«Τους έχουν κατηγορήσει, τους έχουν στοχοποιήσει ότι είναι ανεύθυνοι, δεν σκέφτονται τους μεγαλύτερους, βγαίνουν έξω και μεταδίδουν τον ιό. Άνοιξε η πλατφόρμα, επιτέλους - έστω και για τα AstraZeneca, για να ξεστοκάρουμε». Αυτή η δήλωση του Αλέξη Τσίπρα, στις 28 Απριλίου, σε τηλεοπτική συνέντευξη που παραχώρησε στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1 και τον δημοσιογράφο Γιώργο Παπαδάκη, για το άνοιγμα των εμβολίων της AstraZeneca στους πολίτες 30-39 ετών, πυροδότησε τις αντιδράσεις της κυβέρνησης, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τους χαρακτηρισμούς της κυβερνητικής εκπροσώπου Αριστοτελίας Πελώνη, για «ανευθυνότητα» και «καταστροφολογία».
Ενάμιση μήνα αργότερα, τα γεγονότα και οι συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμού έρχονται να δικαιώσουν τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ. Πώς αλλιώς ερμηνεύεται η αιφνιδιαστική αλλαγή ρότας της εμβολιαστικής πολιτικής; Εξάλλου, οι παρενέργειες υπήρχαν και τότε - και ήταν γνωστές στους επιστήμονες.
Σύμφωνα με τον επιδημιολόγο και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Τάκη Παναγιωτόπουλο, που μίλησε στην ΑΥΓΗ, η απόφαση της Επιτροπής έλαβε ρητά υπόψη τη σπάνια παρενέργεια της θρόμβωσης με θρομβοπενία από το εμβόλιο AstraZeneca. Ωστόσο, σε αντίθεση με την αμέσως προηγούμενη περίοδο, για άτομα 30-39 ετών η ζυγαριά αρχίζει να γέρνει προς τις παρενέργειες, καθώς μειώνεται ο κίνδυνος από τη νόσο Covid, λόγω της ελάττωσης της κυκλοφορίας του ιού.
Αντιθέτως, η καθηγήτρια Ιατρικής του ΕΚΠΑ Αθηνά Λινού ήταν η πρώτη που είχε επισημάνει ότι η χορήγηση αποκλειστικά του εμβολίου της AstraZeneca στους πολίτες 30-39 ετών ήταν λάθος. «Αγνοήθηκαν διάφορα δημοσιεύματα», δηλώνει η Αθ. Λινού στην ΑΥΓΗ και επικαλείται μελέτες του Guardian που ανέφεραν ότι ναι μεν ήταν 1-2 περιστατικά στο εκατομμύριο, αλλά στις γυναίκες κάτω των 40 ετών ήταν 1 στις 40.000, άρα πολύ μεγαλύτερος ο κίνδυνος.
Το «ξεστοκάρισμα» του εμβολίου αποδεικνύεται, σύμφωνα με την Αθηνά Λινού, λόγω της αποκλειστικότητας του εμβολίου της AstraZeneca στους νέους πολίτες. «Έχω την αίσθηση ότι δεν είχαν εμβόλια, αλλά δεν ενημέρωσαν τον πληθυσμό. Δεν πίεσε η Πολιτεία ώστε να έχουμε την απαραίτητη ποσότητα για τους νέους, κυρίως για τις γυναίκες».
Το γεγονός ότι η γνώση για έλλειψη δόσεων προϋπήρχε είναι και το μεγάλο πρόβλημα για την Αθηνά Λινού, κάτι που δεν παραδέχτηκε ποτέ η Πολιτεία. Η ίδια τακτική, μάλιστα, ακολουθείται πλέον με το εμβόλιο της Johnson & Johnson, παρά τον κίνδυνο που ελλοχεύει για τις γυναίκες.
Από την πλευρά του, ο καθηγητής Αιματολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Σορβόννης και υπεύθυνος του Τμήματος Θρόμβωσης στο Νοσοκομείο Tenon στο Παρίσι Γρηγόρης Γεροτζιάφας τονίζει στην ΑΥΓΗ πως είναι γνωστό ότι στην Ε.Ε. έχουν επιλέξει να προχωρήσουν με τα εμβόλια mRNA (Pfizer και Moderna). «Έπρεπε να τελειώσουν τα εμβόλια της AstraZeneca και ταυτόχρονα να ικανοποιηθεί η ανάγκη του γρήγορου εμβολιασμού». Σύμφωνα με τον καθηγητή, "είναι πολιτική ευθύνη της κυβέρνησης να ικανοποιήσει και να απαντήσει για τα εμβόλια, την καλή επιδημιολογική επιτήρηση και την πρωτοβάθμια περίθαλψη, για να μην ξαναζήσουμε όσα έζησε η Θεσσαλονίκη τον Οκτώβριο».
Η Επιτροπή αντιμέτωπη με τις αποφάσεις της
Όλα όσα ήρθαν στο φως της δημοσιότητας, από το παρασκήνιο της εισήγησης και τις πιέσεις του Μαξίμου μέχρι τις απειλές για παραίτηση από τη Βάνα Παπαευαγγέλου, είναι μικρός «πονοκέφαλος» μπροστά σε αυτά που έρχονται. Κι αυτό γιατί αρκετοί είναι οι πολίτες που αναμένεται να κινηθούν νομικά μετά την εισήγηση της Επιτροπής. Πρώτος όλων ο Μανώλης Κρυοβρυσανάκης, σύζυγος της 44χρονης από την Κρήτη, που έχασε τη ζωή της μετά από παρενέργειες λόγω του εμβολιασμού της με το εμβόλιο της AstraZeneca.
Ωστόσο, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, όπως και οι υπόλοιπες επιτροπές για τον κορωνοϊό, προστατεύονται από το «ακαταδίωκτο», το οποίο νομοθετήθηκε τον Απρίλιο, μέσω τροπολογίας του υπουργείου Υγείας. Τότε πολλοί ήταν αυτοί που αντιδρούσαν, τονίζοντας ότι τα μέλη της Επιτροπής πρέπει να εξετάζονται και να ελέγχονται για τις αποφάσεις τους. Κατά πάσα πιθανότητα, σύντομα θα έρθουμε αντιμέτωποι με την εφαρμογή για πρώτη φορά του «ακαταδίωκτου». Οι ευθύνες, πάντως, θα κρύβονται πίσω από την ομπρέλα προστασίας, που έχει προβλέψει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας για τα μέλη των επιτροπών.
Το σκεπτικό της εισήγησης
Ο επιδημιολόγος και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Τάκης Παναγιωτόπουλος εξήγησε στην ΑΥΓΗ πως το κλειδί της απόφασης είναι ότι τα πράγματα μπαίνουν πάντα στη ζυγαριά. Από τη μία είναι το όφελος από την πρόληψη της αρρώστιας που έχουμε αν εμβολιαστούμε. Από την άλλη, η πολύ σπάνια παρενέργεια της θρόμβωσης από το εμβόλιο. Όσο πιο πολύ κυκλοφορεί ο ιός τόσο το πρώτο σκέλος βαραίνει. Επειδή βρισκόμαστε σε μΙα φάση μειωμένης κυκλοφορίας του ιού, η ισορροπία μεταβάλλεται. Σύμφωνα με τον κ. Παναγιωτόπουλο, οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται ποτέ σαν να μην υπήρχε Covid.
Το αλαλούμ φέρνει «ταβάνι» στους εμβολιασμούς
Αναπόφευκτα η εισήγηση της Επιτροπής Εμβολιασμών και η τακτική της κυβέρνησης στο εμβολιαστικό πρόγραμμα έχει οδηγήσει χιλιάδες πολίτες στην ανησυχία, ειδικά αυτούς που αναμένουν να κάνουν τη δεύτερη δόση με το εμβόλιο της AtsraZeneca.
Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία για τους πολίτες που εισέρχονται στην εμβολιαστική διαδικασία, αυτούς δηλαδή που κάνουν την πρώτη δόση. Το επταήμερο 10-16 Ιουνίου ο μέσος όρος των νέων εμβολιασμένων είναι μόλις 34.139, αριθμός που θα ήταν πολύ μικρότερος αν δεν υπήρχε η... φωτεινή εξαίρεση της Κυριακής 13 Ιουνίου. Με τους ρυθμούς αυτούς, πάντως, φαίνεται αδύνατον να χτιστεί το τείχος ανοσίας μέσα στο καλοκαίρι...
Σίγουρα, υπάρχει επικοινωνιακό πρόβλημα, παραδέχεται και το μέλος της Επιτροπής Τάκης Παναγιωτόπουλος, «για να μην έχει κατανοηθεί η ουσία της απόφασης».
Μάλιστα, κινήσεις όπως η υποχρεωτικότητα και τα προνόμια, σύμφωνα με τον Γρηγόρη Γεροτζιάφα, δημιουργούν αντίστροφες κινήσεις. Αυτό που έχει κάνει η κυβέρνηση, συμπληρώνει ο καθηγητής, αντίκειται στα επιστημονικά δεδομένα και το θέμα της υποχρεωτικότητας μπορεί να τεθεί μόνο όταν δεν μπορούμε να φτάσουμε το πλαφόν που χρειάζεται για το τείχος ανοσίας. Ωστόσο, ακόμα βρισκόμαστε πολύ μακριά...
Τα προνόμια ναρκοθετούν την πορεία του εμβολιασμού, επισημαίνει ο Γ. Γεροτζιάφας, καθώς παύει η αρχή της ισονομίας. Ο καθηγητής στέκεται ιδιαίτερα στη νέα γενιά, η οποία έβαλε πλάτη στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Αντ’ αυτού οι νέοι βρίσκονται στο στόχαστρο της κυβέρνησης, η οποία τους κατηγορεί ότι κάνουν πάρτι, μαζεύονται στις πλατείες, δεν φοράνε μάσκα κ.λπ.
Όπως τονίζει ο καθηγητής του πανεπιστήμιου της Σορβόννης, το βασικό είναι ότι οι πολίτες θεωρούν πως εμβολιάστηκαν με κακής ποιότητας εμβόλιο, κάτι που δεν ισχύει. Επίσης κλονίστηκε η εμπιστοσύνη στον εμβολιασμό, στο κατά πόσο χρειάζονται τα εμβόλια ή είναι ασφαλή και αποτελεσματικά συνολικά.
Ασφαλές το εμβόλιο της AstraZeneca
Όλοι οι ειδικοί συνομολογούν ότι το εμβόλιο της AstraZeneca είναι ασφαλές και όσοι έχουν πραγματοποιήσεις την πρώτη δόση -χωρίς σοβαρές επιπλοκές- πρέπει να προσέλθουν και στη δεύτερη.
Ο Γρηγόρης Γεροτζιάφας ήταν ξεκάθαρος για το προϊόν της βρετανοσουηδικής εταιρείας, με το σκεπτικό του να αναπτύσσεται σε τρία επίπεδα. Πρώτον: Δεν υπάρχει εμβόλιο Β’ διαλογής. Δεύτερον: Σε σχέση με τα πρώτα περιστατικά θρομβώσεων τον Μάρτιο - Απρίλιο, πλέον ξέρουμε πώς να τα διαγνώσουμε. Τρίτον: Το εμβόλιο που χρησιμοποιείται περισσότερο στον κόσμο είναι αυτό της AstraZeneca.
Γεροτζιάφας: Πρέπει να προετοιμαστούμε από τώρα για τις πατέντες
Σύμφωνα με τον Γρηγόρη Γεροτζιάφα, είναι πολύ επικίνδυνο να μεταφερθούμε από τον εθνικισμό των εμβολίων στον ρατσισμό των εμβολίων, θεωρώντας ότι στις τρίτες χώρες δίνουμε Β’ διαλογής εμβόλια, καθώς κάτι τέτοιο δεν ισχύει και όταν θα ζητάμε το άνοιγμα των πατεντών, το ζητάμε για όλα τα εμβόλια.
Λύση στο πρόβλημα της αμφιβολίας των πολιτών μπορεί να δώσει το άνοιγμα της πατέντας των εμβολίων. Ένα αίτημα που έχει διατυπώσει εδώ και μήνες ο Αλέξης Τσίπρας, ενώ έχει ακουστεί και από τα χείλη του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. Όπως εξηγεί ο Γ. Γεροτζιάφας, το άνοιγμα των πατεντών αφορά τα εμβόλια δεύτερης ή τρίτης γενιάς. Πρέπει, επίσης, να έχουμε υπόψη μας ότι από τη στιγμή που θα υπάρξει η συμφωνία -με τον έναν ή τον άλλο τρόπο-, για να αρθεί η προστασία των πατεντών και να αρχίσει να παράγεται η πρώτη ύλη χρειάζονται έξι μήνες. Για αυτό και πρέπει να προετοιμαζόμαστε από τώρα. Επίσης τίθεται επειγόντως το θέμα της πατέντας για να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες του εμβολιασμού των επόμενων φάσεων της πανδημίας ή της επιδημίας του κορωνοϊού, έτσι ώστε να μην είναι οι κοινωνίες και οι οικονομίες εξαρτημένες από 5-10 φαρμακευτικές εταιρείες που παράγουν τα εμβόλια. Σε αυτές συγκαταλέγεται και η AstraZeneca.
Χαρακτηριστικό για το ζήτημα της πατέντας, πάντως, είναι ότι, την Πέμπτη, ο επικεφαλής του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για την Ανάπτυξη (UNDP) Άχιμ Στάινερ τόνισε πως η κυβέρνηση της Γερμανίας και οι άλλες κυβερνήσεις οι οποίες εναντιώνονται στην άρση της προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας των εμβολίων για την Covid-19 καθυστερούν τον παγκόσμιο αγώνα εναντίον της πανδημίας του νέου κορωνοϊού.
Η προσωρινή άρση της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων είναι ένα από τα πολλά μέτρα που πρέπει να εξεταστούν ώστε να μειωθεί η χαοτική ανισότητα στη διανομή και στη χορήγηση εμβολίων, εξήγησε ο κ. Στάινερ.
Γερμανία και Βρετανία είναι οι μεγαλύτεροι πολέμιοι αυτής της ιδέας και ένωσαν τις δυνάμεις τους στη σύνοδο της G7 στην Κορνουάλη για να εναντιωθούν στην άρση της πατέντας. Υπενθυμίζεται ότι στη Γερμανία και τη Βρετανία εδρεύουν αντίστοιχα η BioNTech και η AstraZeneca.
