Ακόμη ένα «μαύρο» νομοσχέδιο φέρνει καταμεσής του θέρους η υπουργός Παιδείας, το οποίο θα έρθει σαν θύελλα να σαρώσει τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών, να μετατρέψει τα σχολεία σε «επιχειρήσεις» και να δημιουργήσει μια σχέση υποτέλειας και εξάρτησης μεταξύ εκπαιδευτικών και διευθυντών σχολικών μονάδων, ισοπεδώνοντας το παιδαγωγικό κλίμα και υπονομεύοντας το δημόσιο σχολείο.
Αξιολόγηση σε κλίμακα
Σύμφωνα με όσα έχει ανακοινώσει η υπουργός Παιδείας, το νομοσχέδιο θα κινείται σε τέσσερις βασικούς άξονες: τη μεγαλύτερη αυτονομία της σχολικής μονάδας και την ενίσχυση του ρόλου του διευθυντή, την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών «με καθαρά βελτιωτικό, μη τιμωρητικό χαρακτήρα», την ίδρυση θέσεων στελεχών εκπαίδευσης που θα συμβάλουν στην επιμόρφωση και την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και την εκκλησιαστική εκπαίδευση, η οποία «θα ενισχύσει την παρεχόμενη εκπαίδευση στους υποψηφίους κληρικούς». Ωστόσο, περισσότερες λεπτομέρειες θα διευκρινιστούν μέσα στην εβδομάδα, όταν το νομοσχέδιο θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση.
Σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, θα γίνεται σε δύο φάσεις. Συγκεκριμένα, ο σύμβουλος εκπαίδευσης και ο διευθυντής της σχολικής μονάδας θα αξιολογούν τη διδακτική επάρκεια και το παιδαγωγικό κλίμα της τάξης ανά τέσσερα έτη, ενώ ανά δύο έτη θα εξετάζουν την υπηρεσιακή συνέπεια και την επάρκεια των εκπαιδευτικών. Σε αυτό το πλαίσιο, προβλέπονται 800 θέσεις συμβούλων εκπαίδευσης, ενώ αυξάνονται και οι θητείες των στελεχών εκπαίδευσης στα τέσσερα χρόνια.
Επιπλέον, η αξιολόγηση θα γίνεται σε μια κλίμακα τεσσάρων βαθμών -εξαιρετικός, πολύ καλός, ικανοποιητικός και μη ικανοποιητικός-, ενώ οι εκπαιδευτικοί που θα κριθούν ως «ικανοποιητικοί ή μη ικανοποιητικοί» θα πρέπει να οδηγηθούν σε επιμόρφωση, αν και δεν έχει διευκρινιστεί ακόμη με ποιο τρόπο θα γίνεται. Σύμφωνα με πληροφορίες, εάν ένας εκπαιδευτικός κριθεί ως μη ικανοποιητικός, η «ποινή» του θα είναι ο αποκλεισμός από την επιλογή στελεχών εκπαίδευσης.
Ανατροπή των εργασιακών σχέσεων
Πάντως, παρ' όλο που η Ν. Κεραμέως είναι καθησυχαστική και διατείνεται συνεχώς ότι η επιμόρφωση θα έχει «βελτιωτικό» και «όχι τιμωρητικό χαρακτήρα», υπάρχει έντονη ανησυχία στους κόλπους των εκπαιδευτικών ότι η διαδικασία της αξιολόγησης και κατ' επέκταση της επιμόρφωσης ίσως ανοίξει την κερκόπορτα των απολύσεων στο μέλλον.
Διότι η αξιολόγηση είναι ένα εργαλείο μέσω του οποίου το υπουργείο θα μπορεί να ανατρέψει, και με τον νόμο πλέον, εργασιακές σχέσεις, να κατηγοριοποιήσει σχολεία και εκπαιδευτικούς, να φτιάξει ένα περιβάλλον όπου θα κυριαρχεί ο ανταγωνισμός και η σύγκριση και θα ισοπεδωθεί η συνεργατικότητα.
«Η διαδικασία αυτή θα ανατρέψει τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών, καθώς ακόμα και η λεγόμενη επιμόρφωση που θα γίνει για τη δήθεν βελτίωση όσων δεν είναι 'ικανοί' είναι ανήθικη. Γιατί η δημόσια και δωρεάν επιμόρφωση θα έπρεπε να εφαρμοστεί για όλους ανεξαιρέτως, με οργανωμένο σχέδιο, χωρίς τη λογική της αριστείας και τις ιδεοληπτικές εμμονές της κυβέρνησης», έχει πει στην ΑΥΓΗ ο τ. αιρετός του κεντρικού υπηρεσιακού συμβουλίου του υπουργείου Παιδείας Νεκτάριος Κορδής.
Υποτελείς στους διευθυντές
Σε αυτό το σημείο πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η διαδικασία θα δημιουργήσει σχέση εξάρτησης εκπαιδευτικών και διευθυντών. Οι εκπαιδευτικοί θα είναι υποτελείς στους διευθυντές τους, καθώς από αυτούς θα εξαρτάται η εργασιακή τους πορεία. Σε αυτό το ανταγωνιστικό περιβάλλον που οραματίζεται η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας θα επιβιώνουν μόνο οι δήθεν «άριστοι», το παιδαγωγικό κλίμα θα ισοπεδωθεί και θα επικρατεί μια λογική ρωμαϊκής αρένας.
Σχολεία πολλαπλών ταχυτήτων
Εν μέσω καλοκαιριού επανέρχεται η Κεραμέως στη δεύτερη νομοθετική ρύθμιση για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, μετά την πρώτη φάση που επίσης είχε δρομολογηθεί το περσινό καλοκαίρι και απαξιώθηκε πλήρως από τους εκπαιδευτικούς
Από την άλλη, η διαδικασία της αξιολόγησης θα φέρει τα πάνω κάτω και στις κατά τόπους σχολικές μονάδες, οι οποίες θα μπαίνουν σε κατηγοριοποίηση. Θα υπάρχουν δηλαδή τα «άριστα» σχολεία ανά δήμο που... «θα επιβραβεύονται» σε σχέση με τα υπόλοιπα, στα οποία ίσως επιβληθούν ποινές που θα σχετίζονται με τη στέρηση των οικονομικών τους πόρων.
Συνήθως, όπου εφαρμόζεται η λεγόμενη αξιολόγηση οδηγεί σε κατηγοριοποιήσεις και κλείσιμο σχολείων ή τμημάτων και στη λειτουργία των σχολείων με όρους επιχειρήσεων, όπου θα επιβιώνει ο ισχυρότερος. Και, στη συνέχεια, σε υπονόμευση του δημόσιου σχολείου και των μορφωτικών δικαιωμάτων και στη δημιουργία σχολείων πολλαπλών ταχυτήτων.
Όπως άλλωστε σχολίασε ο τομεάρχης Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Φίλης, «το επικείμενο νομοσχέδιο επαναφέρει παλαιοκομματικά πρότυπα, όπως ο παντοδύναμος διευθυντής σχολικής μονάδας, καθώς και ο αλήστου μνήμης 'επιθεωρητισμός', με πρόσχημα την αξιολόγηση. Στην ουσία, εξαφανίζεται ο Σύλλογος Διδασκόντων και το σχολείο ολοένα και περισσότερο προσομοιάζει με 'υποκατάστημα' εμπορικής αλυσίδας. Τα σχολεία κατηγοριοποιούνται ανά γειτονιά και δήμο. Αντί για άριστα σχολεία για όλα τα παιδιά, τα σχολεία διαχωρίζονται σε 'καλά' και 'κακά', ένα μέτρο που αποτελεί το πρώτο βήμα για να επιβληθούν τιμωρίες με τη μορφή στέρησης πόρων, όπως ήδη έχει συμβεί με τα πανεπιστήμια».
Προσχηματικός διάλογος
Την περασμένη Τρίτη η υπουργός Παιδείας κάλεσε τις εκπαιδευτικές Ομοσπονδίες ΟΛΜΕ και ΔΟΕ προκειμένου να παρουσιάσει τα βασικά σημεία του νομοσχεδίου, το οποίο αναμένεται να τεθεί εντός της εβδομάδας σε δημόσια διαβούλευση, με στόχο να έχει ψηφιστεί μέχρι το τέλος Ιουλίου. Η ΟΛΜΕ έχει επιφυλαχθεί να τοποθετηθεί επίσημα όταν παρουσιαστεί αναλυτικά το νομοσχέδιο, ωστόσο οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται σε αγωνιστικό αναβρασμό, τονίζοντας ότι οι διατάξεις του νομοσχεδίου θα προκαλέσουν αντιδράσεις και κινητοποιήσεις. Μάλιστα έκαναν λόγο για «προσχηματικό διάλογο» και «επικοινωνιακή τακτική», καθώς η Ν. Κεραμέως αρκέστηκε σε μια παρουσίαση του νομοσχεδίου, χωρίς να μπει σε περαιτέρω λεπτομέρειες και χωρίς να δώσει το νομοσχέδιο στις εκπαιδευτικές Ομοσπονδίες ώστε να το μελετήσουν και να καταθέσουν τις προτάσεις τους.
Από την άλλη, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου απέκλεισε για ακόμη μια φορά από τον διάλογο την ΟΙΕΛΕ, παρ' όλο που το ζήτημα της αξιολόγησης αφορά άμεσα και την ιδιωτική εκπαίδευση.
Υπενθυμίζεται ότι κατά την πρώτη φάση της αξιολόγησης των σχολικών μονάδων και του εκπαιδευτικού έργου, που νομοθετήθηκε τον προηγούμενο Ιούνιο, η συντριπτική πλειονότητα των εκπαιδευτικών -πάνω από το 85%- έριξε «άκυρο» στην υπουργό Παιδείας και αρνήθηκε να συμμετάσχει στη διαδικασία της αξιολόγησης, καταργώντας στην πράξη τον νόμο. Παρ' όλα αυτά, η υπουργός συνεχίζει το αντιεκπαιδευτικό της έργο, φέρνοντας και το δεύτερο «κύμα» της αξιολόγησης. Και αυτή τη φορά, όπως λένε οι εκπαιδευτικοί, η συγκυρία δεν είναι τυχαία, καθώς έρχεται ξανά εν μέσω θέρους και θα ψηφιστεί μετά το πέρας των Πανελλαδικών εξετάσεων, που τα σχολεία θα είναι κλειστά και οι αντιδράσεις ηπιότερες.
