Δουλεύουν δίπλα - δίπλα, εκτελούν τα ίδια καθήκοντα, υπογράφουν όλοι/ες για λογαριασμό της Εθνικής Ασφαλιστικής, όμως κάποιοι κάθονται σφιχτά δεμένοι στο πίσω κάθισμα: πληρώνονται πολύ λιγότερο, δεν έχουν δυνατότητα ανέλιξης, στερούνται βασικά επιδόματα και κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή να δουν την πόρτα της εξόδου από τρίτες εταιρείες, οι οποίες δεν έχουν την παραμικρή ιδέα για τη δουλειά τους.
«Για να πάρω κανονική άδεια θα ενημερώσω τον προϊστάμενό μου, αλλά θα πρέπει και να συμπληρώσω ένα παρουσιολόγιο της ICAP. Για εμένα, πέρα από αυτό το παρουσιολόγιο και το χαρτί μισθοδοσίας, δεν υπάρχει η ICAP, στην καθημερινότητά μας την έχουμε αποβάλει και στην υπογραφή και το μέιλ μας γράφει ‘Εθνική Ασφαλιστική’» λέει στην ΑΥΓΗ η Εύη Κουκουλέτσου.
Είναι μία από τους περίπου 230 εργαζόμενους, σε σύνολο 650, της Εθνικής Ασφαλιστικής που εργάζονται μέσω εταιρειών ενοικίασης, κυρίως μέσω της ICAP και της Action Line.
Δουλεύει εδώ και 15 χρόνια στην Εθνική Ασφαλιστική υπό αυτό το καθεστώς, πλέον έχει σύμβαση αορίστου χρόνου με την ICAP, αλλά υπάρχουν συνάδελφοί της που βιώνουν διαρκώς την ανασφάλεια των τρίμηνων ή εξάμηνων συμβάσεων.
Έχει περάσει από τα αυτοκίνητα, μετά στον κλάδο ζωής και τώρα στον κλάδο πυρός. Σε κάθε πόστο οι αρμοδιότητές της είναι όπως ακριβώς «αν ήμουν μόνιμη υπάλληλος, στέλνουμε κανονικά σε πελάτες και ασφαλιστές, δεν έχει καμία διαφορά το έργο από αυτό του τακτικού προσωπικού και γι’ αυτό όλοι οι συνάδελφοι, αλλά και οι προϊστάμενοι αναγνωρίζουν τη δουλειά μας».
Η μισθολογική διαφορά με τους μόνιμους είναι μεγάλη, εξηγεί. «Οι ενοικιαζόμενες δεν έχουμε επιδόματα (γάμου, παιδιών), δεν έχουμε τα δώρα για τα παιδιά ούτε τα tickets που δίνουν στους μόνιμους υπαλλήλους, δεν αναγνωρίζεται πτυχίο και μεταπτυχιακό από την ICAP ούτε τα πτυχία αγγλικών, δεν υπάρχει δυνατότητα εξέλιξης και ανέλιξης, όσα χρόνια και να μείνουμε θα κάνουμε την ίδια δουλειά».
Ο μέσος μεικτός μισθός των ενοικιαζόμενων στην Εθνική Ασφαλιστική, δηλαδή του 1/3 του συνολικού προσωπικού, μόλις που φτάνει τα 1.000 ευρώ για τους εργαζόμενους στις κεντρικές υπηρεσίες και τα 750 ευρώ για τους «οκτάωρους» εργαζόμενους στο τηλεφωνικό κέντρο.
Στον κλάδο των αυτοκινήτων, τονίζει η εργαζόμενη, δουλεύουν κατεξοχήν «τα ‘παιδιά’ της ICAP. Αν μία ημέρα αποφασίσουν να μην δουλέψουν, δεν θα βγαίνουν οι αποζημιώσεις των αυτοκινήτων».
Η Εύη «ξέρει» την Εθνική Ασφαλιστική από... 5 χρόνων καθώς εκεί δούλευε και η μητέρα της. Γι’ αυτό η πικρία της είναι ακόμα πιο έντονη. «Νιώθουμε απογοήτευση γιατί δεν αναγνωρίζει αυτό που κάνουμε, αγαπάμε την εταιρεία αλλά δεν υπάρχει ένα κίνητρο να θες να πας στη δουλειά σου και να κάνεις κάτι διαφορετικό. Αν και έχουμε συμβιβαστεί με την κατάσταση, όταν μας δίνεται η ευκαιρία (π.χ. σε μια απεργία), διεκδικούμε όπως μπορούμε κάτι καλύτερο για τους ενοικιαζόμενους».
Στις 3 και 4 Ιανουαρίου οι ενοικιαζόμενοι, από κοινού με το μόνιμο προσωπικό, πραγματοποίησαν απεργία με σχεδόν καθολική συμμετοχή με βασικό αίτημα τις αυξήσεις των αποδοχών τους.
Ο Σύλλογος Υπαλλήλων της Εθνικής Ασφαλιστικής είναι το μόνο σωματείο στον χρηματοπιστωτικό κλάδο το οποίο, ύστερα από αλλαγή του καταστατικού του, έχει εγγράψει ως μέλη του και τους εργαζόμενους μέσω τρίτων (εργολαβικών) εταιρειών.
«Δεν αντέχουν πάνω από δυο - τρία χρόνια»
«Το τελευταίο διάστημα έχει βρεθεί νέα, ακόμα χειρότερη, φόρμουλα πρόσληψης ενοικιαζόμενων, η ‘flexible capacity’: η Deloitte ή η Intrasoft δίνουν στους εργαζόμενους ένα συγκεκριμένο έργο στην Εθνική Ασφαλιστική, πρόκειται για 30 περίπου άτομα, προσωπικό μηχανογράφησης. Για κάθε 100 ευρώ που πληρώνει η Εθνική στους εργολάβους, μόλις τα 30 πάνε στον εργαζόμενο» αναφέρει στην ΑΥΓΗ ο Γιάννης Πετσαλάκης, πρόεδρος του Συλλόγου.
Για τους περισσότερους ενοικιαζόμενους η Εθνική Ασφαλιστική δίνει 6% προμήθεια, ενώ πληρώνει και 24% ΦΠΑ. Αυτό που κερδίζει η Εθνική Ασφαλιστική είναι ότι εμφανίζεται να έχει λιγότερο προσωπικό και μειωμένο μισθολογικό κόστος (μικρότερο head count).
«Αν, μάλιστα, με την εθελούσια έξοδο που προτείνει η εργοδοσία (το πρόγραμμα θα ‘τρέξει’ από τη Δευτέρα 10.1) φύγουν 100 - 150 συνάδελφοι, οι ενοικιαζόμενοι πλέον θα φτάσουν να αποτελούν το μισό προσωπικό της εταιρείας» εκτιμά ο Γ. Πετσαλάκης.
Στη χειρότερη μοίρα είναι οι περίπου 40 ενοικιαζόμενοι στο τηλεφωνικό κέντρο: «Οι βάρδιες είναι εναλλασσόμενες, οι συνάδελφοι είναι επί 5 ώρες (ή 6, 7 και 8) στο ακουστικό για 550 ευρώ και ζητάνε άδεια για να πάνε στην τουαλέτα. Δύσκολα κάποιος αντέχει για πάνω από 2-3 χρόνια εκεί. Κάθε φορά που διαμαρτυρόμαστε για τις συνθήκες, η διοίκηση (και η ICAP) απειλεί να δώσει το τηλεφωνικό κέντρο εργολαβία απολύοντας το προσωπικό».
Η Εθνική Ασφαλιστική αρνείται να δεσμευτεί εκ νέου για απαγόρευση ομαδικών απολύσεων για οικονομοτεχνικούς και λόγους αναδιάρθρωσης, όπως προέβλεπε η σύμβαση που έληξε στις 31.12.21.
Η πρόσφατη 48ωρη απεργία είχε επίσης αίτημα τις αυξήσεις μισθών για τους εργαζόμενους με ελαστικές μορφές εργασίας που κάνουν την ίδια ακριβώς δουλειά με τους υπόλοιπους.
Αλλά αφορά όλη την κοινωνία: Αν μια εταιρεία όπως η Εθνική Ασφαλιστική (τα καθαρά κέρδη στο πρώτο εννεάμηνο του 2021 ανήλθαν σε 63,1 εκατ. ευρώ, έναντι 42,6 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2020) αρνείται να υπογράψει διετή Συλλογική Σύμβαση Εργασίας με πρόβλεψη για λογικές αυξήσεις (3% ζητούν οι εργαζόμενοι ενώ ο πληθωρισμός «τρέχει» με 5%), ας φανταστούμε ποια είναι η εικόνα σε μια αγορά εργασίας πλήρως απορρυθμισμένη και διαλυμένη από τις συνέπειες της πανδημίας και τις κυβερνητικές αντι-μεταρρυθμίσεις (νόμος Χατζηδάκη).
«Για την ICAP είμαστε απλώς αριθμοί»
Το πρόβλημα ανέδειξε με τον δικαστικό της αγώνα η πρώην εργαζόμενη Μαρία Γουλή, που έφτασε μέχρι τον Άρειο Πάγο, όπως λέει στην ΑΥΓΗ της Κυριακής
Η Εθνική Ασφαλιστική δεν αποτελεί εξαίρεση. Το φαινόμενο των εργολαβικών και των ενοικιαζόμενων τείνει να λάβει μεγάλες διαστάσεις στον τραπεζικό κλάδο και όχι μόνο, ενώ η κυβέρνηση Μητσοτάκη μόλις ανέλαβε την εξουσία (2019) ξήλωσε το μέτρο στοιχειώδους προστασίας αυτών των εργαζομένων: το άρθρο 9 του Νόμου 4554/2018, για τη «συνευθύνη», με το οποίο είχε τεθεί φραγμός στην καταχρηστική επίκληση των εργολαβιών με σκοπό την αποφυγή εργοδοτικών υποχρεώσεων και την καταστρατήγηση των εργατικών δικαιωμάτων.
Η Μαρία Γουλή, εργαζόμενη στην Εθνική Ασφαλιστική μέσω της ICAP, όταν απολύθηκε το 2014, αποφάσισε να φτάσει στη Δικαιοσύνη για να καταδείξει το φαινόμενο των εικονικών εργολαβιών.
«Το έκανα κυρίως για τους υπόλοιπους, για τα παιδιά που μένουν πίσω (αφού εγώ δεν πρόκειται να επιστρέψω στην εταιρεία), αυτούς δηλαδή που κάνουν όλη τη δουλειά για να βάζουν οι μόνιμοι απλά μια υπογραφή. Η ICAP μας έχει σαν νούμερα στα κιτάπια της και δεν ξέρει καν πώς δουλεύουμε, κατευθυντήριες γραμμές παίρνουμε μόνο από την Εθνική Ασφαλιστική» δηλώνει στην ΑΥΓΗ.
Μέχρι στιγμής η μάχη της Μ. Γουλή έχει δικαιωθεί. Στις 7 Ιανουαρίου 2020 το Εφετείο Αθηνών εξέδωσε την πρώτη τελεσίδικη απόφαση που κρίνει το καθεστώς εργασίας των «ενοικιαζόμενων» αναγνωρίζοντας ότι η ICAP σύναψε με την Εθνική Ασφαλιστική «σύμβαση έργου», η οποία στην πραγματικότητα ήταν σύμβαση δανεισμού εργαζομένων. Ότι δηλαδή οι υπάλληλοι αυτοί (μέσω ICAP) είχαν αντίστοιχα καθήκοντα και ίδιες συνθήκες εργασίας με το τακτικό προσωπικό της Εθνικής και επομένως δεν υπήρχε λόγος διαφοροποίησης στους όρους εργασίας τους.
Το δικαστήριο υποχρέωσε την Εθνική Ασφαλιστική να καταβάλει στην εργαζόμενη 8.951,93 ευρώ νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής. Ποσό που ισούται με τα χρήματα που η εργαζόμενη θα λάμβανε αν ήταν τακτική υπάλληλος του κανονικού της εργοδότη (Εθνική Ασφαλιστική) και όχι (δήθεν) ενοικιαζόμενη.
Η ιστορική ευθύνη του Αρείου Πάγου
Το Εφετείο αναγνώρισε επί της ουσίας ότι η Μ. Γουλή, όπως χιλιάδες ακόμα ενοικιαζόμενοι, εργαζόταν στις εγκαταστάσεις της (εκάστοτε) εταιρείας που κάνει χρήση των υπηρεσιών της, αλλά τυπικά και μόνο εθεωρείτο υπάλληλος άλλης εταιρείας (της ICAP), στο πλαίσιο μιας σύμβασης εργολαβίας που οι δύο εταιρείες έχουν συνάψει μεταξύ τους.
Η Εθνική Ασφαλιστική έχει κάνει αίτηση αναίρεσης της ιστορικής αυτής απόφασης στον Άρειο Πάγο, του οποίου η ετυμηγορία αναμένεται την άνοιξη του 2022 (η εκδίκαση ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2021). Αν απορριφθεί η αίτηση της εταιρείας, ανοίγει ο δρόμος για μαζικές αγωγές ενοικιαζόμενων εργαζομένων (στον τραπεζικό κλάδο, στις τηλεπικοινωνίες και αλλού) που θα κερδίσουν δικαστικά την αναγνώριση της εργασιακής τους πραγματικότητας. Ότι, δηλαδή, καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες των έμμεσων εργοδοτών τους. Και ότι η εικονική εργολαβία δεν μπορεί να συγκαλύψει πως το διευθυντικό δικαίωμα το ασκεί αυτός ο εργοδότης και όχι η εργολαβική εταιρεία (όπως η ICAP), η οποία λειτουργεί απλά ως μεσάζοντας.
Μέχρι τότε οι ενοικιαζόμενοι της Εθνικής Ασφαλιστικής έχουν σημαντικούς λόγους να αγωνιούν καθώς η δρομολογημένη πώληση της εταιρείας στο αμερικανικό κερδοσκοπικό fund CVC Capital Partners’ Fund VII καθιστά ακόμα πιο αβέβαιο το μέλλον τους.
Καραμπινάτη σύγκρουση συμφερόντων και κάθετο μονοπώλιο
Η εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής ήρθε το περασμένο φθινόπωρο ξανά στην επιφάνεια, επειδή λίγους μόλις μήνες μετά το συγκεκριμένο deal (και ενώ η CVC προαλειφόταν ως μεγαλομέτοχος και της ΔΕΗ) το κερδοσκοπικό fund προσέλαβε σαν Investors Relation Manager την κόρη του πρωθυπουργού Σοφία στα κεντρικά γραφεία του στο Λονδίνο.
Σύμφωνα με τον Γ. Πετσαλάκη, οι εργαζόμενοι αντιτίθενται στην πώληση «γιατί δεν θεωρούμε ότι ένα fund με ορίζοντα επένδυσης, σύμφωνα με τον ίδιο, 5-7 ετών μπορεί να βοηθήσει μια ασφαλιστική εταιρεία που έχει εκ της ιδιότητάς της πολύ μακροχρόνιο ορίζοντα, με συμβόλαια 30 ετών. Άρα, σε λίγα χρόνια θα μας ξαναπουλήσουν».
Από την ημέρα που πάρθηκε η απόφαση της Εθνικής Τράπεζας να πουλήσει το 90,01% του μετοχικού κεφαλαίου της Ασφαλιστικής (τον Μάρτιο του 2021) δεν έχει γίνει επί της ουσίας τίποτα, καθώς εκκρεμεί η επίσημη αίτηση προς την Τράπεζα της Ελλάδος και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού (DGCom).
Ηδη έχουν υπάρξει καταγγελίες ελληνικών ασφαλιστικών εταιρειών, νοσηλευτικών ιδρυμάτων, αλλά και του Συλλόγου Εργαζομένων, που επισημαίνουν ότι με την εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής η CVC γίνεται ταυτόχρονα ο μεγαλύτερος πάροχος και αγοραστής υπηρεσιών Υγείας-περίθαλψης καθώς: η Εθνική Ασφαλιστική έχει ηγετική θέση στην ελληνική αγορά ασφαλειών ζωής-υγείας και είναι ο μεγαλύτερος «πελάτης» των ιδιωτικών κλινικών και νοσηλευτηρίων, την ώρα που η CVC ελέγχει ήδη πολλά ιδιωτικά νοσοκομεία («Metropolitan», "Υγεία", "Μητέρα", "Ιασώ General", "Λητώ", «Creta InterClinic»).
Εάν η Εθνική Ασφαλιστική ενταχθεί στον όμιλο της CVC, θα στραφεί προφανώς κατά προτίμηση στις εξαγορασθείσες από το ίδιο fund νοσηλευτικές μονάδες για τη σύναψη συμβάσεων συνεργασίας, με αποτέλεσμα να νοθευτεί ο ανταγωνισμός.
Η κριτική προς τη διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας εστιάζεται επίσης και στην (σκανδαλωδώς χαμηλή) αποτίμηση που έχει γίνει από την ελεγκτική εταιρεία PriceWarerHouse Coopers (PWC), που αποτέλεσε ταυτόχρονα ορκωτό λογιστή του πωλητή (Εθνική Τράπεζα) και σύμβουλο του αγοραστή (CVC).
Μια εταιρεία με πάνω από 1,2 δισ. ευρώ ίδια κεφάλαια, πάνω από 3,7 δισ. επενδεδυμένα κεφάλαια, πάνω από 500 εκατομμύρια ρευστότητα και πάνω από 500 εκατομμύρια ευρώ κερδοφορία την τελευταία επταετία αποτιμήθηκε στη συμφωνία με τη CVC μόλις στα 500 εκατομμύρια ευρώ για το 100% των μετοχών της, και αυτό υπό αιρέσεις!
Εφόσον πλέον η χώρα μας δεν βρίσκεται κάτω από την ασφυκτική πίεση των μνημονιακών δεσμεύσεων (που περιελάμβαναν την πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής), η εξαγορά της εταιρείας μοιάζει εντελώς αχρείαστη και επιζήμια. Η κυβέρνηση, ωστόσο, συνένοχος στην εκχώρηση της εταιρείας, αδιαφορεί για το μέλλον εργαζόμενων και ασφαλισμένων.
