηκε».
Ρεζά Γκολαμί, Αφγανός πρόσφυγας-συγγραφέας
Δεν φοβάμαι πια την παγωνιά
«Ένα τσουχτερό αεράκι παγώνει το πρόσωπό μου όταν βγαίνω από εκείνο το κοντέινερ που μας φιλοξενούν. Θυμάμαι πριν από δύο χρόνια, που δεν μπορούσα από την παγωνιά να ξεβιδώσω τα λάστιχα ενός αυτοκινήτου όταν δούλευα σ’ εκείνον τον μηχανικό στην Καμπούλ. Τα χέρια μου ήταν μαυρισμένα από λάδια, τα ακουμπούσα στο πρόσωπό μου για να το ζεστάνω. Όταν κοιτάχτηκα στον καθρέφτη, τρόμαξα, τα βρόμικα λάδια είχαν καλύψει όλο το πρόσωπό μου. Έχω μεγαλώσει τώρα και δεν φοβάμαι πια την παγωνιά. Έχω μάθει να γράφω, να διαβάζω ιστορίες και παραμύθια, να παίζω με τους φίλους μου στο σχολείο. Πηγαίνω στην τάξη και η κυρία δασκάλα μας περιμένει με ένα όμορφο χαμόγελο, δεν με μαλώνουν πια. Είναι τόσο όμορφο! Όταν μεγαλώσω θέλω κι εγώ να γίνω δάσκαλος και να μην μένω σ’ αυτό το κοντέινερ».
Ειρήνη Δερμιτζάκη, συγγραφέας
Άκου τη δική σου φωνή
«Κάποτε θα έρθουν να σου πουν ότι δεν μπορείς να τα καταφέρεις. Ότι δεν είσαι καλός. Ότι πρέπει να κάνεις αυτό που θέλουν οι μεγάλοι. Ότι εκείνοι ξέρουν καλύτερα. Θα σου μιλήσουνε για ‘πρέπει’. Θα σου πούνε ‘όχι’ και ‘μη’. Ό,τι κι αν σου λένε, εσύ πρώτα να ακούς τη δική σου, μοναδική φωνή».
Νίκη Τρουλλινού, συγγραφέας
Θα γυρίσει ο καιρός, προσφυγάκι
«Θα γυρίσει ο καιρός, μικρό μου προσφυγάκι.
Θα λάμψουν τα μάτια σου. Θα γελάσουν τα χείλη σου.
Τα χέρια σου άλλα παιδιά θα αγκαλιάσουν.
Τα πόδια σου στη γη θα περπατήσουν, πολιτείες θα διαβούν.
Θα τραγουδήσεις και θα χορέψεις. Βιβλία θα γράψεις.
Δικός σου ο κόσμος, προσφυγάκι. Δικός σου όλος.
Έτσι το θέλει η Ιστορία»
Γιώργος Βέης, πρέσβης ε.τ., ποιητής
Ο θετικός στοχασμός της ύπαρξης
«Δεν είναι εντέλει ασυνόδευτοι όλοι αυτοί ανήλικοι που φτάνουν εκόντες άκοντες εδώ, θύματα κι αυτοί των τραγικών αναταραχών στις χώρες καταγωγής τους. Τους συνοδεύουν η έγνοια, η φροντίδα και η αγωνία μαζί όσων ακόμη η ευαισθησία τους επιζεί, όσων ακόμη ο θετικός στοχασμός και η ανάλογη πράξη χαρακτηρίζουν την ύπαρξή τους».
Αννίτα Δημητρίου, πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κύπρου
Ας κοιτάνε τα άστρα
«Τον νου μας στα παιδιά! Αφουγκραζόμαστε τα όνειρά τους, σεβόμαστε τα θέλω τους, ενδυναμώνουμε την προσπάθειά τους, τροφοδοτούμε τους στόχους τους, μαθαίνουμε απ’ την ειλικρίνειά τους. Τα ενθαρρύνουμε να τολμούν, να χαράζουν δρόμους, να κοιτάνε στ’ άστρα... Κι αν πέσουν, φροντίζουμε να είμαστε δίπλα τους. Γιατί αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα!»
Μαίρη Κόντζογλου-Τσιαχτσίρη
Το παιδί είναι η ελπίδα
Ο Ηρώδης... ο πόλεμος
Το γαϊδουράκι... η βάρκα
Η φάτνη... η φιλοξενία
Οι βοσκοί... οι κάτοικοι του τόπου
Οι τρεις μάγοι... οι υποσχέσεις
Η μάνα... και η μάνα
Το παιδί... και το παιδί
Η ελπίδα... και η ελπίδα
Τι αλλάζει αλήθεια και δεν το βλέπουμε;
